Bài 3: Hình cầu - Diện tích mặt cầu và thể tích hình cầu
Hướng dẫn giải Bài 37 (Trang 126 SGK Toán 9 Hình học, Tập 2)
<p>Cho nửa đường tr&ograve;n t&acirc;m O, đường k&iacute;nh AB = 2R, Ax v&agrave; By l&agrave; hai tiếp tuyến với nửa đường tr&ograve;n tại A v&agrave; B. Lấy tr&ecirc;n tia Ax điểm M rồi vẽ tiếp tuyến MP cắt By tại N</p> <p>a) Chứng minh rằng MON v&agrave; APB l&agrave; hai tam gi&aacute;c vu&ocirc;ng đồng dạng.</p> <p>b) Chứng m&iacute;nh AM.BN =&nbsp;<math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML"><msup><mi>R</mi><mn>2</mn></msup></math></p> <p>c) T&iacute;nh tỉ số&nbsp;<math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML"><mfrac><msub><mi>S</mi><mrow><mi>M</mi><mi>O</mi><mi>N</mi></mrow></msub><msub><mi>S</mi><mrow><mi>A</mi><mi>P</mi><mi>B</mi></mrow></msub></mfrac><mo>&#160;</mo><mi>k</mi><mi>h</mi><mi>i</mi><mo>&#160;</mo><mi>A</mi><mi>M</mi><mo>&#160;</mo><mo>=</mo><mo>&#160;</mo><mfrac><mi>R</mi><mn>2</mn></mfrac></math></p> <p>d) T&iacute;nh thể t&iacute;ch của h&igrave;nh do nửa h&igrave;nh tr&ograve;n APB quay quanh AB sinh ra.</p> <p><strong>Giải</strong></p> <p>a) Ta c&oacute; OM, ON lần lượt l&agrave; tia ph&acirc;n gi&aacute;c của AOP, BOP (t&iacute;nh chất của hai tiếp tuyến cắt nhau)</p> <p>M&agrave; AOP kề b&ugrave; với BOP n&ecirc;n suy ra OM vu&ocirc;ng gốc với On.</p> <p>Vậy&nbsp;<math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML"><mo>&#8710;</mo><mi>M</mi><mi>O</mi><mi>N</mi></math> vu&ocirc;ng tại O.</p> <p>Lại c&oacute;&nbsp;<math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML"><mo>&#8710;</mo><mi>A</mi><mi>P</mi><mi>B</mi><mo>&#160;</mo><mi>v</mi><mi>u</mi><mi>&#244;</mi><mi>n</mi><mi>g</mi><mo>&#160;</mo><mi>v</mi><mi>&#236;</mi><mo>&#160;</mo><mi>c</mi><mi>&#243;</mi><mo>&#160;</mo><mover><mrow><mi>A</mi><mi>P</mi><mi>B</mi></mrow><mo>^</mo></mover><mo>=</mo><mo>&#160;</mo><mn>1</mn><mi>v</mi><mo>&#160;</mo><mo>(</mo><mi>g</mi><mi>&#243;</mi><mi>c</mi><mi>&#7897;</mi><mi>i</mi><mo>&#160;</mo><mi>t</mi><mi>i</mi><mi>&#7871;</mi><mi>p</mi><mo>&#160;</mo><mi>c</mi><mi>h</mi><mi>&#7855;</mi><mi>n</mi><mo>&#160;</mo><mi>n</mi><mi>&#7917;</mi><mi>a</mi><mo>&#160;</mo><mi>c</mi><mi>u</mi><mi>n</mi><mi>g</mi><mo>&#160;</mo><mi>t</mi><mi>r</mi><mi>&#242;</mi><mi>n</mi><mo>)</mo><mspace linebreak="newline"/><mi>T</mi><mi>&#7913;</mi><mo>&#160;</mo><mi>g</mi><mi>i</mi><mi>&#225;</mi><mi>c</mi><mo>&#160;</mo><mi>A</mi><mi>O</mi><mi>P</mi><mi>M</mi><mo>&#160;</mo><mi>n</mi><mi>&#7897;</mi><mi>i</mi><mo>&#160;</mo><mi>t</mi><mi>i</mi><mi>&#7871;</mi><mi>p</mi><mo>&#160;</mo><mi>&#273;</mi><mi>&#432;</mi><mi>&#7901;</mi><mi>n</mi><mi>g</mi><mo>&#160;</mo><mi>t</mi><mi>r</mi><mi>&#242;</mi><mi>n</mi><mo>&#160;</mo><mi>v</mi><mi>&#236;</mi><mo>&#160;</mo><mi>c</mi><mi>&#243;</mi><mo>&#160;</mo><mover><mrow><mi>M</mi><mi>A</mi><mi>O</mi></mrow><mo>^</mo></mover><mo>&#160;</mo><mo>+</mo><mo>&#160;</mo><mover><mrow><mi>M</mi><mi>P</mi><mi>O</mi></mrow><mo>^</mo></mover><mo>&#160;</mo><mo>=</mo><mo>&#160;</mo><mn>2</mn><mi>v</mi><mo>.</mo><mo>&#160;</mo><mi>N</mi><mi>&#234;</mi><mi>n</mi><mo>&#160;</mo><mover><mrow><mi>P</mi><mi>M</mi><mi>O</mi></mrow><mo>^</mo></mover><mo>&#160;</mo><mo>=</mo><mo>&#160;</mo><mover><mrow><mi>P</mi><mi>A</mi><mi>O</mi></mrow><mo>^</mo></mover><mo>&#160;</mo><mo>(</mo><mi>c</mi><mi>&#249;</mi><mi>n</mi><mi>g</mi><mo>&#160;</mo><mi>c</mi><mi>h</mi><mi>&#7855;</mi><mi>n</mi><mo>&#160;</mo><mover><mrow><mi>O</mi><mi>P</mi></mrow><mo>^</mo></mover><mo>)</mo></math></p> <p>Vạy hai tam gi&aacute;c vu&ocirc;ng MON v&agrave; APB đồng dạng v&igrave; c&oacute; cặp g&oacute;c nhọn bằng nhau.</p> <p><img class="wscnph" src="https://static.colearn.vn:8413/v1.0/upload/library/28022022/37-dk3YFh.jpg" /></p> <p>b) Ta c&oacute; AM = MP, BN = NP (1) (t&iacute;nh chất hai tiếp tuyến cắt nhau)</p> <p>Tam gi&aacute;c vu&ocirc;ng MON c&oacute; Op l&agrave; đường cao n&ecirc;n:</p> <p><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML"><mi>M</mi><mi>P</mi><mo>.</mo><mi>P</mi><mi>N</mi><mo>&#160;</mo><mo>=</mo><mo>&#160;</mo><mi>O</mi><msup><mi>P</mi><mn>2</mn></msup><mo>&#160;</mo><mo>&#160;</mo><mo>&#160;</mo><mo>&#160;</mo><mo>&#160;</mo><mo>&#160;</mo><mo>(</mo><mn>2</mn><mo>)</mo><mspace linebreak="newline"/><mi>T</mi><mi>&#7915;</mi><mo>&#160;</mo><mo>(</mo><mn>1</mn><mo>)</mo><mo>&#160;</mo><mi>v</mi><mi>&#224;</mi><mo>&#160;</mo><mo>(</mo><mn>2</mn><mo>)</mo><mo>&#160;</mo><mi>s</mi><mi>u</mi><mi>y</mi><mo>&#160;</mo><mi>r</mi><mi>a</mi><mo>:</mo><mo>&#160;</mo><mi>A</mi><mi>M</mi><mo>.</mo><mi>B</mi><mi>N</mi><mo>&#160;</mo><mo>=</mo><mo>&#160;</mo><mi>M</mi><mi>P</mi><mo>.</mo><mi>P</mi><mi>N</mi><mo>&#160;</mo><mo>=</mo><mo>&#160;</mo><mi>O</mi><msup><mi>P</mi><mn>2</mn></msup><mo>=</mo><msup><mi>R</mi><mn>2</mn></msup></math></p> <p>c) Từ tam gi&aacute;c MON đồng dạng với tam gi&aacute;c APB ta c&oacute;&nbsp;<math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML"><mfrac><msub><mi>S</mi><mrow><mi>M</mi><mi>O</mi><mi>N</mi></mrow></msub><msub><mi>S</mi><mrow><mi>A</mi><mi>P</mi><mi>B</mi></mrow></msub></mfrac><mo>&#160;</mo><mo>=</mo><mo>&#160;</mo><mfrac><mrow><mi>M</mi><msup><mi>N</mi><mn>2</mn></msup></mrow><mrow><mi>A</mi><msup><mi>B</mi><mn>2</mn></msup></mrow></mfrac><mspace linebreak="newline"/><mi>K</mi><mi>h</mi><mi>i</mi><mo>&#160;</mo><mi>A</mi><mi>M</mi><mo>&#160;</mo><mo>=</mo><mo>&#160;</mo><mfrac><mi>R</mi><mn>2</mn></mfrac><mo>&#160;</mo><mi>t</mi><mi>h</mi><mi>&#236;</mi><mo>&#160;</mo><mi>d</mi><mi>o</mi><mo>&#160;</mo><mi>A</mi><mi>M</mi><mo>.</mo><mi>B</mi><mi>N</mi><mo>&#160;</mo><mo>=</mo><mo>&#160;</mo><msup><mi>R</mi><mn>2</mn></msup><mo>&#160;</mo><mi>s</mi><mi>u</mi><mi>y</mi><mo>&#160;</mo><mi>r</mi><mi>a</mi><mo>&#160;</mo><mi>B</mi><mi>N</mi><mo>&#160;</mo><mo>=</mo><mo>&#160;</mo><mn>2</mn><mi>R</mi><mo>.</mo><mspace linebreak="newline"/><mi>D</mi><mi>o</mi><mo>&#160;</mo><mi>&#273;</mi><mi>&#243;</mi><mo>&#160;</mo><mi>M</mi><mi>N</mi><mo>&#160;</mo><mo>=</mo><mo>&#160;</mo><mi>M</mi><mi>P</mi><mo>&#8201;</mo><mo>+</mo><mo>&#160;</mo><mi>P</mi><mi>N</mi><mo>&#160;</mo><mo>=</mo><mo>&#160;</mo><mi>A</mi><mi>M</mi><mo>&#160;</mo><mo>+</mo><mo>&#160;</mo><mi>B</mi><mi>N</mi><mo>&#160;</mo><mo>=</mo><mo>&#160;</mo><mfrac><mi>R</mi><mn>2</mn></mfrac><mo>&#160;</mo><mo>+</mo><mn>2</mn><mi>R</mi><mo>&#160;</mo><mo>=</mo><mo>&#160;</mo><mfrac><mrow><mn>5</mn><mi>R</mi></mrow><mn>2</mn></mfrac><mspace linebreak="newline"/><mi>S</mi><mi>u</mi><mi>y</mi><mo>&#160;</mo><mi>r</mi><mi>a</mi><mo>&#160;</mo><mi>M</mi><msup><mi>N</mi><mn>2</mn></msup><mo>&#160;</mo><mo>=</mo><mo>&#160;</mo><mfrac><mn>25</mn><mn>4</mn></mfrac><msup><mi>R</mi><mn>2</mn></msup><mspace linebreak="newline"/><mi>V</mi><mi>&#7853;</mi><mi>y</mi><mo>&#160;</mo><mfrac><msub><mi>S</mi><mrow><mi>M</mi><mi>O</mi><mi>N</mi></mrow></msub><msub><mi>S</mi><mrow><mi>A</mi><mi>P</mi><mi>B</mi></mrow></msub></mfrac><mo>=</mo><mo>&#160;</mo><mfrac><mn>4</mn><msup><mrow><mo>(</mo><mn>2</mn><mi>R</mi><mo>)</mo></mrow><mn>2</mn></msup></mfrac><mo>=</mo><mfrac><mn>25</mn><mn>16</mn></mfrac></math></p> <p>d) Nửa h&igrave;nh tr&ograve;n APB quay quanh b&aacute;n k&iacute;nh AB = 2R sinh ra một h&igrave;nh cầu b&aacute;n k&iacute;nh R</p> <p>Vậy:&nbsp;<math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML"><msub><mi>S</mi><mrow><mi>c</mi><mi>&#7847;</mi><mi>u</mi></mrow></msub><mo>=</mo><mo>&#160;</mo><mfrac><mn>4</mn><mn>3</mn></mfrac><msup><mi>&#960;R</mi><mn>3</mn></msup></math></p> <p>&nbsp;</p>
Hướng dẫn Giải Bài 37 (Trang 126, SGK Toán Hình học 9, Tập 2)
GV: GV colearn
Xem lời giải bài tập khác cùng bài
Video hướng dẫn giải bài tập
Hướng dẫn Giải Bài 37 (Trang 126, SGK Toán Hình học 9, Tập 2)
GV: GV colearn