Bài 6: Momen lực. Điều kiện cân bằng của vật
Lý thuyết Momen lực. Điều kiện cân bằng của vật
<p style="font-weight: 400; text-align: left;"><strong>Lý thuyết Vật lí 10</strong> <strong>Bài 6: Mômen lực. Điều kiện cân bằng của vật</strong></p>
<ol>
<li style="font-weight: 400; text-align: left;"><strong><span data-toc-lv="1"> Tổng hợp lực song song.</span></strong></li>
</ol>
<p><strong><span data-toc-lv="1"><img src="https://vietjack.me/storage/uploads/images/257/1-1660412765.png" /></span></strong></p>
<p>- Hợp lực của hai lực song song, cùng chiều là một lực song song, cùng chiều với hai lực ấy và</p>
<p>có độ lớn bằng tổng các độ lớn của hai lực thành phần:</p>
<p style="font-weight: 400;"><span data-mathml="<math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML"><mi>F</mi><mo>=</mo><msub><mi>F</mi><mn>1</mn></msub><mo>+</mo><msub><mi>F</mi><mn>2</mn></msub></math>"><span aria-hidden="true">F=F1+F2</span></span></p>
<p>- Điểm đặt O của F chia đoạn thẳng nối điểm đặt O<sub>1</sub>, O<sub>2 </sub>của F<sub>1</sub>, F<sub>2</sub> thành những đoạn thẳng tỉ lệ nghịch với</p>
<p> độ lớn của hai lực ấy:</p>
<p style="font-weight: 400; text-align: center;"><strong><span aria-hidden="true">OO1/OO2=F2/F1</span></strong></p>
<p>- Sử dụng quy tắc tổng hợp lực song song, cùng chiều co thể giúp xác định được trọng tâm của một vật.</p>
<p><strong><span data-toc-lv="1">2. Mômen lực.</span></strong></p>
<p>- Đại lượng đặc trưng cho tác dụng làm quay của một lực là mômen của nó. Mômen M của một lực được</p>
<p>tính bằng tích độ lớn của lực với khoảng cách từ trục quay đến đường thẳng trùng với phương của lực (giá của lực):</p>
<p style="font-weight: 400; text-align: center;"><strong><span aria-hidden="true">M=F.d</span></strong></p>
<p>- Đơn vị của mômen lực là Niutơn.mét (N.m)</p>
<p style="font-weight: 400;"><img src="https://vietjack.me/storage/uploads/images/257/2-1660412811.png" /></p>
<p style="font-weight: 400;"><img src="https://vietjack.me/storage/uploads/images/257/3-1660412824.png" /></p>
<ul>
<li style="font-weight: 400;">Lực có giá đi quay trục quay thì không có tác dụng làm quay vật.</li>
</ul>
<p><strong><span data-toc-lv="1">3. Ngẫu lực. Mômen ngẫu lực</span></strong></p>
<p style="font-weight: 400;">- Để tạo thành một ngẫu lực, hai lực phải:</p>
<p style="font-weight: 400;">+ Tác dụng vào cùng một vật.</p>
<p style="font-weight: 400;">+ Song song, nhưng ngược chiều.</p>
<p style="font-weight: 400;">+ Có giá cách nhau một khoảng d</p>
<p style="font-weight: 400;">+ Bằng nhau về độ lớn: F<sub>1</sub> = F<sub>2</sub> = F</p>
<p style="font-weight: 400;">- Ngẫu lực chỉ có tác dụng làm quay vật.</p>
<p>- Tác dụng làm quay của cặp lực này được gọi là mômen của ngẫu lực và có thể tính được bằng tổng các mômen</p>
<p>của mỗi lực đối với trục quay. Kết quả tính mômen của ngẫu lực bằng:</p>
<p style="font-weight: 400; text-align: center;"><strong><span aria-hidden="true">M=F.d</span></strong></p>
<p style="font-weight: 400;">- Kết quả tính mômen của một lực thì phụ thuộc vào vị trí trục quay.</p>
<p style="font-weight: 400;">- Giá của lực càng xa trục thì mômen càng lớn.</p>
<p>- Mômen của ngẫu lực thì chỉ phụ thuộc vào khoảng cách giữa giá của hai lực, không phụ thuộc vào điểm</p>
<p>đặt của mỗi lực tác dụng hay vị trí trục quay của vật.</p>
<p style="font-weight: 400;"><em>Ví dụ về ngẫu lực</em></p>
<p style="font-weight: 400;"><em><img src="https://vietjack.me/storage/uploads/images/257/4-1660412870.png" /></em></p>
<p><strong><span data-toc-lv="1">4. Điều kiện cân bằng của vật.</span></strong></p>
<p><strong><span data-toc-lv="2"> Quy tắc mômen lực</span></strong></p>
<p>- Một vật có trục quay cố định sẽ cân bằng khi tổng các mômen lực có xu hướng làm vật quay theo chiều</p>
<p>kim đồng hồ bằng với tổng các mômen lực có xu hướng làm vật quay ngược chiều kim đồng hồ.</p>
<p style="font-weight: 400;"><img src="https://vietjack.me/storage/uploads/images/257/6-1660412928.png" /></p>
<p style="font-weight: 400;"><em>Lực F1 có tác dụng làm quay ngược chiều kim đồng hồ</em></p>
<p style="font-weight: 400;"><em>Lực F2 có tác dụng làm quay cùng chiều kim đồng hồ</em></p>
<p><strong><span data-toc-lv="2">5. Điều kiện cân bằng của vật</span></strong></p>
<p style="font-weight: 400;">- Một vật cân bằng khi không có gia tốc (đứng yên hoặc chuyển động thẳng đều) và không quay.</p>
<p style="font-weight: 400;">- Một vật ở trạng thái cân bằng khi thỏa mãn đồng thời hai điều kiện sau đây:</p>
<p style="font-weight: 400;">+ Hợp lực tác dụng lên vật bằng không.</p>
<p style="font-weight: 400;">+ Tổng mômen của các lực tác dụng lên vật đối với trục quay bất kì bằng không.</p>
Xem lời giải bài tập khác cùng bài
Hướng dẫn giải Mở đầu (Trang 71 SGK Vật lý 10, Bộ Cánh diều)
Xem lời giải
Hướng dẫn giải Câu hỏi 1 (Trang 71 SGK Vật lý 10, Bộ Cánh diều)
Xem lời giải
Hướng dẫn giải Câu hỏi 2 (Trang 72 SGK Vật lý 10, Bộ Cánh diều)
Xem lời giải
Hướng dẫn giải Vận dụng 1 (Trang 72 SGK Vật lý 10, Bộ Cánh diều)
Xem lời giải
Hướng dẫn giải Câu hỏi 3 (Trang 73 SGK Vật lý 10, Bộ Cánh diều)
Xem lời giải
Hướng dẫn giải Luyện tập 1 (Trang 73 SGK Vật lý 10, Bộ Cánh diều)
Xem lời giải
Hướng dẫn giải Câu hỏi 4 (Trang 73 SGK Vật lý 10, Bộ Cánh diều)
Xem lời giải
Hướng dẫn giải Câu hỏi 5 (Trang 74 SGK Vật lý 10, Bộ Cánh diều)
Xem lời giải
Hướng dẫn giải Câu hỏi 6 (Trang 74 SGK Vật lý 10, Bộ Cánh diều)
Xem lời giải
Hướng dẫn giải Câu hỏi 7 (Trang 74 SGK Vật lý 10, Bộ Cánh diều)
Xem lời giải
Hướng dẫn giải Luyện tập 2 (Trang 75 SGK Vật lý 10, Bộ Cánh diều)
Xem lời giải
Hướng dẫn giải Câu hỏi 8 (Trang 75 SGK Vật lý 10, Bộ Cánh diều)
Xem lời giải
Hướng dẫn giải Vận dụng 2 (Trang 75 SGK Vật lý 10, Bộ Cánh diều)
Xem lời giải
Hướng dẫn giải Tìm hiểu thêm (Trang 75 SGK Vật lý 10, Bộ Cánh diều)
Xem lời giải