Bài 2. Hai đường thẳng vuông góc
Lý thuyết hai đường thẳng vuông góc

1. Tích vô hướng của hai vectơ trong không gian.

  - Góc giữa hai véctơ trong không gian:

  Góc giữa hai vectơ (khác véctơ không) u,v là góc BAC^ với AB=u; AC=v

- Tích vô hướng của hai vectơ trong không gian: 

Cho hai vectơ khác vectơ không u,v :

Biểu thức u.v=u.v.cosu,v được gọi là tích vô hướng của hai vectơ  u và v

Nếu u=0 hoặc v=0 thì ta quy ước u.v=0

2. Vectơ chỉ phương của đường thẳng. 

  - Vectơ a0 là véctơ chỉ phương của đường thẳng d nếu giá của a song song hoặc trùng với d.

  - Nếu a là vectơ chỉ phương của đường thẳng d thì ka (k0) cũng là vectơ chỉ phương của d.

 3. Góc giữa hai đường thẳng trong không gian. 

  Định nghĩa:

  Góc giữa hai đường thẳng a và b trong không gian là góc giữa hai đường thẳng a' và b' cùng đi qua

một điểm và lần lượt song song với a và b

  Nhận xét:

  - Ta có thể lấy điểm O thuộc một trong hai đường thẳng a và b, rồi vẽ một đường thẳng qua O và song song

với đường thẳng còn lại.

  - Nếu u1, u2 lần lượt là vectơ chỉ phương của ab và (u1,u2)=α thì:

    + góc a;b=α nếu 0°α90°

    + góc a;b=180°-α nếu 90°<α180°

- Nếu ab hoặc ab thì a,b^=0°

4. Hai đường thẳng vuông góc với nhau.

  a) Định nghĩa:

  Hai đường thẳng được gọi là vuông góc với nhau nếu góc giữa chúng bằng 90°

  b) Nhận xét:

  - Nếu u1,u2 lần lượt là các VTCP của a và b thì: abu1.u2=0

  - Nếu  abcathì cb

  - Hai đường thẳng vuông góc với nhau có thể cắt nhau hoặc chéo nhau.

 c) Một số dạng toán thường gặp 

Dạng 1: Tính góc giữa hai đường thẳng.

Phương pháp 1: Sử dụng định lý hàm số cô sin hoặc tỉ số lượng giác.

                                      cos A=b2+c2-a22bc

Phương pháp 2: Sử dụng công thức tính cô sin góc giữa hai đường thẳng biết hai véc tơ chỉ phương

của chúng.

                                      cos φ=cosu,v=u.vu.v

 *Để tính u, v,u,v ta chọn ba véc tơ a, b, c không đồng phẳng mà có thể tính được độ dài và góc

giữa chúng, sau đó biểu thị các véc tơ u, v  qua các véc tơ a, b, c rồi thực hiện các tính toán.

Dạng 2: Chứng minh hai đường thẳng vuông góc.

Phương pháp:

Để chứng minh hai đường thẳng d1, d2 vuông góc ta thực hiện một trong các cách:

Cách 1: Chứng minh u1.u2=0, trong đó u1,u2 là các VTCP của d1, d2.

Cách 2: Sử dụng tính chất bcacab

Cách 3: Sử dụng định lý Pi-ta-go hoặc xác định góc giữa d1, d2 và tính trực tiếp góc đó.

 

Xem lời giải bài tập khác cùng bài