Bài 21. Trao đổi chất, sinh trưởng và sinh sản ở vi sinh vật
Dừng lại và suy ngẫm (Trang 124 SGK Sinh học 10, Bộ Kết nối tri thức)
<p><strong>Dừng lại và suy ngẫm (Trang 124 SGK Sinh học 10, Bộ Kết nối tri thức):</strong></p>
<p><strong>1. Nêu một số ví dụ về quá trình tổng hợp và phân giải các chất ở vi sinh vật.</strong></p>
<p><span style="text-decoration: underline;"><em><strong>Hướng dẫn trả lời:</strong></em></span></p>
<p>• Một số ví dụ về quá trình tổng hợp ở vi sinh vật:</p>
<p>- Nhiều loài vi sinh vật tổng hợp nên đường đơn glucose theo nhiều con đường khác nhau như quang hợp ở vi khuẩn lam và các loài tảo, quang khử ở vi khuẩn màu lục và màu tía hay hóa tổng hợp ở vi khuẩn sắt, vi khuẩn nitrate,…</p>
<p>- Một số vi sinh vật (vi khuẩn lam, vi khuẩn <em>Rhizobium</em>) có khả năng chuyển hóa N<sub>2</sub> trong khí quyển thành ammonia NH<sub>3</sub>) cung cấp nguồn nitrogen cho quá trình tổng hợp các amino aicd của chúng.</p>
<p>- Ở vi sinh vật, lipid được tổng hợp từ axit béo và glycerol.</p>
<p>- Nucleic acid được tổng hợp từ các đơn phân là nucleotide qua một quá trình phức tạp.</p>
<p>• Một số ví dụ về quá trình phân giải ở vi sinh vật: Vi sinh vật tiết enzyme phân giải ngoại bào các hợp chất hữu cơ phức tạp như protein, đường đa, lipid, nucleic acid,… để tạo thành các chất đơn giản. Sau đó, tế bào vi sinh vật hấp tụ các chất đơn giản này vào trong tế bào và có thể thực hiện quá trình phân giải tiếp để tạo thành năng lượng và các chất trung gian cung cấp cho các hoạt động sống của vi sinh vật.</p>
<p><strong>2. Quá trình tổng hợp và phân giải các chất ở vi sinh vật có gì giống và khác so với các quá trình này ở động vật và thực vật?</strong></p>
<p><span style="text-decoration: underline;"><em><strong>Hướng dẫn trả lời:</strong></em></span></p>
<p>• Điểm giống với quá trình tổng hợp và phân giải ở động vật và thực vật:</p>
<p>- Quá trình tổng hợp đều sử dụng năng lượng để tạo nên phân tử phức tạp từ các phân tử đơn giản và tích lũy năng lượng.</p>
<p>- Quá trình phân giải đều có sự phá vỡ các phân tử phức tạp thành phân tử đơn giản để giải phóng năng lượng và các chất trung gian.</p>
<p>• Điểm khác so với quá trình tổng hợp và phân giải ở động vật và thực vật:</p>
<table style="border-collapse: collapse; width: 100.014%;" border="1">
<tbody>
<tr>
<td style="width: 21.3661%;"><strong>Quá trình</strong></td>
<td style="width: 38.8453%;"><strong>Ở vi sinh vật</strong></td>
<td style="width: 39.7882%;"><strong>Ở động vật và thực vật</strong></td>
</tr>
<tr>
<td style="width: 21.3661%;">Tổng hợp carbohydrate</td>
<td style="width: 38.8453%;">- Thực hiện theo nhiều con đường khác nhau như quang hợp, quang khử,…</td>
<td style="width: 39.7882%;">- Thực hiện thông qua quang hợp ở thực vật. Còn động vật lấy carbohydrate từ thức ăn rồi phân giải và tổng hợp nên carbohydrate đặc trưng của chúng.</td>
</tr>
<tr>
<td style="width: 21.3661%;">Tổng hợp protein</td>
<td style="width: 38.8453%;">- Phần lớn vi sinh vật có khả năng tự tổng hợp được toàn bộ 20 amino acid từ những sản phẩm của quá trình phân giải đường và nguồn nitrogen lấy từ môi trường.</td>
<td style="width: 39.7882%;">- Con người chỉ có thể tự tổng hợp được 11 amino acid còn lại phải lấy từ các nguồn thức ăn khác nhau.</td>
</tr>
<tr>
<td style="width: 21.3661%;">Phân giải các chất</td>
<td style="width: 38.8453%;">- Những vi sinh vật dị dưỡng hoại sinh thường tiết enzyme ra bên ngoài để phân giải chất hữu cơ rồi mới hấp thụ vào trong tế bào để phân giải tiếp.</td>
<td style="width: 39.7882%;">- Quá trình phân giải các chất đều diễn ra trong cơ thể sinh vật.</td>
</tr>
</tbody>
</table>
<p><strong>3. Theo em, người ta có thể ứng dụng quá trình phân giải đường đa, lipid và protein ở vi sinh vật vào những lĩnh vực nào? Giải thích và lấy ví dụ minh họa.</strong></p>
<p><span style="text-decoration: underline;"><em><strong>Hướng dẫn trả lời:</strong></em></span></p>
<p>Ứng dụng quá trình phân giải đường đa, lipid và protein ở vi sinh vật:</p>
<p>- Ứng dụng quá trình phân giải protein để sản xuất nước mắm, nước tương, acid hữu cơ.</p>
<p>- Ứng dụng quá trình phân giải carbohydrate để sản xuất bánh kẹo, rượu, sữa chua, rau củ muối chua.</p>
<p>- Ứng dụng vi dinh vật để xử lí chất thải ô nhiễm (rác thải hữu cơ, dầu loang, nước thải,…).</p>
Xem lời giải bài tập khác cùng bài
Tóm tắt Lý thuyết Trao đổi chất, sinh trưởng và sinh sản ở vi sinh vật
Xem lời giải
Câu hỏi Mở đầu (Trang 122 SGK Sinh học, Bộ Kết nối tri thức)
Xem lời giải
Dừng lại và suy ngẫm (Trang 125 SGK Sinh học 10, Bộ Kết nối tri thức)
Xem lời giải
Dừng lại và suy ngẫm (Trang 128 SGK Sinh học 10, Bộ Kết nối tri thức)
Xem lời giải
Dừng lại và suy ngẫm (Trang 129 SGK Sinh học 10, Bộ Kết nối tri thức)
Xem lời giải
Luyện tập và Vận dụng (Trang 130 SGK Sinh học 10, Bộ Kết nối tri thức)
Xem lời giải