Bài 20. Sự đa dạng và phương pháp nghiên cứu vi sinh vật
Dừng lại và suy ngẫm (Trang 121 SGK Sinh học 10, Bộ Kết nối tri thức)
<p><strong>Dừng lại v&agrave; suy ngẫm (Trang 121 SGK Sinh học 10, Bộ Kết nối tri thức):</strong></p> <p><strong>1. L&agrave;m thế n&agrave;o c&oacute; thể ph&acirc;n loại được c&aacute;c vi sinh vật trong khi ch&uacute;ng ta kh&ocirc;ng nh&igrave;n thấy ch&uacute;ng bằng mắt thường?</strong></p> <p><span style="text-decoration: underline;"><em><strong>Hướng dẫn trả lời:</strong></em></span></p> <p>Do vi sinh vật c&oacute; k&iacute;ch thước rất nhỏ n&ecirc;n để ph&acirc;n loại được vi khuẩn, người ta thực hiện nhiều phương ph&aacute;p nghi&ecirc;n cứu kh&aacute;c như quan s&aacute;t ti&ecirc;u bản vi khuẩn dưới k&iacute;nh hiển vi, ph&acirc;n lập v&agrave; nu&ocirc;i cấy, ph&acirc;n t&iacute;ch h&oacute;a sinh, ph&acirc;n t&iacute;ch di truyền,&hellip;</p> <p>- Đối với phương ph&aacute;p quan s&aacute;t ti&ecirc;u bản vi khuẩn dưới k&iacute;nh hiển vi: C&oacute; nhiều phương ph&aacute;p l&agrave;m ti&ecirc;u bản từ đơn giản đến phức tạp như l&agrave;m ti&ecirc;u bản soi tươi, l&agrave;m ti&ecirc;u bản tạm thời, l&agrave;m ti&ecirc;u bản cố định kết hợp với nhuộm m&agrave;u,&hellip; Mỗi phương ph&aacute;p ph&ugrave; hợp với một mục đ&iacute;ch v&agrave; đối tượng quan s&aacute;t ri&ecirc;ng:</p> <p>+ Soi tươi: d&ugrave;ng để quan s&aacute;t trạng th&aacute;i sống, khả năng di động của vi khuẩn.</p> <p>+ Nhuộm đơn: d&ugrave;ng để kiểm tra sự hiện diện v&agrave; đ&aacute;nh gi&aacute; sơ bộ về h&igrave;nh ảnh, t&iacute;nh chất bắt m&agrave;u, c&aacute;ch sắp xếp của vi khuẩn cũng như h&igrave;nh th&aacute;i tế b&agrave;o.</p> <p>+ Nhuộm Gram: d&ugrave;ng để ph&acirc;n biệt vi khuẩn Gr+ v&agrave; Gr-.</p> <p>- Đối với phương ph&aacute;p ph&acirc;n lập v&agrave; nu&ocirc;i cấy vi sinh vật: Tr&ecirc;n m&ocirc;i trường đặc, mỗi tế b&agrave;o vi khuẩn ph&aacute;t triển tạo th&agrave;nh một khuẩn lạc. C&oacute; thể căn cứ v&agrave;o k&iacute;ch thước, h&igrave;nh dạng của khuẩn lạc để ph&acirc;n loại c&aacute;c vi khuẩn.</p> <p>- Để định loại được ch&iacute;nh x&aacute;c từng lo&agrave;i v&agrave; mối quan hệ họ h&agrave;ng giữa c&aacute;c vi sinh vật, c&aacute;c nh&agrave; khoa học thường d&ugrave;ng phương ph&aacute;p ph&acirc;n t&iacute;ch h&oacute;a sinh hay sinh học ph&acirc;n tử (ph&acirc;n t&iacute;ch DNA, RNA).</p> <p><strong>2. Quan s&aacute;t cấu tạo th&agrave;nh tế b&agrave;o vi khuẩn Gr- v&agrave; vi khuẩn Gr+ ở h&igrave;nh 7.3, h&atilde;y giải th&iacute;ch v&igrave; sao hai loại vi khuẩn n&agrave;y lại bắt m&agrave;u kh&aacute;c nhau khi nhuộm Gram.</strong></p> <p><img src="https://static.colearn.vn:8413/v1.0/upload/library/12122022/hinh-73-trand-46-sdk-sinh-hoc-10-kntt-eDVrJh.jpg" alt="" width="700" height="363" /></p> <p><span style="text-decoration: underline;"><em><strong>Hướng dẫn trả lời:</strong></em></span></p> <p>- Vi khuẩn Gram dương&nbsp;c&oacute; th&agrave;nh tế b&agrave;o được cấu tạo chủ yếu từ peptidoglycan (lớp peptidoglycan d&agrave;y). C&aacute;c lớp d&agrave;y peptidoglycan l&agrave; nguy&ecirc;n nh&acirc;n khiến cho vi khuẩn Gram dương c&oacute; thể giữ lại hầu hết chất nhuộm t&iacute;m trong qu&aacute; tr&igrave;nh nhuộm, khiến ch&uacute;ng c&oacute; m&agrave;u t&iacute;m.&nbsp;</p> <p>- Trong khi đ&oacute;, vi khuẩn Gram &acirc;m&nbsp;c&oacute; th&agrave;nh tế b&agrave;o gồm một lớp mỏng peptidoglycan v&agrave; m&agrave;ng ngo&agrave;i c&oacute; lipopolysaccharid kh&ocirc;ng c&oacute; ở vi khuẩn Gram dương. V&igrave; lớp peptidoglycan mỏng n&ecirc;n lớp n&agrave;y kh&ocirc;ng giữ lại chất nhuộm t&iacute;m của thuốc nhuộm ban đầu m&agrave; tạo ra m&agrave;u đỏ trong qu&aacute; tr&igrave;nh nhuộm Gram.</p>
Xem lời giải bài tập khác cùng bài