Hoạt động (Trang 85 SGK Vật lí 10, Bộ Kết nối tri thức):
1. Đặt một chiếc thước dài trên bàn. Cho một bạn nâng một đầu thước lên và giữ yên (Hình 21.7). Hỏi:
- Khi thay đổi lực nâng ta thấy thước quay quanh trục nào?
- Khi thước đang đứng yên ở vị trí như Hình 21.7, ta có thể áp dụng quy tắc moment lực được không và áp
dụng như thế nào?
Lời giải:
- Khi thay đổi lực nâng ta thấy thước quay quanh trục đi qua điểm A.
- Khi thước đang đứng yên ở vị trí như Hình 21.7, ta hoàn toàn có thể áp dụng quy tắc moment lực được.
Khi thanh cân bằng, gọi góc hợp bởi thanh AB và mặt phẳng nằm ngang là α:
⇔ F.d2 = P.d1 ⇔ ⇔ F = 2P
Từ đó ta có thể tính được lực nâng cần thiết để giữ cho thanh cân bằng.
2. Khi một vật không có điểm tựa cố định. Ví dụ, thanh cứng tựa vào bức tường nhẵn, đầu dưới
của thanh đặt trên mặt bàn nhám (Hình 21.8). Khi đó ta có thể áp dụng được quy tắc moment lực
được không và áp dụng như thế nào?
Gợi ý: Chọn đầu A của thanh để viết quy tắc moment.
Lời giải:
Khi thanh cứng không bị trượt đi, đứng yên ta có thể coi thanh đang ở trạng thái cân bằng, lúc đó hoàn toàn
có thể viết được quy tắc moment lực.
Chọn đầu A của thanh làm trục quay để viết quy tắc moment.
Lực có giá của lực đi qua trục quay A nên không có tác dụng làm quay, ta không cần viết biểu
thức momen lực cho hai lực đó.
Thanh cân bằng: