Bài 8. Tế bào nhân thực
Dừng lại và Suy ngẫm (Trang 54 SGK Sinh học 10, Bộ Kết nối tri thức)
<p><strong>Dừng lại và Suy ngẫm (Trang 54 SGK Sinh học 10, Bộ Kết nối tri thức):</strong></p>
<p><strong>1. Cấu trúc của ti thể và lục lạp phù hợp với chức năng của chúng như thế nào?</strong></p>
<p><em><span style="text-decoration: underline;"><strong>Hướng dẫn trả lời:</strong></span></em></p>
<p>• Đặc điểm cấu trúc phù hợp với chức năng của ti thể:</p>
<p>Ti thể có cấu trúc phù hợp với chức năng là nơi diễn ra quá trình phân giải carbohydrate giải phóng năng lượng cung cấp cho mọi hoạt động sống:</p>
<p>- Ti thể gồm 2 lớp: màng ngoài trơn nhẵn, màng trong gấp khúc thành hình răng lược ngăn ti thể thành 2 khoang → Khoang ngoài là khoảng không gian giữa hai màng chứa ion H<sup>+</sup> có vai trò quan trọng trong quá trình tổng hợp ATP. Khoang trong là chất nền chứa nhiều loại enzyme tham gia vào quá trình hô hấp tế bào.</p>
<p>- Trong chất nền chứa nhiều phân tử DNA nhỏ, dạng vòng và ribosome → Do đó, ti thể có khả năng tự nhân đôi và tổng hợp protein cho riêng mình. Điều này đảm bảo cho việc ti thể có thể tăng số lượng để đáp ứng nhu cầu về năng lượng của tế bào.</p>
<p>• Đặc điểm cấu trúc phù hợp với chức năng của lục lạp:</p>
<p>Lục lạp có cấu trúc phù hợp với chức năng thu nhận ánh sáng mặt trời thông qua quá trình quang hợp để tạo ra nguồn carbohydrate:</p>
<p>- Lục lạp có cấu trúc màng kép trơn nhẵn, bên trong là chất nền stroma trong suốt → Ánh sáng dễ dàng đi qua tạo thuận lợi cho quá trình quang hợp.</p>
<p>- Bên trong lục lạp có hệ thống các thylakoid. Trên bề mặt thylakoid chứa chất diệp lục cùng các enzyme và protein tham gia vào quá trình quang hợp. Các thylakoid xếp chồng lên nhau tạo thành granum. Mỗi lục lạp có nhiều granum. → Số lượng nhiều của thylakoid, diệp lục và enzyme quang hợp giúp hấp thu và thực hiện các phản ứng chuyển hóa năng lượng ánh sáng thành năng lượng hóa học cung cấp cho quá trình cố định CO<sub>2</sub> trong quang hợp.</p>
<p>- Stroma chứa hệ enzyme tham gia vào quá trình cố định CO<sub>2</sub> trong quang hợp → Giúp thực hiện quá trình tạo ra carbohydrate – giai đoạn cuối của quá trình quang hợp.</p>
<p>- Lục lạp cũng có chứa nhiều phân tử DNA nhỏ, dạng vòng → Giúp lục lạp có khả năng nhân đôi, tăng số lượng để đảm bảo đáp ứng nhu cầu quang hợp của tế bào. Ngoài ra, một số gene của chúng tổng hợp được các protein tham gia vào quá trình quang hợp.</p>
<p><strong>2. So sánh cấu trúc của ti thể và lục lạp. Hai bào quan này có mối quan hệ như thế nào trong quá trình chuyển hóa năng lượng ở tế bào thực vật?</strong></p>
<p><em><span style="text-decoration: underline;"><strong>Hướng dẫn trả lời:</strong></span></em></p>
<p><strong>• </strong>So sánh cấu trúc của ti thể và lục lạp:</p>
<p>- Giống nhau:</p>
<p>+ Đều có màng kép gồm 2 lớp màng (màng ngoài và màng trong). Màng ngoài đều trơn nhẵn.</p>
<p>+ Đều có ribosome, DNA để đảm bảo khả năng nhân đôi độc lập.</p>
<p>+ Đều có chứa hệ enzyme để tổng hợp được ATP.</p>
<p>- Khác nhau:</p>
<table style="border-collapse: collapse; width: 100.014%;" border="1">
<tbody>
<tr>
<td style="width: 22.6369%;"><strong>Đặc điểm so sánh</strong></td>
<td style="width: 39.4704%; text-align: center;"><strong>Ti thể</strong></td>
<td style="width: 37.8922%; text-align: center;"><strong>Lục lạp</strong></td>
</tr>
<tr>
<td style="width: 22.6369%;"><strong>Hình dạng</strong></td>
<td style="width: 39.4704%;">Có nhiều hình dạng và kích thước khác nhau tùy thuộc vào loại tế bào</td>
<td style="width: 37.8922%;">Thường có hình bầu dục</td>
</tr>
<tr>
<td style="width: 22.6369%;"><strong>Sắc tố</strong></td>
<td style="width: 39.4704%;">Không có</td>
<td style="width: 37.8922%;">Có</td>
</tr>
<tr>
<td style="width: 22.6369%;"><strong>Màng trong</strong></td>
<td style="width: 39.4704%;">Gấp nếp hình răng lược tạo nhiều mào</td>
<td style="width: 37.8922%;">Trơn nhẵn</td>
</tr>
<tr>
<td style="width: 22.6369%;"><strong>Khoảng không gian giữa 2 màng</strong></td>
<td style="width: 39.4704%;">Rộng</td>
<td style="width: 37.8922%;">Hẹp</td>
</tr>
<tr>
<td style="width: 22.6369%;"><strong>Hệ enzyme</strong></td>
<td style="width: 39.4704%;">Chứa các enzyme tham gia vào quá trình hô hấp tế bào (phân giải carbohydrate giải phóng năng lượng)</td>
<td style="width: 37.8922%;">Chứa các enzyme tham gia vào quá trình quang hợp (tổng hợp nên carbohydrate)</td>
</tr>
</tbody>
</table>
<p><strong>3. Trong tế bào, ti thể và lục lạp mới được tạo ra bằng cách nào? Vì sao ti thể và lục lạp có khả năng tổng hợp protein cho riêng mình?</strong></p>
<p><em><span style="text-decoration: underline;"><strong>Hướng dẫn trả lời:</strong></span></em></p>
<p>- Trong tế bào, ti thể và lục lạp mới được tạo bằng cách chúng tự nhân đôi.</p>
<p>- Sở dĩ ti thể và lục lạp có khả năng tổng hợp protein cho riêng mình vì trong chất nền của hai bào quan này chứa nhiều phân tử ADN nhỏ, dạng vòng và ribosome. Do có hệ vật chất di truyền riêng và có ribosome – nơi thực hiện quá trình tổng hợp protein nên ti thể và lục lạp có khả năng tổng hợp protein cho riêng mình mà không phụ thuộc vào sự tổng hợp protein của tế bào.</p>
<p><strong>4. Trong các tế bào sau, tế bào nào có nhiều ti thể hơn? Vì sao?</strong></p>
<p>a) Tế bào lông hút của rễ cây và tế bào biểu bì lá cây.</p>
<p>b) Tế bào cơ tim, tế bào gan, tế bào thận, tế bào dạ dày.</p>
<p><em><span style="text-decoration: underline;"><strong>Hướng dẫn trả lời:</strong></span></em></p>
<p>Ti thể là bào quan diễn ra quá trình hô hấp tế bào để tạo ra năng lượng cho các hoạt động sống. Do đó, tế bào nào hoạt động càng nhiều (có nhu cầu năng lượng cao) thì càng có nhiều ti thể. Từ đó, ta có:</p>
<p>a) Giữa tế bào lông hút của rễ cây và tế bào biểu bì lá cây, tế bào rễ cây có nhiều ti thể hơn bởi vì tế bào này hoạt động nhiều để thực hiện quá trình hút nước và khoáng cung cấp cho toàn bộ cơ thể thực vật.</p>
<p>b) Giữa tế bào cơ tim, tế bào gan, tế bào thận, tế bào dạ dày, tế bào cơ tim có nhiều ti thể nhất do chúng hoạt động liên tục, không ngừng nghỉ nên cần phải được cung cấp nhiều năng lượng.</p>
Xem lời giải bài tập khác cùng bài
Câu hỏi Mở đầu (Trang 48 SGK Sinh học 10, Bộ Kết nối tri thức)
Xem lời giải
Dừng lại và Suy ngẫm (Trang 49 SGK Sinh học 10, Bộ Kết nối tri thức)
Xem lời giải
Dừng lại và Suy ngẫm (Trang 51 SGK Sinh học 10, Bộ Kết nối tri thức)
Xem lời giải
Dừng lại và Suy ngẫm (Trang 52 SGK Sinh học 10, Bộ Kết nối tri thức)
Xem lời giải
Dừng lại và Suy ngẫm (Trang 56 SGK Sinh học 10, Bộ Kết nối tri thức)
Xem lời giải
Dừng lại và Suy ngẫm (Trang 57 SGK Sinh học 10, Bộ Kết nối tri thức)
Xem lời giải
Dừng lại và Suy ngẫm (Trang 59 SGK Sinh học 10, Bộ Kết nối tri thức)
Xem lời giải
Luyện tập và Vận dụng (Trang 60 SGK Sinh học 10, Bộ Kết nối tri thức)
Xem lời giải