Dừng lại và suy ngẫm (Trang 134 SGK Sinh học 10, Bộ Kết nối tri thức)

Dừng lại và suy ngẫm (Trang 134 SGK Sinh học 10, Bộ Kết nối tri thức): 1. Việc ứng dụng vi sinh vật trong thực tiễn dựa trên những cơ sở khoa học nào? Hướng dẫn trả lời: Việc ứng dụng vi sinh vật trong thực tiễn dựa trên các đặc điểm sinh học như: kích thước hiển vi, sinh trưởng nhanh, phát triển mạnh, hình thức dinh dưỡng đa dạng, quá trình tổng hợp và phân giải các chất tạo ra các sản phẩm có giá trị dinh dưỡng hoặc có ý nghĩa lớn trong đời sống con người. - Kích thước hiển vi: Vi sinh vật có kích thước rất nhỏ bé và chỉ quan sát dưới kính hiển vi. - Sinh trưởng nhanh, phát triển mạnh: Do kích thước nhỏ nên tỉ lệ diện tích/thể tích (S/V) cơ thể ở sinh vật lớn, làm tăng tốc độ trao đổi chất và sinh trưởng.  Kích thước nhỏ còn có lợi trong việc nuôi cấy, lưu trữ và nghiên cứu vi sinh vật (một số lượng rất lớn tế bào có thể được nuôi cấy chỉ trong một khoảng không gian nhỏ). - Tổng hợp và phân giải các chất nhanh: Sử dụng vi sinh vật trong công nghiệp và nghiên cứu có thể thu được sản lượng rất lớn trong một khoảng thời gian ngắn. - Đa dạng về di truyền: Do tốc độ sinh sản nhanh, tốc độ đột biến lớn, khả năng tái tổ hợp di truyền và lịch sử tiến hóa lâu dài nên vi sinh vật có sự đa dạng di truyền lớn. - Phổ sinh thái và dinh dưỡng rộng: Sự đa dạng về hình thái và dinh dưỡng của vi sinh vật dẫn đến sự đa dạng về hình thái, cấu trúc tế bào, thành phần cấu trúc protein và enzyme cũng như các sản phẩm chuyển hóa thứ cấp, từ đó có rất nhiều tiềm năng có thể ứng dụng vào thực tiễn. 2. Công nghệ vi sinh vật được ứng dụng trong các lĩnh vực nào? Nêu một số ví dụ minh họa cho từng lĩnh vực. Hướng dẫn trả lời: • Công nghệ vi sinh vật được ứng dụng trong nhiều lĩnh vực như nông nghiệp, chế biến thực phẩm, y dược, xử lí chất thải, sản xuất bột giặt và công nghiệp thuộc da,… • Ví dụ minh họa cho ứng dụng công nghệ vi sinh vật trong các lĩnh vực: - Ví dụ trong nông nghiệp: + Dựa vào khả năng cố định N2 trong không khí của vi sinh vật để sản xuất phân bón vi sinh giúp tăng năng suất cho cây trồng, cải tạo đất,… + Dựa vào khả năng ức chế sự phát triển của sâu, bệnh gây hại cho cây trồng để sản xuất ra thuốc trừ sâu vi sinh thay cho thuốc trừ sâu hóa học vừa có thể diệt trừ sâu, bệnh hại hiệu quả vừa tránh tồn dư thuốc hóa học gây độc cho con người và vật nuôi. - Ví dụ trong chế biến thực phẩm: + Sử dụng vi khuẩn Saccharomyces cerevisiae để lên men tạo rượu, bia, bánh mì. + Sử dụng vi khuẩn lactic để lên men tạo sữa chua và pho mát. - Ví dụ trong y dược: + Các sản phẩm được tạo ra từ công nghệ tái tổ hợp vi khuẩn và nấm men như insulin, hormone sinh trưởng, chất kích thích miễn dịch cytokine, chất kháng virus như interferon. + Vi sinh vật còn được ứng dụng trong việc chuẩn đoán các bệnh hiểm nghèo, ung thư, bệnh mới phát sinh. - Ví dụ trong xử lí chất thải: + Sử dụng hệ vi sinh hiếu khí hoặc kị khí trong các bể xử lí sinh học để xử lí nước thải. + Sử dụng các vi sinh vật “ăn” dầu như Alcanivorax borkumensis để xử lí các sự cố tràn dầu trên biển. + Sử dụng các Archaea sinh methane để xử lí chất thải vật nuôi nhằm vừa tạo ra khí biogas làm chất đốt cho gia đình vừa tránh ô nhiễm môi trường và tạo ra phân bón hữu cơ cho cây trồng. 3. Việc ứng dụng vi sinh vật trong sản xuất nước tương, nước mắm dựa trên cơ sở khoa học nào? Hướng dẫn trả lời: Việc ứng dụng vi sinh vật trong sản xuất nước tương, nước mắm dựa trên sự sinh trưởng nhanh, phát triển mạnh và khả năng phân giải ngoại bào tạo ra các sản phẩm trung gian của vi sinh vật.

Xem lời giải bài tập khác cùng bài

Tóm tắt Lý thuyết Vai trò và ứng dụng của vi sinh vật

Xem lời giải

Câu hỏi Mở đầu (Trang 131 SGK Sinh học, Bộ Kết nối tri thức)

Xem lời giải

Dừng lại và suy ngẫm (Trang 132 SGK Sinh học 10, Bộ Kết nối tri thức)

Xem lời giải

Dừng lại và suy ngẫm (Trang 136 SGK Sinh học 10, Bộ Kết nối tri thức)

Xem lời giải

Luyện tập và Vận dụng (Trang 137 SGK Sinh học 10, Bộ Kết nối tri thức)

Xem lời giải