Lý thuyết Ba định luật Newton về chuyển động

Lý thuyết Vật lí 10 Bài 10: Ba định luật Newton về chuyển động <ol> <li style="font-weight: 400;"> ĐỊNH LUẬT I NEWTON</li> </ol> Nhắc lại về khái niệm lực <img src="https://vietjack.me/storage/uploads/images/257/38-1660189973.png" /> - Lực là sự kéo hoặc đẩy - Lực có các tác dụng: làm biến dạng vật hoặc làm thay đổi vận tốc của vật. <ul> <li style="font-weight: 400;">Lực luôn do một vật tạo ra và tác dụng lên vật khác. Có 2 loại lực: Lực tiếp xúc và lực không tiếp xúc.</li> </ul> Khái niệm quán tính <img src="https://vietjack.me/storage/uploads/images/257/39-1660189992.png" /> <img src="https://vietjack.me/storage/uploads/images/257/40-1660190014.jpg" /> - Vật luôn có xu hướng bảo toàn vận tốc chuyển động của mình. Tính chất này đươc gọi là quán tính của vật. Quyển sách, quả bóng giữ nguyên trạng thái đứng yên Xe phanh gấp, người bị ngả về phía trước Định luật I Newton <img src="https://vietjack.me/storage/uploads/images/257/44-1660190038.jpg" /> - Nội dung: Một vật nếu không chịu tác dụng của lực nào (vật tự do) thì vật đó giữ nguyên trạng thái đứng yên hoặc chuyển động thẳng đều mãi mãi. <ul> <li style="font-weight: 400;">Ý nghĩa của định luật I Newton: Lực không phải là nguyên nhân gây ra chuyển động, mà là nguyên nhân làm thay đổi vận tốc chuyển động của vật</li> </ul> <img src="https://vietjack.me/storage/uploads/images/257/45-1660190056.png" /> Quả bóng có xu hướng bảo toàn vận tốc <ol start="2"> <li style="font-weight: 400;"> ĐỊNH LUẬT II NEWTON</li> </ol> Tiến hành thí nghiệm khảo sát mối liên hệ về độ lớn của gia tốc và độ lớn của lực tác dụng <img src="https://vietjack.me/storage/uploads/images/257/46-1660190077.png" /> Bố trí các dụng cụ và sơ đồ thí nghiệm như hình vẽ. <ol> <li style="font-weight: 400;"> Định luật II Newton</li> </ol> - Gia tốc của vật có cùng hướng với lực tác dụng của vật. Độ lớn của gia tốc tỉ lệ thuận với độ lớn của lực và tỉ lệ nghịch với khối lượng của vật: <img class="wscnph" style="max-width: 100%;" src="https://static.colearn.vn:8413/v1.0/upload/library/26052023/screenshot_1685086719-zPVPqb.png" /> - Trong hệ SI, đơn vị của lực là N (newton) 1 N = 1kg. 1m/s2 - Trong trường hợp vật chịu tác dụng của nhiều lực thì lực  trong biểu thức là lực tổng hợp của tất cả các lực thành phần: <img class="wscnph" style="max-width: 100%;" src="https://static.colearn.vn:8413/v1.0/upload/library/26052023/screenshot_1685086729-2ekOzH.png" /> <img src="https://vietjack.me/storage/uploads/images/257/47-1660190116.png" /> <ol> <li style="font-weight: 400;"> Mức quán tính của vật</li> </ol> - Khối lượng là đại lượng đặc trưng cho mức quán tính của vật <ul> <li style="font-weight: 400;">Vật có khối lượng càng lớn thì càng khó thay đổi vận tốc tức là gia tốc càng nhỏ, nghĩa là vật có mức quán tính lớn. Ngược lại vật có khối lượng nhỏ thì mức quán tính nhỏ.</li> </ul> <img src="https://vietjack.me/storage/uploads/images/257/48-1660190135.jpg" /> Tàu hỏa có khối lượng lớn, mức quán tính lớn <img src="https://vietjack.me/storage/uploads/images/257/49-1660190153.png" /> Xe ô tô có mức quán tính lớn hơn xe máy Lực bằng nhau – Lực không bằng nhau <ul> <li style="font-weight: 400;">Hai lực bằng nhau: Khi lần lượt tác dụng vào cùng một vật sẽ gây ra lần lượt hai vecto gia tốc bằng nhau (giống nhau về hướng và bằng nhau về độ lớn)</li> </ul> <img src="https://vietjack.me/storage/uploads/images/257/50-1660190176.png" /> <ul> <li style="font-weight: 400;">Hai lực không bằng nhau: Khi tác dụng lần lượt vào cùng một vật sẽ gây ra lần lượt hai vecto gia tốc khác nhau (về hướng hoặc độ lớn).</li> </ul> <img src="https://vietjack.me/storage/uploads/images/257/51-1660190194.png" /> - Nếu cho hai lực đồng thời tác dụng vào cùng một vật theo hướng ngược nhau, ta có hai trường hợp có thể xảy ra: + Vật đứng yên hoặc chuyển động thẳng đều. Hai lực này được gọi là hai lực cân bằng. <img src="https://vietjack.me/storage/uploads/images/257/52-1660190213.png" /> Vận động viên đang giữ tạ, khi đó lực nâng của vận động viên và trọng lực tác dụng lên tạ cân bằng nhau + Vật thu gia tốc và chuyển động theo hướng của lực có độ lớn lớn hơn. Hai lực này được gọi là hai lực không cân bằng. <img src="https://vietjack.me/storage/uploads/images/257/53-1660190238.png" /> Tên lửa đang tăng tốc, lực tác dụng lên tên lửa không cân bằng (lực đẩy và trọng lực) <ol start="3"> <li style="font-weight: 400;"> ĐỊNH LUẬT III NEWTON</li> </ol> <img src="https://vietjack.me/storage/uploads/images/257/54-1660190259.png" /> - Khi vật A tác dụng lên vật B một lực, thì vật B cũng tác dụng lại vật A một lực. Hai lực này có điểm đặt lên hai vật khác nhau, có cùng giá, cùng độ lớn nhưng ngược chiều <img class="wscnph" style="max-width: 100%;" src="https://static.colearn.vn:8413/v1.0/upload/library/26052023/screenshot_1685086902-HVDwMO.png" /> - Một trong hai lực trong định luật III Newton được coi là lực tác dụng, lực kia gọi là phản lực. Cặp lực này: + Có cùng bản chất + Là hai lực trực đối + Xuất hiện và biến mất cùng lúc + Tác dụng vào hai vật khác nhau nên không thể triệt tiêu lẫn nhau. <img src="https://vietjack.me/storage/uploads/images/257/55-1660190283.png" /> Người tác dụng lên đệm một lực, đệm tác dụng ngược lại người một lực

Xem lời giải bài tập khác cùng bài

Hướng dẫn giải Mở đầu (Trang 55 SGK Vật Lý 10, Bộ Chân trời sáng tạo)