Bài 14. Phân giải và tổng hợp các chất trong tế bào
Dừng lại và Suy ngẫm (Trang 92 SGK Sinh học 10, Bộ Kết nối tri thức)
<p><strong>Dừng lại v&agrave; Suy ngẫm (Trang 92 SGK Sinh học 10, Bộ Kết nối tri thức):</strong></p> <p><strong>1. Tổng hợp c&aacute;c chất trong tế b&agrave;o l&agrave; g&igrave;? N&ecirc;u một số v&iacute; dụ minh họa cho qu&aacute; tr&igrave;nh tổng hợp c&aacute;c chất trong tế b&agrave;o.</strong></p> <p><span style="text-decoration: underline;"><em><strong>Hướng dẫn trả lời:</strong></em></span></p> <p>- Tổng hợp c&aacute;c chất trong tế b&agrave;o l&agrave; sự h&igrave;nh th&agrave;nh hợp chất phức tạp từ c&aacute;c chất đơn giản v&agrave; ti&ecirc;u tốn năng lượng. Trong tế b&agrave;o v&agrave; cơ thể sống, qu&aacute; tr&igrave;nh tổng hợp gi&uacute;p tạo ra c&aacute;c hợp chất phức tạp x&acirc;y dựng n&ecirc;n tế b&agrave;o v&agrave; cơ thể sống, đồng thời cung cấp cho c&aacute;c hoạt động sống kh&aacute;c.</p> <p>- V&iacute; dụ minh họa cho qu&aacute; tr&igrave;nh tổng hợp c&aacute;c chất trong tế b&agrave;o:</p> <p>+ C&aacute;c ph&acirc;n tử nucleic acid được h&igrave;nh th&agrave;nh từ phản ứng sinh tổng hợp tạo li&ecirc;n kết phosphodiester giữa c&aacute;c đơn ph&acirc;n nucleotide.</p> <p>+ C&aacute;c ph&acirc;n tử protein hay c&aacute;c chuỗi polypeptide được tạo th&agrave;nh từ sự kết hợp của nhiều amino acid với nhau bằng c&aacute;c li&ecirc;n kết peptide trong qu&aacute; tr&igrave;nh sinh tổng hợp protein.</p> <p>+ Tinh bột, glycogen, chitin,&hellip; được tổng hợp từ c&aacute;c đường đơn như glucose, fructose, galactose,&hellip;</p> <p><strong>2. Quang hợp c&oacute; vai tr&ograve; như thế n&agrave;o trong tổng hợp c&aacute;c chất v&agrave; dự trữ năng lượng?</strong></p> <p><span style="text-decoration: underline;"><em><strong>Hướng dẫn trả lời:</strong></em></span></p> <p>Quang hợp c&oacute; vai tr&ograve; cung cấp năng lượng v&agrave; nguy&ecirc;n liệu cho c&aacute;c qu&aacute; tr&igrave;nh tổng hợp c&aacute;c chất v&agrave; dự trữ năng lượng:</p> <p>- C&aacute;c sinh vật tự dưỡng như thực vật, tảo v&agrave; một số vi khuẩn c&oacute; khả năng chuyển năng lượng &aacute;nh s&aacute;ng th&agrave;nh năng lượng h&oacute;a học trong qu&aacute; tr&igrave;nh tổng hợp đường glucose, rổi từ đ&oacute; tổng hợp n&ecirc;n c&aacute;c ph&acirc;n tử hữu cơ đặc trưng cho cơ thể ch&uacute;ng.</p> <p>- C&aacute;c sinh vật dị dưỡng lại sử dụng c&aacute;c sinh vật tự dưỡng hay dị dưỡng kh&aacute;c l&agrave;m thức ăn. Thức ăn n&agrave;y lại ch&iacute;nh l&agrave; nguồn cung cấp năng lượng v&agrave; nguy&ecirc;n liệu cho c&aacute;c qu&aacute; tr&igrave;nh tổng hợp c&aacute;c chất v&agrave; dự trự năng lượng ở c&aacute;c cơ thể dị dưỡng đ&oacute;.</p> <p><strong>3. H&oacute;a tổng hợp v&agrave; quang khử ở vi khuẩn c&oacute; g&igrave; kh&aacute;c so với quang hợp ở thực vật?</strong></p> <p><span style="text-decoration: underline;"><em><strong>Hướng dẫn trả lời:</strong></em></span></p> <p>- Điểm kh&aacute;c giữa h&oacute;a tổng hợp so với quang hợp ở thực vật l&agrave;: Quang hợp sử dụng năng lượng &aacute;nh s&aacute;ng Mặt Trời. C&ograve;n h&oacute;a tổng hợp sử dụng năng lượng sinh ra từ c&aacute;c phản ứng oxy h&oacute;a c&aacute;c hợp chất v&ocirc; cơ.</p> <p>- Điểm kh&aacute;c giữa quang khử ở vi khuẩn so với quang hợp ở thực vật l&agrave;:</p> <p>+ Quang hợp c&oacute; sử dụng H<sub>2</sub>O l&agrave;m nguồn cung cấp H<sup>+</sup>&nbsp;v&agrave; electron. C&ograve;n quang khử d&ugrave;ng H<sub>2</sub>S, S, H<sub>2</sub>&nbsp;v&agrave; một số chất hữu cơ kh&aacute;c l&agrave;m nguồn cung cấp H<sup>+</sup>&nbsp;v&agrave; electron.</p> <p>+ Quang hợp c&oacute; giải ph&oacute;ng O<sub>2</sub>. C&ograve;n quang khử th&igrave; kh&ocirc;ng giải ph&oacute;ng O<sub>2</sub>.</p> <p><strong>4. Qu&aacute; tr&igrave;nh tổng hợp v&agrave; ph&acirc;n giải c&oacute; mối quan hệ với nhau như thế n&agrave;o?</strong></p> <p><span style="text-decoration: underline;"><em><strong>Hướng dẫn trả lời:</strong></em></span></p> <p>- Qu&aacute; tr&igrave;nh tổng hợp sử dụng năng lượng để tạo n&ecirc;n ph&acirc;n tử phức tạp từ c&aacute;c ph&acirc;n tử đơn giản v&agrave; t&iacute;ch lũy năng lượng.</p> <p>- Qu&aacute; tr&igrave;nh ph&acirc;n giải ph&aacute; vỡ c&aacute;c ph&acirc;n phức tạo th&agrave;nh ph&acirc;n tử đon giản để giải ph&oacute;ng năng lượng.</p> <p>&rarr; Như vậy, qu&aacute; tr&igrave;nh tổng hợp v&agrave; ph&acirc;n giải l&agrave; hai qu&aacute; tr&igrave;nh tr&aacute;i ngược nhau nhưng lại thống nhất v&agrave; c&oacute; li&ecirc;n quan mật thiết với nhau: Sản phẩm của qu&aacute; tr&igrave;nh tổng hợp cung cấp nguy&ecirc;n liệu cho qu&aacute; tr&igrave;nh ph&acirc;n giải, c&ograve;n năng lượng v&agrave; c&aacute;c sản phẩm trung gian được giải ph&oacute;ng ra trong qu&aacute; tr&igrave;nh ph&acirc;n giải lại c&oacute; thể được sử dụng cho qu&aacute; tr&igrave;nh tổng hợp.</p>
Xem lời giải bài tập khác cùng bài