Bài 1. Giới thiệu khái quát môn Sinh học
Dừng lại và suy ngẫm (Trang 11 SGK Sinh học 10, Bộ Kết nối tri thức)
<p><strong>Dừng lại và suy ngẫm (Trang 11 SGK Sinh học 10, Bộ Kết nối tri thức):</strong></p>
<p><strong>1. Thế nào là phát triển bền vững?</strong></p>
<p><strong>Hướng dẫn trả lời:</strong></p>
<p>Khái niệm phát triển bền vững của Liên Hợp quốc (1987): Phát triển bền vững là sự phát triển đáp ứng được nhu cầu của xã hội hiện tại, nhưng không làm tổn hại đến khả năng tiếp cận với nhu cầu phát triển của các thế hệ tương lai.</p>
<p><strong>2. Liệt kê một số hoạt động hằng ngày của chúng ta có thể ảnh hưởng đến sự phát triển bền vững.</strong></p>
<p><strong>Hướng dẫn trả lời:</strong></p>
<table class="table table-bordered">
<tbody>
<tr>
<td width="330">
<p><strong>Hoạt động ảnh hưởng tích cực</strong></p>
</td>
<td width="330">
<p><strong>Hoạt động ảnh hưởng tiêu cực</strong></p>
</td>
</tr>
<tr>
<td width="330">
<p>- Vứt rác bừa bãi, không đúng quy định.</p>
<p>- Xả chất thải chưa qua xử lí vào môi trường.</p>
<p>- Khai thác rừng, săn bắt động, thực vật quá mức.</p>
<p>- Sử dụng nguồn năng lượng không tái tạo: than đá, dầu mỏ,…</p>
<p>- Không chấp hành quy định về bảo vệ môi trường.</p>
</td>
<td width="330">
<p>- Vứt rác đúng nơi quy định, phân loại rác.</p>
<p>- Khu xả thải có hệ thống xử lí nước thải, xử lí khí thải, rác thải.</p>
<p>- Bảo vệ rừng đầu nguồn, động thực vật quý hiếm, khai thác hợp lí.</p>
<p>- Sử dụng nguồn năng lượng tái tạo: gió, thủy triều, mặt trời,…</p>
<p>- Chấp hành đầy đủ và tham gia tuyên truyền bảo vệ môi trường.</p>
</td>
</tr>
</tbody>
</table>
<p><strong>3. Xét ở góc độ nhà sinh học, em hãy giải thích xem sinh học đóng vai trò như thế nào trong sự phát triển bền vững môi trường và những vấn đề toàn cầu.</strong></p>
<p><strong>Hướng dẫn trả lời:</strong></p>
<p>- Vai trò của sinh học trong sự phát triển bền vững môi trường:</p>
<p>+ Góp phần đánh giá tác động của các nghiên cứu sinh học (các nghiên cứu về cây trồng, vật nuôi biến đổi gene; các nghiên cứu về nhân bản vô tính,…) đến môi trường tự nhiên và xã hội loài người.</p>
<p>+ Góp phần đưa ra các kế hoạch khai thác; các biện pháp bảo tồn, phục hồi và sử dụng bền vững các hệ sinh thái đặc biệt là bảo vệ đa dạng sinh học nhằm bảo vệ môi trường sống, thích ứng với biến đổi khí hậu.</p>
<p>+ Góp phần cung cấp các kiến thức, công nghệ xử lí ô nhiễm và cải tạo môi trường.</p>
<p>+ Góp phần cung cấp cơ sở khoa học giúp cho chính phủ có những chiến lược phát triển kinh tế phù hợp với sự phát triển bền vững.</p>
<p>+ Góp phần xây dựng ý thức trách nhiệm của cộng đồng về bảo vệ nguồn tài nguyên thiên nhiên, bảo vệ môi trường.</p>
<p>- Vai trò của sinh học với những vấn đề toàn cầu khác:</p>
<p>+ Đối với vấn đề phát triển kinh tế: Sinh học góp phần tạo ra những giống cây trồng và vật nuôi có năng suất và chất lượng cao; các sản phẩm, chế phẩm sinh học có giá trị;… giúp ứng dụng trong sản xuất, nâng cao hiệu quả kinh tế và tạo việc làm. Ngoài ra, sinh học cũng góp phần vào việc xây dựng chính sách môi trường và phát triển kinh tế, xã hội nhằm xóa đói giảm nghèo, đảm bảo an ninh lương thực.</p>
<p>+ Đối với vấn đề nâng cao chất lượng cuộc sống: Sinh học có vai trò quan trọng trong chăm sóc sức khỏe con người (các ngành y học, công nghệ thực phẩm), đưa ra các biện pháp nhằm kiểm soát dân số cả về chất lượng và số lượng,…</p>
<p>+ Đối với vấn đề phát triển công nghệ: Nghiên cứu sinh học cơ bản còn giúp phát triển các công nghệ bắt chước các sinh vật áp dụng trong cải tiến, tối ưu hóa các công cụ máy móc.</p>
<p><strong>4. Hãy giải thích mối quan hệ của sinh học với kinh tế, công nghệ và vấn đề đạo đức xã hội.</strong></p>
<p><strong>Hướng dẫn trả lời:</strong></p>
<p>- Mối quan hệ giữa sinh học và kinh tế:</p>
<p>+ Việc phổ biến kiến thức sinh học cơ bản liên quan đến bảo vệ sự đa dạng sinh học, khai thác tài nguyên thiên nhiên hợp lí phục vụ phát triển kinh tế.</p>
<p>+ Những ứng dụng của sinh học đã đem lại giá trị kinh tế vô cùng to lớn cho con người: Những giống cây trồng và vật nuôi có năng suất và chất lượng cao được tạo ra bằng các biện pháp gây đột biến, lai hữu tính, biến đổi gen; các sản phẩm, chế phẩm sinh học có giá trị;… giúp nâng cao hiệu quả kinh tế.</p>
<p>+ Bên cạnh những lợi ích đem lại, việc áp dụng công nghệ sinh học vào thực tiễn cũng tiềm ẩn nguy cơ rủi ro về thiệt hại kinh tế. Ví dụ như: Khi trồng cây giống được tạo ra bằng phương pháp nuôi cấy mô tế bào trên diện tích lớn sẽ tiềm ẩn rủi ro mất mùa nếu điều kiện môi trường bất lợi.</p>
<p>- Mối quan hệ giữa sinh học và công nghệ: Nghiên cứu sinh học cơ bản giúp phát triển các công nghệ bắt chước các sinh vật áp dụng trong cải tiến, tối ưu hóa các công cụ máy móc.</p>
<p>- Mối quan hệ giữa sinh học và vấn đề đạo đức xã hội: Nghiên cứu sinh học cũng làm nảy sinh vấn đề đạo đức (đạo đức sinh học).</p>
<p>+ Việc giải trình tự hệ gene của một người làm nảy sinh nhiều vấn đề xã hội như ai có quyền biết thông tin này, những người mang gene quy định bệnh hiểm nghèo còn được chấp nhận mua bảo hiểm hay không, có nên áp dụng kĩ thuật chỉnh sửa gene để chỉnh sửa gene của người không, có nên cho phép nhân bản vô tính con người không,…</p>
<p>+ Ảnh hưởng của việc xác định giới tính thai nhi?</p>
<p>+ Các giống cây trồng biến đổi gene có thực sự an toàn với con người?</p>
Xem lời giải bài tập khác cùng bài