4. Thực hành tiếng việt trang 28
Soạn bài Thực hành tiếng việt trang 28 SGK Ngữ Văn 10 tập 1 Kết nối tri thức - siêu ngắn
<div id="box-content">
<div id="before_sub_question_nav"></div>
<div style="height: auto !important;" data-id="sp-target-div-outstream"><span style="color: #000000;"><strong>Câu 1</strong></span></div>
<div id="sub-question-1" class="box-question top20">
<p><span id="docs-internal-guid-89ac506e-7fff-ffd8-e3d7-5d1b82bf218a" style="color: #000000;">Giải thích nghĩa của các từ ngữ Hán Việt được in đậm trong các câu văn dưới đây:</span></p>
<p dir="ltr" style="text-align: justify;"><span style="color: #000000;">a) Kẻ kia là một cư sĩ, trung thuần lẫm liệt, có công với <strong>tiên triều</strong>, nên Hoàng thiên cho được hưởng cúng tế ở một ngôi đền để đền công khó nhọc. Mày là một kẻ <strong>hàn sĩ</strong>, sao dám hỗn láo, tội ác tự mình làm ra, còn trốn đi đằng nào?</span></p>
<p dir="ltr" style="text-align: right;"><span style="color: #000000;">(Nguyễn Dữ, Chuyện chức Phán sự đền Tản Viên)</span></p>
<p dir="ltr"><span style="color: #000000;">b) Xin đại vương<strong> khoan dung</strong> tha cho hắn để tỏ cái đức rộng rãi. Chẳng cần đòi hỏi dây dưa. Nếu thẳng tay trị tội nó, sợ hại đến cái đức <strong>hiếu sinh.</strong></span></p>
<p dir="ltr" style="text-align: right;"><span style="color: #000000;">(Nguyễn Dữ, Chuyện chức Phán sự đền Tản Viên)</span></p>
<p dir="ltr"><span style="color: #000000;">c) Đối với những người như ngài, phép nước ngặt lắm. Nhưng biết ngài là một người có <strong>nghĩa khí,</strong> tôi muốn châm chước ít nhiều.</span></p>
<p dir="ltr" style="text-align: right;"><span style="color: #000000;">(Nguyễn Tuân, Chữ người tử tù)</span></p>
<p dir="ltr" style="text-align: justify;"><span style="color: #000000;">d) Chỗ này không phải là nơi để treo một bức lụa trắng trẻo với những nét chữ vuông vắn tươi tắn nó nói lên những cái <strong>hoài bão tung hoành</strong> của một đời con người.</span></p>
<p dir="ltr" style="text-align: right;"><span style="color: #000000;">(Nguyễn Tuân, Chữ người tử tù)</span></p>
<p><span style="color: #000000;"><strong>Phương pháp giải:</strong></span></p>
<p dir="ltr"><span style="color: #000000;">Xem lại kiến thức về từ Hán Việt</span></p>
<p dir="ltr"><span style="color: #000000;">Dựa vào ngữ cảnh của câu để giải thích nghĩa của từ</span></p>
<p><span style="color: #000000;"><strong>Lời giải chi tiết:</strong></span></p>
<p><span style="color: #000000;">a.</span></p>
<p dir="ltr" style="text-align: justify;"><span style="color: #000000;">- “Tiên triều”: đời trước</span></p>
<p dir="ltr" style="text-align: justify;"><span style="color: #000000;">- “Hàn sĩ”: học trò</span></p>
<p dir="ltr" style="text-align: justify;"><span style="color: #000000;">b. </span></p>
<p dir="ltr" style="text-align: justify;"><span style="color: #000000;">- “Khoan dung”: lòng rộng lượng, bao dung, sẵn sàng tha thứ về lỗi lầm cho người khác.</span></p>
<p dir="ltr" style="text-align: justify;"><span style="color: #000000;">- “Hiếu sinh”: quý trọng sinh mệnh, tránh những hành động gây hại đến sự sống muôn loài.</span></p>
<p dir="ltr" style="text-align: justify;"><span style="color: #000000;">c. </span></p>
<p dir="ltr" style="text-align: justify;"><span style="color: #000000;">- “Nghĩa khí”:chí khí của người hay làm việc nghĩa.</span></p>
<p dir="ltr" style="text-align: justify;"><span style="color: #000000;">d.</span></p>
<p dir="ltr" style="text-align: justify;"><span style="color: #000000;">- “Hoài bão tung hoành”: ấp ủ trong lòng những điều lớn lao, tốt đẹp, mạnh mẽ.</span></p>
</div>
<div id="sub-question-2" class="box-question top20">
<p><span style="color: #000000;"><strong> Câu 2</strong></span></p>
<p dir="ltr" style="text-align: justify;"><span style="color: #000000;">Đọc đoạn văn sau và thực hiện các yêu cầu:</span></p>
<p dir="ltr" style="text-align: justify;"><span style="color: #000000;">“Ta nhất sinh không vì vàng ngọc hay quyền thế mà ép mình viết câu đối bao giờ. Đời ta cũng mới viết có hai bộ tứ bình và một bức trung đường cho ba người bạn thân của ta thôi. Ta rất cám cái tấm lòng biệt nhõn liên tài của các người. Nào ta có biết đâu một người như thầy quản đây mà lại có những sở thích cao quý như vậy. Thiếu chút nữa, ta đã phụ mất một tấm lòng trong thiên hạ”.</span></p>
<p dir="ltr" style="text-align: justify;"><span style="color: #000000;">(Nguyễn Tuân, Chữ người tử tù)</span></p>
<p dir="ltr" style="text-align: justify;"><span style="color: #000000;">a) Tìm 5 từ Hán Việt trong đoạn văn trên.</span></p>
<p dir="ltr" style="text-align: justify;"><span style="color: #000000;">b) Thử thay thế một từ Hán Việt trong đoạn văn trên bằng 1 từ hoặc cụm từ biểu đạt ý</span></p>
<p dir="ltr" style="text-align: justify;"><span style="color: #000000;">nghĩa tương đương. Hãy đối chiếu câu, đoạn văn gốc với câu, đoạn văn mới để rút ra nhận xét về sự thay thế này.</span></p>
<p dir="ltr" style="text-align: justify;"><span style="color: #000000;">c) Dựa vào ngữ cảnh, hãy nêu ý nghĩa của việc sử dụng các từ Hán Việt trong đoạn văn trên.</span></p>
<p><span style="color: #000000;"><strong>Phương pháp giải:</strong></span></p>
<p dir="ltr"><span id="docs-internal-guid-db2133cb-7fff-ff40-abf0-fe0b057ba8b6" style="color: #000000;">Dựa vào kiến thức về từ Hán Việt để giải thích nghĩa của từ</span></p>
<p><span style="color: #000000;"><strong>Lời giải chi tiết:</strong></span></p>
<p dir="ltr"><span style="color: #000000;">a. Các từ hán việt trong đoạn văn:</span></p>
<p dir="ltr"><span style="color: #000000;">- Nhất sinh: cả một đời</span></p>
<p dir="ltr"><span style="color: #000000;">- Biệt nhỡn: cái nhìn trân trọng đặc biệt.</span></p>
<p dir="ltr"><span style="color: #000000;">- Liên tài: biết quý cái tài</span></p>
<p dir="ltr"><span style="color: #000000;">- Thiên hạ: Tất cả những gì dưới trời đất</span></p>
<p dir="ltr"><span style="color: #000000;">- Quyền thế: quyền hành và thế lực</span></p>
<p dir="ltr"><span style="color: #000000;">b. </span></p>
<p dir="ltr"><span style="color: #000000;">Ví dụ thay từ “biệt nhỡn”: </span></p>
<p dir="ltr"><span style="color: #000000;">Ta rất cám cái tấm lòng trân trọng đặc biệt liên tài của các người. Nào ta có biết đâu một người như thầy quản đây mà lại có những sở thích cao quý như vậy. Thiếu chút nữa, ta đã phụ mất một tấm lòng trong thiên hạ</span></p>
<p dir="ltr"><span style="color: #000000;">Nhận xét: Câu văn ban đầu được sử dụng hay hơn và đúng với tinh thần văn bản.</span></p>
<p dir="ltr"><span style="color: #000000;">c.</span></p>
<p dir="ltr"><span style="color: #000000;">Đặt trong hoàn cảnh văn bản, việc sử dụng từ hán việt là phù hợp nhất bởi nó vừa toát lên được không khí cổ kính, trang trọng, vừa truyền đạt được hết những thông điệp tác giả muốn truyền tải.</span></p>
<div style="text-align: center; margin-top: 15px; margin-bottom: 15px;"><span style="color: #000000;"><!-- lgh-detail-inject-middle-content --></span></div>
</div>
<div id="sub-question-3" class="box-question top20">
<p><span style="color: #000000;"><strong> Câu 3</strong></span></p>
<p style="text-align: justify;"><span style="color: #000000;">Hãy tìm 6 từ Hán Việt có một trong những yếu tố tạo nên các từ sau: <em>cương trực, hàn sĩ, hiếu sinh</em>. Đặt một câu với mỗi từ Hán Việt tìm được.</span></p>
<p><span style="color: #000000;"><strong>Phương pháp giải:</strong></span></p>
<p><span style="color: #000000;">Dựa vào kiến thức với từ Hán Việt để tìm các từ phù hợp</span></p>
<p><span style="color: #000000;"><strong>Lời giải chi tiết:</strong></span></p>
<p><span style="color: #000000;">- Các từ Hán Việt có yếu tố tạo nên từ "cương trực": cương quyết, cương trực</span></p>
<p><span style="color: #000000;">Mặc kệ sự ngăn cản của gia đình, người thanh niên trẻ cương quyết tham gia quân đội để cứu nước </span></p>
<p><span style="color: #000000;">Ông ấy là một nhà lãnh đạo cương trực</span></p>
<p><span style="color: #000000;">- Các từ Hán Việt có yếu tố tạo nên từ "hàn sĩ": bần hàn, nho sĩ</span></p>
<p><span style="color: #000000;">Kẻ bần hàn thường bị xem thường</span></p>
<p><span style="color: #000000;">Ông ấy là nho sĩ nổi tiếng nhất của vùng này</span></p>
<p><span style="color: #000000;">- Các từ Hán Việt có yếu tố tạo nên từ "hiếu sinh": hiếu khách, sinh vật</span></p>
<p><span style="color: #000000;">Việt Nam là một quốc gia hiếu khách</span></p>
<p><span style="color: #000000;">Vườn quốc gia là nơi nuôi dưỡng những loài sinh vật đang cần được bảo tồn</span></p>
</div>
<div id="sub-question-4" class="box-question top20">
<p><span style="color: #000000;"><strong> Câu 4</strong></span></p>
<p><span style="color: #000000;">Hãy chỉ ra lỗi dùng từ Hán Việt trong các câu sau và sửa lại:</span></p>
<p><span style="color: #000000;">a) Việc chăm chỉ đọc sách giúp ta tích lũy được nhiều tri thức bổ ích.</span></p>
<p><span style="color: #000000;">b) Tại phiên tòa nơi cõi âm, nhân vật Tử Văn đã thể hiện được sự cứng cỏi, ngang tàng của hàn sĩ.</span></p>
<p><span style="color: #000000;">c) Thói quen học tập theo kiểu "nước đến chân mới nhảy" là một yếu điểm của nhiều bạn học sinh.</span></p>
<p><span style="color: #000000;"><strong>Phương pháp giải:</strong></span></p>
<p><span style="color: #000000;">Đọc câu văn, dựa vào ngữ cảnh để xác định từ được dùng có phù hợp hay không</span></p>
<p><span style="color: #000000;"><strong>Lời giải chi tiết:</strong></span></p>
<p><span style="color: #000000;">a) Từ dùng sai: tri thức</span></p>
<p><span style="color: #000000;">Sửa lại: thay bằng từ "kiến thức"</span></p>
<p><span style="color: #000000;">b) Từ dùng sai: hàn sĩ</span></p>
<p><span style="color: #000000;">Sửa lại: thay bằng từ "nho sĩ"</span></p>
<p><span style="color: #000000;">c) Từ dùng sai: yếu điểm</span></p>
<p><span style="color: #000000;">Sửa lại: thay bằng từ "khuyết điểm"</span></p>
<p><span style="color: #000000;">CoLearn.vn</span></p>
</div>
<div id="end_sub_question_nav"></div>
</div>
Xem lời giải bài tập khác cùng bài