1. Đêm nay Bác không ngủ
Soạn bài Đêm nay Bác không ngủ SGK Ngữ văn 6 tập 2 Cánh diều siêu ngắn
<div id="box-content">
<div id="before_sub_question_nav"></div>
<div id="sub-question-2" class="box-question top20">
<p><span style="color: #000000;"><strong> Phần I</strong></span></p>
<p><span style="color: #000000;"><strong>CHUẨN BỊ</strong></span></p>
<p><span style="color: #000000;"><strong>Trả lời câu 1 (trang 28 SGK Ngữ văn 6 tập 2)</strong></span></p>
<p><span style="color: #000000;"><strong>Phương pháp giải:</strong></span></p>
<p><span style="color: #000000;">Đọc trước văn bản, xác định câu chuyện kể về việc gì và kể về ai?</span></p>
<p><span style="color: #000000;"><strong>Lời giải chi tiết:</strong></span></p>
<p><span style="color: #000000;">Câu chuyện kể về một đêm không ngủ của Bác Hồ trên đường đi chiến dịch trong thời kì kháng chiến chống Pháp.</span></p>
</div>
<div id="sub-question-3" class="box-question top20">
<p><span style="color: #000000;"><strong> Câu 2</strong></span></p>
<p><span style="color: #000000;"><strong>Trả lời câu 2 (trang 28 SGK Ngữ văn 6 tập 2)</strong></span></p>
<p><span style="color: #000000;"><strong>Phương pháp giải:</strong></span></p>
<p><span style="color: #000000;">Nhớ lại kiến các phương thức tự sự và miêu tả.</span></p>
<p><span style="color: #000000;"><strong>Lời giải chi tiết:</strong></span></p>
<p><span style="color: #000000;">- Yếu tố tự sự trong văn bản:</span></p>
<p><span style="color: #000000;">+ Kể lại một đêm không ngủ của Bác, những hành động yêu thương của bác cho các chiến sĩ.</span></p>
<p><span style="color: #000000;">+ Kể lại cuộc trò chuyện của Bác và anh đội viên.</span></p>
<p><span style="color: #000000;">- Yếu tố miêu tả trong văn bản: “trời khuya”, “Bác trầm ngâm”, “mưa lâm thâm”, “người Cha mái tóc bạc”,…</span></p>
<p style="text-align: justify;"><span style="color: #000000;">=> Tác dụng của những yếu tố tự sự, miêu tả: hình tượng Bác Hồ hiện ra một cách tự nhiên, lại được đặt trong mối quan hệ gần gũi, ấm áp với người chiến sĩ. Qua đó, người chiến sĩ hiểu thêm tấm lòng nhân ái bao la của Bác.</span></p>
</div>
<div id="sub-question-4" class="box-question top20">
<p><span style="color: #000000;"><strong> Câu 3</strong></span></p>
<p><span style="color: #000000;"><strong>Trả lời câu 3 (trang 28 SGK Ngữ văn 6 tập 2)</strong></span></p>
<p><span style="color: #000000;"><strong>Phương pháp giải:</strong></span></p>
<p><span style="color: #000000;">Chú ý các hình thức nghệ thuật nổi bật của văn bản.</span></p>
<p><span style="color: #000000;">Chỉ ra ý nghĩa bài thơ và những nhận thức, tình cảm của ems au khi đọc.</span></p>
<p><span style="color: #000000;"><strong>Lời giải chi tiết:</strong></span></p>
<p><span style="color: #000000;">- Một số đặc sắc về nghệ thuật:</span></p>
<p><span style="color: #000000;">+ Thể thơ 5 chữ, gần gũi với dân ca, tạo nên sắc thái</span></p>
<p><span style="color: #000000;">+ Hình ảnh gần gũi, quen thuộc</span></p>
<p><span style="color: #000000;">+ Giọng điệu thành kính, thiết tha</span></p>
<p style="text-align: justify;"><span style="color: #000000;">- Ý nghĩa và nhận thức: Văn bản tái hiện lại tình yêu thương, sự quan tâm của Bác Hồ dành cho các chiến sĩ bộ đội => thêm yêu, thêm kính trọng và ngưỡng mộ vị cha gia kính yêu của dân tộc.</span></p>
</div>
<div id="sub-question-5" class="box-question top20">
<p><span style="color: #000000;"><strong> Câu 4</strong></span></p>
<p><span style="color: #000000;"><strong>Trả lời câu 4 (trang 28 SGK Ngữ văn 6 tập 2)</strong></span></p>
<p><span style="color: #000000;"><strong>Phương pháp giải:</strong></span></p>
<p><span style="color: #000000;">Em có thể tìm kiếm thông tin trên sách báo, internet.</span></p>
<p><span style="color: #000000;"><strong>Lời giải chi tiết:</strong></span></p>
<p style="text-align: justify;"><span style="color: #000000;">- Minh Huệ (03/10/1927) tên khai sinh là Nguyễn Đức Thái, quê tại Bến Thủy, nay thuộc phường Quang Trung, thành phố Vinh, tỉnh Nghệ An.</span></p>
<p style="text-align: justify;"><span style="color: #000000;">- Ông bắt đầu viết năm 1951, khi mới 24 tuổi. Ông từng là Hội trưởng Hội sáng tác Văn nghệ liên khu IV, Trưởng ban thơ, lý luận, phê bình; Văn học dịch Nhà xuất bản văn học,Ủy viên Ủy ban hành chính kiêm Trưởng ty Văn hóa Nghệ An.</span></p>
<p style="text-align: justify;"><span style="color: #000000;">- Đêm nay Bác không ngủ (1951) là bài thơ nổi tiếng nhất của ông.</span></p>
</div>
<div id="sub-question-6" class="box-question top20">
<p><span style="color: #000000;"><strong> Phần II</strong></span></p>
<p><span style="color: #000000;"><strong>ĐỌC HIỂU</strong></span></p>
<p><span style="color: #000000;"><strong>Câu hỏi giữa bài</strong></span></p>
<p><span style="color: #000000;"><strong>Trả lời câu 1 (trang 29 SGK Ngữ văn 6 tập 2)</strong></span></p>
<p><span style="color: #000000;"><strong>Phương pháp giải:</strong></span></p>
<p><span style="color: #000000;">Nhớ lại kiến thức từ láy và nêu tác dụng của các từ láy trong khổ thơ thứ hai</span></p>
<p><span style="color: #000000;"><strong>Lời giải chi tiết:</strong></span></p>
<p style="text-align: justify;"><span style="color: #000000;">- Từ láy: “trầm ngâm", "lâm thâm", "xơ xác"</span></p>
<p style="text-align: justify;"><span style="color: #000000;">- Tác dụng: làm tăng giá trị biểu cảm và miêu tả cho khổ thơ, làm cho đoạn thơ hiện lên đặc sắc hơn.</span></p>
</div>
<div id="sub-question-7" class="box-question top20">
<p><span style="color: #000000;"><strong> Câu 2</strong></span></p>
<p><span style="color: #000000;"><strong>Trả lời câu 2 (trang 29 SGK Ngữ văn 6 tập 2)</strong></span></p>
<p><span style="color: #000000;"><strong>Phương pháp giải:</strong></span></p>
<p><span style="color: #000000;">Đọc kĩ dòng thơ “Người cha mái tóc bạc” và tìm biện pháp tu từ.</span></p>
<p><span style="color: #000000;"><strong>Lời giải chi tiết:</strong></span></p>
<p style="text-align: justify;"><span style="color: #000000;">- Dòng thơ số 11 nổi bật với biện pháp tu từ ẩn dụ: <em>Người cha mái tóc bạc =></em> Tác giả lấy hình ảnh người cha để nói về Bác Hồ, đó là phép ẩn dụ phẩm chất.</span></p>
<p style="text-align: justify;"><span style="color: #000000;">- Tác dụng: gợi nhiều liên tưởng cho người đọc về tình thương yêu của Bác Hồ với chiến sĩ trong một đêm rừng ở chiến khu Việt Bắc. Đó là sự quan tâm, chu đáo, gần gũi, thân thương như người cha với người con trong gia đình.</span></p>
</div>
<div id="sub-question-8" class="box-question top20">
<p><span style="color: #000000;"><strong> Câu 3</strong></span></p>
<p><span style="color: #000000;"><strong>Trả lời câu 3 (trang 29 SGK Ngữ văn 6 tập 2)</strong></span></p>
<p><span style="color: #000000;"><strong>Phương pháp giải:</strong></span></p>
<p><span style="color: #000000;">Đọc kĩ đoạn thơ (6) và đoạn (7) để trả lời câu hỏi.</span></p>
<p><span style="color: #000000;"><strong>Lời giải chi tiết:</strong></span></p>
<p><span style="color: #000000;">Các dấu gạch đầu dòng ở các dòng thơ số 23, 25:</span></p>
<p><span style="color: #000000;">- <em>Bác ơi! Bác chưa ngủ?</em></span></p>
<p><span style="color: #000000;"><em>Bác có lạnh lắm không?</em></span></p>
<p><span style="color: #000000;">-<em> Chú cứ việc ngủ ngon</em></span></p>
<p><span style="color: #000000;"><em>Ngày mai đi đánh giặc.</em></span></p>
<p><span style="color: #000000;"><em>* </em>Tác dụng của các dấu gạch đầu dòng:</span></p>
<p style="text-align: justify;"><span style="color: #000000;">- Tạo nên đoạn hội thoại giữa Bác Hồ và anh đội viên => nhấn mạnh tình cảm của Bác Hồ đối với các bộ đội ta.</span></p>
<p style="text-align: justify;"><span style="color: #000000;">- Tạo nên yếu tố tự sự khiến cho bài thơ trở nên hấp dẫn, một bài thơ nhưng các sự việc lại diễn ra như một câu chuyện đang được kể lại.</span></p>
</div>
<div id="sub-question-9" class="box-question top20">
<p><span style="color: #000000;"><strong> Câu 4</strong></span></p>
<p><span style="color: #000000;"><strong>Trả lời câu 4 (trang 30 SGK Ngữ văn 6 tập 2)</strong></span></p>
<p><span style="color: #000000;"><strong>Phương pháp giải:</strong></span></p>
<p><span style="color: #000000;">Chú ý các từ ngữ này trong câu thơ thứ 39, 40.</span></p>
<p><span style="color: #000000;"><strong>Lời giải chi tiết:</strong></span></p>
<p style="text-align: justify;"><span style="color: #000000;">- Trong câu <em>Bác vẫn ngồi đinh ninh/ chòm râu im phăng phắc</em> có hai từ láy "đinh ninh", "<em>phăng phắc".</em></span></p>
<p style="text-align: justify;"><span style="color: #000000;">- Hai từ láy này có vai trò lớn trong việc miêu tả chân dung Bác: khắc hoạ được cụ thể, rõ ràng tư thế, dáng vẻ và tâm tư của Bác trong đêm không ngủ => lí do Bác không ngủ vì đang tập trung suy nghĩ về một vấn đề lớn lao.</span></p>
<div style="text-align: center; margin-top: 15px; margin-bottom: 15px;"><span style="color: #000000;"><!-- lgh-detail-inject-middle-content --></span></div>
</div>
<div id="sub-question-10" class="box-question top20">
<p><span style="color: #000000;"><strong> Câu 5</strong></span></p>
<p><span style="color: #000000;"><strong>Trả lời câu 5 (trang 31 SGK Ngữ văn 6 tập 2)</strong></span></p>
<p><span style="color: #000000;"><strong>Phương pháp giải:</strong></span></p>
<p><span style="color: #000000;">Chú ý đọc khổ thơ từ câu 53 – 56.</span></p>
<p><span style="color: #000000;"><strong>Lời giải chi tiết:</strong></span></p>
<p style="text-align: justify;"><span style="color: #000000;">Khổ thơ này thể hiện tâm trạng yêu thương, lo lắng của Bác đối với các anh chiến sĩ đang chiến đấu vì quê hương.</span></p>
</div>
<div id="sub-question-11" class="box-question top20">
<p><span style="color: #000000;"><strong> Câu 6</strong></span></p>
<p><span style="color: #000000;"><strong>Trả lời câu 6 (trang 31 SGK Ngữ văn 6 tập 2)</strong></span></p>
<p><span style="color: #000000;"><strong>Phương pháp giải:</strong></span></p>
<p><span style="color: #000000;">Đọc hai khổ thơ cuối và chú ý cách gieo vần.</span></p>
<p><span style="color: #000000;"><strong>Lời giải chi tiết:</strong></span></p>
<p style="text-align: justify;"><span style="color: #000000;">Cách gieo vần của của hai khổ thơ cuối: chữ cuối dòng 2 vần với chữa cuối dòng 3 (hồng-mông), khổ cuối đặc biệt hơn: chữ cuối dòng 3 vần với chữ cuối dòng 4 (tình- Minh).</span></p>
</div>
<div id="sub-question-12" class="box-question top20">
<p><span style="color: #000000;"><strong> CH cuối bài</strong></span></p>
<p><span style="color: #000000;"><strong>Trả lời câu 1 (trang 31 SGK Ngữ văn 6 tập 2)</strong></span></p>
<p><span style="color: #000000;"><strong>Phương pháp giải:</strong></span></p>
<p><span style="color: #000000;">Chú ý phần mở đầu bài thơ để trả lời.</span></p>
<p><span style="color: #000000;"><strong>Lời giải chi tiết:</strong></span></p>
<p><span style="color: #000000;">- Bài thơ có nhân vật: anh đội viên và bác Hồ</span></p>
<p><span style="color: #000000;">- Hoàn cảnh xuất hiện ở chi tiết:</span></p>
<p><span style="color: #000000;"><em> Thấy trời khuya lắm rồi</em></span></p>
<p><span style="color: #000000;"><em> Lặng yên bên bếp lửa</em></span></p>
<p><span style="color: #000000;"><em> Ngoài trời mưa lâm thâm</em></span></p>
<p><span style="color: #000000;"><em> Mái lều tranh xơ xác</em></span></p>
<p><span style="color: #000000;">- Kể lại câu chuyện trong bài thơ dựa theo trật tự thời gian:</span></p>
<p style="text-align: justify;"><span style="color: #000000;"> Đêm nay ở chiến khu, ngoài trời mưa lâm thâm, có anh đội viên nửa đêm giật mình tỉnh giấc. Hình ảnh hiện ra trước mắt anh là Bác Hồ đang ngồi lặng yên bên bếp lửa. Mái tóc Bác đã bạc đi rất nhiều. Đêm khuya thanh vắng, Bác lặng lẽ rón chân đi tới kéo chăn cho từng người. Thấy Bác tới gần, anh đội viên khẽ hỏi: "Bác ơi! Bác chưa ngủ ạ? Bác có lạnh lắm không ạ?". Nghe thế, Bác đáp lại anh đội viên bằng giọng trầm ấm: "Chú cứ việc ngủ ngon để mai còn đi đánh giặc". Nghe lời Bác, anh đội viên chìm vào giấc ngủ tiếp nhưng dường như lúc này giấc ngủ cũng không còn được sâu như lúc đầu nữa. Những câu hỏi được đặt ra quanh quẩn trong đầu: không hiểu vì sao Bác thao thức đến vậy. Lần thứ ba thức dậy, thắc mắc của anh đã được giải đáp, Bác thức trong đêm là vì lo việc nước, thương đoàn dân công, thương mọi người còn đang vất vả. Xúc động trước tình thương của Bác, anh thức luôn cùng Bác đêm đó.</span></p>
</div>
<div id="sub-question-13" class="box-question top20">
<p><span style="color: #000000;"><strong> Câu 2</strong></span></p>
<p><span style="color: #000000;"><strong>Trả lời câu 2 (trang 31 SGK Ngữ văn 6 tập 2)</strong></span></p>
<p><span style="color: #000000;"><strong>Phương pháp giải:</strong></span></p>
<p><span style="color: #000000;">Đọc bài thơ và liệt kê lại các ý.</span></p>
<p><span style="color: #000000;"><strong>Lời giải chi tiết:</strong></span></p>
<p><span style="color: #000000;">- Chi tiết thể hiện tình cảm của Bác đối với các chiến sĩ và dân công:</span></p>
<p><span style="color: #000000;">+ Bác nhón chân nhẹ nhàng đi dém chăn cho từng người.</span></p>
<p><span style="color: #000000;"> Rồi bác đi dém chăn</span></p>
<p><span style="color: #000000;"> Từng người từng người một</span></p>
<p><span style="color: #000000;"> Sợ cháu mình giật thột</span></p>
<p><span style="color: #000000;"> Bác nhón chân nhẹ nhàng. </span></p>
<p><span style="color: #000000;">+ Bác nóng ruột thương đoàn dân công đang vất vả trên các nẻo đường.</span></p>
<p><span style="color: #000000;"> "Bác thương đoàn dân công"</span></p>
<p> </p>
<p><span style="color: #000000;"> "Càng thương càng nóng ruột</span></p>
<p><span style="color: #000000;"> Mong trời sáng mau mau"</span></p>
<p><span style="color: #000000;">- Em thích nhất hình ảnh: B<span style="text-align: justify;">ác nhón chân, nhẹ nhàng đi đắp chăn cho từng người giống như hình ảnh người cha quan tâm đến những người con của mình.</span></span></p>
</div>
<div id="sub-question-14" class="box-question top20">
<p><span style="color: #000000;"><strong> Câu 3</strong></span></p>
<p><span style="color: #000000;"><strong>Trả lời câu 3 (trang 31 SGK Ngữ văn 6 tập 2)</strong></span></p>
<p><span style="color: #000000;"><strong>Phương pháp giải:</strong></span></p>
<p><span style="color: #000000;">Đọc kĩ các dòng thơ này và tìm các chi tiết thể hiện tình cảm của anh đội viên dành cho Bác Hồ.</span></p>
<p><span style="color: #000000;"><strong>Lời giải chi tiết:</strong></span></p>
<p><span style="color: #000000;">- Tìm các chi tiết thể hiện tình cảm của anh đội viên dành cho Bác Hồ:<strong> </strong></span></p>
<p><span style="color: #000000;">+ Lo lắng cho Bác:</span></p>
<p><span style="color: #000000;"><em>"Không biết nói gì hơn</em></span></p>
<p><span style="color: #000000;"><em>Anh nằm lo Bác ốm”</em></span></p>
<p><span style="color: #000000;">+ Quan tâm, muốn Bác nghỉ ngơi:</span></p>
<p><span style="color: #000000;"><em>"Anh hoảng hốt giật mình"</em></span></p>
<p><span style="color: #000000;"><em>"Anh vội vàng nằng nặc"</em></span></p>
<p><span style="color: #000000;">+ Yêu quý, ngưỡng mộ Bác:</span></p>
<p><span style="color: #000000;"><em>"Lòng vui sướng mênh mông</em></span></p>
<p><span style="color: #000000;"><em>Anh thức luôn cùng Bác"</em></span></p>
<p style="text-align: justify;"><span style="color: #000000;">- Em thích nhất chi tiết: "<em>Không biết nói gì hơn/ Anh nằm lo Bác ốm/ Lòng anh cứ bề bộn</em>", chi tiết này thể hiện tình cảm mà anh đội viên dành cho Bác giống như tình cảm của một người con dành cho cha của mình.</span></p>
</div>
<div id="sub-question-15" class="box-question top20">
<p><span style="color: #000000;"><strong> Câu 4</strong></span></p>
<p><span style="color: #000000;"><strong>Trả lời câu 4 (trang 32 SGK Ngữ văn 6 tập 2)</strong></span></p>
<p><span style="color: #000000;"><strong>Phương pháp giải:</strong></span></p>
<p><span style="color: #000000;">Đọc lại bài thơ và đếm số lần lặp lại của câu thơ.</span></p>
<p><span style="color: #000000;"><strong>Lời giải chi tiết:</strong></span></p>
<p><span style="color: #000000;">- Câu thơ được nhắc lại 3 lần trong bài thơ.</span></p>
<p style="text-align: justify;"><span style="color: #000000;">- Việc nhắc lại câu thơ "Đêm nay Bác không ngủ" muốn thể hiện Bác là một con người yêu thương dân, lo lắng cho dân. Nhà thơ muốn mọi người hiểu về tấm lòng bao la cũng như tính cách của Bác.<strong> </strong></span></p>
</div>
<div id="sub-question-16" class="box-question top20">
<p><span style="color: #000000;"><strong> Câu 5</strong></span></p>
<p><span style="color: #000000;"><strong>Trả lời câu 5 (trang 32 SGK Ngữ văn 6 tập 2)</strong></span></p>
<p><span style="color: #000000;"><strong>Phương pháp giải:</strong></span></p>
<p><span style="color: #000000;">Nhớ lại kiến thức về miêu tả.</span></p>
<p><span style="color: #000000;"><strong>Lời giải chi tiết:</strong></span></p>
<p><span style="color: #000000;">- Ví dụ cho yếu tố miêu tả:</span></p>
<p><span style="color: #000000;">+ <em>"Vẻ mặt Bác trầm ngâm</em></span></p>
<p><span style="color: #000000;"><em> Ngoài trời mưa lâm thâm</em></span></p>
<p><span style="color: #000000;"><em> Mái lều tranh xơ xác"</em></span></p>
<p><span style="color: #000000;"> + <em>"Bác nhón chân nhẹ nhàng"</em></span></p>
<p><span style="color: #000000;"> + <em>"Bóng bác cao lồng lộng </em></span></p>
<p><span style="color: #000000;"><em> Ấm hơn ngọn lửa hồng"</em></span></p>
<p style="text-align: justify;"><span style="color: #000000;">- Tác dụng: nhấn mạnh những gian khó nơi chiến khu, qua đó làm nổi bật hình ảnh vĩ đại của vị cha già kính yêu và toát lên tình yêu thương bao la của Người dành cho chiến sĩ.</span></p>
</div>
<div id="sub-question-17" class="box-question top20">
<p><span style="color: #000000;"><strong> Câu 6</strong></span></p>
<p><span style="color: #000000;"><strong>Trả lời câu 6 (trang 32 SGK Ngữ văn 6 tập 2)</strong></span></p>
<p><span style="color: #000000;"><strong>Phương pháp giải:</strong></span></p>
<p><span style="color: #000000;">Đối chiếu so sánh đoạn văn trên với bài thơ.</span></p>
<p><span style="color: #000000;"><strong>Lời giải chi tiết:</strong></span></p>
<p style="text-align: justify;"><span style="color: #000000;">- Giống nhau: đều thể hiện tấm lòng yêu thương sâu sắc, rộng lớn của Bác với bộ đội và nhân dân, tình cảm yêu kính, cảm phục của người chiến sĩ đối với lãnh tụ.</span></p>
<p style="text-align: justify;"><span style="color: #000000;">- Khác nhau:</span></p>
<p style="text-align: justify;"><span style="color: #000000;">+ Hình thức: 1 bài là văn xuôi, 1 bài diễn đạt bằng thơ</span></p>
<p style="text-align: justify;"><span style="color: #000000;">+ Nội dung: Bài thơ là anh đội viên kể về một đêm Bác không ngủ ấy (góc nhìn của anh đội viên) còn bài văn trên theo ngôi kể thứ ba, chỉ là Minh Huệ nghe kể lại.</span></p>
<p style="text-align: left;"><span style="color: #000000;">CoLearn.vn</span></p>
</div>
<div id="end_sub_question_nav"></div>
</div>
Xem lời giải bài tập khác cùng bài