Chị em Thúy Kiều (trích Truyện Kiều - Nguyễn Du)
Soạn bài Chị em Thuý Kiều SGK Ngữ văn 9 tập 1 chi tiết
<div id="box-content">
<div style="margin-bottom: 10px; clear: both;">
<p><strong>VÀI NÉT VỀ TÁC PHẨM</strong></p>
</div>
<div id="sub-question-1" class="box-question top20">
<p><strong>- Hoàn cảnh sáng tác: </strong>Đoạn trích “Chị em Thúy Kiều” nằm ở phần mở đầu tác phẩm, giới thiệu gia đình của Thúy Kiều. Khi giới thiệu những người trong gia đình Kiều, tác giả tập trung tả tài sắc của Thúy Vân và Thúy Kiều.</p>
<p><strong>- Bố cục: </strong>Gồm 4 phần:</p>
<p>+ Phần 1. Từ đầu đến “<em>mười phân vẹn mười</em>”: Giới thiệu chung về vẻ đẹp của hai chị em.</p>
<p>+ Phần 2. Tiếp theo đến “<em>tuyết nhường màu da</em>”. Miêu tả chân dung Thúy Vân.</p>
<p>+Phần 3. Tiếp theo đến “l<em>ại càng não nhân</em>”. Miêu tả chân dung Thúy Kiều.</p>
<p>+ Phần 4. Còn lại. Cuộc sống của hai chị em.</p>
<p> </p>
<p><strong>ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN</strong></p>
<p style="text-align: justify;"><strong>Trả lời câu 1 (Trang 83 SGK Ngữ Văn 9, Tập 1)</strong></p>
<p style="text-align: justify;">Hãy tìm hiểu kết cấu của đoạn thơ và nhận xét kết cấu ấy có liên quan như thế nào với trình tự miêu tả nhân vật của tác giả?</p>
<p><strong>Hướng dẫn trả lời:</strong></p>
<p style="text-align: justify;">* Kết cấu:</p>
<p style="text-align: justify;">- Bốn câu thơ đầu: giới thiệu và khái quát về hai chị em Thuý Kiều;</p>
<p style="text-align: justify;">- Bốn câu thơ tiếp: vẻ đẹp của Thuý Vân;</p>
<p style="text-align: justify;">- Mười hai câu thơ tiếp theo: vẻ đẹp của Thuý Kiều.</p>
<p style="text-align: justify;">- Bốn câu thơ cuối: nhận xét chung về cuộc sống, đức hạnh của hai chị em</p>
<p style="text-align: justify;">* Trình tự miêu tả các nhân vật:</p>
<p style="text-align: justify;">- Bốn câu đầu khái quát vẻ đẹp chung và riêng của từng người. Sau đó mới đi sâu miêu tả vẻ đẹp từng nhân vật.</p>
<p style="text-align: justify;">- Bốn câu tiếp khắc họa rõ hơn vẻ đẹp Thúy Vân từ khuôn mặt, đôi mày, mái tóc, làn da,... đều cho thấy vẻ đẹp đầy đặn, phúc hậu.</p>
<p style="text-align: justify;">* Bức chân dung Thúy Vân miêu tả trước có tác dụng làm nền để nổi bật lên vẻ đẹp Thúy Kiều ở mười hai câu thơ tiếp theo.</p>
<p style="text-align: justify;">- Mười hai câu tiếp khắc họa vẻ đẹp Thúy Kiều với cả sắc, tài, tình => đó là vẻ đẹp toàn diện.</p>
<p style="text-align: justify;">- Bốn câu cuối khái quát cuộc sống phong lưu, nề nếp, đức hạnh của chị em Thúy Kiều</p>
<p style="text-align: justify;">=> Một kết cấu như trên vừa chặt chẽ, vừa hợp lí, vừa góp phần làm nổi bật vẻ đẹp chung và riêng của hai chị em Thúy Kiều.</p>
</div>
<div id="sub-question-2" class="box-question top20">
<div style="margin-bottom: 10px; clear: both;">
<p> </p>
</div>
<p style="text-align: justify;"><strong>Trả lời câu 2 (Trang 83 SGK Ngữ Văn 9, Tập 1)</strong></p>
<p style="text-align: justify;">Những hình tượng nghệ thuật nào mang tính ước lệ khi gợi tả vẻ đẹp của Thúy Vân? Qua những hình tượng ấy, em cảm nhận Thúy Vân có nét riêng về nhan sắc và tính cách như thế nào?</p>
<p><strong>Hướng dẫn trả lời:</strong></p>
<p style="text-align: justify;">- Nét riêng về nhan sắc và tính cách của Thuý Vân được gợi tả bằng các hình ảnh ước lệ (<em>trăng, cười, ngọc, mây, tuyết</em>) trong bốn câu thơ:</p>
<p style="text-align: center;" align="center"><em>Vân xem trang trọng khác vời,</em></p>
<p style="text-align: center;" align="center"><em>Khuôn trăng đầy đặn, nét ngài nở nang.</em></p>
<p style="text-align: center;" align="center"><em>Hoa cười, ngọc thốt, đoan trang,</em></p>
<p style="text-align: center;" align="center"><em>Mây thua nước tóc, tuyết nhường màu da.</em></p>
<p style="text-align: justify;">Vẻ đẹp của Thuý Vân được gợi tả là vẻ đẹp sang trọng, quý phái, đầy đặn, nở nang…về nhan sắc; đoan trang, trung thực, phúc hậu… về tính cách. Hình ảnh chân dung, tính cách còn có tác dụng gợi tả số phận: cuộc đời bình lặng, yên ổn.</p>
</div>
<div id="sub-question-3" class="box-question top20">
<div style="margin-bottom: 10px; clear: both;">
<p> </p>
</div>
<p style="text-align: justify;"><strong>Trả lời câu 3 (Trang 83 SGK Ngữ Văn 9, Tập 1)</strong></p>
<p style="text-align: justify;">Khi gợi tả nhan sắc Thúy Kiều, tác giả đã sử dụng hình tượng nghệ thuật mang tính ước lệ, theo em, có những điểm nào giống và khác Thúy Vân?</p>
<p><strong>Hướng dẫn trả lời:</strong></p>
<p style="text-align: justify;"><strong>* Điểm giống:</strong></p>
<p style="text-align: justify;">- Gợi tả vẻ đẹp của Kiều, tác giả cũng dùng những hình tượng nghệ thuật ước lệ: <em>thu thủy, xuân sơn.</em></p>
<p style="text-align: justify;">- Chân dung Thúy Kiều cũng là chân dung mang tính cách, số phận: vẻ đẹp của Kiều làm cho tạo hóa phải ghét ghen, đố kị => dự cảm một số phận éo le, đau khổ, truân chuyên.</p>
<p style="text-align: justify;"><strong>* Điểm khác:</strong></p>
<p style="text-align: justify;">- Nguyễn Du đã sử dụng thủ pháp nghệ thuật đòn bẩy, miêu tả Thúy Vân trước để làm nổi bật chân dung Thúy Kiều.</p>
<p style="text-align: justify;">- Nguyễn Du chỉ dành bốn câu thơ để gợi tả Vân, trong khi đó dành tới mười hai câu thơ để cực tả vẻ đẹp của Kiều.</p>
<p style="text-align: justify;">- Vẻ đẹp của Vân chủ yếu là ngoại hình, còn vẻ đẹp của Kiều là cả nhan sắc, tài năng, tâm hồn.</p>
</div>
<div id="sub-question-4" class="box-question top20">
<div style="margin-bottom: 10px; clear: both;">
<p> </p>
</div>
<p style="text-align: justify;"><strong>Trả lời câu 4 (Trang 83 SGK Ngữ Văn 9, Tập 1)</strong></p>
<p style="text-align: justify;">Bên cạnh vẻ đẹp về hình thức, tác giả còn nhấn mạnh những vẻ đẹp nào ở Thúy Kiều? Những vẻ đẹp ấy cho thấy Thúy Kiều là người như thế nào?</p>
<p><strong>Hướng dẫn trả lời:</strong></p>
<p style="text-align: justify;">- Bên cạnh vẻ đẹp hình thức, nhan sắc, tác giả còn nhấn mạnh vẻ đẹp tài năng, tâm hồn của Kiều. Ở Kiều hội tụ đầy đủ mọi tài năng theo quan niệm của tư tưởng phong kiến: cầm – kì – thi – hoạ.</p>
<p style="text-align: justify;">- Trong đó, tác giả đặc biệt nhấn mạnh tài đánh đàn của Kiều (<em>Nghề riêng ăn đứt Hồ cầm một trương</em>) và gợi tả về tính cách đa sầu, đa cảm của Kiều qua khúc nhạc nàng tự sáng tác một thiên “bạc mệnh”.</p>
<p style="text-align: justify;">- Cũng như khi miêu tả Thuý Vân, những nét riêng về tài và sắc của Thuý Kiều còn gợi ra những dự cảm về số phận, chỉ khác là những nét riêng về tài sắc của Kiều lại gợi ra cái nghiệt ngã, éo le của số phận (theo quan niệm “tài mệnh tương đố” của tư tưởng trung đại). Cho nên, nói: Sắc đẹp của Thuý Vân “Mây thua nước tóc, tuyết nhường màu da”, còn sắc đẹp của Thuý Kiều “Hoa ghen đua thắm, liễu hờn kém xanh” là sự dự báo số phận của hai người là có cơ sở.</p>
</div>
<div id="sub-question-5" class="box-question top20">
<div style="margin-bottom: 10px; clear: both;">
<p> </p>
</div>
<p style="text-align: justify;"><strong>Trả lời câu 5 (Trang 83 SGK Ngữ Văn 9, Tập 1)</strong></p>
<p style="text-align: justify;">Người ta thường nói: sắc đẹp của Thúy Vân "mây thua nước tóc tuyết nhường màu da", còn sắc đẹp của Thúy Kiều "hoa ghen thua thắm liễu hờn kém xanh" là dự báo số phận hai người. Theo em có đúng không? Vì sao?</p>
<p><strong>Hướng dẫn trả lời:</strong></p>
<p style="text-align: justify;">- Với ngôn từ miêu tả Thúy Vân cho thấy vẻ đẹp hiền lành, phúc hậu nàng sẽ có cuộc đời bình yên, suôn sẻ. Khi tả nàng, Nguyễn Du rất tinh tế khi dùng chữ "nhường", "thua" trước vẻ đẹp của làn da, mái tóc.</p>
<p style="text-align: justify;">- Còn với Thúy Kiều, ngôn ngữ ông miêu tả "sắc sảo mặn mà", với sắc đẹp đó hoa phải "ghen", liễu phải "hờn", vẻ đẹp của nàng còn hơn cả thiên nhiên tạo vật. Bởi vậy dự báo cuộc sống đầy trắc trở, số phận éo le, bất hạnh</p>
</div>
<div id="sub-question-6" class="box-question top20">
<div style="margin-bottom: 10px; clear: both;">
<p> </p>
</div>
<p style="text-align: justify;"><strong>Trả lời câu 6 (Trang 83 SGK Ngữ Văn 9, Tập 1)</strong></p>
<p style="text-align: justify;">Trong hai bức chân dung Thúy Kiều và Thúy Vân, em thấy bức chân dung nào nổi bật hơn, vì sao?</p>
<p><strong>Hướng dẫn trả lời:</strong></p>
<p style="text-align: justify;">Trong hai bức chân dung Thuý Vân và Thuý Kiều, bức chân dung Thuý Kiều nổi bật hơn. Điều này phù hợp với dụng ý nghệ thuật của tác giả khi sáng tạo Truyện Kiều: toàn bộ tác phẩm tập trung xoay quanh câu chuyện về cuộc đời đầy đau khổ của nàng Kiều. Điều này thể hiện ngay ở sự chênh lệch về số lượng câu thơ dành cho việc miêu tả hai nhân vật (4/12). Vẻ đẹp của Thuý Vân được gợi tả về nhan sắc, tính tình còn vẻ đẹp của Thuý Kiều được gợi tả cả về nhan sắc, tài trí, và tâm hồn. Mặc dù Thuý Vân là em nhưng lại được tả trước là vì tác giả muốn tạo ra một phông nền làm nổi bật chân dung của Kiều.</p>
</div>
<div id="sub-question-7" class="box-question top20">
<p style="text-align: right;"> </p>
</div>
<div id="end_sub_question_nav"></div>
</div>
Xem lời giải bài tập khác cùng bài