Soạn bài Bắc Sơn SGK Ngữ văn 9 tập 2 chi tiết

<div id="box-content"> <div style="margin-bottom: 10px; clear: both;">   </div> <div id="sub-question-1" class="box-question top20"> <div style="margin-bottom: 10px; clear: both;"> VÀI NÉT VỀ TÁC GIẢ - TÁC PHẨM 1. Tác giả - Nguyễn Huy Tưởng (1912 - 1960) là một trong những nhà văn chủ chốt của nền văn học cách mạng với nhiều đóng góp đáng kể. - Ông quê ở xã Dục Tú, huyện Đông Anh, Hà Nội. - Ông viết văn từ trước Cách mạng tháng Tám 1945 với nhiều tác phẩm đề cao tinh thần dân tộc và giàu cảm hứng lịch sử. Đồng thời ông còn viết nhiều tác phẩm cho thiếu nhi rất được các bạn nhỏ yêu thích. - Năm 1996, Nguyễn Huy Tưởng được Nhà nước truy tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật. 2. Tác phẩm - Xuất xứ: Bắc Sơn của Nguyễn Huy Tưởng là vở kịch cách mạng đầu tiên trong nền văn học mới từ sau Cách mạng tháng Tám 1945. Đoạn trích giảng là hai lớp thuộc hồi bốn của vở kịch. - Nội dung: Ở hồi này, xung đột cơ bản của vở kịch đã được bộc lộ một cách gay gắt buộc nhân vật Thơm phải có sự chuyển biến thái độ, cô đứng hẳn về phía cách mạng ngay trong hoàn cảnh cuộc khởi nghĩa đang bị kẻ thù đàn áp khốc liệt. </div>   ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN Câu 1 (Trang 166 SGK ngữ văn 9, Tập 2) Thuật lại diễn biến sự việc và hành động trong các lớp kịch trích ở hồi bốn. Hướng dẫn trả lời: Lấy bối cảnh là cuộc khởi nghĩa Bắc Sơn, vở kịch tập trung vào gia đình cụ Phương, một nông dân dân tộc Tày. Cụ và con trai là Sáng, hăng hái tham gia chiến đấu, còn cụ bà và Thơm, con gái cùng chồng là Ngọc lại sợ hãi lẩn tránh. Giành được thắng lợi bước đầu của cuộc khởi nghĩa, ông giáo Thái được tổ chức Đảng giao nhiệm vụ củng cố phong trào. Nhờ có Ngọc dẫn đường, quân Pháp đã kéo vào chiếm lại được Vũ Lăng, thẳng tay đàn áp một cách dã man quần chúng cách mạng và truy lùng những cán bộ lãnh đạo. Quân khởi nghĩa đã rút cả vào rừng. Cụ Phương khi tìm vào đó để dẫn đường cho lực lượng cách mạng đã bị giặc Pháp bắn. Cha chết, em trai chết, lại dần dần nhận ra bộ mặt phản động của Ngọc. Thơm rất đau xót và ân hận. Giáo Thái và một đồng chí là Cửu bị giặc Pháp truy lùng vô tình chạy nhầm vào nhà Thơm. Nhanh trí, Thơm đã che giấu và cứu thoát hai người. Thế là Thơm đã dứt khoát đứng hẳn vào hàng ngũ cách mạng. Biết được tin Ngọc dẫn đường cho giặc Pháp lẻn đánh quân du kích, Thơm đã luồn rừng đi suốt đêm đến báo cho họ kịp thời đối phó. Lúc trở về, Thơm gặp Ngọc và bị y bắn. Nhưng chính Ngọc lại bị trúng đạn của giặc Pháp và chết. </div> <div id="sub-question-2" class="box-question top20"> <div style="margin-bottom: 10px; clear: both;">   </div> Câu 2 (Trang 166 SGK ngữ văn 9, Tập 2) Trong các lớp kịch này, tác giả đã xây dựng được một tình huống bất ngờ, gay cấn. Đó là tình huống nào? Tình huống ấy có tác dụng như thế nào trong việc thể hiện xung đột và phát triển của hành động kịch? Hướng dẫn trả lời: - Tình huống: trong lúc lẩn trốn sự truy lùng của Ngọc và đồng bọn, Thái và Cửu lại chạy đúng vào nhà Ngọc, lúc ấy chỉ có một mình Thơm ở nhà. Tình huống này khiến Thơm phải dứt khoát lựa chọn bằng việc che giấu hai người. Nói rõ hơn là Thơm đã đứng hẳn về phía cách mạng. Tình huống này cũng cho Thơm thấy rõ bộ mặt phản động của chồng mình. - Tác dụng thể hiện xung đột: xung đột này diễn ra giữa lúc cuộc khởi nghĩa bị đàn áp kẻ thù đang ráo riết truy lùng những chiến sĩ Cách mạng. Xung đột kịch đoạn này còn diễn ra ngay trong nhân vật Thơm và đã có bước quyết định khiến cô đã lựa chọn là đứng về phía cách mạng. </div> <div id="sub-question-3" class="box-question top20"> <div style="margin-bottom: 10px; clear: both;">   </div> Câu 3 (Trang 166 SGK ngữ văn 9, Tập 2) Phân tích tâm trạng và hành động của nhân vật Thơm. (Chú ý: hoàn cảnh của nhân vật, tâm trạng và thái độ của Thơm với chồng, hành động của cô cứu Thái, Cửu.) Hướng dẫn trả lời: - Hoàn cảnh Thơm: quen cuộc sống an nhàn, được chồng chiều chuộng, mặc dù cha và em trai theo cách mạng thì cô vẫn đứng ngoài khởi nghĩa. Cha và em trai hi sinh, mẹ hóa điên, chỉ còn Ngọc là người thân nhưng y lại chính là phản động. - Tâm trạng: + Sự ân hận, day dứt của Thơm: người cha lúc hi sinh, những lời cuối cùng của ông, khẩu súng trao lại cho Thơm, sự hi sinh của em trai, hình ảnh người mẹ hóa điên ám ảnh cô + Sự nghi ngờ của cô đối với Ngọc tăng: Thơm dò xét nhưng Ngọc lảng tránh, cô không dễ gì từ bỏ cuộc sống nhàn nhã mà chồng tạo ra + Tình huống bất ngờ xảy ra: Thái và Cửu chạy trốn vào nhà cô, cô phải lựa chọn giữa việc báo cho chồng biết hoặc che dấu cho hai chiến sĩ cách mạng → Đặt nhân vật vào tình huống gay cấn, căng thẳng để bộc lộ đời sống nội tâm, nỗi day dứt, đau xót, ân hận của Thơm để nhân vật lựa chọn đứng hẳn về phía cách mạng - Tác giả khẳng định ngay cả khi cuộc đấu tranh bị đàn áp khốc liệt, cách mạng vẫn không bị tiêu diệt do sự bảo vệ, che chở của người dân. </div> </div>   Câu 4 (Trang 166 SGK ngữ văn 9, Tập 2) <div id="box-content"> <div id="sub-question-4" class="box-question top20"> Phân tích các nhân vật Ngọc, Thái, Cửu. Chú ý những điểm sau: - Bằng những thủ pháp nào tác giả đã để cho nhân vật Ngọc bộc lộ bản chất của y, và đó là bản chất gì? - Những nét nổi rõ trong tính cách của Thái, của Cửu là gì? Hướng dẫn trả lời: - Ngọc: Đến đây, Ngọc đã lộ rõ nhất bản chất của y. Là anh nho lại thấp kém, Ngọc nuôi tham vọng ngoi lên tìm được địa vị, quyền lực và tiền tài. Khi cuộc khởi nghĩa nổ ra, bộ máy cai trị bị đánh đổ, Ngọc thù hận cách mạng. Y nhất quyết làm tay sai cho giặc, dẫn quân Pháp về đánh trường Vũ Lăng căn cứ của cuộc khởi nghĩa. Y ra sức lùng sục những người cách mạng nhất là Thái và Cửu. Cố che giấu với Thơm, Ngọc càng chiều chuộng vợ. Nhưng tâm địa hắn cứ lộ ra trước Thơm. Ngọc là một nhân vật phản diện không đơn giản. - Thái và Cửu: Trong tình thế nguy nan, bị giặc truy đuổi phải chạy nhầm vào nhà Ngọc, Thái vẫn bình tĩnh, sáng suốt khiến Thơm tin vào những người cách mạng. Còn Cửu nóng nảy, thiếu sự chín chắn. Anh nghi ngờ Thơm, mãi khi được Thơm cứu thoát anh mới hiểu và tin cô.   Câu 4 (Trang 166 SGK ngữ văn 9, Tập 2) Nhận xét về nghệ thuật viết kịch của Nguyễn Huy Tưởng trong các lớp kịch này, chú ý các phương diện xây dựng tình huống, tổ chức đối thoại, biểu hiện tâm lí và tính cách nhân vật. Hướng dẫn trả lời: - Thể hiện xung đột: xung đột cơ bản của vở kịch đến hồi bốn đã bộc lộ gay gắt trong sự đối đầu giữa Ngọc với Thái, Cửu, trong hoàn cảnh cuộc khởi nghĩa bị đàn áp và Ngọc cùng đồng bọn đang truy lùng những người cách mạng. Đồng thời xung đột kịch cũng diễn ra trong nội tâm nhân vật Thơm, thúc đẩy diễn biến tâm trạng nhân vật để đi tới bước ngoặt quan trọng. - Xây dựng tình huống: tình huống éo le, bất ngờ, bộc lộ rõ xung đột và thúc đẩy hành động kịch phát triển. - Ngôn ngữ đối thoại: tác giả đã tổ chức được các đối thoại với những nhịp điệu, giọng điệu khác nhau, phù hợp với từng giai đoạn của hành động kịch, (đối thoại giữa Thái, Cửu với Thơm của lớp II có nhịp điệu căng thẳng gấp gáp, giọng lo lắng, hồi hộp). Đối thoại đã bộc lộ nội tâm và tính cách nhân vật (đặc biệt ở lớp III). </div> <div id="sub-question-5" class="box-question top20">   LUYỆN TẬP Câu 1 (Trang 166 SGK ngữ văn 9, Tập 2) Chia mỗi nhóm bốn em, tập đọc và phân vai theo các nhân vật trong trích đoạn kịch này. HS tự làm.   Câu 2 (Trang 166 SGK ngữ văn 9, Tập 2) Đọc kĩ lại chú thích (**) về kịch ở bài này, vận dụng để xác định thể loại của những vở kịch mà em đã học hoặc được xem. Hướng dẫn trả lời: <table border="1" cellspacing="0" cellpadding="0"> <tbody> <tr> <td valign="top" width="246"> Tên vở kịch </td> <td valign="top" width="144"> Thể loại </td> </tr> <tr> <td valign="top" width="246"> Bắc Sơn </td> <td valign="top" width="144"> Chính kịch </td> </tr> <tr> <td valign="top" width="246"> Tôi và chúng ta </td> <td valign="top" width="144"> Chính kịch </td> </tr> <tr> <td valign="top" width="246"> Romeo và Juliet </td> <td valign="top" width="144"> Bi kịch </td> </tr> <tr> <td valign="top" width="246"> Chèo Quan Âm Thị Kính </td> <td valign="top" width="144"> Kịch hát </td> </tr> <tr> <td valign="top" width="246"> Quan lớn về làng </td> <td valign="top" width="144"> Kịch hát </td> </tr> </tbody> </table> </div> <div id="sub-question-6" class="box-question top20">   </div> <div id="sub-question-8" class="box-question top20">   </div> </div>

Xem lời giải bài tập khác cùng bài