Bài 23. Năng lượng - Công cơ học
Hướng dẫn giải Em có thể (Trang 95 SGK Vật lí 10, Bộ Kết nối tri thức)
<p><em><strong>- Chế tạo được mô hình đơn giản minh họa định luật bảo toàn năng lượng.</strong></em></p>
<p><em><strong>- Giải thích được nếu một vật chuyển động lên dốc, xuống dốc hoặc trên mặt phẳng </strong></em></p>
<p><em><strong>ngang thì công của trọng lực đóng vai trò gì.</strong></em></p>
<p><span style="text-decoration: underline;"><em><strong>Lời giải:</strong></em></span></p>
<p><em>- Mô hình minh họa định luật bảo toàn năng lượng</em></p>
<p>Dụng cụ: một viên bi, hai thanh kim loại nhẵn, hai giá đỡ có vít điều chỉnh độ cao.</p>
<p>Chế tạo: Dùng hai thanh kim loại uốn thành đường ray và gắn lên giá đỡ để tạo được mô</p>
<p>hình như hình bên.</p>
<p><img src="https://vietjack.com/vat-li-10-kn/images/em-co-the-trang-95-vat-li-10-132281.PNG" alt="Chế tạo được mô hình đơn giản minh họa định luật bảo toàn năng lượng" width="264" height="197" /></p>
<p>Thí nghiệm:</p>
<p>+ Thả viên bi từ điểm A trên đường ray.</p>
<p>+ Kiểm chứng xem viên bi có lên được điểm D không?</p>
<p>Kết quả:</p>
<p>+ Viên bi lên gần tới điểm D. Vì:</p>
<p>+ Do trong quá trình viên bi di chuyển từ điểm A trên đường ray, có sự ma sát giữa viên bi</p>
<p>và đường ray làm cho cả viên bi và đường ray nóng lên, đồng thời phát ra âm thanh.</p>
<p>+ Năng lượng dự trữ (thế năng trọng trường của viên bi tại điểm A) được chuyển hóa thành</p>
<p>động năng để viên bi di chuyển lên gần tới điểm D và một phần năng lượng chuyển hóa thành</p>
<p>nhiệt năng và năng lượng âm thanh.</p>
<p>Chứng tỏ năng lượng được bảo toàn, nó chỉ chuyển hóa từ dạng này sang dạng khác.</p>
<p><em>- Giải thích:</em></p>
<p>+ Khi một vật chuyển động lên dốc, công của trọng lực là công cản. Vì thành phần <span id="MathJax-Element-1-Frame" class="mjx-chtml MathJax_CHTML" style="box-sizing: border-box; display: inline-block; line-height: 0; text-indent: 0px; text-align: left; text-transform: none; font-style: normal; font-weight: normal; font-size: 21.78px; letter-spacing: normal; overflow-wrap: normal; word-spacing: normal; white-space: nowrap; float: none; direction: ltr; max-width: none; max-height: none; min-width: 0px; min-height: 0px; border: 0px; margin: 0px; padding: 1px 0px; position: relative;" tabindex="0" role="presentation" data-mathml="<math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML"><msub><mover accent="true"><mi>P</mi><mo>&#x2192;</mo></mover><mi>x</mi></msub></math>"><span id="MJXc-Node-1" class="mjx-math" aria-hidden="true"><span id="MJXc-Node-2" class="mjx-mrow"><span id="MJXc-Node-3" class="mjx-msub"><span class="mjx-base"><span id="MJXc-Node-4" class="mjx-mover"><span class="mjx-stack"><span class="mjx-over"><span id="MJXc-Node-6" class="mjx-mo"></span></span></span></span></span></span></span></span></span><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML"><mover><msub><mi>P</mi><mi>x</mi></msub><mo>→</mo></mover><mo> </mo><mi>c</mi><mi>ủ</mi><mi>a</mi><mo> </mo><mover><mi>P</mi><mo>→</mo></mover></math></p>
<p><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML"><mover accent="true"><mo></mo></mover></math> lên phương chuyển động ngược chiều với chiều chuyển động, làm cản trở chuyển động của vật.</p>
<p>+ Khi một vật chuyển động xuống dốc, công của trọng lực là công phát động. Vì thành phần <span id="MathJax-Element-3-Frame" class="mjx-chtml MathJax_CHTML" style="box-sizing: border-box; display: inline-block; line-height: 0; text-indent: 0px; text-align: left; text-transform: none; font-style: normal; font-weight: normal; font-size: 21.78px; letter-spacing: normal; overflow-wrap: normal; word-spacing: normal; white-space: nowrap; float: none; direction: ltr; max-width: none; max-height: none; min-width: 0px; min-height: 0px; border: 0px; margin: 0px; padding: 1px 0px; position: relative;" tabindex="0" role="presentation" data-mathml="<math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML"><msub><mover accent="true"><mi>P</mi><mo>&#x2192;</mo></mover><mi>x</mi></msub></math>"><span id="MJXc-Node-13" class="mjx-math" aria-hidden="true"><span id="MJXc-Node-14" class="mjx-mrow"><span id="MJXc-Node-15" class="mjx-msub"><span class="mjx-base"><span id="MJXc-Node-16" class="mjx-mover"><span class="mjx-stack"><span class="mjx-over"><span id="MJXc-Node-18" class="mjx-mo"></span></span></span></span></span></span></span></span></span><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML"><mover><msub><mi>P</mi><mi>x</mi></msub><mo>→</mo></mover><mo> </mo></math></p>
<p><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML"><mi>c</mi><mi>ủ</mi><mi>a</mi><mo> </mo><mover><mi>P</mi><mo>→</mo></mover></math><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML"><mover accent="true"><mo></mo></mover></math> lên phương chuyển động cùng chiều với chiều chuyển động.</p>
<p>+ Khi một vật chuyển động trên mặt phẳng ngang, trọng lực không thực hiện công. Vì trọng lực</p>
<p>vuông góc với phương chuyển động.</p>
Xem lời giải bài tập khác cùng bài
Hướng dẫn giải Khởi động (Trang 91 SGK Vật lí 10, Bộ Kết nối tri thức)
Xem lời giải
Hướng dẫn giải Câu hỏi (Trang 91 SGK Vật lí 10, Bộ Kết nối tri thức)
Xem lời giải
Hướng dẫn giải Hoạt động (Trang 92 SGK Vật lí 10, Bộ Kết nối tri thức)
Xem lời giải
Hướng dẫn giải Hoạt động (Trang 93 SGK Vật lí 10, Bộ Kết nối tri thức)
Xem lời giải
Hướng dẫn giải Câu hỏi (Trang 93 SGK Vật lí 10, Bộ Kết nối tri thức)
Xem lời giải
Hướng dẫn giải Câu hỏi (Trang 95 SGK Vật lí 10, Bộ Kết nối tri thức)
Xem lời giải