Bài 17. Động năng và thế năng. Định luật bảo toàn cơ năng
Lý thuyết Động năng và thế năng. Định luật bảo toàn cơ năng
<p style="font-weight: 400;"><strong>L&yacute; thuyết&nbsp;Vật l&iacute; 10&nbsp;B&agrave;i 17: Động năng v&agrave; thế năng. Định luật bảo to&agrave;n cơ năng</strong></p> <ol> <li style="font-weight: 400;"><strong><span data-toc-lv="1"> ĐỘNG NĂNG</span></strong></li> </ol> <p><strong><span data-toc-lv="2"> Mối li&ecirc;n hệ giữa động năng v&agrave; c&ocirc;ng</span></strong></p> <ul> <li style="font-weight: 400;">Động năng của một vật l&agrave; năng lượng vật c&oacute; được do chuyển động, c&oacute; gi&aacute; trị được t&iacute;nh theo c&ocirc;ng thức:</li> </ul> <p style="text-align: center;"><img class="wscnph" style="max-width: 100%;" src="https://static.colearn.vn:8413/v1.0/upload/library/26052023/screenshot_1685091709-oDrqaD.png" width="115" height="39" /></p> <p style="font-weight: 400;">Với: m l&agrave; khối lượng của vật</p> <p style="font-weight: 400;">&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;v l&agrave; tốc độ của vật tại thời điểm khảo s&aacute;t</p> <p style="font-weight: 400;">Trong hệ SI, động năng c&oacute; đơn vị l&agrave; joule (J)</p> <p style="font-weight: 400;"><img src="https://vietjack.me/storage/uploads/images/257/4-1660193247.png" /></p> <p style="font-weight: 400;"><em>Người, s&oacute;ng biển, b&aacute;o, c&aacute;nh quạt chuyển động sẽ c&oacute; động năng</em></p> <ul> <li style="font-weight: 400;"><em>Mỗi li&ecirc;n hệ giữa động năng v&agrave; c&ocirc;ng: <img class="wscnph" style="max-width: 100%;" src="https://static.colearn.vn:8413/v1.0/upload/library/26052023/screenshot_1685091783-oHkvo7.png" /></em></li> </ul> <p style="font-weight: 400;">-&nbsp;<strong>Định l&iacute; động năng</strong>: độ biến thi&ecirc;n động năng của một vật trong khoảng thời gian&nbsp;<span data-mathml="&lt;math xmlns=&quot;http://www.w3.org/1998/Math/MathML&quot;&gt;&lt;mi&gt;&amp;#x394;&lt;/mi&gt;&lt;mi&gt;t&lt;/mi&gt;&lt;/math&gt;"><span aria-hidden="true">&Delta;t</span></span>&nbsp;bằng c&ocirc;ng của lực t&aacute;c dụng l&ecirc;n vật trong khoảng thời gian đ&oacute;.</p> <ol> <li style="font-weight: 400;"><strong><span data-toc-lv="2"> Đặc điểm của động năng</span></strong></li> </ol> <p style="font-weight: 400;">- Động năng của vật phụ thuộc v&agrave;o khối lượng của vật v&agrave; tốc độ chuyển động của vật</p> <ul> <li style="font-weight: 400;">Động năng l&agrave; một đại lượng v&ocirc; hướng, kh&ocirc;ng &acirc;m</li> </ul> <p style="font-weight: 400;">- Động năng c&oacute; gi&aacute; trị phụ thuộc v&agrave;o hệ quy chiếu</p> <ol start="2"> <li style="font-weight: 400;"><strong><span data-toc-lv="1"> THẾ NĂNG</span></strong></li> </ol> <p><strong><span data-toc-lv="2">Thế năng trong trường trọng lực đều</span></strong></p> <p style="font-weight: 400;">- Một vật c&oacute; khối lượng m ở độ cao h so với một vị tr&iacute; l&agrave;m gốc dự trữ một dạng năng lượng được gọi l&agrave; thế năng trọng trường:</p> <p style="font-weight: 400;">W<sub>t&nbsp;</sub>= m.g.h</p> <p style="font-weight: 400;">Trong hệ SI, thế năng c&oacute; đơn vị l&agrave; joule (J)</p> <p style="font-weight: 400;"><img src="https://vietjack.me/storage/uploads/images/257/6-1660193316.jpg" /></p> <p style="font-weight: 400;"><em>B&uacute;a m&aacute;y đang dự trữ thế năng</em></p> <p style="font-weight: 400;"><em><img src="https://vietjack.me/storage/uploads/images/257/7-1660193344.jpg" /></em></p> <p style="font-weight: 400;"><em>Vận động vi&ecirc;n nhảy cầu c&oacute; thế năng v&agrave; động năng</em></p> <p style="font-weight: 400;"><strong>Lưu &yacute;:</strong></p> <p style="font-weight: 400;">- Để x&aacute;c định thế năng, ta cần phải chọn gốc thế năng l&agrave; vị tr&iacute; m&agrave; tại đ&oacute; thế năng bằng 0.</p> <p style="font-weight: 400;">- Khi chọn gốc tọa độ tr&ugrave;ng với gốc thế năng v&agrave; chiều dương của trục Oz hướng l&ecirc;n th&igrave; vị tr&iacute; ph&iacute;a tr&ecirc;n gốc thế năng c&oacute; gi&aacute; trị h &gt; 0, vị tr&iacute; ph&iacute;a dưới gốc thế năng c&oacute; gi&aacute; trị h &lt; 0</p> <p style="font-weight: 400;">- Độ biến thi&ecirc;n thế năng giữa hai vị tr&iacute; kh&ocirc;ng phụ thuộc v&agrave;o việc chọn gốc thế năng.</p> <ol start="3"> <li style="font-weight: 400;"><strong><span data-toc-lv="1"> CƠ NĂNG</span></strong></li> </ol> <p><strong><span data-toc-lv="2">Qu&aacute; tr&igrave;nh chuyển h&oacute;a giữa động năng v&agrave; thế năng</span></strong></p> <p style="font-weight: 400;">Trong qu&aacute; tr&igrave;nh chuyển động, động năng v&agrave; thế năng của vật c&oacute; thể chuyển h&oacute;a qu&aacute; lại với nhau.</p> <p style="font-weight: 400;"><img src="https://vietjack.me/storage/uploads/images/257/6-1660193373.png" /></p> <p style="font-weight: 400;"><em>Động năng v&agrave; thế năng trong qu&aacute; tr&igrave;nh người trượt nước, quả b&oacute;ng bay v&agrave;o rổ&nbsp;</em><em>chuyển h&oacute;a qua lại với nhau.</em></p> <p style="font-weight: 400;"><strong><span data-toc-lv="2">Định luật bảo to&agrave;n cơ năng</span></strong></p> <p style="font-weight: 400;">- Tổng động năng v&agrave; thế năng được gọi l&agrave; cơ năng của vật:</p> <p style="font-weight: 400;"><img class="wscnph" style="max-width: 100%;" src="https://static.colearn.vn:8413/v1.0/upload/library/26052023/screenshot_1685091884-oREUPP.png" /></p> <p style="font-weight: 400;">Trong hệ SI, cơ năng c&oacute; đơn vị l&agrave; jun (J)</p> <p style="font-weight: 400;"><img src="https://vietjack.me/storage/uploads/images/257/9-1660193405.png" /></p> <p style="font-weight: 400;">- Khi một vật chuyển động chỉ chịu t&aacute;c dụng của lực bảo to&agrave;n th&igrave; cơ năng của vật l&agrave; một đại lượng bảo to&agrave;n.</p> <p style="font-weight: 400;"><strong>Hệ quả:</strong>&nbsp;Trong trường trọng lực, tại vị tr&iacute; vật c&oacute; động năng cực đại th&igrave; thế năng cực tiểu v&agrave; ngược lại.</p>
Xem lời giải bài tập khác cùng bài
Hướng dẫn giải Mở đầu (Trang 105 SGK Vật lý 10, Bộ Chân trời sáng tạo)
Xem lời giải
Hướng dẫn giải Thảo luận 1 (Trang 105 SGK Vật lý 10, Bộ Chân trời sáng tạo)
Xem lời giải
Hướng dẫn giải Thảo luận 2 (Trang 105 SGK Vật lý 10, Bộ Chân trời sáng tạo)
Xem lời giải
Hướng dẫn giải Vận dụng 1 (Trang 106 SGK Vật lý 10, Bộ Chân trời sáng tạo)
Xem lời giải
Hướng dẫn giải Thảo luận 3 (Trang 106 SGK Vật lý 10, Bộ Chân trời sáng tạo)
Xem lời giải
Hướng dẫn giải Thảo luận 4 (Trang 107 SGK Vật lý 10, Bộ Chân trời sáng tạo)
Xem lời giải
Hướng dẫn giải Thảo luận 5 (Trang 107 SGK Vật lý 10, Bộ Chân trời sáng tạo)
Xem lời giải
Hướng dẫn giải Luyện tập 1 (Trang 108 SGK Vật lý 10, Bộ Chân trời sáng tạo)
Xem lời giải
Hướng dẫn giải Thảo luận 6 (Trang 109 SGK Vật lý 10, Bộ Chân trời sáng tạo)
Xem lời giải
Hướng dẫn giải Luyện tập 2 (Trang 109 SGK Vật lý 10, Bộ Chân trời sáng tạo)
Xem lời giải
Hướng dẫn giải Vận dụng 2 (Trang 109 SGK Vật lý 10, Bộ Chân trời sáng tạo)
Xem lời giải
Hướng dẫn giải Thảo luận 7 (Trang 110 SGK Vật lý 10, Bộ Chân trời sáng tạo)
Xem lời giải
Hướng dẫn giải Vận dụng 3 (Trang 111 SGK Vật lý 10, Bộ Chân trời sáng tạo)
Xem lời giải
Hướng dẫn giải Bài 1 (Trang 112 SGK Vật lý 10, Bộ Chân trời sáng tạo)
Xem lời giải
Hướng dẫn giải Bài 2 (Trang 112 SGK Vật lý 10, Bộ Chân trời sáng tạo)
Xem lời giải
Hướng dẫn giải Bài 3 (Trang 112 SGK Vật lý 10, Bộ Chân trời sáng tạo)
Xem lời giải
Hướng dẫn giải Bài 4 (Trang 112 SGK Vật lý 10, Bộ Chân trời sáng tạo)
Xem lời giải