Bài 2. Vấn đề an toàn trong Vật Lí
Hướng dẫn giải Bài 1 (Trang 14 SGK Vật lý 10, Bộ Chân trời sáng tạo)
<p>T&igrave;m hiểu v&agrave; tr&igrave;nh b&agrave;y những quy tắc an to&agrave;n đối với nh&acirc;n vi&ecirc;n l&agrave;m việc li&ecirc;n quan đến ph&oacute;ng xạ.</p> <p><strong>Lời giải:</strong></p> <p>Những quy tắc an to&agrave;n đối với nh&acirc;n vi&ecirc;n l&agrave;m việc li&ecirc;n quan đến ph&oacute;ng xạ:</p> <p>- Giảm thời gian tiếp x&uacute;c với ph&oacute;ng xạ:</p> <p>Để giảm thời gian tiếp x&uacute;c, nh&acirc;n vi&ecirc;n phải thạo nghề, thạo việc. Muốn vậy, họ phải luyện tập thao t&aacute;c rất th&agrave;nh thạo v&agrave; chuẩn bị kỹ lưỡng trước khi bắt đầu một c&ocirc;ng việc c&oacute; tiếp x&uacute;c với ph&oacute;ng xạ.</p> <p>- Tăng khoảng c&aacute;ch từ nguồn tới người l&agrave;m việc:</p> <p>Do cường độ bức xạ giảm tỷ lệ nghịch với b&igrave;nh phương khoảng c&aacute;ch n&ecirc;n để tăng khoảng c&aacute;ch người ta thường d&ugrave;ng c&aacute;c biện ph&aacute;p như: sử dụng cặp d&agrave;i, c&aacute;c thiết bị thao t&aacute;c từ xa. Trong những cơ sở đặc biệt c&oacute; nguồn ph&oacute;ng xạ hoạt t&iacute;nh cao thường d&ugrave;ng người m&aacute;y hoặc c&aacute;c thiết bị c&oacute; khả năng điều khiển tự động.</p> <p>- Che chắn ph&oacute;ng xạ:</p> <p>Khi kh&ocirc;ng thể k&eacute;o d&agrave;i khoảng c&aacute;ch hơn nữa hoặc chỉ biện ph&aacute;p d&ugrave;ng khoảng c&aacute;ch kh&ocirc;ng đủ, người ta d&ugrave;ng c&aacute;c tấm chắn để hạn chế bị chiếu xạ. Nguy&ecirc;n liệu d&ugrave;ng để che chắn: với tia X v&agrave; tia gamma, nguy&ecirc;n liệu che chắn tốt nhất l&agrave; ch&igrave;. Với bức xạ beta c&oacute; thể d&ugrave;ng thuỷ tinh thường, thuỷ tinh hữu cơ pha ch&igrave;, chất dẻo, nh&ocirc;m. Suất liều v&agrave; c&aacute;c dạng bức xạ quyết định việc lựa chọn nguy&ecirc;n liệu v&agrave; chiều d&agrave;y lớp che chắn.</p> <p>- Văn ph&ograve;ng, nơi l&agrave;m việc của nh&acirc;n vi&ecirc;n. D&ugrave;ng vật liệu đặc biệt để bảo vệ trong c&aacute;c ph&ograve;ng l&agrave;m việc với c&aacute;c chất ph&oacute;ng xạ: Chiều d&agrave;y của tường, s&agrave;n, trần nh&agrave;, cửa ra v&agrave;o ph&ograve;ng phải được t&iacute;nh to&aacute;n để che chắn bức xạ nhằm đảm bảo giữ liều chiếu ở mức giới hạn. Tường kh&ocirc;ng gồ ghề, s&agrave;n nh&agrave; cần phải nhẵn, phủ một lớp kh&ocirc;ng thấm nước, dễ tẩy xạ. Nước đầy đủ, hệ thống thải tốt, xử l&yacute; chất thải. Mặt b&agrave;n phải l&agrave;m từ vật liệu kh&ocirc;ng hấp thụ chất ph&oacute;ng xạ, bằng phẳng, kh&ocirc;ng c&oacute; vết rạn, kẽ nứt, dễ tẩy xạ. Tốt nhất l&agrave; d&ugrave;ng th&eacute;p kh&ocirc;ng rỉ, k&iacute;nh, gạch sứ, men, nhựa PE cũng l&agrave; những vật liệu tốt.</p> <p>- Xử l&yacute; chất thải ph&oacute;ng xạ:</p> <p>+ C&aacute;c chất thải rắn như kim ti&ecirc;m, c&aacute;c đồ thủy tinh vỡ được thu gom trong c&aacute;c bao b&igrave; bằng chất dẻo, bao b&igrave; n&agrave;y đặt trong th&ugrave;ng bằng kim loại, th&ugrave;ng được đ&oacute;ng mở bằmg ch&acirc;n. H&agrave;ng ng&agrave;y bao b&igrave; được đưa v&agrave;o vị tr&iacute; c&oacute; che chắn v&agrave; bảo vệ chờ ph&acirc;n r&atilde; ph&oacute;ng xạ đến mức nhỏ hơn quy định mới đưa ra m&ocirc;i trường như r&aacute;c thải th&ocirc;ng thường.</p> <p>+ Chất thải lỏng như c&aacute;c dung dịch DCPX thừa, nước ng&acirc;m rửa dụng cụ, chất thải của bệnh nh&acirc;n d&ugrave;ng DCPX (ph&acirc;n, nước tiểu, đờm...) phải được thu gom cho chảy v&agrave;o một trong 2 bể ngầm kh&ocirc;ng th&ocirc;ng nhau c&oacute; độ k&iacute;n cần thiết để chất lỏng kh&ocirc;ng thấm ra ngo&agrave;i, đủ che chắn bức xạ theo quy định, c&oacute; m&aacute;i che mưa, dung t&iacute;ch đủ cho ph&eacute;p lưu giữ chất thải lỏng trong thời gian cần thiết.&nbsp;</p> <p>- C&aacute;c biện ph&aacute;p bảo vệ c&aacute; nh&acirc;n:</p> <p>+ Khi l&agrave;m việc với ph&oacute;ng xạ phải sử dụng phương tiện ph&ograve;ng hộ c&aacute; nh&acirc;n như quần &aacute;o ph&ograve;ng hộ, mũ, găng tay, &aacute;o ch&igrave;, tạp dề ch&igrave; cho ph&ugrave; hợp với từng loại c&ocirc;ng việc. C&oacute; biện ph&aacute;p bảo vệ c&aacute;c cơ quan nhạy cảm với ph&oacute;ng xạ.&nbsp;</p> <p>+ Kh&ocirc;ng d&ugrave;ng mồm h&uacute;t pipet ph&oacute;ng xạ.</p> <p>+ Kh&ocirc;ng h&uacute;t thuốc, ăn uống, trang điểm trong ph&ograve;ng l&agrave;m việc nơi c&oacute; chứa ph&oacute;ng xạ.</p> <p>+ Trước khi ra khỏi nơi l&agrave;m việc với ph&oacute;ng xạ, phải kiểm tra nhiễm bẩn ph&oacute;ng xạ ở tay, quần &aacute;o. Người bị nhiễm bẩn ph&oacute;ng xạ phải tẩy xạ theo quy định.</p> <p>+ Tẩy xạ c&aacute; nh&acirc;n v&agrave; tẩy xạ m&ocirc;i trường.</p> <p>+ Kiểm tra sức khoẻ định kỳ</p>
Xem lời giải bài tập khác cùng bài