Bài 5: Tổng hợp và phân tích lực
Lý thuyết Tổng hợp và Phân tích lực
<p style="font-weight: 400; text-align: left;"><strong>Lý thuyết Vật lí 10 Bài 5: Tổng hợp và phân tích lực</strong></p>
<ol>
<li style="font-weight: 400;"><strong><span data-toc-lv="1"> Tổng hợp lực đồng quy.</span></strong></li>
</ol>
<p>-Tổng hợp lực là thay thế nhiều lực tác dụng đồng thời vào một vật bằng một lực có tác</p>
<p>dụng giống hệt như tác dụng của những lực ấy. Lực thay thế này gọi là hợp lực, các lực được</p>
<p>thay thế gọi là các lực thành phần.</p>
<p><img src="https://vietjack.me/storage/uploads/images/257/1-1660412308.png" /></p>
<p style="font-weight: 400;">2. Hai lực cùng phương, cùng chiều thì làm tăng tác dụng lên vật và có độ lớn hợp lực bằng: <span data-mathml="<math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML"><mi>F</mi><mo>=</mo><msub><mi>F</mi><mn>1</mn></msub><mo>+</mo><msub><mi>F</mi><mn>2</mn></msub></math>"><span aria-hidden="true">F=F1+F2</span></span></p>
<p style="font-weight: 400;"><span data-mathml="<math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML"><mi>F</mi><mo>=</mo><msub><mi>F</mi><mn>1</mn></msub><mo>+</mo><msub><mi>F</mi><mn>2</mn></msub></math>"><span aria-hidden="true"><img src="https://vietjack.me/storage/uploads/images/257/2-1660412328.png" /></span></span></p>
<p>- Hai lực cùng phương, ngược chiều thì chúng hạn chế, thậm trí có thể triệt tiêu tác dụng của nhau lên</p>
<p>vật và hợp lực có giá trị bằng: <span data-mathml="<math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML"><mi>F</mi><mo>=</mo><msub><mi>F</mi><mn>1</mn></msub><mo>&#x2212;</mo><msub><mi>F</mi><mn>2</mn></msub></math>"><span aria-hidden="true">F=F1−F2</span></span></p>
<p style="font-weight: 400;">+ Nếu F > 0 thì hợp lực F cùng chiều với lực thành phần F<sub>1</sub>.</p>
<p style="font-weight: 400;">+ Nếu F < 0 thì lực F ngược chiều với lực F<sub>1</sub>.</p>
<p style="font-weight: 400;"><img src="https://vietjack.me/storage/uploads/images/257/3-1660412369.png" /></p>
<p style="font-weight: 400;"><em>Hợp lực cùng phương, cùng chiều với trọng lực, cùng chiều dương đã chọn</em></p>
<ol start="2">
<li style="font-weight: 400;"><strong><span data-toc-lv="2"> Hai lực vuông góc.</span></strong></li>
</ol>
<p>- Xét trường hợp một quả cầu lông đang rơi. Có hai lực tác dụng lên quả cầu: trọng lực theo phương</p>
<p>thẳng đứng hướng xuống và lực đẩy của gió theo phương ngang.</p>
<p>- Hợp lực F tác dụng lên quả cầu được xác định bằng cách biểu diễn các lực thành phần P và F<sub>đ </sub></p>
<p> theo quy tắc cộng véctơ. Độ lớn hợp lực:</p>
<p><img class="wscnph" style="max-width: 100%;" src="https://static.colearn.vn:8413/v1.0/upload/library/26052023/screenshot_1685072174-HP93oX.png" /></p>
<p><img src="https://vietjack.me/storage/uploads/images/257/4-1660412424.png" /></p>
<ol start="3">
<li style="font-weight: 400;"><strong><span data-toc-lv="2"> Hai lực tạo với nhau một góc bất kì.</span></strong></li>
</ol>
<p>- Xét hai lực F<sub>1</sub>; F<sub>2</sub> đồng quy và hợp thành góc <span data-mathml="<math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML"><mi>&#x3B1;</mi></math>"><span aria-hidden="true">α</span></span>. Ta có thể biểu diễn lực theo quy tắc hình</p>
<p>bình hành hoặc theo quy tắc cộng véctơ.</p>
<p><img class="wscnph" style="max-width: 100%;" src="https://static.colearn.vn:8413/v1.0/upload/library/26052023/screenshot_1685072224-XdR7pE.png" /></p>
<p><img src="https://vietjack.me/storage/uploads/images/257/5-1660412463.png" /></p>
<p><img src="https://vietjack.me/storage/uploads/images/257/6-1660412480.png" /></p>
<p><img class="wscnph" style="max-width: 100%;" src="https://static.colearn.vn:8413/v1.0/upload/library/26052023/screenshot_1685072262-aXLk5T.png" /></p>
<p><img src="https://vietjack.me/storage/uploads/images/257/7-1660412538.png" /></p>
<ul>
<li style="font-weight: 400;"><em>Ví dụ</em>: Xét trường hợp ô tô đang lên dốc.</li>
</ul>
<p><img src="https://vietjack.me/storage/uploads/images/257/8-1660412558.png" /></p>
<p style="font-weight: 400;">- Các lực tác dụng lên ô tô gồm:</p>
<p style="font-weight: 400;">+ Trọng lực: P</p>
<p style="font-weight: 400;">+ Phản lực: N</p>
<p style="font-weight: 400;">+ Lực phát động: F<sub>k</sub></p>
<p style="font-weight: 400;">+ Lực ma sát: F<sub>ms</sub></p>
<p style="font-weight: 400;">- Các bước như sau:</p>
<p style="font-weight: 400;">+ Bước 1: Vẽ giản đồ các lực tác dụng lên vật.</p>
<p style="font-weight: 400;">+ Bước 2: Chọn chiều dương trùng với hướng chuyển động lên dốc của ô tô.</p>
<p style="font-weight: 400;">+ Bước 3: Phân tích trọng lực P thành hai thành phần</p>
<p style="font-weight: 400;"><img src="https://vietjack.me/storage/uploads/images/257/9-1660412581.png" /></p>
<p>- Các bước thực hiện cũng áp dụng được cho trường hợp vật chịu tác dụng của nhiều lực nhưng</p>
<p>vẫn đứng yên. Ngoài ra khi vật chuyển động thẳng đều cũng thu được kết quả tương tự.</p>
<p>- Trạng thái vật đứng yên hoặc chuyển động thẳng đều được gọi chung là trạng thái cân bằng</p>
<p>của vật, đó là khi lực tổng hợp tác dụng lên vật bằng 0.</p>
Xem lời giải bài tập khác cùng bài
Hướng dẫn giải Mở đầu (Trang 65 SGK Vật lý 10, Bộ Cánh diều)
Xem lời giải
Hướng dẫn giải Câu hỏi 1 (Trang 66 SGK Vật lý 10, Bộ Cánh diều)
Xem lời giải
Hướng dẫn giải Câu hỏi 2 (Trang 66 SGK Vật lý 10, Bộ Cánh diều)
Xem lời giải
Hướng dẫn giải Câu hỏi 3 (Trang 66 SGK Vật lý 10, Bộ Cánh diều)
Xem lời giải
Hướng dẫn giải Thực hành (Trang 67 SGK Vật lý 10, Bộ Cánh diều)
Xem lời giải
Hướng dẫn giải Câu hỏi 4 (Trang 67 SGK Vật lý 10, Bộ Cánh diều)
Xem lời giải
Hướng dẫn giải Luyện tập 1 (Trang 68 SGK Vật lý 10, Bộ Cánh diều)
Xem lời giải
Hướng dẫn giải Luyện tập 2 (Trang 70 SGK Vật lý 10, Bộ Cánh diều)
Xem lời giải
Hướng dẫn giải Tìm hiểu thêm (Trang 70 SGK Vật lý 10, Bộ Cánh diều)
Xem lời giải