2. Tây Tiến
Soạn bài Tây Tiến SGK Ngữ văn 10 tập 2 Chân trời sáng tạo chi tiết
<div id="box-content"> <div id="before_sub_question_nav"></div> <div style="height: auto !important;" data-id="sp-target-div-outstream">&nbsp;</div> <div id="sub-question-1"> <p><strong> Nội dung ch&iacute;nh</strong></p> <p>B&agrave;i thơ l&agrave; bức tranh thi&ecirc;n nhi&ecirc;n T&acirc;y Bắc v&agrave;&nbsp;người l&iacute;nh T&acirc;y Tiến. Qua đ&oacute; thể hiện nỗi nhớ trong l&ograve;ng t&aacute;c giả.</p> </div> <div id="sub-question-2" class="box-question top20"> <p>&nbsp;</p> <p><strong>I. Trước khi đọc</strong></p> <p style="text-align: justify;">Bạn biết g&igrave; về v&ugrave;ng đất T&acirc;y Bắc v&agrave; những người l&iacute;nh trong cuộc kh&aacute;ng chiến chống Ph&aacute;p? H&atilde;y chia sẻ với mọi người.</p> <p><strong>Hướng dẫn trả lời:</strong></p> <p style="text-align: justify;">Khi nhắn đến v&ugrave;ng đất T&acirc;y Bắc v&agrave; những người l&iacute;nh trong cuộc kh&aacute;ng chiến chống Ph&aacute;p, t&ocirc;i nhớ đến chiến dịch Điện Bi&ecirc;n Phủ với tất cả sự dũng cảm, l&ograve;ng quyết t&acirc;m thắng giặc. T&acirc;y Bắc l&agrave; v&ugrave;ng đất kỳ lạ v&agrave; hấp dẫn, bởi kh&ocirc;ng chỉ c&oacute; cảnh quan thi&ecirc;n nhi&ecirc;n h&ugrave;ng vĩ, đời sống văn h&oacute;a c&aacute;c d&acirc;n tộc rất đặc sắc, m&agrave; trong chiến tranh giải ph&oacute;ng d&acirc;n tộc, con người, v&ugrave;ng đất n&agrave;y đ&atilde; c&oacute; nhiều đ&oacute;ng g&oacute;p to lớn, g&oacute;p phần quan trọng v&agrave;o chiến thắng của đất nước, nhiều t&ecirc;n người, t&ecirc;n n&uacute;i, t&ecirc;n s&ocirc;ng đ&atilde; đi v&agrave;o thi ca, nhạc, họa như một huyền thoại.</p> <div style="text-align: center; margin-top: 15px; margin-bottom: 15px;"><!-- lgh-detail-inject-middle-content --></div> </div> <div id="sub-question-3" class="box-question top20"> <p>&nbsp;</p> <p><strong>II. Đọc văn bản</strong></p> <p style="text-align: justify;"><strong>C&acirc;u 1 (Trang 8 SGK Ngữ văn 10, Tập 2, Bộ CTST)</strong></p> <p style="text-align: justify;">Từ l&aacute;y &ldquo;chơi vơi&rdquo; gi&uacute;p bạn cảm nhận như thế n&agrave;o về nỗi nhớ của nh&agrave; thơ?</p> <p style="text-align: justify;"><strong>Hướng dẫn trả lời:</strong></p> <p style="text-align: justify;">Từ l&aacute;y &ldquo;chơi vơi&rdquo; gợi ra một nỗi nhớ thấp thỏm, khắc khoải, nhớ m&agrave; kh&ocirc;ng r&otilde; cụ thể m&igrave;nh đang nhớ g&igrave;.</p> <p style="text-align: justify;">&nbsp;</p> <p style="text-align: justify;"><strong>C&acirc;u 2 (Trang 8 SGK Ngữ văn 10, Tập 2, Bộ CTST)</strong></p> <p style="text-align: justify;">Đoạn thơ n&agrave;y gi&uacute;p bạn h&igrave;nh dung như thế n&agrave;o về h&igrave;nh ảnh thi&ecirc;n nhi&ecirc;n rừng n&uacute;i?</p> <p style="text-align: justify;"><strong>Hướng dẫn trả lời:</strong></p> <p style="text-align: justify;">H&igrave;nh ảnh thi&ecirc;n nhi&ecirc;n rừng n&uacute;i được gợi l&ecirc;n qua c&aacute;c từ ngữ &ldquo;<em>kh&uacute;c khuỷu, thăm thẳm, th&aacute;c gầm th&eacute;t, cọp tr&ecirc;u người, Mai Ch&acirc;u thơm nếp x&ocirc;i</em>&rdquo;. Từ đ&oacute;, h&igrave;nh ảnh thi&ecirc;n nhi&ecirc;n rừng n&uacute;i hiện l&ecirc;n đầy sự gai g&oacute;c, ch&ocirc;ng gai, hiểm trở, hoang d&atilde; nhưng cũng kh&aacute; thơ mộng.</p> <p style="text-align: justify;">&nbsp;</p> <p style="text-align: justify;"><strong>C&acirc;u 3 (Trang 9 SGK Ngữ văn 10, Tập 2, Bộ CTST)</strong></p> <p style="text-align: justify;">Bạn cảm nhận như thế n&agrave;o về h&igrave;nh ảnh người l&iacute;nh được mi&ecirc;u tả trong đoạn thơ? Qua đ&oacute;, t&aacute;c giả đ&atilde; thể hiện t&igrave;nh cảm g&igrave; đối với người l&iacute;nh T&acirc;y Tiến?</p> <p style="text-align: justify;"><strong>Hướng dẫn trả lời:</strong></p> <p style="text-align: justify;">H&igrave;nh ảnh người l&iacute;nh T&acirc;y Tiến hiện l&ecirc;n qua h&igrave;nh ảnh: <em>kh&ocirc;ng mọc t&oacute;c, xanh m&agrave;u l&aacute; dữ oai h&ugrave;m, mơ H&agrave; Nội d&aacute;ng kiều thơm</em>,... Từ những h&igrave;nh ảnh tr&ecirc;n c&oacute; thể thấy, người l&iacute;nh T&acirc;y Tiến đ&atilde; phải trải qua rất nhiều kh&oacute; khăn, gian nan, thử th&aacute;ch, phải chịu những căn bệnh nguy hiểm v&agrave; c&oacute; những người đ&atilde; hi sinh. Tuy nhi&ecirc;n, &yacute; ch&iacute; ki&ecirc;n cường, sự đồng l&ograve;ng, quyết t&acirc;m vẫn chưa bao giờ phai nh&ograve;a trong họ. Từ đ&oacute;, t&aacute;c giả muốn thể hiện sự thương cảm, ngưỡng mộ v&agrave; nhớ ơn đối với c&ocirc;ng lao của những người l&iacute;nh.</p> </div> <div id="sub-question-4" class="box-question top20"> <p>&nbsp;</p> <p><strong>II. Sau khi đọc</strong></p> <p style="text-align: justify;"><strong>C&acirc;u 1 (Trang 9 SGK Ngữ văn 10, Tập 2, Bộ CTST)</strong></p> <p style="text-align: justify;">X&aacute;c định bố cục b&agrave;i thơ v&agrave; nội dung ch&iacute;nh của từng đoạn. Từ đ&oacute;, chỉ ra mạch cảm x&uacute;c của b&agrave;i thơ.</p> <p style="text-align: justify;"><strong>Hướng dẫn trả lời:</strong></p> <p style="text-align: justify;">- Bố cục b&agrave;i thơ:</p> <p style="text-align: justify;">+ Phần 1 (Khổ 1, 14 c&acirc;u đầu): Khung cảnh thi&ecirc;n nhi&ecirc;n T&acirc;y Bắc v&agrave; cuộc h&agrave;nh qu&acirc;n gian khổ của đo&agrave;n qu&acirc;n T&acirc;y Tiến.</p> <p style="text-align: justify;">+ Phần 2 (khổ 2, 8 c&acirc;u tiếp): Kh&ocirc;ng kh&iacute; vui tươi, t&igrave;nh qu&acirc;n d&acirc;n trong đ&ecirc;m li&ecirc;n hoan v&agrave; cảnh s&ocirc;ng nước mơ mộng.</p> <p style="text-align: justify;">+ Phần 3 (khổ 3, 8 c&acirc;u tiếp): Ch&acirc;n dung người l&iacute;nh T&acirc;y Tiến.</p> <p style="text-align: justify;">+ Phần 4 (khổ cuối): Lời thế gắn b&oacute; với T&acirc;y Tiến.</p> <p style="text-align: justify;">- Mạch cảm x&uacute;c của b&agrave;i thơ: mạch hồi tưởng, ho&agrave;i niệm về qu&aacute; khứ, cuối c&ugrave;ng th&igrave; trở về thực tại.</p> <p style="text-align: justify;">&nbsp;</p> <p style="text-align: justify;"><strong>C&acirc;u 2 (Trang 9 SGK Ngữ văn 10, Tập 2, Bộ CTST)</strong></p> <p style="text-align: justify;">Liệt k&ecirc; c&aacute;c d&ograve;ng thơ trực tiếp bộc lộ t&igrave;nh cảm, cảm x&uacute;c của t&aacute;c giả v&agrave; n&ecirc;u t&aacute;c dụng của ch&uacute;ng. X&aacute;c định chủ thể trữ t&igrave;nh v&agrave; cảm hứng chủ đạo của b&agrave;i thơ.</p> <p style="text-align: justify;"><strong>Hướng dẫn trả lời:</strong></p> <p style="text-align: justify;">- C&aacute;c d&ograve;ng thơ trực tiếp bộc lộ t&igrave;nh cảm, cảm x&uacute;c của t&aacute;c giả:</p> <p style="text-align: justify;">+&nbsp;<em>Nhớ về rừng n&uacute;i, nhớ chơi vơi.</em></p> <p style="text-align: justify;"><em>+&nbsp;Nhớ &ocirc;i T&acirc;y Tiến cơm l&ecirc;n kh&oacute;i.</em></p> <p style="text-align: justify;"><em>+&nbsp;Mai Ch&acirc;u m&ugrave;a em thơm nếp x&ocirc;i.</em></p> <p style="text-align: justify;">=&gt; T&aacute;c dụng: nhằm thể hiện trực tiếp t&igrave;nh cảm của t&aacute;c giả đối với khung cảnh thi&ecirc;n nhi&ecirc;n T&acirc;y Bắc v&agrave; h&igrave;nh ảnh người l&iacute;nh T&acirc;y Tiến.</p> <p style="text-align: justify;">- Chủ thể trữ t&igrave;nh: người l&iacute;nh T&acirc;y Tiến.</p> <p style="text-align: justify;">- Cảm hứng chủ đạo: cảm hứng l&atilde;ng mạn, tinh thần bi tr&aacute;ng.</p> <p style="text-align: justify;">&nbsp;</p> <p style="text-align: justify;"><strong>C&acirc;u 3 (Trang 10 SGK Ngữ văn 10, Tập 2, Bộ CTST)</strong></p> <p style="text-align: justify;">Ph&acirc;n t&iacute;ch bức tranh thi&ecirc;n nhi&ecirc;n v&agrave; h&igrave;nh ảnh đo&agrave;n qu&acirc;n T&acirc;y Tiến trong đoạn 1. Chỉ ra một số n&eacute;t đặc sắc trong c&aacute;ch sử dụng h&igrave;nh ảnh, từ ngữ, vần, nhịp của đoạn thơ.</p> <p style="text-align: justify;"><strong>Hướng dẫn trả lời:</strong></p> <p style="text-align: justify;">* Bức tranh thi&ecirc;n nhi&ecirc;n trong đoạn 1:</p> <p style="text-align: justify;">- Vẻ đẹp h&ugrave;ng vĩ, dữ dội của thi&ecirc;n nhi&ecirc;n n&uacute;i rừng T&acirc;y Bắc chủ yếu được thể hiện trong c&aacute;c c&acirc;u thơ tả sương n&uacute;i d&agrave;y đặc, dối n&uacute;i hiểm trở v&agrave; sự hoang sơ, b&iacute; hiểm của n&uacute;i rừng:</p> <p style="text-align: justify;">+ &ldquo;<em>S&agrave;i Khao sương lấp đo&agrave;n qu&acirc;n mỏi&rdquo;</em>: M&agrave;n sương ở S&agrave;i Khao m&ecirc;nh m&ocirc;ng, d&agrave;y đặc c&oacute; thể che k&iacute;n cả một đo&agrave;n qu&acirc;n, tr&ugrave;m phủ n&uacute;i rừng.</p> <p style="text-align: justify;">+ &ldquo;<em>Dốc l&ecirc;n kh&uacute;c khuỷu dốc thăm thẳm/ Heo h&uacute;t cồn m&acirc;y s&uacute;ng ngửi trời/ Ng&agrave;n thước l&ecirc;n cao ng&agrave;n thước xuống</em>&rdquo;: Dốc n&uacute;i quanh co, tr&ugrave;ng điệp như v&ocirc; tận, một b&ecirc;n v&uacute;t l&ecirc;n cao ngất trời, một b&ecirc;n vụt đổ xuống vực s&acirc;u =&gt; sự hiểm trở.</p> <p style="text-align: justify;">+ &ldquo;<em>Chiều chiều oai linh th&aacute;c gầm th&eacute;t &ndash; Đ&ecirc;m đ&ecirc;m Mường Hịch cọp tr&ecirc;u người</em>&rdquo;: N&uacute;i rừng miền T&acirc;y hoang sơ, b&iacute; hiểm bởi tiếng th&aacute;c oai linh, tiếng cọp h&uacute; gầm. Sức mạnh thi&ecirc;n nhi&ecirc;n khủng khiếp ấy đ&atilde; ngự trị nơi n&uacute;i rừng miền T&acirc;y từ bao đời.</p> <p style="text-align: justify;">- Vẻ đẹp l&atilde;ng mạn, n&ecirc;n thơ của thi&ecirc;n nhi&ecirc;n n&uacute;i rừng T&acirc;y Bắc:</p> <p style="text-align: justify;">+ &ldquo;Mường L&aacute;t hoa về trong đ&ecirc;m hơi&rdquo;: Hoa rừng tỏa hương, vương vấn trong đ&ecirc;m sương.</p> <p style="text-align: justify;">+) &ldquo;<em>Nh&agrave; ai Pha Lu&ocirc;ng mưa xa khơi</em>&rdquo;: Thung lũng mờ mịt, nhạt nh&ograve;a trong mưa.</p> <p style="text-align: justify;">* Một số n&eacute;t đặc sắc trong c&aacute;ch sử dụng h&igrave;nh ảnh, từ ngữ, vần, nhịp của đoạn thơ:</p> <p style="text-align: justify;">- Một số c&acirc;u thơ d&ugrave;ng to&agrave;n tranh trắc hoặc thanh bằng, tạo cảm gi&aacute;c kh&uacute;c khuỷu, hiểm trở v&agrave; cảm gi&aacute;c y&ecirc;n b&iacute;nh.</p> <p style="text-align: justify;">- Sử dụng c&aacute;c từ l&aacute;y gi&agrave;u h&igrave;nh ảnh: chơi vơi, kh&uacute;c khuỷu, thăm thẳm.</p> <p style="text-align: justify;">- Vần: đa dạng, kết hợp giữa c&aacute;c vần lưng, vần ch&acirc;n, vần c&aacute;ch.</p> <p style="text-align: justify;">- Nhịp: chủ yếu l&agrave; nhịp 4/3 hoặc 2/2/3.</p> <p style="text-align: justify;">&nbsp;</p> <p style="text-align: justify;"><strong>C&acirc;u 4 (Trang 10 SGK Ngữ văn 10, Tập 2, Bộ CTST)</strong></p> <p style="text-align: justify;">Ph&acirc;n t&iacute;ch vẻ đẹp của h&igrave;nh ảnh người l&iacute;nh T&acirc;y Tiến trong đoạn 3. Vẻ đẹp của người l&iacute;nh trong đoạn n&agrave;y c&oacute; g&igrave; kh&aacute;c so với đoạn 2?</p> <p style="text-align: justify;"><strong>Hướng dẫn trả lời:</strong></p> <p style="text-align: justify;">- Vẻ đẹp của h&igrave;nh ảnh người l&iacute;nh T&acirc;y Tiến trong đoạn 3:</p> <p style="text-align: justify;">+ Hai n&eacute;t vẽ &ldquo;kh&ocirc;ng mọc t&oacute;c&rdquo; v&agrave; &ldquo;qu&acirc;n xanh m&agrave;u l&aacute;&rdquo; đ&atilde; t&aacute;i hiện một c&aacute;ch ch&acirc;n thực v&agrave; sống động thực trạng qu&acirc;n đội ta những năm đầu của cuộc kh&aacute;ng chiến đầy gian khổ, khốc liệt khiến người l&iacute;nh nhiễm bệnh, xanh xao, gầy guộc.</p> <p style="text-align: justify;">+ Họ mang trong m&igrave;nh kh&iacute; thế chủ động khi &ldquo;kh&ocirc;ng mọc t&oacute;c&rdquo;, &ldquo;dữ oai h&ugrave;m&rdquo;. Những h&igrave;nh ảnh tưởng chừng k&igrave; dị ấy kh&ocirc;ng khiến họ trở n&ecirc;n xấu x&iacute; m&agrave; ngược lại c&ograve;n gi&uacute;p họ trở n&ecirc;n mạnh mẽ, dữ dằn.</p> <p style="text-align: justify;">+ Thể hiện l&iacute; tưởng cao đẹp, vĩ đại khi &ldquo;Chiến trường đi chẳng tiếc đời xanh&rdquo;.</p> <p style="text-align: justify;">+ Mang vẻ đẹp l&atilde;ng mạn khi nhớ về h&igrave;nh b&oacute;ng của người con g&aacute;i &ndash; những hậu phương vững chắc đang chờ đ&oacute;n họ &ldquo;Đ&ecirc;m mơ H&agrave; Nội d&aacute;ng kiều thơm&rdquo;.</p> <p style="text-align: justify;">- So s&aacute;nh với đoạn 2:</p> <p style="text-align: justify;">H&igrave;nh ảnh người l&iacute;nh T&acirc;y Tiến trong đoạn 2 hiện l&ecirc;n với sự vui vẻ, huy&ecirc;n n&aacute;o trong đ&ecirc;m li&ecirc;n hoan đầy sắc m&agrave;u, thanh &acirc;m, &aacute;nh s&aacute;ng v&agrave; t&igrave;nh người. H&igrave;nh ảnh người l&iacute;nh T&acirc;y Tiến trong đoạn 3 c&oacute; phần gian khổ hơn, buồn b&atilde; hơn khi quay trở về với đời sống thường ng&agrave;y, đ&oacute; l&agrave; những cuộc h&agrave;nh qu&acirc;n gian khổ, khốc liệt. Tuy nhi&ecirc;n, cả hai đoạn đ&atilde; gi&uacute;p h&igrave;nh ảnh của họ hiện l&ecirc;n một c&aacute;ch đầy đủ v&agrave; ch&acirc;n thật nhất.</p> <p style="text-align: justify;">&nbsp;</p> <p style="text-align: justify;"><strong>C&acirc;u 5 (Trang 10 SGK Ngữ văn 10, Tập 2, Bộ CTST)</strong></p> <p style="text-align: justify;">B&agrave;i thơ <em>T&acirc;y Tiến</em> gi&uacute;p bạn hiểu th&ecirc;m những g&igrave; về:</p> <p style="text-align: justify;">a. H&igrave;nh ảnh anh bộ đội v&agrave; con người Việt Nam trong kh&aacute;ng chiến chống Ph&aacute;p?</p> <p style="text-align: justify;">b. Vai tr&ograve;, &yacute; nghĩa của k&iacute; ức v&agrave; kỉ niệm trong đời sống tinh thần của con người cũng như trong s&aacute;ng t&aacute;c thơ ca?</p> <p style="text-align: justify;"><strong>Hướng dẫn trả lời:</strong></p> <p style="text-align: justify;">a. B&agrave;i thơ <em>T&acirc;y Tiến</em> gi&uacute;p em hiểu th&ecirc;m về h&igrave;nh ảnh anh bộ đội v&agrave; con người Việt Nam trong kh&aacute;ng chiến chống Ph&aacute;p. Họ đ&atilde; phải chịu những cơn đau bệnh ho&agrave;nh h&agrave;nh, đối mặt với nhiều kh&oacute; khăn, gian lao, thử th&aacute;ch, những m&agrave;n mưa bom b&atilde;o đ&agrave;n chỉ đang trực chờ m&agrave; lao đến. Tuy nhi&ecirc;n, những kh&oacute; khăn đấy chỉ c&agrave;ng t&ocirc; điểm cho n&eacute;t đẹp anh h&ugrave;ng, dũng cảm, bất khuất của họ m&agrave; th&ocirc;i.</p> <p style="text-align: justify;">b.</p> <p style="text-align: justify;"><strong>- </strong>Vai tr&ograve;, &yacute; nghĩa của k&iacute; ức v&agrave; kỉ niệm trong đời sống tinh thần của con người: l&agrave; nơi khơi nguồn cảm x&uacute;c, l&agrave;m phong ph&uacute; hơn cho đời sống tinh thần của con người, l&agrave; động lực, điểm tựa để con người cố gắng.</p> <p style="text-align: justify;">- Vai tr&ograve;, &yacute; nghĩa của k&iacute; ức v&agrave; kỉ niệm trong thi ca: l&agrave; nguồn chất liệu phong ph&uacute;, s&acirc;u sắc; gi&uacute;p c&aacute;c thi phẩm gi&agrave;u cảm x&uacute;c v&agrave; t&iacute;nh trữ t&igrave;nh.</p> </div> <div id="end_sub_question_nav"></div> </div>
Xem lời giải bài tập khác cùng bài