3. Hồi trống cổ thành
Soạn bài Hồi trống Cổ Thành SGK Ngữ văn 10 tập 2 Cánh diều chi tiết
<div id="box-content" style="height: auto !important;">
<div id="before_sub_question_nav"></div>
<div style="height: auto !important;" data-id="sp-target-div-outstream"> </div>
<div id="sub-question-1">
<p><strong> Nội dung chính</strong></p>
<p>Đoạn trích đặt ra vấn đề “trung thành hay phản bội” qua việc giải quyết sự hiểu lầm của Trương Phi về Quan Vũ.</p>
</div>
<div id="sub-question-2">
<p><strong> Tóm tắt</strong></p>
<p>Châu Thương theo Quan Công sang Nhữ Nam. Khi nghe được thông tin từ thổ dân, Quan Công rất vui mừng, lập tức sai Tôn Càn vào thành báo tin, bảo Trương Phi ra đón hai chị. Nhận được tin báo, Phi chẳng nói năng gì, mặc ngay áo giáp, vác mâu lên ngựa, dẫn theo một nghìn quân đi tắt ra cửa bắc. Quan Công khi thấy Trương Phi vô cùng vui mừng nhưng Trương Phi thì nghi ngờ rằng chàng đã hàng Tào, bội nghĩa vườn đào nên đã múa xà nâu chạy lại đâm Quan Công mặc cho những lời thanh minh của hai vị phu nhân, nhưng may đã né được.</p>
<p>Một lát sau, quân Tào kéo đến dưới sự chỉ huy của Sái Dương. Sự việc này càng khiến Trương Phi thêm tức giận và yêu cầu Quan Chung sau khi nghe xong ba hồi trống, phải chém được tên tướng ấy để thể hiện lòng chung. Cuộc chiến diễn ra, chỉ chưa đầy một hồi trống, đầu Sái Dương đã lăn xuống đất. Lúc này, Trương Phi mới hiểu rõ mọi chuyện Quan Công đã trải qua, rỏ nước mắt khóc, thụp xuống lạy Vân Trường.</p>
</div>
<div id="sub-question-3" class="box-question top20" style="height: auto !important;">
<p> </p>
<p><strong>I. Chuẩn bị</strong></p>
<p style="text-align: justify;"><strong>- </strong>Đọc trước đoạn trích <em>Hồi trống cổ thành, </em>tìm hiểu kĩ những thông tin nổi bật về tác giả Lê Quán Trung và tác phẩm <em>Tam quốc diễn nghĩa</em>.</p>
<p style="text-align: justify;">- Đọc kĩ đoạn tóm tắt giới thiệu về bối cảnh đoạn trích trong trang 20 để hiểu rõ hơn về đoạn trích.</p>
<div style="text-align: center; margin-top: 15px; margin-bottom: 15px; height: auto !important;"><!-- lgh-detail-inject-middle-content --></div>
</div>
<div id="sub-question-4" class="box-question top20">
<p> </p>
<p><strong>II. Trong khi đọc</strong></p>
<p style="text-align: justify;"><strong>Câu 1 (Trang 51 SGK Ngữ văn 10, Tập 2, Bộ Cánh diều)</strong></p>
<p style="text-align: justify;">Thái độ của Trương Phi và Quan Công như thế nào?</p>
<p style="text-align: justify;"><strong>Hướng dẫn trả lời:</strong></p>
<p style="text-align: justify;">Thái độ của Trương Phi và Quan Công có sự đối lập:</p>
<p style="text-align: justify;">- Trương Phi: Sau khi được báo tin, chẳng nói năng gì, lập tức mặc áo giáp, vác mâu lên ngựa, dẫn một nghìn quân đi tắt ra cửa bắc.</p>
<p style="text-align: justify;">- Quan Công: trông thấy Trương Phi, mừng rõ vô cùng, giao long đao cho Châu Thương cầm, tế ngựa lại đón.</p>
<p style="text-align: justify;"> </p>
<p style="text-align: justify;"><strong>Câu 2 (Trang 52 SGK Ngữ văn 10, Tập 2, Bộ Cánh diều)</strong></p>
<p style="text-align: justify;">Vì sao Quan Công nhắc đến “nghĩa vườn đào”?</p>
<p style="text-align: justify;"><strong>Hướng dẫn trả lời:</strong></p>
<p style="text-align: justify;"><strong>- </strong>“Nghĩa vườn đào” ở đây có nghĩa là lời thề kết giữa Lưu Bị, Quan Công, Trương Phi ở vườn đào.</p>
<p style="text-align: justify;">- Quan Công nhắc đến “nghĩa vườn đào” vì chàng ngạc nhiên trước thái độ của Trương Phi khi thấy chàng (hò thét như sấm, múa xà mâu chạy lại đâm Quan Công), tưởng rằng Trương Phi đã quên lời thề kết nghĩa ngày xưa sau một quãng thời gian xa cách.</p>
<p style="text-align: justify;"> </p>
<p style="text-align: justify;"><strong>Câu 3 (Trang 52 SGK Ngữ văn 10, Tập 2, Bộ Cánh diều)</strong></p>
<p style="text-align: justify;">Vì sao cách xưng hô giữa Trương Phi và Quan Công đối lập nhau?</p>
<p style="text-align: justify;"><strong>Hướng dẫn trả lời:</strong></p>
<p style="text-align: justify;">- Quan Công gọi Trương Phi bằng từ ngữ xưng hô: “hiền đệ” à cách xưng hô thân mật.</p>
<p style="text-align: justify;">- Trương Phi gọi Quan Công bằng từ ngữ xưng hô: “nó”, “thằng phụ nghĩa”.</p>
<p style="text-align: justify;">- Cách xưng hô giữa Trương Phi và Quan Công đối lập nhau bởi Quan Công vẫn luôn coi trọng Trương Phi. Ngược lại, vì Trương Phi đang có sự hiểu nhầm rằng Quan Công bỏ anh em, hàng Tào Tháo nên giữ thái độ căm phẫn, bực tức.</p>
<p style="text-align: justify;"> </p>
<p style="text-align: justify;"><strong>Câu 4 (Trang 53 SGK Ngữ văn 10, Tập 2, Bộ Cánh diều)</strong></p>
<p style="text-align: justify;">Em có bất ngờ với tình huống này không? Vì sao?</p>
<p style="text-align: justify;"><strong>Hướng dẫn trả lời:</strong></p>
<p style="text-align: justify;">- Tình huống: Đúng lúc cuộc đối thoại giữa Quan Công và Trương Phi căng thẳng nhất thì một toán quân mã của Sái Dương kéo đến.</p>
<p style="text-align: justify;">- Em vừa bất ngờ, vừa thích thú với tình huống này bởi tình huống ấy càng làm mối nghi ngờ về Quan Công trong lòng Trương Phi rõ nét hơn. Từ đó, tình huống truyện được đẩy lên cao trào, gây sự hấp dẫn và khiến người đọc căng thẳng theo từng câu chữ.</p>
<p style="text-align: justify;"> </p>
<p style="text-align: justify;"><strong>Câu 5 (Trang 53 SGK Ngữ văn 10, Tập 2, Bộ Cánh diều)</strong></p>
<p style="text-align: justify;">Khí phách và tài nghệ của Quan Công được thể hiện ra sao?</p>
<p style="text-align: justify;"><strong>Hướng dẫn trả lời:</strong></p>
<p style="text-align: justify;">Khí phách và tài nghệ của Quang Công:</p>
<p style="text-align: justify;">- Khi cuộc chiến diễn ra, Quan Công không nói một lời, múa long đao xô lại, chưa dứt một hồi trống, đầu Sái Dương đã lăn xuống đất.</p>
<p style="text-align: justify;">=> Khí phách ngang tàn, anh dũng, tài nghệ giỏi, xuất chúng.</p>
</div>
<div id="sub-question-5" class="box-question top20">
<p> </p>
<p><strong>III. Trả lời câu hỏi</strong></p>
<p style="text-align: justify;"><strong>Câu 1 (Trang 54 SGK Ngữ văn 10, Tập 2, Bộ Cánh diều)</strong></p>
<p style="text-align: justify;">Nêu các sự kiện chính của văn bản <em>Hồi trống Cổ Thành</em>. Lí do gì dẫn đến sự hiểu lầm của Trương Phi đối với Quan Công?</p>
<p style="text-align: justify;"><strong>Hướng dẫn trả lời:</strong></p>
<p>- Sự kiện chính: Trương Phi hiểu lầm, cho rằng Quan Công hàng tào là bội nghĩa, liền đòi giết Quan Công. Để xua tan mối nghi ngờ, Quan Công đã nhận ngay điều kiện Trương Phi đưa ra: Phải lấy đầu Sái Dương (viên tướng của Tào Tháo) trong ba hồi trống. Chưa dứt một hồi, đầu Sái Dương đã lăn dưới đất. Bấy giờ, Phi mới hiểu được lòng dạ trung thực của Quan Công.</p>
<p>- Lí do: Quan Công vì phải hộ tống hai chị dâu (vợ Lưu Bị) nên tạm hàng Tào Tháo với điều hiện hàng Hán chứ không hàng Tào (vua Hán đang bị Tào khống chế). Tào Tháo tìm cách thu phục Quan Công: ba ngày một tiệc nhỏ, năm ngày một tiệc lớn, lại ban thưởng chức tước, vàng bạc, mỹ nữ…</p>
<p style="text-align: justify;"> </p>
<p style="text-align: justify;"><strong>Câu </strong><strong>2</strong><strong> (Trang 54 SGK Ngữ văn 10, Tập 2, Bộ Cánh diều)</strong></p>
<p style="text-align: justify;">Người kể chuyện đã nhắc lại tính cách của Trương Phi và Quan Công thông qua những chi tiết, sự việc, tình huống nào?</p>
<p style="text-align: justify;"><strong>Hướng dẫn trả lời:</strong></p>
<p>- Trương Phi:</p>
<p>+ Khi nghe xong lời của Tôn Càn: chẳng nói chẳng rằng lập tức mặc áo giáp, vác mâu lên ngựa, dẫn một nghìn quân, đi tắt ra cửa Bắc.</p>
<p>+ Hành động: hò hét như sấm, múa xà mâu chạy lại đâm Quan Công, xưng hô “mày - tao”, buộc tội Quan Công mặc lời giải thích.</p>
<p>+ Khi nghe hai chị và Tôn Càn thanh minh: như đổ thêm dầu vào lửa, cho Quan Công là thằng phụ nghĩa lừa cả hai chị.</p>
<p>+ Yêu cầu Quan Công chém chết tướng giặc thể hiện lòng thành, thẳng tay đánh trống để thách thức Quan Công.</p>
<p>+ Khi hiểu rõ sự tình, thụp lạy Quan Công.</p>
<p>=> Trương Phi là người nóng nảy, cương trực và đơn giản.</p>
<p>- Quan Công:</p>
<p>+ Gọi Trương Phi là “hiền đệ”, “em” và dùng lời lẽ mềm mỏng và nhờ hai chị dâu giải thích hộ.</p>
<p>+ Chấp nhận thử thách, giết chết Sái Dương khi chưa hết một hồi trống.</p>
<p>=> Quan Công là người điềm tĩnh, trung nghĩa và tài trí.</p>
<p style="text-align: justify;"> </p>
<p style="text-align: justify;"><strong>Câu </strong><strong>3</strong><strong> (Trang 54 SGK Ngữ văn 10, Tập 2, Bộ Cánh diều)</strong></p>
<p style="text-align: justify;">Phân tích và đánh giá ý nghĩa của câu chuyện được kể trong văn bản <em>Hồi trống Cổ Thành. </em></p>
<p style="text-align: justify;"><strong>Hướng dẫn trả lời:</strong></p>
<p style="text-align: justify;">Tác giả tả bằng ba câu ngắn gọn, hàm súc: “Quan Công chẳng nói một lời, múa long đao xô lại. Trương Phi thẳng tay đánh trống. Chưa dứt một hồi, đầu Sái Dương đã lăn dưới đất.”</p>
<p style="text-align: justify;">- Tạo không khí chiến trận cho hồi kể.</p>
<p style="text-align: justify;">- “Hồi trống” là chi tiết nghệ thuật mang nhiều ý nghĩa:</p>
<p style="text-align: justify;">+ Hồi trống thách thức: Đây là hồi trống để thử thách lòng trung thành của Quan Công, thử thách tài năng của Quan Công. Hồi trống vang lên cũng có nghĩa là Quan Công phải lao vào một cuộc chiến đối mặt với kẻ thù, đối mặt với hiểm nguy và cái chết. Tiếng trống giục giã như hối thúc nhân vật hành động.</p>
<p style="text-align: justify;">+ Hồi trống giải oan: Quan Công đã không ngần ngại chấp nhận lời thách thức của Trương Phi để khẳng định lòng trung thành của mình. Bản thân sự dũng cảm đó đã thể hiện được tấm lòng Quan Công. Hơn thế nữa, ngay khi chưa dứt một hồi trống, đầu Sái Dương đã rơi xuống đất, và những tiếng trống tiếp theo đó chính là để minh oan cho Quan Công.</p>
<p style="text-align: justify;">+ Hồi trống đoàn tụ: Kết thúc ba hồi trống, Quan Công giết tướng giặc, mọi nghi ngờ được hóa giải, và đó là lúc mà các anh hùng đoàn tụ. Hồi trống còn có ý nghĩa như là sự ngợi ca tình nghĩa huynh đệ, ngợi ca tấm lòng trung nghĩa của các anh hùng. Tiếng trống lúc này không còn thúc giục, căng thẳng, vội vã mà tiếng trống như reo vui chúc mừng cuộc hội ngộ của ba anh em.</p>
<p style="text-align: justify;">+ Biểu dương tinh thần cương trực của Trương Phi, lòng trung nghĩa của Quan Công.</p>
<p style="text-align: justify;">+ Ca ngợi tình nghĩa vườn đào của ba anh em Lưu – Quan – Trương.</p>
<p style="text-align: justify;">=> <em>Hồi trống Cổ Thành</em> chính là linh hồn, kết tinh mọi yếu tố nội dung và nghệ thuật của văn bản.</p>
<p style="text-align: justify;"> </p>
<p style="text-align: justify;"><strong>Câu </strong><strong>4</strong><strong> (Trang 54 SGK Ngữ văn 10, Tập 2, Bộ Cánh diều)</strong></p>
<p style="text-align: justify;">Em hãy viết một đoạn văn (khoảng 6-8 dòng) so sánh tính cách của hai nhân vật Trương Phi và Quan Công được thể hiện qua đoạn trích <em>Hồi trống Cổ Thành</em>.</p>
<p style="text-align: justify;"><strong>Hướng dẫn trả lời:</strong></p>
<p style="text-align: justify;">Ở<em> Hồi trống Cổ Thành</em><em>,</em> tác giả đặt Quan Công trong quan hệ đối sánh với Trương Phi. Quan Công tỏ ra là người độ lượng, khiêm nhường, từ tốn trong khi đó Trương Phi lại hết sức nóng nảy. Trương Phi là con người cương trực,<em> "</em>thẳng như làn tên bắn, sáng như tấm gương soi"<em>,</em> không chấp nhận sự quanh co, lắt léo, đen trắng rõ rặng, với kẻ thù chỉ có thể nỏi chuyện bằng gươm giáo. Đó chính là lí do tại sao nhân vật này nghi ngờ tấm lòng người anh - của mình, tức giận "múa bát xà mâu chạy lại đâm Quan Công, xưng mày - tao" với anh, gọi Quan Công là "thằng phụ nghĩa" rồi ra điều kiện Trương - Phi đánh ba hồi trống thì Quan Công pnải chém được tướng Tào. Tất cả những hành động ấy có phần bộc phát, nóng nảy, thiếu điềm tĩnh nhưng thể hiện rõ nét tính cách vốn có của Trương Phi. <em>Hồi trống Cổ Thành</em> đã khắc hoạ được tính cách tưởng chừng đối lập của hai nhân vật của <em>Tam quốc.</em> Trương Phi ngay thẳng, Quan Công trung nghĩa.</p>
<p style="text-align: justify;"> </p>
<p style="text-align: justify;"><strong>Câu </strong><strong>5</strong><strong> (Trang 54 SGK Ngữ văn 10, Tập 2, Bộ Cánh diều)</strong></p>
<p style="text-align: justify;">Với em bài học gì sâu sắc nhất sau khi đọc văn bản <em>Hồi trống Cổ Thành.</em></p>
<p style="text-align: justify;"><strong>Hướng dẫn trả lời:</strong></p>
<p style="text-align: justify;">- Giữ gìn và học hỏi theo vẻ đẹp trong tính cách của Trương Phi và Quan Công: giàu lòng trung nghĩa, tận trung với vua.</p>
<p style="text-align: justify;">- Trân trọng tình cảm keo sơn gắn bó giữa ba anh em kết nghĩa vườn đào.</p>
<p style="text-align: justify;"> </p>
</div>
<div id="end_sub_question_nav"></div>
</div>
Xem lời giải bài tập khác cùng bài