1. Cảm xúc mùa thu
Soạn bài Cảm xúc mùa thu SGK Ngữ Văn 10 tập 1 Cánh Diều chi tiết
<div id="box-content" style="height: auto !important;">
<div id="before_sub_question_nav"></div>
<div style="height: auto !important;" data-id="sp-target-div-outstream"> </div>
<div id="sub-question-1">
<p><strong> Nội dung chính</strong></p>
<p>Thu hứng là bức tranh mùa thu hiu hắt, thể hiện nỗi lo của tác giả khi ông chứng kiến cảnh đất nước kiệt quệ vì sự tàn phá của chiến tranh. Bài thơ cũng là nỗi lòng của kẻ xa quê, là nỗi ngậm ngùi, xót xa cho thân phận của kẻ tha hương l­ưu lạc.</p>
<p> </p>
</div>
<div id="sub-question-2">
<p><strong>I. Chuẩn bị</strong></p>
<p>- Đọc kĩ phần Kiến thức Ngữ Văn.</p>
<p>- Chú ý đọc cả phần dịch nghĩa để hiểu rõ nội dung bài thơ,</p>
<p>- Đọc trước văn bản. Tìm hiểu kĩ những thông tin nổi bật về tác giả Đỗ Phủ và văn bản Cảm xúc mùa thu.</p>
<div><!-- lgh-detail-inject-middle-content --></div>
</div>
<div id="sub-question-3" class="box-question top20">
<p> </p>
<p><strong>II. Trong khi đọc</strong></p>
<p style="text-align: justify;"><strong>Câu 1 (Trang 46, SGK Ngữ Văn 10, Tập 1, Bộ Cánh diều)</strong></p>
<p style="text-align: justify;">Chú ý các chi tiết miêu tả mùa thu.</p>
<p style="text-align: justify;"><strong>Hướng dẫn trả lời:</strong></p>
<p style="text-align: justify;">- Một số chi tiết miêu tả cảnh mùa thu:</p>
<p style="text-align: justify;">+) Hình ảnh rừng cây phong.</p>
<p style="text-align: justify;">+) Hình ảnh núi Vu, kẽm Vu khi vào thu thường âm u, hiu hắt.</p>
<p style="text-align: justify;">+) Hình ảnh khóm cúc.</p>
<p style="text-align: justify;"> </p>
<p style="text-align: justify;"><strong>Câu 2 (Trang 46, SGK Ngữ Văn 10, Tập 1, Bộ Cánh diều)</strong></p>
<p style="text-align: justify;">Hình ảnh và hoạt động gì được nhắc tới ở bốn câu kết?</p>
<p style="text-align: justify;"><strong>Hướng dẫn trả lời:</strong></p>
<p style="text-align: justify;">Hình ảnh và hoạt động được nhắc tới ở bốn câu kết bao gồm:</p>
<p style="text-align: justify;">- Hình ảnh khóm cúc nở hoa.</p>
<p style="text-align: justify;">- Hình ảnh con thuyền lẻ loi nhớ nhung nơi vườn cũ.</p>
<p style="text-align: justify;">- Rộn ràng công việc may áo rét.</p>
<p style="text-align: justify;">- Tiếng chày đập áo nơi thành Bạch Đế về chiều.</p>
<p style="text-align: justify;"> </p>
<p style="text-align: justify;"><strong>Câu 3</strong> <strong>(Trang 46, SGK Ngữ Văn 10, Tập 1, Bộ Cánh diều)</strong></p>
<p style="text-align: justify;">Đối chiếu các câu trong phần dịch thơ với phần dịch nghĩa để có nhận xét bước đầu về bài thơ dịch.</p>
<p style="text-align: justify;"><strong>Hướng dẫn trả lời:</strong></p>
<table style="border-collapse: collapse; width: 99.9994%; height: 431.273px;" border="1">
<tbody>
<tr style="height: 22.3828px;">
<td style="width: 10.0676%; text-align: center; height: 22.3828px;"><strong>Câu</strong></td>
<td style="width: 27.9929%; text-align: center; height: 22.3828px;"><strong>Dịch nghĩa</strong></td>
<td style="width: 25.6181%; text-align: center; height: 22.3828px;"><strong>Dịch thơ</strong></td>
<td style="width: 36.261%; text-align: center; height: 22.3828px;"><strong>Nhận xét</strong></td>
</tr>
<tr style="height: 44.7656px;">
<td style="width: 10.0676%; height: 44.7656px; text-align: center;">1</td>
<td style="width: 27.9929%; height: 44.7656px;">Sương móc trắng xoá làm tiêu điều cả rừng cây phong</td>
<td style="width: 25.6181%; height: 44.7656px;">Lác đác rừng phong hạt móc sa</td>
<td style="width: 36.261%; height: 44.7656px;">Phần dịch thơ đã làm giảm mức độ tiêu điều của rừng phong khi thu đến</td>
</tr>
<tr style="height: 44.7656px;">
<td style="width: 10.0676%; height: 44.7656px; text-align: center;">2</td>
<td style="width: 27.9929%; height: 44.7656px;">Núi Vu, kẽm Vu hơi thu hiu hắt</td>
<td style="width: 25.6181%; height: 44.7656px;">“Ngàn non hiu hắt, khí thu hòa</td>
<td style="width: 36.261%; height: 44.7656px;"> Phần dịch thơ không chỉ rõ hai địa điểm cụ thể là núi Vu và kẽm Vu</td>
</tr>
<tr style="height: 50.7656px;">
<td style="width: 10.0676%; height: 50.7656px; text-align: center;">3</td>
<td style="width: 27.9929%; height: 50.7656px;">Giữa lòng sông, sóng vọt lên tận lưng trời</td>
<td style="width: 25.6181%; height: 50.7656px;">Lưng trời sóng rợn lòng sông thẳm</td>
<td style="width: 36.261%; height: 50.7656px;">Phần dịch thơ dùng từ “rợn” nên chưa làm rõ được mức độ của sóng so với phần dịch nghĩa</td>
</tr>
<tr style="height: 67.1484px;">
<td style="width: 10.0676%; height: 67.1484px; text-align: center;">4</td>
<td style="width: 27.9929%; height: 67.1484px;">Trên cửa ải mây sa sầm sát mặt đất</td>
<td style="width: 25.6181%; height: 67.1484px;">Mặt đất mây đùn cửa ải xa</td>
<td style="width: 36.261%; height: 67.1484px;">Phần dịch thơ tương đối thể hiện được sự dịch chuyển của mây</td>
</tr>
<tr style="height: 44.7656px;">
<td style="width: 10.0676%; height: 44.7656px; text-align: center;">5</td>
<td style="width: 27.9929%; height: 44.7656px;">Khóm cúc nở hoa đã hai lần làm tuôn nước mắt ngày trước</td>
<td style="width: 25.6181%; height: 44.7656px;">Khóm cúc tuôn thêm dòng lệ cũ</td>
<td style="width: 36.261%; height: 44.7656px;">Phần dịch thơ không nêu rõ khóm cúc đã nở hoa 2 lần cho biết nhà thơ đã xa quê hương 2 năm nhưng lại cô đọng, sức tích thể hiện được tâm trạng của tác giả một cách kín đáo</td>
</tr>
<tr style="height: 44.7656px;">
<td style="width: 10.0676%; text-align: center; height: 44.7656px;">6</td>
<td style="width: 27.9929%; height: 44.7656px;">Con thuyền lẻ loi buộc mãi tấm lòng nhớ nơi vườn cũ</td>
<td style="width: 25.6181%; height: 44.7656px;">Con thuyền buộc chặt mối tình nhà</td>
<td style="width: 36.261%; height: 44.7656px;"> Phần dịch thơ dịch thiếu từ “lẻ loi” => làm mất trạng thái của con thuyền</td>
</tr>
<tr style="height: 67.1484px;">
<td style="width: 10.0676%; text-align: center; height: 67.1484px;">7</td>
<td style="width: 27.9929%; height: 67.1484px;">Chỗ nào cũng rộn ràng dao thước để may áo rét</td>
<td style="width: 25.6181%; height: 67.1484px;">Lạnh lùng giục kẻ tay dao thước</td>
<td style="width: 36.261%; height: 67.1484px;">Phần dịch thơ dùng từ “lạnh lùng”, khác với từ “rộn ràng” trong phần dịch nghĩa. Từ đó, làm giảm mức độ trạng thái của hoạt động may áo rét</td>
</tr>
<tr style="height: 44.7656px;">
<td style="width: 10.0676%; text-align: center; height: 44.7656px;">8</td>
<td style="width: 27.9929%; height: 44.7656px;">Về chiều, thành Bạch đế cao, tiếng chày đập áo nghe càng dồn dập </td>
<td style="width: 25.6181%; height: 44.7656px;">Thành bạch, chày vang bóng ác tà</td>
<td style="width: 36.261%; height: 44.7656px;">Phần dịch thơ dịch thiếu từ "dồn dập" làm mờ đi tâm trạng của người viết</td>
</tr>
</tbody>
</table>
<p style="text-align: justify;"> </p>
</div>
<div id="sub-question-4" class="box-question top20">
<p><strong>III. Trả lời câu hỏi</strong></p>
<p style="text-align: justify;"><strong>Câu 1 (Trang 47, SGK Ngữ Văn 10, Tập 1, Bộ Cánh diều)</strong></p>
<p style="text-align: justify;">Xác định đề tài, thể loại và bố cục của bài thơ <em>Cảm xúc mùa thu.</em></p>
<p style="text-align: justify;"><strong>Hướng dẫn trả lời:</strong></p>
<p style="text-align: justify;">- Đề tài: Mượn khung cảnh mùa thu để nói lên tâm trạng, cảm xúc của thi nhân</p>
<p style="text-align: justify;">- Thể loại: Thất ngôn bát cú đường luật</p>
<p style="text-align: justify;">- Bố cục: 2 phần</p>
<p style="text-align: justify;">+ Phần 1 (4 cầu đầu): Khung cảnh mùa thu</p>
<p style="text-align: justify;">+ Phần 2 (4 câu sau): Nỗi niềm thi nhân</p>
<p style="text-align: justify;"> </p>
<p style="text-align: justify;"><strong>Câu</strong><strong> 2</strong><strong> (Trang 47, SGK Ngữ Văn 10, Tập 1, Bộ Cánh diều)</strong></p>
<p style="text-align: justify;">Từ những thông tin mà em tìm hiểu được, hãy trình bày hoàn cảnh ra đời của bài thơ</p>
<p style="text-align: justify;"><strong>Hướng dẫn trả lời:</strong></p>
<p style="text-align: justify;">Mùa thu năm 766, Đỗ Phủ vẫn đang sống những ngày tháng phiêu bạt, ốm đau, khốn khó tại Quỳ Châu (nay thuộc tỉnh Tứ Xuyên, Trung Quốc) nên cảm thời thế và viết một chùm tám bài thơ thất ngôn bát cú nổi tiếng <em>Cảm xúc mùa thu.</em></p>
<p style="text-align: justify;"><strong>Câu </strong><strong>3</strong><strong> (Trang 47, SGK Ngữ Văn 10, Tập 1, Bộ Cánh diều)</strong></p>
<p style="text-align: justify;">Cảnh thu trong hai cầu <em>đề </em>và hai câu <em>thực</em> của bài thơ có gì đặc biệt so với cảnh thu thông thường mà em được biết? Để có thể miêu tả được quang cảnh đó, nhà thơ quan sát từ những vị trí nào?</p>
<p style="text-align: justify;"><strong>Hướng dẫn trả lời:</strong></p>
<p style="text-align: justify;">- Cảnh thu trong hai câu đề và hai câu thực gợi nên sắc thu tiêu điều, bi thương, mênh mông, rợn ngợp, xơ xác, ảm đạm -> Cảm xúc buồn, cô đơn, lạnh lẽo, chênh vênh, lo lắng của tác giả trước thời cuộc</p>
<p style="text-align: justify;">Cảnh mùa thu thông thường rất đẹp, gợi cho ta cảm giác thoải mái, dễ chịu với màu vàng của lá hòa vào với cái se se lạnh.</p>
<p style="text-align: justify;">- Để miêu được quang cảnh đó, nhà thơ đã quan sát từ vị trí: Hai câu đề tác giả quan sát từ vị trí trên cao để phóng tầm mắt xuống cảnh vật bên dưới, tầm nhìn từ xa tới gần. Hai câu thực tác giả đứng ở vị trí thượng nguồn sông Trường Giang.</p>
<p style="text-align: justify;"> </p>
<p style="text-align: justify;"><strong>Câu </strong><strong>4</strong><strong> (Trang 47, SGK Ngữ Văn 10, Tập 1, Bộ Cánh diều)</strong></p>
<p style="text-align: justify;">Nỗi lòng nhà thơ được thể hiện qua những hình ảnh nào trong bốn câu thơ cuối? Theo em hình ảnh nào ấn tượng nhất? Vì sao?</p>
<p style="text-align: justify;"><strong>Hướng dẫn trả lời:</strong></p>
<p style="text-align: justify;">Nỗi lòng nhà thơ thể hiện qua hình ảnh: khóm cúc nở hoa lần hai, con thuyền lẻ loi, hình ảnh mọi người nhộn nhịp may áo rét, giặt quần áo chuẩn bị cho mùa đông.</p>
<p style="text-align: justify;">Theo em hình ảnh ấn tượng nhất là: Con thuyền cô độc, lẻ loi. Vì con thuyền cô độc là hình ảnh biểu tượng khơi gợi sự trôi nổi, lư lạc của con người, đặc biệt là với những con người xa quê hương khao khát được quay trở về.</p>
<p style="text-align: justify;"> </p>
<p style="text-align: justify;"><strong>Câu </strong><strong>5</strong><strong> (Trang 47, SGK Ngữ Văn 10, Tập 1, Bộ Cánh diều)</strong></p>
<p style="text-align: justify;">Chỉ ra sự nhất quán giữa chủ đề, nhan đề, nội dung và hình ảnh nghệ thuật trong toàn bộ tác phẩm.</p>
<p style="text-align: justify;"><strong>Hướng dẫn trả lời:</strong></p>
<p style="text-align: justify;">Sự nhất quán giữa chủ đề, nhan đề, nội dung và hình ảnh nghệ thuật trong toàn bộ tác phẩm là khung cảnh mùa thu tiêu điều, xơ xác, ảm đạm, hắt hiu mang tâm trạng buồn, lạnh lẽo, cô đơn, u sầu vì nỗi mong nhớ trở về quê hương.</p>
<p style="text-align: justify;"> </p>
<p style="text-align: justify;"><strong>Câu </strong><strong>6</strong><strong> (Trang 47, SGK Ngữ Văn 10, Tập 1, Bộ Cánh diều)</strong></p>
<p style="text-align: justify;">Em hãy viết một đoạn văn (khoảng 8-10 dòng) nói lên suy nghĩ về tình cảm của Đỗ Phủ với quê hương được thể hiện trong bài thơ. Phải chăng đó chỉ là tâm sự riêng của tác giả.</p>
<p style="text-align: justify;"><strong>Hướng dẫn trả lời:</strong></p>
<p style="text-align: justify;"><em>Cảm xúc mùa thu</em> không chỉ vẽ nên một bức tranh thu giàu chất gợi hình mà còn gợi lên trong ta một nỗi niềm sâu kín. Mượn hình ảnh của thiên nhiên để nói lên tâm trạng của mình, đó là nỗi lo âu thế sự, nỗi nhớ quê hương cùng nỗi cô đơn, lạnh lẽo của tác giả. Tác giả như đang khắc họa bức tranh của xã hội Trung Quốc đương thờ loạn lạc, bất an, chao đảo. Nỗi buồn lạc lõng giữa thiên nhiên phải chăng cũng là nỗi chênh vênh lo lắng của tác giả trước thời cuộc. Nỗi nhớ quê hương tha thiết, dồn nén không thể giải tỏa được, đồng thời vẽ ra những hình ảnh quen thuộc về cuộc sống quê nhà khắc sâu tâm trạng lẻ loi, trầm lắng, u sầu vì nỗi mong nhớ trở về quê hương.</p>
<p style="text-align: justify;"> </p>
</div>
<div id="end_sub_question_nav"></div>
</div>
Xem lời giải bài tập khác cùng bài