Bài 13. Khái quát về chuyển hóa vật chất và năng lượng
Luyện tập và Vận dụng (Trang 84 SGK Sinh học 10, Bộ Kết nối tri thức)
<p><strong>Luyện tập v&agrave; Vận dụng (Trang 84 SGK Sinh học 10, Bộ Kết nối tri thức):</strong></p> <p><strong>1. Ph&aacute;t biểu n&agrave;o sau đ&acirc;y l&agrave; đ&uacute;ng khi n&oacute;i về ph&acirc;n tử ATP?</strong></p> <p>A. Ph&acirc;n tử ATP c&oacute; cấu tạo từ ba th&agrave;nh phần cơ bản: adenine, đường deoxyribose v&agrave; muối phosphate.</p> <p>B. Trong ph&acirc;n tử ATP, c&aacute;c gốc phosphate li&ecirc;n kết rất chặt chẽ với nhau bằng li&ecirc;n kết cộng h&oacute;a trị.</p> <p>C. Mỗi ph&acirc;n tử ATP c&oacute; ba gốc phosphate li&ecirc;n kết với nhau tạo n&ecirc;n ba li&ecirc;n kết cao năng.</p> <p>D. ATP li&ecirc;n tục được tổng hợp, vận chuyển v&agrave; sử dụng trong tế b&agrave;o sống.</p> <p><span style="text-decoration: underline;"><em><strong>Hướng dẫn trả lời:</strong></em></span></p> <p><strong>Đ&aacute;p &aacute;n đ&uacute;ng l&agrave;: D</strong></p> <p>A. Sai. Ph&acirc;n tử ATP c&oacute; cấu tạo từ ba th&agrave;nh phần cơ bản: adenine, đường ribose v&agrave; 3 gốc phosphate.</p> <p>B. Sai. Trong ph&acirc;n tử ATP, c&aacute;c gốc phosphate li&ecirc;n kết với nhau bằng c&aacute;c li&ecirc;n kết cao năng dễ bị ph&aacute; vỡ để giải ph&oacute;ng ra năng lượng.</p> <p>C. Sai. Mỗi ph&acirc;n tử ATP c&oacute; ba gốc phosphate li&ecirc;n kết với nhau tạo n&ecirc;n 2 li&ecirc;n kết cao năng.</p> <p>D. Đ&uacute;ng. ATP li&ecirc;n tục được tổng hợp, vận chuyển v&agrave; sử dụng trong tế b&agrave;o sống.</p> <p><strong>2. Ph&acirc;n t&iacute;ch sự ph&ugrave; hợp giữa cấu tạo v&agrave; chức năng của ph&acirc;n tử ATP.</strong></p> <p><span style="text-decoration: underline;"><em><strong>Hướng dẫn trả lời:</strong></em></span></p> <p>Sự ph&ugrave; hợp giữa cấu tạo v&agrave; chức năng của ph&acirc;n tử ATP:</p> <p>- Mỗi ph&acirc;n tử ATP c&oacute; cấu tạo gồm ba th&agrave;nh phần cơ bản l&agrave;: ph&acirc;n tử adenine, ph&acirc;n tử đường ribose v&agrave; 3 gốc phosphate. C&aacute;c li&ecirc;n kết giữa c&aacute;c gốc phosphate dễ bị ph&aacute; vỡ sẽ giải ph&oacute;ng năng lượng. Li&ecirc;n kết ngo&agrave;i c&ugrave;ng thường dễ bị ph&aacute; vỡ hơn v&agrave; ATP sẽ chuyển th&agrave;nh ADP. Đ&ocirc;i khi, cả hai li&ecirc;n kết cao năng đều sẽ bị ph&aacute; vỡ giải ph&oacute;ng lượng năng lượng gấp đ&ocirc;i v&agrave; ATP chuyển th&agrave;nh AMP.</p> <p>- C&aacute;c nh&oacute;m phosphate được t&aacute;ch ra từ ATP sau khi được sử dụng sẽ quay trở lại gắn v&agrave;o ADP, AMP để kh&ocirc;i phục lại ATP để cung cấp năng lượng cho c&aacute;c hoạt động sống tiếp theo.</p> <p><strong>3. Tế b&agrave;o nh&acirc;n thực được chia th&agrave;nh nhiều xoang t&aacute;ch biệt bởi hệ thống nội m&agrave;ng v&agrave; c&aacute;c b&agrave;o quan c&oacute; m&agrave;ng bao bọc, điều n&agrave;y c&oacute; &yacute; nghĩa g&igrave; trong hoạt động của enzyme v&agrave; qu&aacute; tr&igrave;nh chuyển h&oacute;a năng lượng trong tế b&agrave;o? Giải th&iacute;ch.</strong></p> <p><span style="text-decoration: underline;"><em><strong>Hướng dẫn trả lời:</strong></em></span></p> <p>Tế b&agrave;o nh&acirc;n thực được chia th&agrave;nh nhiều xoang t&aacute;ch biệt bởi hệ thống nội m&agrave;ng v&agrave; c&aacute;c b&agrave;o quan c&oacute; m&agrave;ng bao bọc, điều n&agrave;y c&oacute; &yacute; nghĩa quan trọng trong hoạt động của enzyme v&agrave; qu&aacute; tr&igrave;nh chuyển h&oacute;a năng lượng trong tế b&agrave;o:</p> <p>- Tạo m&ocirc;i trường th&iacute;ch hợp cho sự hoạt động của mỗi enzyme: Mỗi loại enzyme kh&aacute;c nhau cần c&oacute; một m&ocirc;i trường hoạt động ph&ugrave; hợp để tạo hiệu suất hoạt động cao nhất. Như vậy, việc tế b&agrave;o nh&acirc;n thực được chia th&agrave;nh nhiều xoang t&aacute;ch biệt bởi hệ thống nội m&agrave;ng v&agrave; c&aacute;c b&agrave;o quan c&oacute; m&agrave;ng bao bọc sẽ tạo ra c&aacute;c m&ocirc;i trường kh&aacute;c nhau th&iacute;ch nghi cho sự hoạt động của c&aacute;c enzyme kh&aacute;c nhau trong c&ugrave;ng một tế b&agrave;o m&agrave; vẫn kh&ocirc;ng ảnh hưởng đến sự hoạt động của c&aacute;c enzyme kh&aacute;c.</p> <p>- Bảo vệ cấu tr&uacute;c v&agrave; hoạt động b&igrave;nh thường của tế b&agrave;o: Nhiều loại enzyme x&uacute;c t&aacute;c cho qu&aacute; tr&igrave;nh ph&acirc;n hủy c&aacute;c chất, c&aacute;c tế b&agrave;o gi&agrave;, c&aacute;c ph&acirc;n tử sinh học kh&ocirc;ng c&ograve;n chức năng,&hellip; Vậy nếu c&aacute;c loại enzyme ph&acirc;n hủy n&agrave;y kh&ocirc;ng được bao bọc cẩn thận trong c&aacute;c xoang v&agrave; c&aacute;c b&agrave;o quan c&oacute; m&agrave;ng th&igrave; enzyme n&agrave;y c&oacute; thể ph&aacute; hủy cấu tr&uacute;c v&agrave; sự hoạt động của cả những tế b&agrave;o, những ph&acirc;n tử sinh học vẫn c&ograve;n chức năng.</p> <p><strong>4. Dựa v&agrave;o th&agrave;nh phần cấu tạo v&agrave; cơ chế điều h&ograve;a qu&aacute; tr&igrave;nh chuyển h&oacute;a vật chất v&agrave; năng lượng của enzyme, h&atilde;y giải th&iacute;ch v&igrave; sao trong trồng trọt v&agrave; chăn nu&ocirc;i, muốn thu được năng suất cao, con người phải ch&uacute; &yacute; bổ sung đầy đủ c&aacute;c nguy&ecirc;n tố kho&aacute;ng vi lượng, vitamin v&agrave;o chế độ dinh dưỡng cho c&acirc;y trồng v&agrave; vật nu&ocirc;i.</strong></p> <p><span style="text-decoration: underline;"><em><strong>Hướng dẫn trả lời:</strong></em></span></p> <p>Trong trồng trọt v&agrave; chăn nu&ocirc;i, muốn thu được năng suất cao, con người phải ch&uacute; &yacute; bổ sung đầy đủ c&aacute;c nguy&ecirc;n tố kho&aacute;ng vi lượng, vitamin v&agrave;o chế độ dinh dưỡng cho c&acirc;y trồng v&agrave; vật nu&ocirc;i v&igrave;:</p> <p>- Năng suất của c&acirc;y trồng vật nu&ocirc;i phụ thuộc rất lớn v&agrave;o tốc độ của qu&aacute; tr&igrave;nh chuyển h&oacute;a vật chất v&agrave; năng lượng trong tế b&agrave;o (qu&aacute; tr&igrave;nh chuyển h&oacute;a vật chất v&agrave; năng lượng diễn ra tốt sẽ th&uacute;c đẩy sinh vật sinh trưởng v&agrave; ph&aacute;t triển v&agrave; ngược lại). Tốc độ của qu&aacute; tr&igrave;nh chuyển h&oacute;a vật chất v&agrave; năng lượng trong tế b&agrave;o lại phụ thuộc v&agrave;o hoạt t&iacute;nh của enzyme.</p> <p>- M&agrave; nhiều enzyme, ngo&agrave;i th&agrave;nh phần protein c&ograve;n c&oacute; th&ecirc;m cofactor l&agrave; c&aacute;c nguy&ecirc;n tố kho&aacute;ng vi lượng, viatmin. Mặt kh&aacute;c, nhiều enzyme trong tế b&agrave;o b&igrave;nh thường ở trạng th&aacute;i bất hoạt cần phải c&oacute; sự x&uacute;c t&aacute;c c&aacute;c c&aacute;c nguy&ecirc;n tố kho&aacute;ng vi lượng hoặc vitamin để trở th&agrave;nh trạng th&aacute;i hoạt động. Vậy nếu thiếu nguy&ecirc;n tố vi lượng, vitamin sẽ khiến enzyme đ&oacute; kh&ocirc;ng được h&igrave;nh th&agrave;nh hoặc kh&ocirc;ng hoạt động ảnh hưởng đến qu&aacute; tr&igrave;nh chuyển h&oacute;a vật chất v&agrave; năng lượng do enzyme đ&oacute; x&uacute;c t&aacute;c, ảnh hưởng đến sinh trưởng v&agrave; ph&aacute;t triển b&igrave;nh thường của c&acirc;y trồng, vật nu&ocirc;i.</p>
Xem lời giải bài tập khác cùng bài