Luyện tập và Vận dụng (Trang 47 SGK Sinh học 10, Bộ Kết nối tri thức)
<p><strong>Luyện tập và Vận dụng (Trang 47 SGK Sinh học 10, Bộ Kết nối tri thức):</strong></p>
<p><strong>1. Hoàn thành bảng cấu trúc và chức năng các thành phần của tế bào nhân sơ theo bảng mẫu sau:</strong></p>
<table style="border-collapse: collapse; width: 100.035%;" border="1">
<tbody>
<tr>
<td style="width: 32.2119%; text-align: center;"><strong>Thành phần</strong></td>
<td style="width: 32.2119%; text-align: center;"><strong>Cấu trúc</strong></td>
<td style="width: 32.213%; text-align: center;"><strong>Chức năng</strong></td>
</tr>
<tr>
<td style="width: 32.2119%;">Thành tế bào</td>
<td style="width: 32.2119%; text-align: center;">?</td>
<td style="width: 32.213%; text-align: center;">?</td>
</tr>
<tr>
<td style="width: 32.2119%;">...</td>
<td style="width: 32.2119%; text-align: center;">?</td>
<td style="width: 32.213%; text-align: center;">?</td>
</tr>
</tbody>
</table>
<p><strong><span style="text-decoration: underline;"><em>Hướng dẫn trả lời:</em></span></strong></p>
<p> </p>
<table style="border-collapse: collapse; width: 100%;" border="1">
<tbody>
<tr>
<td style="width: 32.2119%; text-align: center;"><strong>Thành phần</strong></td>
<td style="width: 32.2119%; text-align: center;"><strong>Cấu trúc</strong></td>
<td style="width: 32.213%; text-align: center;"><strong>Chức năng</strong></td>
</tr>
<tr>
<td style="width: 32.2119%;">Thành tế bào</td>
<td style="width: 32.2119%; text-align: left;">
<p>- Có độ dày từ 10 nm đến 20 nm.</p>
<p>- Được cấu tạo từ peptidoglycan.</p>
<p>- Dựa vào cấu tạo của thành tế bào, vi khuẩn được chia thành 2 nhóm gồm vi khuẩn Gram dương (Gr<sup>+</sup>) và vi khuẩn Gram âm (Gr<sup>-</sup>).</p>
</td>
<td style="width: 32.213%; text-align: left;">
<p>- Có tác dụng giữ ổn định hình dạng và bảo vệ tế bào.</p>
<p>- Ảnh hưởng đến mức độ mẫn cảm của vi khuẩn đối với kháng sinh.</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="width: 32.2119%;">Màng tế bào</td>
<td style="width: 32.2119%; text-align: left;">- Được cấu tạo bởi hai thành phần chủ yếu là lớp kép phospholipid và protein.</td>
<td style="width: 32.213%; text-align: left;">
<p>- Trao đổi chất có chọn lọc</p>
<p>- Là nơi diễn ra các quá trình chuyển hóa vật chất và năng lượng của tế bào.</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="width: 32.2119%;">Tế bào chất</td>
<td style="width: 32.2119%; text-align: left;">
<p>- Là vùng nằm giữa màng sinh chất và vùng nhân hoặc nhân.</p>
<p>- Thành phần chính của tế bào chất là bào tương – dạng keo lỏng có thành phần chủ yếu là nước, các hợp chất hữu cơ và vô cơ khác nhau.</p>
<p>- Không có hệ thống nội màng, khung xương tế bào, các bào quan có màng bao bọc chỉ có các hạt dự trữ (đường, lipid) và nhiều ribosome.</p>
</td>
<td style="width: 32.213%; text-align: left;">
<p>- Là nơi diễn ra các phản ứng hóa sinh, đảm bảo duy trì các hoạt động sống của tế bào.</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="width: 32.2119%;">Vùng nhân</td>
<td style="width: 32.2119%; text-align: left;">
<p>- Không được bao bọc bởi các lớp màng nhân.</p>
<p>- Thường chỉ chứa một phân tử ADN dạng vòng, mạch kép.</p>
</td>
<td style="width: 32.213%; text-align: left;">
<p>- Mang thông tin di truyền điều khiển mọi hoạt động sống của tế bào vi khuẩn.</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="width: 32.2119%;">Một số thành phần khác</td>
<td style="width: 32.2119%; text-align: left;">
<p>- Lông: ngắn, có số lượng nhiều.</p>
<p>- Roi: dài, thường có 1 hoặc một vài roi.</p>
</td>
<td style="width: 32.213%; text-align: left;">
<p>- Lông giúp các vi khuẩn tăng khả năng bám dính bề mặt.</p>
<p>- Roi giúp tế bào di chuyển.</p>
</td>
</tr>
</tbody>
</table>
<p><strong>2. Đặc điểm cấu trúc nào của tế bào vi khuẩn được ứng dụng trong kĩ thuật di truyền để biến nạp gene mong muốn từ tế bào này sang tế bào khác?</strong></p>
<p><strong><span style="text-decoration: underline;"><em>Hướng dẫn trả lời:</em></span></strong></p>
<p>- Đặc điểm cấu trúc plasmid của tế bào vi khuẩn được ứng dụng trong kĩ thuật di truyền.</p>
<p>- Nhờ có kích thước nhỏ, có khả năng nhân lên độc lập với hệ gene của tế bào và mang gene chỉ định (gen kháng kháng sinh nên trong kĩ thuật chuyển gene, các plasmid thường được sử dụng làm vector để biến nạp gene tái tổ hợp từ tế bào này sang tế bào khác.</p>
<p><strong>3. Dựa vào thành phần nào người ta có thể phân biệt được 2 nhóm vi khuẩn Gr<sup>-</sup>, Gr<sup>+</sup>? Điều này có ý nghĩa gì đối với y học?</strong></p>
<p><strong><span style="text-decoration: underline;"><em>Hướng dẫn trả lời:</em></span></strong></p>
<p>- Dựa vào cấu tạo của thành tế bào, vi khuẩn được chia làm 2 nhóm: vi khuẩn Gram dương (Gr+), có thành dày bắt màu tím khi nhuộm Gram và vi khuẩn Gram âm (Gr-), có thành mỏng bắt màu đỏ khi nhuộm Gram.</p>
<p>- Việc phân biệt được 2 nhóm vi khuẩn Gr<sup>-</sup>, Gr<sup>+ </sup>có ý nghĩa to lớn đối với y học: Thành tế bào ảnh hưởng đến mức độ mẫn cảm của vi khuẩn đối với kháng sinh. Do đó, căn cứ vào đặc điểm của thành tế bào ở 2 nhóm vi khuẩn, người ta có thể sử dụng loại kháng sinh phù hợp. Ví dụ: Một số loại kháng sinh như penicillin diệt khuẩn bằng cách ngăn không cho vi khuẩn tạo được thành tế bào, đặc biệt đối với vi khuẩn Gr<sup>+</sup>. Thuốc này không có tác dụng phụ đối với người vì tế bào người không chứa peptidoglycan.</p>
Xem lời giải bài tập khác cùng bài