Viết mở bài hay sẽ có tác dụng gì?
Theo cô Hà Trang, mở bài hay khẳng định được chất lượng bài văn đạt giá trị cao. Đối với người viết, sẽ giúp có thêm cảm hứng cho bài viết, viết bài trôi chảy hơn. Còn với người đọc, sẽ tạo được ấn tượng, sự thích thú, cuốn hút. Chia sẻ cách viết mở bài cho phần nghị luận văn học hay nhất được nhiều người áp dụng.
Mở bài là yếu tố quyết định xem bài văn đó có đi đúng hướng và đi sâu vào vấn đề cần thể hiện hay không.
Cách viết mở bài hay cho nghị luận văn học
Yếu tố nào để tạo nên một mở bài hay?
Để mở bài hay cần dựa trên hai NGUYÊN TẮC đó là: Nêu đúng vấn đề đặt ra trong đề bài và khái quát được vấn đề cần thể hiện.
Dựa vào hai nguyên tắc trên, học sinh cần nắm rõ 4 yếu tố quyết định mở bài hay đó là:
- Ngắn gọn: tức là ngắn về số lượng câu và nội dung. Số lượng câu nên dừng ở 4- 6 câu. Các câu sẽ chứa nội dung tóm tắt ngắn gọn để người đọc cảm thấy cuốn hút và muốn tìm hiểu thêm.
- Đầy đủ: Một mở bài đầy đủ bao giờ cũng phải nêu được vấn đề cần nghị luận, vấn đề chính cũng như nội dung bao quát bắt buộc ở phần mở bài.
- Độc đáo: Mở bài cần sự độc đáo bởi sự độc đáo sẽ gây được sự chú ý cho người đọc qua những liên tưởng, tưởng tượng phong phú, khiến bài văn cuốn hút người đọc.
- Tự nhiên: Sử dụng ngôn từ giản dị, mộc mạc sẽ gây thiện cảm đối với người đọc, người đọc sẽ cảm thấy gần gũi hơn.
Xem thêm: Kỹ năng làm bài Nghị luận về một tư tưởng đạo lý
📍 Cách viết mở bài hay cho đề thi nghị luận văn học
Để viết mở bài cho đề thi nghị luận văn học có hai cách viết đó là viết mở bài trực tiếp và mở bài gián tiếp.
Với cách mở bài trực tiếp:
Người viết sẽ đi thẳng vào vấn đề cần giải quyết bằng cách trình bày đủ ý, nhưng cũng không nói hết nội dung nhằm khơi gợi sự tò mò trong lòng người đọc. Cách viết này nhanh gọn, dễ làm, dễ tiếp cận tuy nhiên thường gây cứng nhắc và khô khan cho bài viết. Nắm vững cách viết này học sinh có thể chinh phục bài văn nghị luận văn học tốt hơn. Nếu học sinh tham khảo thư viện bài giảng điện tử sẽ dễ dàng học tốt các môn học hơn.
Ví dụ:
Việt Bắc: Tố Hữu là lá cờ đầu của thơ ca cách mạng Việt Nam. Thơ ông là sự kết hợp hài hòa giữa lý tưởng cách mạng với cảm hứng trữ tình. Một trong những bài thơ tiêu biểu cho phong cách thơ Tố Hữu là bài Việt Bắc. Bài thơ được sáng tác năm 1954, nhân dịp trung ương Đảng và chính phủ rời chiến khu Việt Bắc trở về Hà Nội. Bài thơ là khúc hát ân tình của người kháng chiến đối với quê hương đất nước, nhân dân cách mạng được thể hiện bằng hình thức đậm đà tính dân tộc.
Tham khảo: Vai trò của “Bài văn Nghị luận Xã hội” trong Giáo dục
Với cách mở bài gián tiếp:
Người viết sẽ dẫn dắt một ý liên quan đến vấn đề sau đó sẽ trình bày vấn đề cần giải quyết. Mở bài gián tiếp sẽ tạo được sự linh hoạt, hấp dẫn người đọc. Với cách viết gián tiếp người viết có thể dẫn dắt từ những cách sau:
- Mở bài đi từ chủ đề, đề tài: Dựa trên đề tài của tác phẩm, người viết sẽ giới thiệu trực tiếp vấn đề cần nghị luận.
Ví dụ: Đất Nước là một đề tài muôn thuở của thơ ca và nghệ thuật. Hình hài đất nước cũng được tạc thành nhiều vẻ đẹp khác nhau từ những góc nhìn khác nhau. Nguyễn Trãi tự hào về triều đại Triệu, Đinh, Lý, Trần…, Tố Hữu thấy Đất Nước trong bóng dáng người anh hùng, người Mẹ. Chế Lan Viên “tìm hình của nước” trong vị cha già Hồ Chí Minh, còn Nguyễn Khoa Điềm, một nhà thơ trẻ thời chống Mỹ, lại tìm vẻ đẹp của Đất Nước trong chiều sâu văn hóa, phong tục mang đậm dấu ấn tư tưởng “Đất Nước của nhân dân”. Chiều sâu tư tưởng ấy đã thể hiện sâu sắc qua đoạn thơ:
- Mở bài đi từ giai đoạn lịch sử: Dựa trên bối cảnh xã hội qua từng giai đoạn sẽ có những giá trị nội dung, giá trị nghệ thuật của tác phẩm khác nhau. Đi từ giai đoạn, thời kì văn học sẽ gắn hiện thực đời sống với nhà văn - tác phẩm - bạn đọc, cách viết này sẽ tạo điểm nhấn cho bài viết.
Ví dụ: Cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước của nhân dân ta đã góp thêm những trang vàng vào lịch sử dân tộc. Đã có rất nhiều văn nghệ, đã có được cảm hứng sáng tác từ đề tài này. Chính vì vậy đây cũng là giai đoạn văn học có nhiều thành công góp phần làm rạng rỡ nền văn học nước nhà…. (giới thiệu tác giả, tác phẩm sẽ phân tích).
Các em học sinh muốn nâng cao năng lực bản thân nhanh nhất có thể đăng ký học các lớp luyện thi được giáo viên Colearn giảng dạy chi tiết, dễ hiểu.
- Mở bài theo cách so sánh: với cách viết này người viết đối chiếu hai hoặc nhiều đối tượng với nhau ở phương diện giống nhau, khác nhau hoặc cả hai.
Ví dụ: Đất Nước là tiếng ca bay vút lên từ thẳm sâu tình yêu con người, là giọt đàn bầu thon thả gọi về điệu hồn dân tộc. Ta đã từng gặp một Đất Nước hóa thân trong mảnh hồn quê Kinh Bắc đậm màu sắc dân gian mà quằn quại dưới gót giày xâm lược trong Bên kia song Đuống - Hoàng Cầm; một Đất Nước tươi đẹp và đau thương trong thơ Nguyễn Đình Thi… thì hôm nay ta lại bắt gặp Đất Nước bình dị thân thương ấy trong trang thơ của Nguyễn Khoa Điềm với bao ý tình tươi đẹp, mà mỗi dòng thơ như dòng suối ngọt ngào chảy vào hồn ta đầy thương mến.
- Mở bài đi từ một nhận định, nhận xét: Là cách viết trích dẫn những nhận định, nhận xét có liên quan đến nội dung vấn đề cần nghị luận.
Ví dụ: Thời gian vẫn trôi đi và bốn mùa luôn luân chuyển. Con người chỉ xuất hiện một lần trong đời và cũng chỉ một lần ra đi mãi mãi vào cõi vĩnh hằng… Nhưng những gì là thơ, là văn, là nghệ thuật đích thực thì vẫn còn mãi với thời gian. Trước khi chết, vua Phổ cầm tay Môda và nói: “Ta tiêu biểu cho trật tự, ngươi tiêu biểu cho cái đẹp. Biết đâu là hậu thế sẽ quên ta và nhắc nhở đến ngươi”. Có lẽ mãi về sau, chúng ta vẫn sẽ không quên “Sóng – Xuân Quỳnh” - một bài thơ ngọt ngào, da diết, là tiếng lòng thổn thức của một trái tim rạo rực của người phụ nữ khi yêu…
Trong quá trình làm bài văn nghị luận văn học gặp khó khăn các em có thể tham gia hỏi đáp gia sư tại Colearn để được gia sư hỗ trợ nhanh nhất.
- Mở bài từ một số cách dẫn dắt chung
Ví dụ 1: Xây dựng hình tượng nhân vật đã khó, nhưng để nhân vật đó có sức lay động, chiếm trọn trái tim người đọc còn khó hơn. Ấy vậy mà nhà thơ/nhà văn… đã làm được điều đó. Nhân vật A của ông đã ghi dấu ấn sâu đậm trong lòng người đọc về hình ảnh của một…
Ví dụ 2: Nếu phải tìm bản nhạc hay nhất, có lẽ tôi sẽ chọn văn chương. Bởi chỉ khi đến với văn chương, người nghệ sĩ mới được tự do để trái tim dẫn dắt, được thể hiện quan niệm của chính mình và rồi mang đến cho người đọc biết bao giai điệu cảm xúc với nhiều cung bậc. Và tác giả… đã để tác phẩm… của mình là nốt ngân đầy sáng tạo trong bản hòa tấu của văn học, đặc biệt là đoạn trích...
Trên đây là cách viết mở bài hay cho phần nghị luận văn học. Hi vọng rằng bài viết này sẽ giúp các bạn học sinh có thêm kiến thức để rèn luyện cách viết và tạo được cho mình cách viết mở bài lôi cuốn và thu hút nhất. Để tìm hiểu thêm về các viết kết bài nghị luận văn học các bạn có thể tham khảo bài giảng trọn bộ theo link sau: https://colearn.vn/thu-vien/chuyen-de/kien-thuc-ky-nang-lam-bai-van-nghi-luan-van-hoc-1625566218
Nguồn: haien