1. Thị Mầu lên chùa
Soạn bài Thị Mầu lên chùa SGK Ngữ Văn 10 tập 1 Chân trời sáng tạo - siêu ngắn
<div id="box-content">
<div id="before_sub_question_nav"></div>
<div id="sub-question-1" class="box-question top20">
<p><span style="color: #000000;"><strong> Nội dung chính</strong></span></p>
<p><span style="color: #000000;"><strong>Đoạn trích xoay quanh sự việc trêu ghẹo Tiểu Kính của Thị Mầu</strong></span></p>
</div>
<div id="sub-question-2" class="box-question top20">
<p><span style="color: #000000;"><strong>Trước khi đọc Câu 1</strong></span></p>
<p dir="ltr"><span style="color: #000000;">Bạn đã bao giờ nghe nói đến thành ngữ “Oan Thị Kính”? Bạn hiểu nghĩa của thành ngữ này như thế nào?</span></p>
<p><span style="color: #000000;"><strong>Phương pháp giải:</strong></span></p>
<p dir="ltr"><span style="color: #000000;">Chia sẻ quan điểm của bản thân.</span></p>
<p><span style="color: #000000;"><strong>Lời giải chi tiết:</strong></span></p>
<p dir="ltr"><span style="color: #000000;">- Em đã từng nghe đến thành ngữ “Oan Thị Kính”.</span></p>
<p dir="ltr"><span style="color: #000000;">- Theo em, thành ngữ trên ý chỉ những nỗi oan khuất cùng cực mà không có cách nào có thể giãi bày hay được minh oan.</span></p>
<div><span style="color: #000000;"><strong>Trước khi đọc Câu 2</strong></span></div>
</div>
<div id="sub-question-3" class="box-question top20">
<p dir="ltr"><span style="color: #000000;">Quan sát hình ảnh dưới đây trong vở chèo Quan Âm Thị Kính và dự đoán tính cách, thái độ hai nhân vật.</span></p>
<p><span style="color: #000000;"><strong>Phương pháp giải:</strong></span></p>
<p dir="ltr"><span style="color: #000000;">- Quan sát hình ảnh (trang 113, SGK Ngữ Văn 10, tập một).</span></p>
<p dir="ltr"><span style="color: #000000;">- Đưa ra lời dự đoán của bản thân.</span></p>
<p><span style="color: #000000;"><strong>Lời giải chi tiết:</strong></span></p>
<p dir="ltr"><span style="color: #000000;">- Thị Mầu: tính cách mưu mô, xảo quyệt; thái độ vui vẻ khi đạt được mục đích của mình.</span></p>
<p dir="ltr"><span style="color: #000000;">- Thị Kính: tính cách hiền lành, chấp nhận số phận; thái độ cam chịu.</span></p>
</div>
<div id="sub-question-4" class="box-question top20">
<p><span style="color: #000000;"><strong>Trong khi đọc Câu 1</strong></span></p>
<p dir="ltr"><span style="color: #000000;">Đọc lướt và cho biết nhân vật nào có nhiều lời thoại nhất trong đoạn trích này?</span></p>
<p><span style="color: #000000;"><strong>Phương pháp giải:</strong></span></p>
<p dir="ltr"><span style="color: #000000;">- Đọc lướt đoạn trích.</span></p>
<p dir="ltr"><span style="color: #000000;">- Chú ý vào tên các nhân vật có lời thoại.</span></p>
<p><span style="color: #000000;"><strong>Lời giải chi tiết:</strong></span></p>
<p dir="ltr"><span style="color: #000000;">Đoạn trích trên gồm 2 nhân vật có lời thoại (Thị Mầu, Kính Tâm). Trong đó, nhân vật Thị Mầu có nhiều lời thoại nhất.</span></p>
</div>
<div id="sub-question-5" class="box-question top20">
<p><span style="color: #000000;"><strong>Trong khi đọc Câu 2</strong></span></p>
<p dir="ltr"><span style="color: #000000;">Từ câu trả lời cho câu hỏi 1, bạn hình dung thế nào về sự khác biệt trong thái độ của hai nhân vật?</span></p>
<p><span style="color: #000000;"><strong>Phương pháp giải:</strong></span></p>
<p dir="ltr"><span style="color: #000000;">Tham khảo số lời thoại của hai nhân vật trong đoạn trích.</span></p>
<p><span style="color: #000000;"><strong>Lời giải chi tiết:</strong></span></p>
<p dir="ltr"><span style="color: #000000;">Số lời thoại của nhân vật Thị Mầu chiếm số lượng nhiều hơn nhân vật Thị Kính, từ đó cho thấy:</span></p>
<p dir="ltr"><span style="color: #000000;">- Kính Tâm: ít nói, kiệm lời, dường như luôn muốn né tránh và không muốn tiếp chuyện Thị Mầu.</span></p>
<p dir="ltr"><span style="color: #000000;">- Thị Mầu: nhiều lời, nói không có điểm dừng, thái độ hài lòng với những mục đích mình đạt được.</span></p>
</div>
<div id="sub-question-6" class="box-question top20">
<p><span style="color: #000000;"><strong>Trong khi đọc Câu 3</strong></span></p>
<p dir="ltr"><span style="color: #000000;">Tìm những từ ngữ miêu tả Kính Tâm trong lời thoại của Thị Mầu. Việc sử dụng những từ ngữ này cho thấy điều gì về tính cách của Thị Mầu?</span></p>
<p><span style="color: #000000;"><strong>Phương pháp giải:</strong></span></p>
<p dir="ltr"><span style="color: #000000;">- Đọc kĩ văn bản.</span></p>
<p dir="ltr"><span style="color: #000000;">- Chú ý những từ ngữ miêu tả Kính Tâm qua lời thoại của Thị Mầu.</span></p>
<p><span style="color: #000000;"><strong>Lời giải chi tiết:</strong></span></p>
<p dir="ltr"><span style="color: #000000;">- Những từ ngữ miêu tả Kính Tâm trong lời thoại của Thị Mầu.</span></p>
<p dir="ltr"><span style="color: #000000;">+ Đẹp như sao băng.</span></p>
<p dir="ltr"><span style="color: #000000;">+ Cổ cao ba ngấn, lông mày nét ngang.</span></p>
<p dir="ltr"><span style="color: #000000;">→ Từ việc sử dụng những từ ngữ này cho thấy Thị Mầu là người hám sắc, lẳng lơ, lời lẽ không thích hợp nơi cửa chùa.</span></p>
</div>
<div id="sub-question-7" class="box-question top20">
<p><span style="color: #000000;"><strong>Trong khi đọc Câu 4</strong></span></p>
<p><span id="docs-internal-guid-964d89c8-7fff-a3e1-8206-a109d1917387" style="color: #000000;">Đoạn hát ghẹo tiểu của Thị Mầu cho thấy nhân nhân vật quan niệm như thế nào về tình yêu? Chú ý những từ ngữ, hình ảnh thể hiện quan niệm tình yêu của Thị Mầu.</span></p>
<p><span style="color: #000000;"><strong>Phương pháp giải:</strong></span></p>
<p dir="ltr"><span style="color: #000000;">- Đọc kĩ đoạn hát ghẹo tiểu của Thị Mầu.</span></p>
<p dir="ltr"><span style="color: #000000;">- Chú ý những từ ngữ, hình ảnh.</span></p>
<p><span style="color: #000000;"><strong>Lời giải chi tiết:</strong></span></p>
<p dir="ltr"><span style="color: #000000;">Đoạn hát ghẹo tiểu của Thị Mầu cho thấy quan niệm về tình yêu của nhân vật Thị Mầu: tình yêu đối với cô như một trò đùa, không biết phân biệt sai trái (ghẹo tiểu nơi chùa Phật). </span></p>
<div style="text-align: center; margin-top: 15px; margin-bottom: 15px;"><span style="color: #000000;"><!-- lgh-detail-inject-middle-content --></span></div>
</div>
<div id="sub-question-8" class="box-question top20">
<p><span style="color: #000000;"><strong>Sau khi đọc Câu 1</strong></span></p>
<p style="text-align: justify;"><span style="color: #000000;">Điền vào bảng dưới đây một số câu <em>đối thoại, độc thoại, bàng thoại</em> của nhân vật Thị Mầu, Thị Kính và <em>tiếng đế</em> trong văn bản trên (làm vào vở):</span></p>
<p style="text-align: justify;"><span style="color: #000000;"><strong>Hình ảnh (trang 117, Ngữ Văn 10, tập một)</strong></span></p>
<div class="zoom_image-container">
<p><span style="color: #000000;"><img src="https://img.loigiaihay.com/picture/2022/0517/anh-1.png" /></span></p>
<div class="adbro-autotester-satellite" style="max-width: 700px; width: 100%;"> </div>
</div>
<p style="text-align: justify;"><span style="color: #000000;">Từ ngôn ngữ, giọng điệu của những lời thoại trên, bạn nhận xét như thế nào về tính cách của hai nhân vật Thị Mầu và Thị Kính?</span></p>
<p><span style="color: #000000;"><strong>Phương pháp giải:</strong></span></p>
<p><span style="color: #000000;"> Đọc toàn bộ đoạn trích, chú ý những câu đối thoại, độc thoại và bàng thoại của các nhân vật.</span></p>
<p><span style="color: #000000;"><strong>Lời giải chi tiết:</strong></span></p>
<table border="1" cellspacing="0" cellpadding="0">
<tbody>
<tr>
<td valign="top" width="123">
<p align="center"><span style="color: #000000;"><strong>Nhân vật</strong></span></p>
</td>
<td valign="top" width="170">
<p align="center"><span style="color: #000000;"><strong>Đối thoại</strong></span></p>
</td>
<td valign="top" width="175">
<p align="center"><span style="color: #000000;"><strong>Độc thoại</strong></span></p>
</td>
<td valign="top" width="156">
<p align="center"><span style="color: #000000;"><strong>Bàng thoại</strong></span></p>
</td>
</tr>
<tr>
<td valign="top" width="123">
<p><span style="color: #000000;">Thị Mầu</span></p>
</td>
<td valign="top" width="170">
<p><span style="color: #000000;"><em>- Đây rồi nhé!</em></span></p>
<p><span style="color: #000000;"><em>- Tên em ấy à?</em></span></p>
<p><span style="color: #000000;"><em>- Là Thị Mầu, con gái phú ông...Chưa chồng đấy nhá!.</em></span></p>
<p><span style="color: #000000;"><em>- Đưa chổi đây em quét rồi em nói chuyện này cho mà nghe!</em></span></p>
</td>
<td valign="top" width="175">
<p><span style="color: #000000;"><em>- Phải gió ở đâu! Chạy từ bao giờ rồi!</em></span></p>
<p><span style="color: #000000;"><em>- Người đâu mà đẹp như sao băng thế nhỉ?</em></span></p>
</td>
<td valign="top" width="156">
<p><span style="color: #000000;"><em>- Lẳng lơ ở đây cũng chẳng mòn.</em></span></p>
<p><span style="color: #000000;"><em>- Đẹp thì người ta khen chứ sao!</em></span></p>
<p><span style="color: #000000;"><em>- Nhà tao còn ối trâu!</em></span></p>
<p><span style="color: #000000;"><em> </em></span></p>
</td>
</tr>
<tr>
<td valign="top" width="123">
<p><span style="color: #000000;">Thị Kính</span></p>
<p> </p>
<p> </p>
<p> </p>
<p> </p>
<p> </p>
<p> </p>
<p> </p>
<p> </p>
<p> </p>
<p><span style="color: #000000;">Tiếng đế (người xem)</span></p>
</td>
<td valign="top" width="170">
<p><span style="color: #000000;"><em>- A di đà Phật! Chào cô lên chùa!.</em></span></p>
<p><span style="color: #000000;"><em>- Cô cho biết tên để tôi vào lòng sớ!</em></span></p>
<p><span style="color: #000000;"><em>- Tôi đã đèn nhang xong, mời cô vào lễ Phật.</em></span></p>
<p><span style="color: #000000;"><em>- Cô buông ra để tôi quét chùa kẻo sư phụ người quở chết!</em></span></p>
<p><span style="color: #000000;"><em>- Mười tư, rằm!</em></span></p>
<p><span style="color: #000000;"><em>- Ai lại đi khen chú tiểu thế cô Mầu ơi!</em></span></p>
<p><span style="color: #000000;"><em>- Mầu ơi mất bò rồi!</em></span></p>
<p><span style="color: #000000;"><em>- Mầu ơi nhà mày có mấy chị em? Có ai như mày không?</em></span></p>
<p><span style="color: #000000;"><em>- Sao lẳng lơ thế, cô Mầu ơi!</em></span></p>
</td>
<td valign="top" width="175">
<p><span style="color: #000000;"><em>- Nam mô A di đà Phật!.</em></span></p>
<p><span style="color: #000000;"><em>- Khấn nguyện thập phương ...Quỷ thần soi xét!</em></span></p>
</td>
<td valign="top" width="156">
<p><span style="color: #000000;"><em>Ngẫm oan trái nhiều phen muốn khóc ... Chứ có biết đâu mình cũng chỉ là...</em></span></p>
</td>
</tr>
</tbody>
</table>
<p style="text-align: justify;"><span style="color: #000000;">Từ ngôn ngữ và giọng điệu trên cho thấy:</span></p>
<p style="text-align: justify;"><span style="color: #000000;">- Thị Mầu: táo bạo, phóng khoáng.</span></p>
<p style="text-align: justify;"><span style="color: #000000;">- Thị Kính: trầm lặng, e dè, nhẹ nhàng, mang đậm chất người con gái đã quy y cửa Phật.</span></p>
</div>
<div id="sub-question-9" class="box-question top20">
<p><span style="color: #000000;"><strong>Sau khi đọc Câu 2</strong></span></p>
<p style="text-align: justify;"><span style="color: #000000;">Lời thoại của Thị Mầu cho thấy tình cảm, cảm xúc của nhân vật đã thay đổi như thế nào từ đầu đến cuối đoạn trích? Điền các từ ngữ chỉ tình cảm, cảm xúc và những lời thoại tương ứng vào sơ đồ sau (làm vào vở):</span></p>
<p style="text-align: justify;"><span style="color: #000000;"><strong>Hình ảnh (trang 117, SGK Ngữ Văn 10, tập một)</strong></span></p>
<div class="zoom_image-container">
<p><span style="color: #000000;"><img src="https://img.loigiaihay.com/picture/2022/0517/anh-2.png" /></span></p>
</div>
<p><span style="color: #000000;"><strong>Phương pháp giải:</strong></span></p>
<p><span style="color: #000000;">- Đọc kĩ văn bản.</span></p>
<p><span style="color: #000000;">- Chú ý các lời thoại của nhân vật Thị Mầu.</span></p>
<p><span style="color: #000000;"><strong>Lời giải chi tiết:</strong></span></p>
<div class="zoom_image-container">
<p><span style="color: #000000;"><img src="https://img.loigiaihay.com/picture/2022/0517/anh-3.PNG" /></span></p>
</div>
</div>
<div id="sub-question-10" class="box-question top20">
<p><span style="color: #000000;"><strong>Sau khi đọc Câu 3</strong></span></p>
<p><span style="color: #000000;">Lời thoại của Thị Mầu cho thấy nhân vật quan niệm như thế nào về tình yêu và hạnh phúc?</span></p>
<p><span style="color: #000000;"><strong>Phương pháp giải:</strong></span></p>
<p style="text-align: justify;"><span style="color: #000000;">- Đọc kĩ văn bản.</span></p>
<p style="text-align: justify;"><span style="color: #000000;">- Chú ý lời thoại, ngôn ngữ của Thị Mầu để thấy được quan niệm về tình yêu và hạnh phúc của cô.</span></p>
<p><span style="color: #000000;"><strong>Lời giải chi tiết:</strong></span></p>
<p style="text-align: justify;"><span style="color: #000000;"> Lời thoại của Thị Mầu cho thấy nhân vật quan niệm về tính yêu và hạnh phúc khá đơn giản, chủ yếu là đi theo cái thích của mình. Thị Mầu khá phóng khoáng và thoải mái trong tình yêu cũng như hạnh phúc, bỏ qua những rào cản về giáo lí, lễ nghi hay gia đình. Với cô, chỉ cần bản thân cảm thấy thích người ta là đủ, không hề bận tâm đến bất cứ điều gì, có duyên là đến. “Phải duyên thời lấy/ Chớ nghe họ hàng”.</span></p>
</div>
<div id="sub-question-11" class="box-question top20">
<p><span style="color: #000000;"><strong>Sau khi đọc Câu 4</strong></span></p>
<p style="text-align: justify;"><span style="color: #000000;">Trong đoạn trích <em>Thị Mầu lên chùa</em>, tiếng đế thể hiện quan điểm như thế nào về nhân vật Thị Mầu? Bạn có đồng tình với quan điểm đó hay không? Vì sao?</span></p>
<p><span style="color: #000000;"><strong>Phương pháp giải:</strong></span></p>
<p><span style="color: #000000;"><strong>- </strong>Đọc lời thoại của tiếng đế.</span></p>
<p><span style="color: #000000;">- Đưa ra quan điểm cá nhân.</span></p>
<p><span style="color: #000000;"><strong>Lời giải chi tiết:</strong></span></p>
<p style="text-align: justify;"><span style="color: #000000;">- Trong đoạn trích <em>Thị Mầu lên chùa, </em>tiếng đế đã thể hiện trực tiếp quan điểm về nhân vật Thị Mầu qua các câu từ:</span></p>
<p style="text-align: justify;"><span style="color: #000000;">+ “Ai lại đi khen chú tiểu thế cô Mầu ơi!”.</span></p>
<p style="text-align: justify;"><span style="color: #000000;">+ “Mầu ơi nhà mày có mấy chị em? Có ai như mày không?”</span></p>
<p style="text-align: justify;"><span style="color: #000000;">+ “Dơ lắm! Mầu ơi!”.</span></p>
<p style="text-align: justify;"><span style="color: #000000;"><em>+ </em>“Sao lẳng lơ thế, cô Mầu ơi!”.</span></p>
<p style="text-align: justify;"><span style="color: #000000;">=> Qua cách gọi và cách dùng từ ngữ để nói về Thị Mầu, tiếng đế coi cô là một người phụ nữ không gia giáo, không biết lễ nghĩa, lẳng lơ. Có lẽ, tiếng đế có một cái nhìn khá tiêu cực về Thị Mầu.</span></p>
<p style="text-align: justify;"><span style="color: #000000;">=> Theo quan điểm cá nhân, nếu xét trong thời kì đó, em cũng đồng tình với quan điểm của tiếng đế vì những tính cách đó của Thị Mầu hoàn toàn không phù hợp với nét đẹp truyền thống của người phụ nữ thời xưa.</span></p>
</div>
<div id="sub-question-12" class="box-question top20">
<p><span style="color: #000000;"><strong>Sau khi đọc Câu 5</strong></span></p>
<p style="text-align: justify;"><span style="color: #000000;">Ứng xử của nhân vật Thị Kính thể hiện quan điểm gì của tác giả dân gian? Quan điểm đó có còn nguyên giá trị trong xã hội ngày nay không?</span></p>
<p><span style="color: #000000;"><strong>Phương pháp giải:</strong></span></p>
<p><span style="color: #000000;">- Chú ý những lời thoại thể hiện tính cách của nhân vật Thị Kính.</span></p>
<p><span style="color: #000000;">- Đối chiếu những tính cách đó với xã hội ngày nay.</span></p>
<p><span style="color: #000000;"><strong>Lời giải chi tiết:</strong></span></p>
<p style="text-align: justify;"><span style="color: #000000;">- Ứng xử của nhân vật Thị Kính thể hiện quan điểm của tác giả dân gian về người phụ nữ xưa: hiền lành, hiểu lễ nghĩa, tài sắc vẹn toàn, luôn nghe theo lời gia đình.</span></p>
<p style="text-align: justify;"><span style="color: #000000;">- Theo em, quan điểm đó ở một số nơi vẫn còn giữ nguyên giá trị. Bởi đấy là những đức tính tốt đẹp, cần có ở một người phụ nữ.</span></p>
</div>
<div id="sub-question-13" class="box-question top20">
<p><span style="color: #000000;"><strong>Sau khi đọc Câu 6</strong></span></p>
<p><span style="color: #000000;">Những dấu hiệu nào giúp bạn nhận biết <em>Thị Mầu lên chùa</em> là một văn bản chèo?</span></p>
<p><span style="color: #000000;"><strong>Phương pháp giải:</strong></span></p>
<p><span style="color: #000000;">- Đọc kĩ văn bản.</span></p>
<p><span style="color: #000000;">- Đọc kĩ lý thuyết về văn bản chèo tại phần Tri thức Ngữ văn.</span></p>
<p><span style="color: #000000;"><strong>Lời giải chi tiết:</strong></span></p>
<p style="text-align: justify;"><span style="color: #000000;">Những dấu hiệu nhận biết <em>Thị Mầu lên chùa</em> là một văn bản chèo:</span></p>
<p style="text-align: justify;"><span style="color: #000000;">- Đề tài: văn bản xoay quanh vấn đề giáo dục cách sống, cách ứng xử giữa người với người theo đại lí dân gian.</span></p>
<p style="text-align: justify;"><span style="color: #000000;">- Tích truyện (cốt truyện): được trích từ vở chèo <em>Quan Âm Thị Kính</em>.</span></p>
<p style="text-align: justify;"><span style="color: #000000;">- Nhân vật: có đào thương và đào lệch (đào lẳng).</span></p>
<p style="text-align: justify;"><span style="color: #000000;">- Cấu trúc: cấu trúc của văn bản bao gồm nhiều màn và cảnh, mỗi cảnh đóng một vài trò khác nhau.</span></p>
<p style="text-align: justify;"><span style="color: #000000;">- Lời thoại: có bao gồm cả lời thoại của nhân vật và tiếng đế cùng 3 hình thức: đối thoại, độc thoại, bàng thoại. Đồng thời, lời thoại của các nhân vật trong văn bản bao gồm cả lời nói và lời hát.</span></p>
</div>
<div id="sub-question-14" class="box-question top20">
<p><span style="color: #000000;"><strong>Sau khi đọc Câu 7</strong></span></p>
<p><span style="color: #000000;">Trong hai nhân vật Thị Kính và Thị Mầu, nhân vật nào để lại ấn tượng sâu sắc hơn đối với bạn? Vì sao?</span></p>
<p><span style="color: #000000;"><strong>Phương pháp giải:</strong></span></p>
<p><span style="color: #000000;"> Đưa ra quan điểm cá nhân.</span></p>
<p><span style="color: #000000;"><strong>Lời giải chi tiết:</strong></span></p>
<p style="text-align: justify;"><span style="color: #000000;"> Theo quan điểm cá nhân, nhân vật để lại ấn tượng sâu sắc với em là Thị Mầu. Nhân vật này đã mang đến một làn gió mới cho hình ảnh người phụ nữ Việt Nam bởi tính cách mạnh mẽ, tự tin thể hiện cái tôi của mình, dám nói lên tình cảm của mình mặc cho những lễ nghĩa giáo nghi ngăn cấm.</span></p>
<p style="text-align: justify;"><span style="color: #000000;">CoLearn.vn</span></p>
</div>
<div id="end_sub_question_nav"></div>
</div>
Xem lời giải bài tập khác cùng bài