3. Sự phát triển của từ vựng
Soạn bài Sự phát triển của từ vựng siêu ngắn
<div id="box-content">
<div style="margin-bottom: 10px; clear: both;">
<p><span style="color: #000000;"><strong>Phần I </strong></span></p>
</div>
<div id="sub-question-1" class="box-question top20">
<p><span style="color: #000000;"><strong>SỰ BIẾN ĐỔI VÀ PHÁT TRIỂN CỦA TỪ NGỮ</strong></span></p>
<p><span style="color: #000000;"><strong>Câu 1</strong><strong><strong><strong><strong> <strong>(trang 55 SGK Ngữ văn 9, tập 1)</strong></strong></strong></strong></strong></span></p>
<p><span style="color: #000000;">- Từ <em>“kinh tế”</em> trong bài thơ <em>Vào nhà ngục Quảng Đông cảm tác</em> là viết tắt của cụm từ kinh bang tế thế: có nghĩa là trị nước cứu đời.</span></p>
<p><span style="color: #000000;">- Ngày nay ta không còn dùng từ <em>“kinh tế”</em> theo nghĩa như vậy nữa mà theo nghĩa: toàn bộ hoạt động của con người trong lao động sản xuất, trao đổi, phân phối và sử dụng của cải, vật chất làm ra.</span></p>
<p><span style="color: #000000;">=> Cùng với sự phát triển của xã hội, từ vựng của ngôn ngữ cũng không ngừng phát triển.</span></p>
<p><span style="color: #000000;"><strong>Câu 2</strong><strong><strong><strong><strong> <strong>(trang 55 SGK Ngữ văn 9, tập 1)</strong></strong></strong></strong></strong></span></p>
<p><span style="color: #000000;">a.</span></p>
<p><span style="color: #000000;">- Xuân (thứ nhất): nghĩa gốc.</span></p>
<p><span style="color: #000000;">- Xuân (thứ hai): nghĩa chuyển</span></p>
<p><span style="color: #000000;">=> Xuân: chuyển nghĩa theo phương thức ẩn dụ.</span></p>
<p><span style="color: #000000;">b.</span></p>
<p><span style="color: #000000;">- Tay (thứ nhất): nghĩa gốc</span></p>
<p><span style="color: #000000;">- Tay (thứ hai): nghĩa chuyển.</span></p>
<p><span style="color: #000000;">=> Tay: chuyển nghĩa theo phương thức hoán dụ.</span></p>
</div>
<div id="sub-question-2" class="box-question top20">
<p><span style="color: #000000;"><strong> Phần II </strong><strong>LUYỆN TẬP</strong></span></p>
</div>
<div id="sub-question-3" class="box-question top20">
<p><span style="color: #000000;"><strong>Câu 1 </strong><strong><strong><strong><strong><strong>(trang 56 SGK Ngữ văn 9, tập 1)</strong></strong></strong></strong></strong></span></p>
<p><span style="color: #000000;">a. Từ chân được dùng với nghĩa gốc.</span></p>
<p><span style="color: #000000;">b. Từ chân được dùng với nghĩa chuyển theo phương thức hoán dụ.</span></p>
<p><span style="color: #000000;">c. Từ chân được dùng với nghĩa chuyển theo phương thức ẩn dụ.</span></p>
<p><span style="color: #000000;">d. Từ chân được dùng với nghĩa chuyển theo phương thức ẩn dụ.</span></p>
<p><span style="color: #000000;"><strong>Câu 2</strong><strong><strong><strong><strong> <strong>(trang 57 SGK Ngữ văn 9, tập 1)</strong></strong></strong></strong></strong></span></p>
<p><span style="color: #000000;">- Từ <em>trà</em> trong những cách dùng như <em>trà a-ti-sô, trà hà thủ ô, trà sâm, trà linh chi,… </em>là nghĩa chuyển.</span></p>
<div style="text-align: center; margin-top: 15px; margin-bottom: 15px;"><span style="color: #000000;"><!-- lgh-detail-inject-middle-content --></span></div>
</div>
<div id="sub-question-4" class="box-question top20">
<p><span style="color: #000000;"><strong>Câu 3</strong><strong><strong><strong><strong><strong> <strong>(trang 57 SGK Ngữ văn 9, tập 1)</strong></strong></strong></strong></strong></strong></span></p>
<p><span style="color: #000000;">Trong những cách dùng như đồng hồ điện, đồng hồ nước, đồng hồ xăng,… từ đồng hồ được dùng với nghĩa chuyển theo phương thức ẩn dụ, chỉ những khí cụ dùng để đo có bề ngoài giống đồng hồ.</span></p>
<p><span style="color: #000000;"><strong>Câu 4</strong><strong><strong><strong><strong><strong> <strong>(trang 57 SGK Ngữ văn 9, tập 1)</strong></strong></strong></strong></strong></strong></span></p>
<p><span style="color: #000000;">a. Hội chứng</span></p>
<p><span style="color: #000000;">- Nghĩa gốc: tập hợp nhiều triệu chứng cùng xuất hiện của bệnh.</span></p>
<p><span style="color: #000000;">VD: Hội chứng đao</span></p>
<p><span style="color: #000000;">- Nghĩa chuyển: tập hợp nhiều hiện tượng, sự kiện biểu hiện một tình trạng, một vấn đề xã hội, cùng xuất hiện ở nhiều nơi.</span></p>
<p><span style="color: #000000;">VD: Lạm phát, thất nghiệp là hội chứng của tình trạng suy thoái kinh tế.</span></p>
<p><span style="color: #000000;">b. Ngân hàng</span></p>
<p><span style="color: #000000;"> - Nghĩa gốc: tổ chức kinh tế hoạt động trong lĩnh vực kinh doanh và quản lí các nghiệp vụ tiền tệ, tín dụng.</span></p>
<p><span style="color: #000000;">VD: Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam, Ngân hàng BIDV,...</span></p>
<p><span style="color: #000000;">- Nghĩa chuyển: kho lưu trữ những thành phần, bộ phận của cơ thể để sử dụng khi cần như trong <em>ngân hàng máu, ngân hàng gen</em>,… hay tập hợp các dữ liệu liên quan tới một lĩnh vực, được tổ chức để tiện tra cứu, sử dụng như trong ngân hàng dữ liệu<em>, ngân hàng đề thi…</em></span></p>
<p><span style="color: #000000;">c. Sốt</span></p>
<p><span style="color: #000000;">- Nghĩa gốc: tăng nhiệt độ cơ thể lên quá mức bình thường do bị bệnh.</span></p>
<p><span style="color: #000000;">VD: Cô ấy bị sốt đến 40 độ.</span></p>
<p><span style="color: #000000;">- Nghĩa chuyển: ở trạng thái tăng đột ngột về nhu cầu, khiến hàng trở nên khan hiếm giá tăng nhanh.</span></p>
<p><span style="color: #000000;">VD: cơn sốt đất, cơn sốt vàng…</span></p>
<p><span style="color: #000000;">d. Vua</span></p>
<p><span style="color: #000000;">- Nghĩa gốc: người đứng đầu nhà nước quân chủ.</span></p>
<p><span style="color: #000000;">VD: Năm 1010 vua Lí Thái Tổ dời đô về Thăng Long.</span></p>
<p><span style="color: #000000;">- Nghĩa chuyển: người được coi là nhất trong một lĩnh vực nhất định, thường là sản xuất, kinh doanh, thể thao, nghệ thuật.</span></p>
<p><span style="color: #000000;">VD: vua dầu hỏa, vua ô tô, vua bóng đá, vua nhạc pop…</span></p>
</div>
<div id="sub-question-5" class="box-question top20">
<p><span style="color: #000000;"><strong><strong><strong><strong>Câu 5 <strong>(trang 57 SGK Ngữ văn 9, tập 1)</strong></strong></strong></strong></strong></span></p>
<p><span style="color: #000000;">- Từ <em>“mặt trời”</em> trong câu thơ thứ hai được sử dụng theo phép tu từ ẩn dụ.</span></p>
<p><span style="color: #000000;">- Đây không phải là hiện tượng phát triển nghĩa của từ, bởi vì sự chuyển nghĩa của từ mặt trời trong câu thơ chỉ có tính chất lâm thời, nó không làm cho từ có thêm nghĩa mới và không thể đưa vào để giải thích trong từ điển.</span></p>
<p align="right"><span style="color: #000000;"><strong>L</strong><strong>oigiaihay.com</strong></span></p>
</div>
<div id="end_sub_question_nav"></div>
</div>
Xem lời giải bài tập khác cùng bài