3. Ôn tập về thơ
Soạn bài Ôn tập về thơ siêu ngắn
<div id="box-content">
<div id="before_sub_question_nav"></div>
<div style="height: auto !important;" data-id="sp-target-div-outstream"><span style="color: #000000;"><strong>Câu 1</strong></span></div>
<div id="sub-question-1" class="box-question top20">
<div style="margin-bottom: 10px; clear: both;">
<p><span style="color: #000000;"><strong>Trả lời câu 1 (trang 89 SGK Ngữ văn 9, tập 2)</strong></span></p>
</div>
<table style="width: 100%;" border="1" cellspacing="0" cellpadding="0">
<tbody>
<tr>
<td valign="top" width="36">
<p><span style="color: #000000;"><strong>STT</strong></span></p>
</td>
<td valign="top" width="102">
<p><span style="color: #000000;"><strong>Tên bài thơ</strong></span></p>
</td>
<td valign="top" width="84">
<p><span style="color: #000000;"><strong>Tác giả</strong></span></p>
</td>
<td valign="top" width="66">
<p><span style="color: #000000;"><strong>Năm sáng tác</strong></span></p>
</td>
<td valign="top" width="54">
<p><span style="color: #000000;"><strong>Thể thơ</strong></span></p>
</td>
<td valign="top" width="144">
<p><span style="color: #000000;"><strong>Nội dung</strong></span></p>
</td>
<td valign="top" width="144">
<p><span style="color: #000000;"><strong>Nghệ thuật</strong></span></p>
</td>
</tr>
<tr>
<td valign="top" width="36">
<p><span style="color: #000000;">1</span></p>
</td>
<td valign="top" width="102">
<p><span style="color: #000000;">Đồng chí</span></p>
</td>
<td valign="top" width="84">
<p><span style="color: #000000;">Chính Hữu</span></p>
</td>
<td valign="top" width="66">
<p><span style="color: #000000;">1948</span></p>
</td>
<td valign="top" width="54">
<p><span style="color: #000000;">Tự do</span></p>
</td>
<td valign="top" width="144">
<p><span style="color: #000000;">Tình đồng chí đẹp của những người lính cùng cảnh ngộ, cùng lí tưởng.</span></p>
</td>
<td valign="top" width="144">
<p><span style="color: #000000;">Hình ảnh, ngôn ngữ giản dị, chân thật, cô đọng và biểu cảm</span></p>
</td>
</tr>
<tr>
<td valign="top" width="36">
<p><span style="color: #000000;">2</span></p>
</td>
<td valign="top" width="102">
<p><span style="color: #000000;">Bài thơ về tiểu đội xe không kính</span></p>
</td>
<td valign="top" width="84">
<p><span style="color: #000000;">Phạm Tiến Duật</span></p>
</td>
<td valign="top" width="66">
<p><span style="color: #000000;">1969</span></p>
</td>
<td valign="top" width="54">
<p><span style="color: #000000;">Tự do</span></p>
</td>
<td valign="top" width="144">
<p><span style="color: #000000;">Hình ảnh chiếc xe trong bão đạn và người lính lái xe hiên ngang, dũng cảm</span></p>
</td>
<td valign="top" width="144">
<p><span style="color: #000000;">Hình ảnh hiện thực sinh động, giọng điệu khỏe khoắn, giàu tính khẩu ngữ</span></p>
</td>
</tr>
<tr>
<td valign="top" width="36">
<p><span style="color: #000000;">3</span></p>
</td>
<td valign="top" width="102">
<p><span style="color: #000000;">Đoàn thuyền đánh cá</span></p>
</td>
<td valign="top" width="84">
<p><span style="color: #000000;">Huy Cận</span></p>
</td>
<td valign="top" width="66">
<p><span style="color: #000000;">1958</span></p>
</td>
<td valign="top" width="54">
<p><span style="color: #000000;">Thơ bảy chữ</span></p>
</td>
<td valign="top" width="144">
<p><span style="color: #000000;">Cảm xúc về cuộc sống mới trước bức tranh đẹp, tráng lệ về thiên nhiên, vũ trụ và người lao động theo hành trình ra khơi</span></p>
</td>
<td valign="top" width="144">
<p><span style="color: #000000;">Hình ảnh đẹp, rộng lớn, tráng lệ và snasg tạo, giàu sức liên tưởng, âm hưởng khỏe khoắn, lạc quan</span></p>
</td>
</tr>
<tr>
<td valign="top" width="36">
<p><span style="color: #000000;">4</span></p>
</td>
<td valign="top" width="102">
<p><span style="color: #000000;">Bếp lửa</span></p>
</td>
<td valign="top" width="84">
<p><span style="color: #000000;">Bằng Việt</span></p>
</td>
<td valign="top" width="66">
<p><span style="color: #000000;">1963</span></p>
</td>
<td valign="top" width="54">
<p><span style="color: #000000;">Bảy chữ kết hợp tám chữ</span></p>
</td>
<td valign="top" width="144">
<p><span style="color: #000000;">Những kỉ niệm đầy xúc động về bà và tình bà cháu, tình cảm người cháu và bếp lửa</span></p>
</td>
<td valign="top" width="144">
<p><span style="color: #000000;">Kết hợp biểu cảm, miêu tả, bình luận, hình ảnh bếp lửa sáng tạo</span></p>
</td>
</tr>
<tr>
<td valign="top" width="36">
<p><span style="color: #000000;">5</span></p>
</td>
<td valign="top" width="102">
<p><span style="color: #000000;">Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ</span></p>
</td>
<td valign="top" width="84">
<p><span style="color: #000000;">Nguyễn Khoa Điềm</span></p>
</td>
<td valign="top" width="66">
<p><span style="color: #000000;">1971</span></p>
</td>
<td valign="top" width="54">
<p><span style="color: #000000;">Thơ bảy chữ</span></p>
</td>
<td valign="top" width="144">
<p><span style="color: #000000;">Tình thương con của người mẹ Tà-ôi gắn với lòng yêu nước, tinh thần chiến đấu và khá vọng tương lai</span></p>
</td>
<td valign="top" width="144">
<p><span style="color: #000000;">Lời thơ nhẹ nhàng như lời ru, giongjd điệu ngọt ngào và trìu mến</span></p>
</td>
</tr>
<tr>
<td valign="top" width="36">
<p><span style="color: #000000;">6</span></p>
</td>
<td valign="top" width="102">
<p><span style="color: #000000;">Ánh trăng</span></p>
</td>
<td valign="top" width="84">
<p><span style="color: #000000;">Nguyễn Duy</span></p>
</td>
<td valign="top" width="66">
<p><span style="color: #000000;">1978</span></p>
</td>
<td valign="top" width="54">
<p><span style="color: #000000;">Thơ năm chữ</span></p>
</td>
<td valign="top" width="144">
<p><span style="color: #000000;">Ánh trăng gợi lại những năm tháng đã qua của một đời lính, nhắc nhở thái độ sống thủy chung, tình nghĩa</span></p>
</td>
<td valign="top" width="144">
<p><span style="color: #000000;">Hình ảnh bình dị, giàu ý nghĩa biểu tượng, giọng điệu chân thành, nhỏ nhẹ</span></p>
</td>
</tr>
<tr>
<td valign="top" width="36">
<p><span style="color: #000000;">7</span></p>
</td>
<td valign="top" width="102">
<p><span style="color: #000000;">Con cò</span></p>
</td>
<td valign="top" width="84">
<p><span style="color: #000000;">Chế Lan Viên</span></p>
</td>
<td valign="top" width="66">
<p><span style="color: #000000;">1962</span></p>
</td>
<td valign="top" width="54">
<p><span style="color: #000000;">Tự do</span></p>
</td>
<td valign="top" width="144">
<p><span style="color: #000000;">Từ hình tượng con cò và lời ru để ngợi ca tình mẹ và ý nghĩa lời ru với mỗi người</span></p>
</td>
<td valign="top" width="144">
<p><span style="color: #000000;">Vận dụng sáng tạo hình ảnh và giọng điệu lời ru của ca dao</span></p>
</td>
</tr>
<tr>
<td valign="top" width="36">
<p><span style="color: #000000;">8</span></p>
</td>
<td valign="top" width="102">
<p><span style="color: #000000;">Mùa xuân nho nhỏ</span></p>
</td>
<td valign="top" width="84">
<p><span style="color: #000000;">Thanh Hải</span></p>
</td>
<td valign="top" width="66">
<p><span style="color: #000000;">1980</span></p>
</td>
<td valign="top" width="54">
<p><span style="color: #000000;">Tự do</span></p>
</td>
<td valign="top" width="144">
<p><span style="color: #000000;">Cảm xúc trước mùa xuân thiên nhiên và đất nước, ước nguyện góp mình vào cuộc đời chung</span></p>
</td>
<td valign="top" width="144">
<p><span style="color: #000000;">Hình ảnh đẹp giản dị, lời thơ có nhạc điệu trong sáng, so sánh, ẩn dụ sáng tạo</span></p>
</td>
</tr>
<tr>
<td valign="top" width="36">
<p><span style="color: #000000;">9</span></p>
</td>
<td valign="top" width="102">
<p><span style="color: #000000;">Viếng lăng bác</span></p>
</td>
<td valign="top" width="84">
<p><span style="color: #000000;">Viễn Phương</span></p>
</td>
<td valign="top" width="66">
<p><span style="color: #000000;">1976</span></p>
</td>
<td valign="top" width="54">
<p><span style="color: #000000;">Tám chữ</span></p>
</td>
<td valign="top" width="144">
<p><span style="color: #000000;">Lòng thành kính và nỗi xúc động của nhà thơ với Bác trong một lần ra thăm lăng Bác</span></p>
</td>
<td valign="top" width="144">
<p><span style="color: #000000;">Giọng điệu trang trọng, tha thiết, nhiều hình ảnh ẩn dụ đẹp và gợi cảm</span></p>
</td>
</tr>
<tr>
<td valign="top" width="36">
<p><span style="color: #000000;">10</span></p>
</td>
<td valign="top" width="102">
<p><span style="color: #000000;">Sang thu</span></p>
</td>
<td valign="top" width="84">
<p><span style="color: #000000;">Hữu Thỉnh</span></p>
</td>
<td valign="top" width="66">
<p><span style="color: #000000;">1975</span></p>
</td>
<td valign="top" width="54">
<p><span style="color: #000000;">Năm chữ</span></p>
</td>
<td valign="top" width="144">
<p><span style="color: #000000;">Cảm nhận tinh tế của nhà thơ trước thời điểm giao mùa hạ sang thu</span></p>
</td>
<td valign="top" width="144">
<p><span style="color: #000000;">Hình ảnh thiên nhiên đẹp được cảm nhận bằng nhiều giác quan tinh tế</span></p>
</td>
</tr>
<tr>
<td valign="top" width="36">
<p><span style="color: #000000;">11</span></p>
</td>
<td valign="top" width="102">
<p><span style="color: #000000;">Nói với con</span></p>
</td>
<td valign="top" width="84">
<p><span style="color: #000000;">Y Phương</span></p>
</td>
<td valign="top" width="66">
<p><span style="color: #000000;">1980</span></p>
</td>
<td valign="top" width="54">
<p><span style="color: #000000;">Tự do</span></p>
</td>
<td valign="top" width="144">
<p><span style="color: #000000;">Sự gắn bó, niềm tự hào về quê hương và đạo lí sống của dân tộc</span></p>
</td>
<td valign="top" width="144">
<p><span style="color: #000000;">Cách nói giàu hình ảnh, cụ thể mà gợi cảm, ý nghĩa sâu xa</span></p>
</td>
</tr>
<tr>
<td valign="top" width="36">
<p><span style="color: #000000;">12</span></p>
</td>
<td valign="top" width="102">
<p><span style="color: #000000;">Mây và sóng</span></p>
</td>
<td valign="top" width="84">
<p><span style="color: #000000;">R. Ta-go</span></p>
</td>
<td valign="top" width="66">
<p><span style="color: #000000;">1909</span></p>
</td>
<td valign="top" width="54">
<p><span style="color: #000000;">Tự do</span></p>
</td>
<td valign="top" width="144">
<p><span style="color: #000000;">Tình yêu vô hạn của em bé với mẹ, ngợi ca tình mẫu tử thiêng liêng</span></p>
</td>
<td valign="top" width="144">
<p><span style="color: #000000;">Ngôn ngữ hồn nhiên, hình ảnh đẹp, tưởng tượng thú vị</span></p>
</td>
</tr>
</tbody>
</table>
</div>
<div id="sub-question-2" class="box-question top20">
<p><span style="color: #000000;"><strong> Câu 2</strong></span></p>
<div style="margin-bottom: 10px; clear: both;">
<p><span style="color: #000000;"><strong>Trả lời câu 2 (trang 89 SGK Ngữ văn 9, tập 2)</strong></span></p>
</div>
<p><span style="color: #000000;">- 1945 – 1954: <em>Đồng chí.</em></span></p>
<p><span style="color: #000000;">- 1955 – 1964: <em>Đoàn thuyền đánh cá, Bếp lửa, Con cò.</em></span></p>
<p><span style="color: #000000;">- 1965 – 1975: <em>Bài thơ về tiểu đội xe không kính, Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ.</em></span></p>
<p><span style="color: #000000;">- Sau 1975: <em>Ánh trăng, Mùa xuân nho nhỏ, Viếng lăng Bác, Nói với con, Sang thu</em>.</span></p>
<p><span style="color: #000000;">- Các tác phẩm thơ kể trên đã tái hiện cuộc sống đất nước và hình ảnh con người Việt Nam cùng với những tình cảm gần gũi và bền chặt của con người.</span></p>
</div>
<div id="sub-question-3" class="box-question top20">
<p><span style="color: #000000;"><strong> Câu 3</strong></span></p>
<div style="margin-bottom: 10px; clear: both;">
<p><span style="color: #000000;"><strong>Trả lời câu 3 (trang 90 SGK Ngữ văn 9, tập 2)</strong></span></p>
</div>
<p><span style="color: #000000;">- Điểm chung: ca ngợi tình mẫu tử thiêng liêng, bất diệt.</span></p>
<p><span style="color: #000000;">- Điểm riêng:</span></p>
<p><span style="color: #000000;">+ <em>Khúc hát ru...</em>: Thống nhất yêu con với chí cách mạng của bà mẹ dân tộc.</span></p>
<p><span style="color: #000000;">+ <em>Con cò</em>: Khai thác từ hình tượng con cò trong ca dao hát ru để ca ngợi tình mẹ.</span></p>
<p><span style="color: #000000;">+ <em>Mây và sóng (Ta-go)</em>: hoá thân vào lời trò chuyện hồn nhiên ngây thơ của em bé với mẹ, lấy hình ảnh thiên nhiên giàu ý biểu tượng.</span></p>
<div style="text-align: center; margin-top: 15px; margin-bottom: 15px;"><span style="color: #000000;"><!-- lgh-detail-inject-middle-content --></span></div>
</div>
<div id="sub-question-4" class="box-question top20">
<p><span style="color: #000000;"><strong> Câu 4</strong></span></p>
<div style="margin-bottom: 10px; clear: both;">
<p><span style="color: #000000;"><strong>Trả lời câu 4 (trang 90 SGK Ngữ văn 9, tập 2)</strong></span></p>
</div>
<p><span style="color: #000000;">Hình ảnh người lính và tình đồng đội:</span></p>
<p><span style="color: #000000;">- <em>Đồng chí</em>: người lính cách mạng đầu kháng chiến chống Pháp, xuất thân nông dân, chung chí hướng với tình đồng đội cao đẹp vượt qua gian khó.</span></p>
<p><span style="color: #000000;">- <em>Bài thơ về tiểu đội xe không kính</em>: người lính lái xe, thế hệ trẻ thời chống Mĩ, dũng cảm, lạc quan, đầy ý chí.</span></p>
<p><span style="color: #000000;">- <em>Ánh trăng</em>: người lính đã đi qua cuộc chiến khốc liệt, từng gắn bó với thiên nhiên, gợi lại kỉ niệm để nhắc nhở đạo lí sống tình nghĩa, thủy chung.</span></p>
</div>
<div id="sub-question-5" class="box-question top20">
<p><span style="color: #000000;"><strong> Câu 5</strong></span></p>
<div style="margin-bottom: 10px; clear: both;">
<p><span style="color: #000000;"><strong style="text-align: justify;">Trả lời câu 5 (trang 90 SGK Ngữ văn 9, tập 2)</strong></span></p>
</div>
<p><span style="color: #000000;">So sánh bút pháp sáng tạo hình ảnh thơ:</span></p>
<p><span style="color: #000000;">+ Bài <em>Đoàn thuyền đánh cá</em> chủ yếu dùng bút pháp tượng trưng phóng đại.</span></p>
<p><span style="color: #000000;">+ <em>Ánh trăng</em> chủ yếu dùng bút pháp gợi tả không đi vào chi tiết mà hướng tới ý nghĩa khái quát và biểu tượng.</span></p>
<p><span style="color: #000000;">+ <em>Mùa xuân nho nhỏ</em>: Sử dụng hình tượng thơ đẹp, giàu hình ảnh, nhạc điệu, bộc lộ cái “tôi”.</span></p>
<p><span style="color: #000000;">+ <em>Con cò</em>: bút pháp tượng trưng chủ yếu, vận dụng lời ru và hình ảnh con cò ca dao.</span></p>
</div>
<div id="sub-question-6" class="box-question top20">
<p><span style="color: #000000;"><strong> Câu 6</strong></span></p>
<p><span style="color: #000000;"><strong>Trả lời câu 6 (trang 90 SGK Ngữ văn 9, tập 2)</strong></span></p>
<p><span style="color: #000000;">Phân tích một khổ thơ mà em thích trong các bài thơ đã học. </span></p>
<p style="text-align: center;"><span style="color: #000000;"><strong>Bài làm:</strong></span></p>
<p><span style="color: #000000;"> Bằng Việt thuộc thế hệ nhà thơ trưởng thành trong kháng chiến chống Mĩ. Bài thơ <em>Bếp lửa</em> được ông sáng tác năm 1963 lúc 19 tuổi và đang di du học ở Liên Xô. Bài thơ đã gợi lại những kì niệm đầy xúc động về người bà và tình bà cháu, đồng thời thể hiện lòng kính yêu, trân trọng và biết ơn của người cháu với bà, với gia đình, quê hương, đất nước. Tình cảm và những kỉ niệm về bà được khơi gợi từ hình ảnh bếp lửa. ở nơi đất khách quê người, bắt gặp hình ảnh bếp lửa, tác giả chợt nhớ về người bà:</span></p>
<p><span style="color: #000000;"> <em>Một bếp lửa chờn vờn sương sớm</em></span></p>
<p><span style="color: #000000;"><em> Một bếp lửa ấp iu nồng đượm</em></span></p>
<p><span style="color: #000000;"><em> Cháu thương bà biết mấy nắng mưa.</em></span></p>
<p><span style="color: #000000;">Hình ảnh chờn vờn gợi lên những mảnh kí ức hiện về trong tác giả một cách chập chờn như khói bếp. <em>Bếp lửa </em>được thắp lên, nó hắt ánh sáng lên mọi vật và tỏa sáng tâm hồn đứa cháu thơ ngây. <em>Bếp lửa </em>được thắp lên đó cũng là bếp lửa của cuộc đời bà đã trải qua biết mấy nắng mưa. Từ đó hình ảnh người bà hiện lên. Dù đã cách xa nửa vòng trái đất nhưng dường như Bằng Việt vẫn cảm nhận được sự vỗ về, yêu thương, chăm chút từ đôi tay kiên nhẫn và khéo léo của bà. Trong cái khoảnh khắc ấy, trong lòng nhà thơ lại trào dâng một tình yêu thương bà vô hạn. Tình cảm bà cháu thiêng liêng ấy cứ như một dòng sông với con thuyền nhỏ chở đầy ắp những kỉ niệm mà suốt cuộc đời này chắc người cháu không bao giờ quên được và cũng chính từ đó, sức ấm và ánh sáng của tình bà cháu cũng như của bếp lửa lan tỏa toàn bài thơ.</span></p>
</div>
<div id="end_sub_question_nav"></div>
</div>
Xem lời giải bài tập khác cùng bài