Soạn bài Trong lòng mẹ SGK Ngữ văn 8 tập 1 chi tiết
<p style="text-align: justify;"><br /><!-- Quick Adsense WordPress Plugin: http://quickadsense.com/ --></p>
<p><strong>SOẠN VĂN</strong></p>
<div class="single_post">
<div class="post-single-content box mark-links">
<p><strong>MỘT SỐ NÉT VỀ TÁC GIẢ - TÁC PHẨM</strong></p>
<p><strong>1. Tác giả</strong></p>
<p>- Nguyên Hồng (1918 - 1982), tên khai sinh là Nguyễn Nguyên Hồng, quê ở thành phố Nam Định.</p>
<p>- Tuổi thơ của Nguyên Hồng phải trải qua nhiều cay đắng, bất hạnh: thiếu thốn không chỉ về vật chất mà còn về tình cảm gia đình.</p>
<p>- Trước cách mạng, ông sống chủ yếu ở Hải Phòng, trong một xóm lao động nghèo.</p>
<p>- Ngay từ tác phẩm đầu tay, ông đã hướng ngòi bút của mình vào những con người nghèo khổ. Ông được nhận định rằng ông là nhà văn của phụ nữ và trẻ em.</p>
<p>- Sau cách mạng, ông tiếp tục sáng tác bền bỉ. Các tác phẩm của ông thuộc nhiều thể loại khác nhau: tiểu thuyết, kí, thơ và nổi bật nhất là tiểu thuyết sử thi nhiều tập.</p>
<p>- Một số tác phẩm tiêu biểu:</p>
<p>+ Tiểu thuyết: Bỉ vỏ (1938), Cuộc sống (1942), Sóng gầm (1961), Cửa biển (bộ tiểu thuyết 4 tập: 1961, 1967, 1973, 1976)...</p>
<p>+ Truyện: Hai dòng sữa (truyện ngắn, 1943), Vực thẳm (truyện vừa, 1944), Miếng bánh (truyện ngắn, 1945)...</p>
<p>+ Hồi ký: Những ngày thơ ấu (đăng báo lần đầu năm 1938, xuất bản năm 1940), Một tuổi thơ văn (1973), Những nhân vật ấy đã sống với tôi (1978)...</p>
<p><strong>2. Tác phẩm</strong></p>
<p>- Hoàn cảnh sáng tác: Đoạn trích “Trong lòng mẹ” được rút từ chương IV của cuốn hồi ký “Những ngày thơ ấu” kể lại tuổi thơ đầy cay đắng của tác giả. Tác phẩm bao gồm 9 chương, được đăng báo lần đầu năm 1938, được in thành sách năm 1940.</p>
<p>- Thể loại: Hồi ký: Là sáng tác thuộc nhóm thể loại ký, thiên về trần thuật theo ngôi thứ nhất. Thường là kể về chính cuộc đời của tác giả.</p>
<p>- Bố cục gồm 2 phần:</p>
<p>+ Phần 1 (Từ đầu đến “và mày cũng phải có họ, có hàng, người ta hỏi đến chứ?”): Cuộc đối thoại giữa Hồng và bà cô.</p>
<p>+ Phần 2 (Còn lại): Cuộc gặp gỡ cảm động của Hồng và mẹ.</p>
<p> </p>
</div>
<p><strong>ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN</strong></p>
<div class="post-single-content box mark-links">
<p><strong>Câu 1:</strong> Phân tích nhân vật bà cô trong cuộc đối thoại giữa bà ta với chú bé Hồng.</p>
</div>
</div>
<p style="text-align: justify;"><strong>Hướng dẫn trả lời:</strong></p>
<p style="text-align: justify;">Đoạn đối thoại giữa bà cô với chú bé Hồng được nhà văn Nguyên Hồng kể lại thật sinh động, chiếm hai phần ba đoạn trích. Qua đoạn này: tính cách của mỗi người hiện ra rất rõ:</p>
<p style="text-align: justify;">– Bà cô của bé Hồng tuy giàu có nhưng rất cay nghiệt, độc địa. Bà đã khoét sâu vào nỗi đau của đứa cháu đáng thương.</p>
<p style="text-align: justify;">– Xoáy sâu vào sự thiếu thốn tình mẫu tử của bé Hồng bằng câu hỏi nhẫn tâm ” mày có muốn vào Thanh Hóa chơi với mẹ mày không”</p>
<p style="text-align: justify;">– Ý nghĩ cay độc trong giọng nói, nét mặt cười rất kịch</p>
<p style="text-align: justify;">– Cố gieo rắc vào đầu đứa cháu hoài nghi để chia rẽ tình mẹ con</p>
<p style="text-align: justify;">– Giọng nói, cử chỉ quan tâm của bà cô là giả dối, sáo rỗng</p>
<p style="text-align: justify;">– Khi đứa cháu khóc bà cô vẫn cố tình khơi vào nỗi đau của cháu</p>
<p style="text-align: justify;">⟹ Bà cô với dã tâm độc ác muốn chia rẽ tình cảm mẹ con, muốn đứa cháu “khinh miệt và ruồng rẫy mẹ” bằng những cử chỉ ngọt ngào nhưng rất kịch, hành động quan tâm giả dối, lời nói cay độc, nhẫn tâm, ý nghĩ xấu xa, nham hiểm.</p>
<p style="text-align: justify;"> </p>
<p style="text-align: justify;"><strong>Câu 2:</strong> Tình yêu thương mãnh liệt của chú bé Hồng đối với người mẹ đáng thương được thế hiện một cách chân thực và sinh động</p>
<p style="text-align: justify;"><strong>Hướng dẫn trả lời:</strong></p>
<p style="text-align: justify;">Theo nhiều người, trái tim trẻ thơ bao giờ cũng hồn nhiên hướng vẻ lương tri và lẽ phải. Chú bé Hồng ở đây cũng vậy. Trong tâm hồn chú vẫn còn nguyên vẹn hình ảnh người mẹ có vẻ mặt rầu rầu và hiền từ. Với một tình cảm yêu thương thắm thiết, một niềm tin tưởng trọn vẹn. Cho dù người mẹ đã bỏ nhà ra đi giữa sự ruồng rẫy khinh miệt của họ hàng nhà chồng. Cho dù gần một năm bà không gửi cho chú một lá thư, một lời nhắn, một đồng quà. Tình cảm yêu thương mãnh liệt của chú bé Hồng đối với người mẹ đáng thương được thể hiện qua:</p>
<p style="text-align: justify;">a) Tâm trạng của chú bé khi nói chuyện với bà cô</p>
<p style="text-align: justify;">– Khi nói chuyện với bà cô, hiểu được ý nghĩa chua cay, thâm độc trong giọng nói và trên nét mặt “khi cười rất kịch” của bà ta, chú bé Hồng đã lẳng lặng “cúi đầu không đáp”.</p>
<p style="text-align: justify;">– Nghe những lời lẽ cay độc ấy, trong lòng chú bé trào dâng niềm thương mẹ và căm ghét đến tột cùng những cố tục đã đày đọa mẹ mình. Từ chỗ đè nén “im Lặng cúi đầu”, đến chỗ không nhẫn nhục được nữa, chú đã bật lên tiếng khóc, cuối cùng, vừa yêu thương vừa căm tức khiến chú đã “cười dài trong tiếng khóc”. Chú cười thực chất là cười mỉa mai, khinh bỉ sự thâm độc và những rắp tâm tanh bẩn của bà cô.</p>
<p style="text-align: justify;">– Tâm trạng đau đớn uất ức cực điểm của chú bé Hồng được thể hiện bằng các chi tiết đầy ấn tượng với lời văn dồn dập, nhiều hình ảnh, nhiều động từ mạnh mẽ: “Cô tôi chưa dứt câu, cổ họng tôi đã nghẹn ứ khóc không ra tiếng. Giá những cổ tục đã đày đọa mẹ tôi là một vật như hòn đá hay cục thủy tinh, đầu mẩu gỗ, tôi quyết vồ ngay lấy mà cắn mà nhai, mà nghiến cho kì nát vụn mới thôi”.</p>
<p style="text-align: justify;">b) Tâm trạng của chú bé khi gặp lại người mẹ</p>
<p style="text-align: justify;">– Vừa chợt thoáng thấy bóng người trên xe kéo giống mẹ, chú bé Hồng đã vội chạy đuối theo với các cử chỉ bối rối, lập cập “thở hồng hộc, trán đẫm mồ hôi”. <!-- Quick Adsense WordPress Plugin: http://quickadsense.com/ --></p>
<p style="text-align: justify;">– Vừa được lên xe ngồi cùng mẹ, chú bé đã òa lên khóc rồi cứ thể mà nức nở. Cũng những giọt nước mắt, nhưng lần này những giọt nước mắt không nghẹn ứ đau đớn như khi trả lời cô. Những giọt nước mắt này vờ òa, dỗi hờn mà hạnh phúc, tức tười mà mãn nguyện biết bao!</p>
<p style="text-align: justify;">– Những cảm giác “ấm áp” mơn man khắp da thịt của chú. Chú còn cảm nhận được cả mùi quần áo quen thuộc cùa mẹ và “những hơi thở ở khuôn miệng xinh xắn phát ra… thơm tho lạ thường”. Niềm vui sướng cực điểm của chú bé Hồng không chỉ thấm vào cả da thịt mà còn tràn ngập cả tâm hồn. Khoảnh khắc ấy, chú bé không nghĩ gì, nhớ gì khác nữa. Tất cả tâm hồn chú dồn cho sự tận hướng tình mẹ. Đối với chú lúc này, đó là niềm sung sướng và hạnh phúc nhất trên đời.</p>
<p style="text-align: justify;"> </p>
<p style="text-align: justify;"><strong>Câu 3: </strong>Chất trữ tình thấm đượm trong văn bản Trong lòng mẹ</p>
<p style="text-align: justify;"><strong>Hướng dẫn trả lời:</strong></p>
<p style="text-align: justify;">Chất trữ tình thể hiện trong văn Nguyên Hồng:</p>
<p style="text-align: justify;">– Tình huống truyện, nội dung đặc sắc:</p>
<p style="text-align: justify;"> + Hồng phải sống trong sự cay nghiệt ghẻ lạnh của họ hàng</p>
<p style="text-align: justify;"> + người mẹ âm thầm chôn tuổi thanh xuân, chịu nhiều cay đắng, thành kiến của xã hội cũ</p>
<p style="text-align: justify;"> + sự yêu thương, kính mến mẹ không hề lung chuyển, thay đổi trước lời nói, rắp tâm tàn độc của người cô</p>
<p style="text-align: justify;">– Dòng cảm xúc mãnh liệt của Hồng:</p>
<p style="text-align: justify;"> + Xót xa, tủi nhục, căm hờn, uất nghẹn</p>
<p style="text-align: justify;"> + Quyết liệt bảo vệ tình mẫu tử</p>
<p style="text-align: justify;"> + Thấu hiểu, cảm thông và yêu thương mẹ</p>
<p style="text-align: justify;">– Hình ảnh so sánh gây ấn tượng mạnh, giàu sức biểu đạt, gợi cảm</p>
<p style="text-align: justify;">– Lời văn say mê diễn đạt cảm xúc dạt dào, chân thật</p>
<p style="text-align: justify;">– Kết hợp tài tình, nhuần nhuyễn kể, tả, biểu lộ cảm xúc.</p>
<p style="text-align: justify;"><strong>Câu 4: </strong>Qua văn bản trích giảng em hiểu hồi kí là gì?</p>
<p style="text-align: justify;"><strong>Hướng dẫn trả lời:</strong></p>
<p style="text-align: justify;">Hồi kí thuộc thể kí, là truyện kể từ bằng chính ngôi kể tác giả kể về những sự kiện có thật trong quá khứ mà tác giả đã chứng kiến hoặc trải qua</p>
<p style="text-align: justify;">Hồi kí giống nhật kí ở việc được giãi bày theo trình tự thời gian. Hồi ký mang tính chủ quan nhưng sinh động chân thật bởi những dòng diễn đạt cảm tưởng trực tiếp của tác giả.</p>
<p style="text-align: justify;"> </p>
<p style="text-align: justify;"><strong>Câu 5: </strong>Có nhà nghiên cứu nhận định Nguyên Hồng là nhà văn của phụ nữ và nhi đồng. Nên hiểu thế nào về nhận định đó? Qua đoạn trích Trong lòng mẹ, em hãy chứng minh nhận định trên.</p>
<p style="text-align: justify;"><strong>Hướng dẫn trả lời:</strong></p>
<p style="text-align: justify;">– Nguyên Hồng là nhà văn của phụ nữ và nhi đồng:</p>
<p style="text-align: justify;"> + Nhân vật trong các sáng tác chính của ông là phụ nữ và trẻ em: hồi kí Những ngày thơ ấu, tiểu thuyết Bỉ vỏ, Khi đứa con ra đời, Hai nhà nghỉ…</p>
<p style="text-align: justify;"> + Thấu hiểu, đồng cảm với những thân phận nhỏ bé bị o ép trong xã hội cũ.</p>
<p style="text-align: justify;"> + Nhìn thấy được phẩm chất tốt đẹp cao quý của người phụ nữ, sự ngây thơ trong sáng của trẻ nhỏ.</p>
<p style="text-align: justify;">– Trong đoạn trích Những ngày thơ ấu:</p>
<p style="text-align: justify;"> + Nhân vật bà cô đại diện những hủ tục phong kiến còn tồn tại</p>
<p style="text-align: justify;"> + Nhân vật mẹ Hồng: hiện sinh hình ảnh người phụ nữ tảo tần, chịu nhiều vất vả, điều tiếng tủi nhục</p>
<p style="text-align: justify;"> + Nhân vật bé Hồng: sống trong cảnh thiếu thốn tình cảm, mất mát trong gia đình.</p>