Quê hương
Soạn bài Quê hương SGK Ngữ văn 8 tập 2 chi tiết
<p style="text-align: justify;"><br /><!-- Quick Adsense WordPress Plugin: http://quickadsense.com/ --></p>
<p style="text-align: justify;"><strong>VỀ TÁC GIẢ - TÁC PHẨM</strong></p>
<p id="mcetoc_1fpmap0gsf"><strong>1. Tác giả</strong></p>
<p>- Tế Hanh (1921 - 2009) tên khai sinh là Trần Tế Hanh, sinh ra tại một làng chài ven biển tỉnh Quảng Ngãi.</p>
<p>- Ông có mặt trong phong trào thơ mới ở chặng cuối (1940 - 1945) với những bài thơ mang nặng nỗi buồn và tình yêu quê hương thắm thiết.</p>
<p>- Sau 1946, Tế Hanh bền bỉ sáng tác phục vụ cách mạng và kháng chiến.</p>
<p>- Ông được biết đến với những bài thơ thể hiện nỗi nhớ thương tha thiết quê hương miền Nam và niềm khao khát tổ quốc được thống nhất.</p>
<p>- Năm 1996, ông được trao tặng giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học nghệ thuật.</p>
<p>- Một số tác phẩm chính: Tập thơ Hoa niên (1945), Gửi miền Bắc (1955), Tiếng sóng (1960), Hai nửa yêu thương (1963), Khúc ca mới (1966)...</p>
<p id="mcetoc_1fpmap0gsg"><strong>2. Tác phẩm</strong></p>
<p><strong>- Hoàn cảnh sáng tác: </strong>Bài thơ được rút ra trong tập “Nghẹn ngào” (1939), sau được in lại trong tập “Hoa niên” (1945).</p>
<p><strong>- Bố cục: </strong>Gồm 3 phần:</p>
<p>+ Phần 1: Hai câu đầu: Giới thiệu chung về khung cảnh làng quê.</p>
<p>+ Phần 2. Từ “Khi trời trong, gió nhẹ, sớm mai hồng” đến “Rướn thân trắng bao la thâu góp gió…”: Khung cảnh dân chài bơi thuyền ra biển đánh cá.</p>
<p>+ Phần 3.Từ “Ngày hôm sau, ồn ào trên bến đỗ” đến “Nghe chất muối thấm dần trong thớ vỏ”: Khung cảnh con thuyền về bến.</p>
<p>+ Phần 4. Bốn câu cuối: Nỗi nhớ quê hương của nhà thơ.</p>
<p> </p>
<p style="text-align: justify;"><strong>ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN</strong></p>
<p style="text-align: justify;"><strong>Câu 1.</strong> Phân tích cảnh dân chài bơi thuyền ra khơi (từ câu 3 đến câu 8) và cảnh đón thuyền cá về bến (8 câu tiếp theo). Hình ảnh người dân chài và cuộc sống làng chài được thể hiện trong hai cảnh này có nét gì nổi bật đáng chú ý?</p>
<p style="text-align: justify;"><strong>Hướng dẫn trả lời:</strong></p>
<p>- Phân tích cảnh dân chài bơi thuyền ra khơi:</p>
<p>+ Không gian, thời gian: Trời trong, gió nhẹ, sớm mai hồng.</p>
<p>+ Con thuyền được so sánh với “con tuấn mã”: thể hiện sự dũng mãnh, tràn trề sức sống của đoàn thuyền.</p>
<p>+ Cánh buồm với “mảnh hồn làng”: Biểu hiện cho hồn cốt của người dân vùng biển.</p>
<p>- Phân tích cảnh đón thuyền cá về bến:</p>
<p>+ Không khí: tấp nập, náo nhiệt.</p>
<p>+ Hình ảnh người dân chài “làn da ngăm rám nắng”, “thân hình nồng thở vị xa xăm”: vẻ đẹp rắn chắc, khỏe khoắn mang phong vị người dân miền biển.</p>
<p>+ Hình ảnh chiếc thuyền “im bến mỏi trở về năm”: Con thuyền cũng giống như con người, trở về nghỉ ngơi sau hành trình vất vả.</p>
<p style="text-align: justify;">Tất cả đã thể hiện khát vọng chinh phục đại dương rất mãnh liệt, đã ngấm sâu trong huyết quản của những người dân làng chài, được lưu truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác.</p>
<p style="text-align: justify;"> </p>
<p style="text-align: justify;"><strong>Câu 2.</strong> Phân tích các câu thơ sau:</p>
<p style="text-align: justify;">– Cánh buồm giương to như mảnh hồn làng</p>
<p style="text-align: justify;">Rướn thân trắng bao la thâu góp gió…</p>
<p style="text-align: justify;">– Dân chài lưới làn da ngăm rám nắng,</p>
<p style="text-align: justify;">Cả thân hình nồng thở vị xa xăm.</p>
<p style="text-align: justify;">Lối nói ẩn dụ và biện pháp so sánh ở những câu này có hiệu quả nghệ thuật như thế nào?</p>
<p style="text-align: justify;"><strong>Hướng dẫn trả lời:</strong></p>
<p>- Hai câu thơ:</p>
<p>“Cánh buồm giương to như mảnh hồn làng<br />Rướn thân trắng bao la thâu góp gió…”</p>
<p>Trạng thái của cánh buồm: “giương to” đây là trạng thái của cánh buồm khi gặp gió lớn ở giữa biển khơi.</p>
<p>=> Cánh buồm khỏe khoắn “rướn” căng hết sức để đón gió để mạnh mẽ vượt biển khơi. Cũng như tinh thần phóng khoáng, kiên cường của người dân miền biển chính là linh hồn của làng quê.</p>
<p>“Dân chài lưới làn da ngăm rám nắng.<br />Cả thân hình nồng thở vị xa xăm.”</p>
<p>- Hình ảnh người dân làng chài: “Làn da ngăm rám nắng” làn da khỏe khoắn nhuộm nắng gió, mặn mòi của biển. Thân hình “nồng thở vị xa xăm”. “Vị xa xăm ấy” là vị của biển khơi, vị của gió trời. Hình ảnh người dân chài hiện lên khỏe khoắn, mạnh mẽ như một tượng đài của quê hương.</p>
<p>=> Lối nói so sánh và biện pháp ẩn dụ khiến hình ảnh con thuyền trở nên có hồn, hình ảnh người dân chài trở nên sinh động, lãng mạn hơn</p>
<p style="text-align: justify;"> </p>
<p style="text-align: justify;"><strong>Câu 3.</strong> Hãy nhận xét về tính cảm của tác giả đối với cảnh vật, cuộc sống và con người quê hương ông.</p>
<p style="text-align: justify;"><strong>Hướng dẫn trả lời:</strong></p>
<p style="text-align: justify;">Tình yêu thương sâu nặng, và sự gắn bó máu thịt đã tạo nên những dòng thơ đầy cảm xúc, những hình ảnh thơ lãng mạn, đặc sắc.</p>
<p style="text-align: justify;"> </p>
<p style="text-align: justify;"><strong>Câu 4.</strong> Bài thơ có những đặc sắc nghệ thuật gì nổi bật? Theo em, bài thơ được viết theo phương thức miêu tả hay biểu cảm, tự sự hay trữ tình?</p>
<p style="text-align: justify;"><strong>Hướng dẫn trả lời:</strong></p>
<p>- Đặc sắc nghệ thuật của bài thơ:</p>
<p>+ Sử dụng hình ảnh đặc sắc khắc họa được hình ảnh, đường nét, màu sắc của sự vật, tạo giá trị biểu cảm cao.</p>
<p>+ Nghệ thuật so sánh khiến việc miêu tả cụ thể hơn, gợi ra vẻ đẹp bay bổng, lãng mạn.</p>
<p>+ Sử dụng biện pháp ẩn dụ làm tăng sức gợi hình, gợi cảm.</p>
<p>- Phương thức miêu tả xen lẫn biểu cảm được sử dụng chủ yếu trong văn bản này: biểu cảm xen lẫn miêu tả.</p>
<p style="text-align: justify;"><strong>LUYỆN TẬP</strong></p>
<p style="text-align: justify;"><strong>Câu 1. </strong>Học thuộc và tập đọc diễn cảm bài thơ.</p>
<p style="text-align: justify;">HS tự làm.</p>
<p style="text-align: justify;"><strong>Câu 2. </strong>Sưu tầm, chép lại một số câu thơ, đoạn thơ về tình cảm quê hương mà em yêu thích nhất.</p>
<p style="text-align: justify;"><em>–</em><em> Lòng quê dợn dợn vời con nước</em></p>
<p style="text-align: justify;"><em> Không khói hoàng hôn cũng nhớ nhà</em></p>
<p style="text-align: justify;">(<em>Tràng giang</em> – Huy Cận)</p>
<p style="text-align: justify;"><em>–</em><em> Thuở còn thơ ngày hai buổi đến trường</em></p>
<p style="text-align: justify;"><em> Yêu quê hương qua từng trang sách nhỏ</em></p>
<p style="text-align: justify;">(<em>Quê hương – </em>Giang Nam)</p>
<p style="text-align: justify;"><em>–</em><em> Quê hương mỗi người chỉ một</em></p>
<p style="text-align: justify;"><em> Như là chỉ một mẹ thôi</em></p>
<p style="text-align: justify;">(<em>Quê hương</em> – Đỗ Trung Quân)</p>
Xem lời giải bài tập khác cùng bài
Em hãy nhận xét về tình cảm của Tế Hanh trong bài thơ Quê hương
Xem lời giải
Tìm hiểu tâm hồn Tế Hanh qua bài thơ Quê hương của ông
Xem lời giải
Em hãy lập dàn ý về bài thơ Nhớ con sông quê hương của nhà thơ Tế Hanh
Xem lời giải
Cảm nhận về bài thơ Quê hương của Tế Hanh
Xem lời giải
Phân tích giá trị của các biện pháp tu từ trong hai câu thơ sau: Cánh buồm giương to như mảnh hồn làng. Rướn thân trắng bao la thâu góp gió. (Quê hương – Tế Hanh)
Xem lời giải
Hình ảnh người dân làng chài qua bài thơ Quê hương của Tế Hanh
Xem lời giải
Cảm nhận của em về khổ thơ sau: Dân chài lưới làn da ngăm rám nắng. Cả thân hình nồng thở vị xa xăm. Chiếc thuyền im bến mỏi trở về nằm. Nghe chất muối thấm dần trong thớ vỏ. (Quê hương – Tế Hanh)
Xem lời giải