Soạn bài Mùa xuân nho nhỏ SGK Ngữ Văn 7 tập 1 Kết nối tri thức chi tiết

Soạn bài Mùa xuân nho nhỏ SGK Ngữ Văn 7 tập 1 KNTT

<div id="box-content"> <div id="before_sub_question_nav"></div> <div id="sub-question-1"> Nội dung chính Bài thơ là tiếng lòng tha thiết yêu mến và gắn bó với đất nước, với cuộc đời, thể hiện ước nguyện chân thành của nhà thơ được cống hiến cho đất nước, góp một “mùa xuân nho nhỏ” của mình vào mùa xuân lớn của dân tộc.   </div> <div id="sub-question-2" class="box-question top20"> I. Trước khi đọc Câu 1 (trang 90 SGK Ngữ văn 7, tập 1) Mùa xuân trong cảm nhận của em có gì đáng nhớ? Hướng dẫn trả lời: Mùa xuân đối với em là một mùa đặc biệt và đây cũng là mùa đẹp nhất trong năm. Khi xuân về, cây cối đua nhau khoe sắc, đơm chồi nảy lộc, vẽ nên những bức tranh thiên nhiên rực rỡ, hiền hòa. Xuân về cũng là lúc Tết Nguyên đán sắp đến, người người lại trở về đoàn tụ với gia đình thân yêu. Chính vì vậy mùa xuân trong cảm nhận của em không chỉ là vẻ đẹp mà còn là mùa của đoàn viên </div> <div style="height: auto !important;" data-id="sp-target-div-outstream"> </div> <div id="sub-question-3" class="box-question top20"> Câu 2 (trang 90 SGK Ngữ văn 7, tập 1) Hãy đọc một vài đoạn thơ mà em yêu thích viết về mùa xuân Hướng dẫn trả lời: - Bài "Xuân về" - Chi MInh Khôi:    Đây cả mùa xuân đã đến rồi        Từng nhà mở cửa đón vui tươi. Từng cô em bé so màu áo             Đôi má hồng lên, nhí nhảnh cười.    - Bài "Mưa xuân" - Nguyễn Bính: Bữa ấy mưa xuân phơi phới bay Hoa xoan lớp lớp rụng vơi đầy Hội chèo làng Ðặng đi ngang ngõ Mẹ bảo: “Thôn Ðoài hát tối nay”   - Bài "Mùa xuân chín" - Hàn Mặc Tử:         Trong làn nắng ửng: khói mơ tan,        Đôi mái nhà tranh lấm tấm vàng. Sột soạt gió trêu tà áo biếc,            Trên giàn thiên lý. Bóng xuân sang.   </div> <div id="sub-question-5" class="box-question top20"> II. Đọc văn bản  Câu 1 (trang 90 SGK Ngữ văn 7, tập 1) Hình dung những màu sắc, âm thanh được gợi lên trong khổ thơ Hướng dẫn trả lời: - Nhà thơ vẽ ra trước mắt độc giả bức tranh thiên nhiên mùa xuân với: + Âm thanh: âm thanh rộn rã vui tươi của “chim chiền chiện”. + Màu sắc: xanh của dòng sông, tím của hoa, trong veo của giọt sương. ⇒ Màu sắc tươi sáng và âm thanh rộn ràng như thiết tha mời gọi níu giữ con người ở lại với cuộc sống, với mùa xuân xứ Huế tươi đẹp này </div> <div id="sub-question-6" class="box-question top20">   Câu 2 (trang 90 SGK Ngữ văn 7, tập 1) Vẻ đẹp mùa xuân qua hình ảnh “lộc”. Hướng dẫn trả lời: - Hình ảnh “lộc” đã làm cho bức tranh mùa xuân trong bài thêm trọn vẹn: + Bản thân từ "lộc" gợi đến sức sống tươi mới của mùa xuân + Lộc của “người cầm súng”: khiến người đọc liên tưởng đến hình ảnh những người chiến sĩ, những người cầm súng khi ra trận, trên vai trên lưng có cành lá ngụy trang. Những cành lá ấy mang lộc biếc, chồi non, mang theo cả mùa xuân của thiên nhiên, cây cỏ. Từ “lộc” ở đây làm cho người ta thấy tràn ngập niềm tin, hy vọng đã tiếp thêm sức mạnh ý chí để họ vươn xa ra, bảo vệ đất nước. + Lộc của “người ra đồng”: nói về những người lao động, những người ươm mầm cho sự sống, ươm mầm non trên những cách đồng quê hương. Từ “lộc” cho ta liên tưởng tới những cánh đồng mênh mông với những chồi non nhú lên xanh biếc từ những hạt thóc giống mùa xuân. Từ “lộc” còn mang sức sống, sức mạnh của con người. Có thể nói chính con người tạo nên sức sống mùa xuân thiên nhiên đất nước. ⇒ Con người chính là nhân tố quyết định tạo ra, thúc đẩy sự phát triển của xã hội, đất nước. Hình ảnh “lộc” xuân tràn theo người ra đồng là đẹp ý thơ với cuộc sống lao động và chiến đấu. Xây dựng và bảo vệ, là hai nhiệm vụ không thể tách rời, họ đem mùa xuân mọi nơi trên đất nước. </div> <div id="sub-question-7" class="box-question top20">   Câu 3 (trang 91 SGK Ngữ văn 7, tập 1) Hình ảnh con chim, cành hoa, nốt trầm, mùa xuân nho nhỏ. Hướng dẫn trả lời: - Hình ảnh con chim, cành hoa, nốt trầm, mùa xuân nho nhỏ đều là những biểu tượng cho vẻ đẹp của thiên nhiên, đất trời và cũng là biểu tượng cho lẽ sống đẹp của con người. - Con chim, nhành hoa, mùa xuân nho nhỏ là biểu tượng cho những vẻ đẹp tinh túy của cuộc đời. - Nốt nhạc trầm là biểu tượng cho sự cống hiến thầm lặng </div> <div id="sub-question-9" class="box-question top20">   III. Sau khi đọc Câu 1 (trang 91 SGK Ngữ văn 7, tập 1) Trong khổ thơ đầu, nhà thơ miêu tả mùa xuân qua những hình ảnh nào? Những hình ảnh đó gợi cho em cảm nhận gì về mùa xuân? Hướng dẫn trả lời: - Trong khổ thơ đầu, nhà thơ miêu tả mùa xuân qua những hình ảnh: dòng sông xanh, bông hoa tím biếc, tiếng chim chiền chiện hót vang trời, giọt long lanh... - Những hình ảnh đó gợi cho em cảm nhận về một mùa xuân tràn đầy sức sống với những cảnh vật tươi đẹp, rực rỡ, hài hòa. </div> <div id="sub-question-10" class="box-question top20">   Câu 2 (trang 91 SGK Ngữ văn 7, tập 1) Cảm xúc của nhà thơ trước vẻ đẹp của mùa xuân được thể hiện như thế nào qua những dòng thơ: Ơi, con chim chiền chiện/ Hót chi mà vang trời/ Từng giọt long lanh rơi/ Tôi đưa tay tôi hứng? Hướng dẫn trả lời: - Trong hai dòng thơ đầu, tác giả như đang trò chuyện cùng chú chim chiền chiện. Tiếng gọi thiết tha cùng câu hỏi của nhà thơ "Ơi con chim chiền chiện/ Hót chi mà vang trời?" đã khẳng định niềm vui sướng hân hoan của nhà thơ khi cảm nhận được âm thanh của thiên nhiên. Tiếng hót ngân vang như những nhịp điệu cảm xúc trong trẻo đang dâng lên song tâm hồn sôi nổi của nhà thơ. - Trong hai dòng thơ sau, tiếng chim như đọng lại trong không gian thành hình ảnh những giọt thanh âm “long lanh” tỏa sáng, rực rỡ như giọt sương, giọt mưa xuân đã thu vào trong đó ánh sáng trong ngần và nhà thờ trân trọng đón nhận từng giọt âm thanh của tiếng chim – ánh sáng của bầu trời mùa xuân <div style="text-align: center; margin-top: 15px; margin-bottom: 15px;"></div> </div> <div id="sub-question-11" class="box-question top20">   Câu 3 (trang 92 SGK Ngữ văn 7, tập 1) Hình ảnh người cầm súng, người ra đồng gợi cho em nghĩ đến ai? Vì sao khi nói về mùa xuân của đất nước, nhà thơ lại nhắc đến hình ảnh người cầm súng và người ra đồng? Hướng dẫn trả lời: Khi nói về mùa xuân của đất nước, nhà thơ lại nhắc đến hai hình ảnh người cầm súng và người ra đồng vì người cầm súng đại diện cho bộ phận những người chiến sĩ bảo vệ đất nước, còn "người ra đồng" là đại diện cho những người đang miệt mài lao động nơi hậu phương để đất nước được đẹp giàu. Đây là những khía cạnh quan trọng, giúp cho đất nước đi lên, giúp nhân dân yên bình và ấm no và cũng là những nhiệm vụ cốt yếu của cả dân tộc. Xây dựng và bảo vệ, là hai nhiệm vụ không thể tách rời, họ đem mùa xuân mọi nơi trên đất nước, chính vì vậy mà hai hình ảnh này được nhắc tới song hành cùng nhau </div> <div id="sub-question-12" class="box-question top20">   Câu 4 (trang 92 SGK Ngữ văn 7, tập 1) Hãy chỉ ra đặc điểm về cách gieo vần và ngắt nhịp trong khổ thơ sau:          Đất nước bốn ngàn năm Vất vả và gian lao    Đất nước như vì sao     Cứ đi lên phía trước. Hướng dẫn trả lời: - Cách gieo vần của khổ thơ: gieo vần liền (lao – sao). - Cách ngắt nhịp: 2/3, 3/2 </div> <div id="sub-question-13" class="box-question top20">   Câu 5 (trang 92 SGK Ngữ văn 7, tập 1) Theo em, vì sao tác giả muốn làm “con chim”, “một cành hoa”, “một nốt trầm”? Liên hệ với hoàn cảnh sáng tác của bài thơ, em có cảm nhận gì về ước nguyện mà nhà thơ muốn gửi gắm qua những hình ảnh này? Hướng dẫn trả lời: - Đây là những hình ảnh nhỏ bé, bình dị, khiêm nhường của thiên nhiên, của cuộc sống nhưng đồng thời cũng đóp góp cho vẻ đẹp và tạo nên ý nghĩa cuộc sống. - Tác giả khát khao cống hiến trong hoàn cảnh hết sức đặc biệt: muốn cống hiến phần tốt đẹp – dù nhỏ bé – của mình cho cuộc đời chung, cho đất nước, cho mùa xuân của dân tộc. Liên hệ với hoàn cảnh ra đời đặc biệt của bài thơ – một tháng trước khi nhà thơ qua đời – ta sẽ càng cảm nhận được một cách sâu sắc, thấm thía cái ước nguyện mãnh liệt, cháy bỏng ấy. </div> <div id="sub-question-14" class="box-question top20">   Câu 6 (trang 92 SGK Ngữ văn 7, tập 1) Trong phần đầu bài thơ, tác giả xưng “tôi” nhưng sang phần sau lại xưng “ta”. Theo em, việc thay đổi cách xưng hô như thế có ý nghĩa gì? Hướng dẫn trả lời: Tôi: biểu hiện một cái “tôi” cụ thể, rất riêng của nhà thơ; ta: thể hiện khát khao không chỉ của riêng tác giả mà còn của nhiều người, của số đông. Việc chuyển đổi này biểu hiện sự hòa quyện giữa cái riêng và cái chung. Cái “tôi” của tác giả đã nói thay cho nhiều cái “tôi” khác, nó hóa thân thành cái “ta”. Cái “tôi” đã hòa vào cái “ta” chung. Trong cái “ta” chung vẫn có cái “tôi” riêng. </div> <div id="sub-question-15" class="box-question top20">   Câu 7 (trang 92 SGK Ngữ văn 7, tập 1) Sau khi đọc và tìm hiểu bài thơ, em có nhận xét gì về cách dùng từ trong nhan đề Mùa xuân nho nhỏ? Nhan đề đó gợi cho em những cảm xúc, suy nghĩ gì? Hướng dẫn trả lời: - Nhan đề Mùa xuân nho nhỏ là một sáng tạo độc đáo của Thanh Hải. Mùa xuân vốn là một khái niệm trừu tượng chỉ thời gian nhưng ở đây, mùa xuân lại có hình, có khối, mang một hình hài “nho nhỏ”, xinh xắn.  - Nhan đề gợi cho em cảm xúc về sự cống hiến của mỗi người đối với đất nước. “Mùa xuân nho nhỏ” là một ẩn dụ đầy sáng tạo để nói về một khát vọng, một lẽ sống cao đẹp. Mỗi người hãy làm một mùa xuân, hãy đem tất cả những gì tốt đẹp, tinh tuý của mình, dẫu có nhỏ bé để góp vào làm đẹp cho mùa xuân đất nước </div> <div id="sub-question-16" class="box-question top20">   IV. Viết kết nối với đọc Viết đoạn văn (khoảng 5 – 7 câu) nêu cảm nhận về một đoạn thơ mà em yêu thích trong bài thơ Mùa xuân nho nhỏ Hướng dẫn trả lời: Trong bản hòa ca về khao khát cống hiến cho cuộc đời của nhà thơ Thanh Hải, khổ thơ thứ 4 chính là một nốt cao ngân vang đầy da diết bày tỏ những suy ngẫm và tâm niệm về lẽ sống, về ý nghĩa giá trị của cuộc đời mỗi con người: “Ta làm con chim hót Ta làm một cành hoa Ta nhập vào hoà ca Một nốt trầm xao xuyến”. Giai điệu ngọt ngào, êm ái của những thanh bằng liên tiếp “ta”-“hoa”-“ca” cùng điệp từ “ta” đã thể hiện một ước nguyện chân thành, thiết tha. Đó là được hoá thân thành “con chim”, “một cành hoa”, “một nốt trầm” đẻ góp âm thanh vui nhộn cho cuộc đời, góp sắc hương tô điểm cuộc sống.  Động từ “làm”-“nhập” ở vai trò vị ngữ biểu lộ sự hoá thân đến diệu kỳ và đầy giá trị.  Cái “tôi”của thi nhân trong phần đầu bài thơ giờ chuyển hoá thành cái “ta”. Với cách sử dụng đại từ này, nhà thơ đã khẳng định giữa cá nhân và cộng đồng, giữa cái riêng và cái chung. Đặc biệt, hình ảnh “nốt trầm”và lặp lại số từ “một” tác giả cho thấy ước muốn tha thiết, chân thành muốn đem phần nhỏ bé của riêng mình để góp vào công cuộc đổi mới và đi lên của đất nước. Đọc đoạn thơ, ta xúc động trước ước nguyện của nhà thơ xứ Huế và cũng là ước nguyện của nhiều người. Đặt trong hoàn cảnh ra đời của bài thơ, khi tác giả đang phải chống chọi với căn bệnh xơ gan hiểm nghèo ta mới thấy hết được tinh thần và khao khát rất đỗi nhân văn của một con người có trái tim nhân hậu như Thanh Hải. Khổ thơ đã khiến ta càng thêm yêu mến và trân trọng hơn tấm lòng của Thanh Hải, người con của xứ Huế mộng mơ. </div> <div id="sub-question-17" class="box-question top20">   </div> <div id="end_sub_question_nav"></div> </div>

Xem lời giải bài tập khác cùng bài