4. Thực hành tiếng Việt bài 10
Soạn bài Thực hành tiếng Việt bài 10 SGK Ngữ Văn 7 tập 2 CTST chi tiết
<div id="box-content"> <div id="before_sub_question_nav"></div> <div style="height: auto !important;" data-id="sp-target-div-outstream"><strong>C&acirc;u 1 (Trang 104 SGK Ngữ văn 7, Ch&acirc;n trời s&aacute;ng tạo, Tập 2)</strong></div> <div id="sub-question-1" class="box-question top20"> <p>Đọc đoạn thơ sau:</p> <p align="center"><em>Em b&eacute; ngồi nh&igrave;n ra ruộng l&uacute;a</em></p> <p align="center"><em>Trời tối tr&ecirc;n đầu h&egrave;. Nửa vầng trăng <strong>non.</strong></em></p> <p align="right">(Vũ Qu&acirc;̀n Phương, <em>Đợi mẹ</em>)</p> <p>a. X&aacute;c định nghĩa của từ &ldquo;non&rdquo; trong đoạn thơ tr&ecirc;n. Dựa v&agrave;o đ&acirc;u em x&aacute;c định được nghĩa ấy của từ?</p> <p>b. Từ v&iacute; dụ tr&ecirc;n, em h&atilde;y n&ecirc;u c&aacute;ch x&aacute;c định nghĩa của từ dựa v&agrave;o ngữ cảnh.</p> <p><strong>Trả lời:</strong></p> <p>a. Từ &ldquo;non&rdquo; để chỉ sự mới, mới mọc, mới nh&uacute; được một phần của vầng trăng =&gt; Trăng <strong><em>non</em></strong> là v&acirc;̀ng trăng đ&acirc;̀u tháng chưa tròn, còn khuy&ecirc;́t.</p> <p>- Dựa v&agrave;o từ &ldquo;nửa vầng trăng&rdquo; để x&aacute;c định nghĩa của từ &ldquo;non&rdquo;.</p> <p>b. C&aacute;ch x&aacute;c định nghĩa của từ dựa v&agrave;o ngữ cảnh:</p> <p>- Trong mỗi ngữ cảnh, từ thể hiện khả năng kết hợp với c&aacute;c yếu tố kh&aacute;c, qua đ&oacute; bộc lộ một nghĩa x&aacute;c định n&agrave;o đ&oacute;.</p> <p>- Khi x&aacute;c định nghĩa của từ, cần phải lưu &yacute; xem trong ngữ cảnh n&agrave;y, từ c&oacute; được d&ugrave;ng với nghĩa th&ocirc;ng thường hay d&ugrave;ng với nghĩa kh&aacute;c.</p> </div> <div id="sub-question-2" class="box-question top20"> <p>&nbsp;</p> <p><strong>C&acirc;u 2 (Trang 104 SGK Ngữ văn 7, Ch&acirc;n trời s&aacute;ng tạo, Tập 2)</strong></p> <p>Đọc đoạn thơ sau:</p> <p align="center"><em>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; Tr&aacute;i tim t&ocirc;i trong một ph&uacute;t bỗng <strong>mềm</strong> đi,</em></p> <p align="center"><em>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; Một nỗi g&igrave; l&acirc;ng l&acirc;ng như hạnh ph&uacute;c.</em></p> <p align="center"><em>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; Được &acirc;u yếm, được vuốt ve, đ&ugrave;m bọc,</em></p> <p align="center"><em>Được &acirc;m thầm cất tiếng ca ru</em></p> <p>a. Dựa v&agrave;o ngữ cảnh, h&atilde;y x&aacute;c định nghĩa của từ &ldquo;mềm&rdquo;.</p> <p>b. Đặt một c&acirc;u c&oacute; từ &ldquo;mềm&rdquo; được d&ugrave;ng với nghĩa tr&ecirc;n.</p> <p><strong>Trả lời:</strong></p> <p>a. Trong c&acirc;u thơ tr&ecirc;n, từ <strong><em>m&ecirc;̀m</em></strong> kh&ocirc;ng được dùng với nghĩa đen là &ldquo; một đặc điểm của vật chất, d&ecirc;̃ bi&ecirc;́n dạng dưới tác dụng của lực cơ học&rdquo; mà được dùng với nghĩa bóng đ&ecirc;̉ chỉ ý &ldquo;trái tim dịu dàng, tràn ng&acirc;̣p tình y&ecirc;u thương&rdquo;.</p> <p>b. Đặt c&acirc;u: Trước sự th&agrave;nh khẩn của t&ocirc;i, bố đ&atilde; mềm l&ograve;ng m&agrave; tha thứ cho t&ocirc;i.</p> <div style="text-align: center; margin-top: 15px; margin-bottom: 15px;"><!-- lgh-detail-inject-middle-content --></div> </div> <div id="sub-question-3" class="box-question top20"> <p>&nbsp;</p> <p><strong>C&acirc;u 3 (Trang 104 SGK Ngữ văn 7, Ch&acirc;n trời s&aacute;ng tạo, Tập 2)</strong></p> <p>Đọc đoạn tr&iacute;ch sau:</p> <p><em>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; Quả tim cậu kh&ocirc;ng phải l&uacute;c n&agrave;o cũng ngoan ngo&atilde;n: trước kia n&oacute; quen được đi ho&agrave;i đi m&atilde;i, b&acirc;y giờ n&oacute; chỉ muốn mau đến đ&iacute;ch. C&oacute; l&uacute;c tr&aacute;i tim cậu kể lể h&agrave;ng giờ liền về nỗi nhớ nhung của n&oacute;; l&uacute;c kh&aacute;c n&oacute; lại x&uacute;c động trước cảnh mặt trời mọc tr&ecirc;n sa mạc đến nỗi l&agrave;m cậu phải kh&oacute;c thầm. Tim cậu đập nhanh khi n&oacute; kể về kho b&aacute;u, đập chậm hẳn khi cậu mơ m&agrave;ng lặng nh&igrave;n ch&acirc;n trời v&ocirc; tận tr&ecirc;n sa mạc. Nhưng n&oacute; kh&ocirc;ng bao giờ <strong>c&acirc;m n&iacute;n</strong>, kể cả khi cậu v&agrave; nh&agrave; luyện kim đan kh&ocirc;ng n&oacute;i với nhau một lời n&agrave;o.</em></p> <p align="right">(Pao-lo Cau-&ecirc;-l&ocirc;, <em>Nhà giả kim</em>)</p> <p>a. X&aacute;c định nghĩa của từ &ldquo;c&acirc;m n&iacute;n&rdquo; trong đoạn văn tr&ecirc;n.</p> <p>b. Dựa v&agrave;o đ&acirc;u em nhận ra nghĩa ấy của từ?</p> <p><strong>Trả lời:</strong></p> <p>a.</p> <p>- Từ &ldquo;c&acirc;m n&iacute;n&rdquo; nghĩa l&agrave; im lặng, ngừng lại, kh&ocirc;ng n&oacute;i một lời n&agrave;o.</p> <p>- Nghĩa của từ &ldquo;c&acirc;m nín&rdquo; trong ngữ cảnh này: từ được dùng với nghĩa bóng, nghĩa là trái tim kh&ocirc;ng gửi th&ocirc;ng đi&ecirc;̣p, những cảm nh&acirc;̣n của nó đ&ecirc;́n cho c&acirc;̣u bé chăn cừu.</p> <p>b. Dựa v&agrave;o ngữ cảnh l&agrave; c&aacute;c cụm từ &ldquo;<em>tr&aacute;i tim cậu kể lể&rdquo; </em>, &ldquo;<em>n&oacute; lại x&uacute;c động&rdquo;, &ldquo;Tim cậu đập nhanh khi n&oacute; kể về kho b&aacute;u, đập chậm hẳn khi cậu mơ m&agrave;ng&rdquo;.</em></p> </div> <div id="sub-question-4" class="box-question top20"> <p>&nbsp;</p> <p><strong>C&acirc;u 4 (Trang 104 SGK Ngữ văn 7, Ch&acirc;n trời s&aacute;ng tạo, Tập 2)</strong></p> <p>X&aacute;c định nghĩa của c&aacute;c từ ngữ được in đậm trong c&aacute;c c&acirc;u sau v&agrave; giải th&iacute;ch c&aacute;ch x&aacute;c định nghĩa của c&aacute;c từ ấy.</p> <p><em>a. Cha &ocirc;ng ta đ&atilde; mở mang v&ugrave;ng đất hoang n&agrave;y để trồng trọt, sinh sống từ rất l&acirc;u đời. C&ocirc;ng lao <strong>khai khẩn</strong> ấy con ch&aacute;u cần đời đời ghi nhớ.</em></p> <p><em>b. Một m&igrave;nh chị ấy <strong>qu&aacute;n xuyến</strong> mọi việc trong gia đ&igrave;nh từ dọn dẹp, nấu ăn đến đưa đ&oacute;n, dạy dỗ con c&aacute;i.</em></p> <p><em>c. Người vị tha lu&ocirc;n v&igrave; người kh&aacute;c, biết nghĩ cho người kh&aacute;c. Đ&acirc;y l&agrave; một đức t&iacute;nh tốt. Tr&aacute;i với người vị tha l&agrave; <strong>người vị kỉ.</strong></em></p> <p><em>d. B&acirc;y giờ t&ocirc;i chẳng <strong>thiết tha</strong> với chuyện g&igrave; cả. T&ocirc;i chỉ tha thiết mong anh giải quyết cho trường hợp của t&ocirc;i.</em></p> <p><strong>Trả lời:</strong></p> <p>a. Từ &ldquo;khai khẩn&rdquo; c&oacute; nghĩa l&agrave; khai ph&aacute;, mở mang, t&aacute;c động v&agrave;o v&ugrave;ng đất hoang để cải tạo n&oacute; th&agrave;nh đất để trồng trọt, sinh sống.</p> <p>- C&aacute;ch x&aacute;c định: dựa v&agrave;o ngữ cảnh l&agrave; từ &ldquo;<em>mở mang v&ugrave;ng đất hoang&rdquo;, &ldquo;để trồng trọt, sinh sống&rdquo;.</em></p> <p>b. Từ &ldquo;qu&aacute;n xuyến&rdquo; c&oacute; nghĩa l&agrave; tr&ocirc;ng coi, đảm đương, nắm r&otilde; mọi việc, l&agrave;m hết tất cả c&ocirc;ng việc.</p> <p>- C&aacute;ch x&aacute;c định: Dựa v&agrave;o c&aacute;c từ &ldquo;<em>dọn dẹp&rdquo;, &ldquo;nấu ăn&rdquo;, &ldquo;đưa đ&oacute;n&rdquo;, &ldquo;dạy dỗ con c&aacute;i&rdquo;.</em></p> <p>c. Từ &ldquo;người vị kỷ&rdquo; c&oacute; nghĩa l&agrave; người chỉ quan t&acirc;m đến lợi &iacute;ch của ch&iacute;nh bản th&acirc;n m&igrave;nh, kh&ocirc;ng quan t&acirc;m đến người kh&aacute;c.</p> <p>- C&aacute;ch x&aacute;c định: dựa v&agrave;o cụm từ &ldquo;<em>Tr&aacute;i với người vị tha&rdquo;.</em></p> <p>d. Từ &ldquo;thiết tha&rdquo; c&oacute; nghĩa l&agrave; chỉ sự hết l&ograve;ng, quan t&acirc;m, c&oacute; t&igrave;nh cảm thắm thiết, gắn b&oacute; đến một việc g&igrave; đ&oacute;.</p> <p>- C&aacute;ch x&aacute;c định: Dựa v&agrave;o ngữ cảnh &ldquo;<em>tha thiết mong anh giải quyết&rdquo;</em></p> </div> <div id="end_sub_question_nav"></div> </div>
Xem lời giải bài tập khác cùng bài