6. Làm thơ lục bát
Soạn bài chi tiết Làm thơ lục bát SGK Ngữ văn 6 tập 1 Chân trời sáng tạo
<div id="box-content">
<div id="before_sub_question_nav"></div>
<div id="sub-question-2" class="box-question top20">
<p><strong>Hướng dẫn phân tích kiểu văn bản</strong></p>
<p style="text-align: justify;">Em hãy tìm đọc bài thơ “Chăn trâu đốt lửa”, sau đó trả lời những câu hỏi sau:</p>
<p style="text-align: justify;"><strong>Câu 1 (trang 74 SGK Ngữ văn 6 tập 1)</strong></p>
<p style="text-align: justify;">Cách ngắt nhịp của thơ lục bát thường là nhịp chẵn. Tuy nhiên, cách ngắt nhịp của dòng thơ thứ 4 là 3/3/2. Việc ngắt nhịp như thế có tác dụng gì?</p>
<p><strong>Hướng dẫn trả lời:</strong></p>
<p style="text-align: justify;">Cách ngắt nhịp của dòng thơ thứ 4 là: "Củ khoai nướng/ để cả chiều/ thành tro" khác với cách ngắt nhịp thông thường trong thơ lục bát đã góp phần diễn tả cảm xúc bâng khuâng của nhà thơ, khi khoảnh khắc hoàng hôn đang đến.</p>
</div>
<div id="sub-question-3" class="box-question top20">
<div style="margin-bottom: 10px; clear: both;">
<p> </p>
</div>
<p><strong>Câu 2 (trang 74 SGK Ngữ văn 6 tập 1)</strong></p>
<p style="text-align: justify;">Dựa vào hiểu biết về thể thơ lục bát, em hãy chỉ ra sự hiệp vần và sự phối hợp thanh điệu của bài thơ trên bằng cách điền vào bảng sau:</p>
<p><strong>Hướng dẫn trả lời:</strong></p>
</div>
<div id="sub-question-4" class="box-question top20">
<div style="margin-bottom: 10px; clear: both;">
<table style="border-collapse: collapse; width: 99.9994%; height: 111.914px;" border="1">
<tbody>
<tr style="height: 22.3828px;">
<td style="width: 9.95249%; text-align: center; height: 22.3828px;"> </td>
<td style="width: 9.95249%; text-align: center; height: 22.3828px;"><strong>1</strong></td>
<td style="width: 9.95249%; text-align: center; height: 22.3828px;"><strong>2</strong></td>
<td style="width: 9.95249%; text-align: center; height: 22.3828px;"><strong>3</strong></td>
<td style="width: 9.95249%; text-align: center; height: 22.3828px;"><strong>4</strong></td>
<td style="width: 9.95249%; text-align: center; height: 22.3828px;"><strong>5</strong></td>
<td style="width: 9.95249%; text-align: center; height: 22.3828px;"><strong>6</strong></td>
<td style="width: 9.95249%; text-align: center; height: 22.3828px;"><strong>7</strong></td>
<td style="width: 9.95887%; text-align: center; height: 22.3828px;"><strong>8</strong></td>
</tr>
<tr style="height: 22.3828px;">
<td style="width: 9.95249%; height: 22.3828px;">Câu lục</td>
<td style="width: 9.95249%; height: 22.3828px;">B</td>
<td style="width: 9.95249%; height: 22.3828px;"><strong>B</strong></td>
<td style="width: 9.95249%; height: 22.3828px;">T</td>
<td style="width: 9.95249%; height: 22.3828px;">T</td>
<td style="width: 9.95249%; height: 22.3828px;">B</td>
<td style="width: 9.95249%; height: 22.3828px;"><strong>B</strong></td>
<td style="width: 9.95249%; height: 22.3828px;"> </td>
<td style="width: 9.95887%; height: 22.3828px;"> </td>
</tr>
<tr style="height: 22.3828px;">
<td style="width: 9.95249%; height: 22.3828px;">Câu bát</td>
<td style="width: 9.95249%; height: 22.3828px;">T</td>
<td style="width: 9.95249%; height: 22.3828px;"><strong>B</strong></td>
<td style="width: 9.95249%; height: 22.3828px;">B</td>
<td style="width: 9.95249%; height: 22.3828px;">T</td>
<td style="width: 9.95249%; height: 22.3828px;">T</td>
<td style="width: 9.95249%; height: 22.3828px;"><strong>B</strong></td>
<td style="width: 9.95249%; height: 22.3828px;">B</td>
<td style="width: 9.95887%; height: 22.3828px;">B</td>
</tr>
<tr style="height: 22.3828px;">
<td style="width: 9.95249%; height: 22.3828px;">Câu lục</td>
<td style="width: 9.95249%; height: 22.3828px;">T</td>
<td style="width: 9.95249%; height: 22.3828px;"><strong>B</strong></td>
<td style="width: 9.95249%; height: 22.3828px;">T</td>
<td style="width: 9.95249%; height: 22.3828px;">T</td>
<td style="width: 9.95249%; height: 22.3828px;">B</td>
<td style="width: 9.95249%; height: 22.3828px;"><strong>B</strong></td>
<td style="width: 9.95249%; height: 22.3828px;"> </td>
<td style="width: 9.95887%; height: 22.3828px;"> </td>
</tr>
<tr style="height: 22.3828px;">
<td style="width: 9.95249%; height: 22.3828px;">Câu bát</td>
<td style="width: 9.95249%; height: 22.3828px;">T</td>
<td style="width: 9.95249%; height: 22.3828px;"><strong>B</strong></td>
<td style="width: 9.95249%; height: 22.3828px;">T</td>
<td style="width: 9.95249%; height: 22.3828px;">T</td>
<td style="width: 9.95249%; height: 22.3828px;">T</td>
<td style="width: 9.95249%; height: 22.3828px;"><strong>B</strong></td>
<td style="width: 9.95249%; height: 22.3828px;">B</td>
<td style="width: 9.95887%; height: 22.3828px;">B</td>
</tr>
</tbody>
</table>
</div>
<p> </p>
<p><strong>Câu 3 (trang 74 SGK Ngữ văn 6 tập 1)</strong></p>
<p style="text-align: justify;">Cảnh sắc thiên nhiên và hoạt động của con người trong bài thơ được miêu tả chi tiết, rõ ràng, tỉ mỉ hay được thể hiện bằng một vài chi tiết, một vài nét tiêu biểu? Việc thể hiện như thế có tác dụng gì?</p>
<p><strong>Hướng dẫn trả lời:</strong></p>
<p style="text-align: justify;">- Cảnh sắc thiên nhiên và hoạt động của con người trong bài thơ được thể hiện bằng một vài chi tiết, một vài nét tiêu biểu: chăn trâu, thả diều, nướng khoai đến những nét tiêu biểu như gió đông hay khoảnh khắc hoàng hôn đến. </p>
<p style="text-align: justify;">- Việc sử dụng các chi tiết chấm phá, tiêu biểu, ngôn từ giản dị nhưng giàu sức gợi đã tạo nên bức tranh đồng quê thanh bình, yên ả.</p>
</div>
<div id="sub-question-5" class="box-question top20">
<div style="margin-bottom: 10px; clear: both;">
<p> </p>
</div>
<p><strong>Câu 4 (trang 72 SGK Ngữ văn 6 tập 1)</strong></p>
<p>Cảm xúc của tác giả trong bài thơ được thể hiện trực tiếp hay gián tiếp, thông qua những hình ảnh nào?</p>
<p><strong>Hướng dẫn trả lời:</strong></p>
<p style="text-align: justify;">Cảm xúc của tác giả được thể hiện gián tiếp qua việc kể về buổi chiều chăn trâu, thả diều, nướng khoai, cảm nhận ấy còn được thể hiện qua cảm nhận về “gió đông”, về khoảnh khắc hoàng hôn đang dần buông.</p>
</div>
<div id="sub-question-6" class="box-question top20">
<div style="margin-bottom: 10px; clear: both;">
<p> </p>
</div>
<p><strong>Câu 5 (trang 72 SGK Ngữ văn 6 tập 1)</strong></p>
<p>Từ việc tìm hiểu bài thơ trên, em học được điều gì về cách làm thơ lục bát?</p>
<p><strong>Hướng dẫn trả lời:</strong></p>
<p>Từ tìm hiểu bài thơ, em học được cách làm thơ lục bát:</p>
<p style="text-align: justify;">- Về vần, nhịp, thanh điệu: bài thơ có các câu lục và câu bát xen kẽ, tiếng thứ sáu của câu lục thứ nhất hiệp vần với tiếng thứ sáu của câu bát thứ nhất. Tiếng thứ tám của câu bát thứ nhất hiệp vần với tiếng thứ sáu của câu lục thứ hai và tiếng thứ sáu của dòng bát thứ hai.</p>
</div>
<div id="sub-question-7" class="box-question top20">
<p> </p>
<div style="margin-bottom: 10px; clear: both;">
<p><strong>II. Hướng dẫn quy trình viết</strong></p>
</div>
<p><span style="text-align: justify;">Làm một bài thơ lục bát thể hiện cảm xúc, suy ngẫm của em về một cảnh đẹp hoặc một sự việc mà em từng chứng kiến.</span></p>
<p><strong>Hướng dẫn trả lời:</strong></p>
<p>Các em tham khảo một số bài thơ sau và tự sáng tác bài thơ của mình:</p>
<p><strong>Bài 1:</strong></p>
<p style="text-align: center;"><em>Quê hương là một tiếng ve</em></p>
<p style="text-align: center;"><em>Lời ru của mẹ trưa hè à ơi</em></p>
<p style="text-align: center;"><em>Dòng sông con nước đầy vơi</em></p>
<p style="text-align: center;"><em>Quê hương là một góc trời tuổi thơ</em></p>
<p style="text-align: center;"><em>Quê hương ngày ấy như mơ</em></p>
<p style="text-align: center;"><em>Tôi là cậu bé dại khờ đáng yêu</em></p>
<p style="text-align: center;"><em>Quê hương là tiếng sáo diều</em></p>
<p style="text-align: center;"><em>Là cánh cò trắng chiều chiều chân đê</em></p>
<p style="text-align: center;"><em>Quê hương là phiên chợ quê</em></p>
<p style="text-align: center;"><em>Chợ trưa mong mẹ mang về bánh đa</em></p>
<p style="text-align: center;"><em>Quê hương là một tiếng gà</em></p>
<p style="text-align: center;"><em>Bình minh gáy sáng ngân nga xóm làng</em></p>
<p style="text-align: center;"><em>Quê hương là cánh đồng vàng</em></p>
<p style="text-align: center;"><em>Hương thơm lúa chín mênh mang trời chiều</em></p>
<p style="text-align: center;"><em>Quê hương là dáng mẹ yêu</em></p>
<p style="text-align: center;"><em>Áo nâu nón lá liêu siêu đi về</em></p>
<p style="text-align: center;"><em>Quê hương nhắc tới nhớ ghê</em></p>
<p style="text-align: center;"><em>Ai đi xa cũng mong về chốn xưa</em></p>
<p style="text-align: center;"><em>Quê hương là những cơn mưa</em></p>
<p style="text-align: center;"><em>Quê hương là những hàng dừa ven kinh</em></p>
<p style="text-align: center;"><em>Quê hương mang nặng nghĩa tình</em></p>
<p style="text-align: center;"><em>Quê hương tôi đó đẹp xinh tuyệt vời</em></p>
<p style="text-align: center;"><em>Quê hương ta đó là nơi</em></p>
<p style="text-align: center;"><em>Chôn rau cắt rốn người ơi nhớ về.</em></p>
<p style="text-align: right;">(Trích <em>Quê hương</em> – Nguyễn Đình Huân)</p>
<p><strong>Bài 2:</strong></p>
<p style="text-align: center;"><em>Trở về tìm mái nhà quê</em></p>
<p style="text-align: center;"><em>Tìm hình bóng mẹ bộn bề nắng mưa</em></p>
<p style="text-align: center;"><em>Tìm nắng xuyên ngọn cây dừa</em></p>
<p style="text-align: center;"><em>Tìm hương mạ mới gió lùa thơm tho</em></p>
<p style="text-align: center;"><em>Tìm đàn trâu với con đò</em></p>
<p style="text-align: center;"><em>Áo bà ba mẹ câu hò trên sông</em></p>
<p style="text-align: center;"><em>Nón lá nghiêng nắng nước ròng</em></p>
<p style="text-align: center;"><em>Miền quê khó nhọc con còng con cua</em></p>
<p style="text-align: center;"><em>Lục bình tim tím mùa mưa</em></p>
<p style="text-align: center;"><em>Bồng bềnh một khúc sông khua mái chèo</em></p>
<p style="text-align: center;"><em>Khói lên cháy bếp nhà nghèo</em></p>
<p style="text-align: center;"><em>Con gà cục tác con mèo quẫy đuôi</em></p>
<p style="text-align: center;"><em>Heo gà chạy ngược chạy xuôi</em></p>
<p style="text-align: center;"><em>Chân bùn tay lấm nụ cười chân quê</em></p>
<p style="text-align: center;"><em>Cánh cò trắng xóa vọng về</em></p>
<p style="text-align: center;"><em>Ngân nga vọng cổ bốn bề thiên nhiên</em></p>
<p style="text-align: center;"><em>Đậm đà ký ức giao duyên</em></p>
<p style="text-align: center;"><em>Xương cha máu mẹ dịu hiền ca dao</em></p>
<p style="text-align: center;"><em>Con dù biền biệt phương nào</em></p>
<p style="text-align: center;"><em>Quê hương một dạ dạt dào khó phai.</em></p>
<p style="text-align: right;">(<em>Quê Hương Nỗi Nhớ</em> - Hoàng Thanh Tâm)</p>
<p><strong>Bài 3:</strong></p>
<p style="text-align: center;"><em>Em yêu từng sợi nắng cong</em></p>
<p style="text-align: center;"><em>Bức tranh thủy mặc dòng sông con đò</em></p>
<p style="text-align: center;"><em>Em yêu chao liệng cánh cò</em></p>
<p style="text-align: center;"><em>Cánh đồng mùa gặt lượn lờ vàng ươm</em></p>
<p style="text-align: center;"><em>Em yêu khói bếp vương vương</em></p>
<p style="text-align: center;"><em>Xám màu mái lá mấy tầng mây cao</em></p>
<p style="text-align: center;"><em>Em yêu mơ ước đủ màu</em></p>
<p style="text-align: center;"><em>Cầu vồng ẩn hiện mưa rào vừa qua</em></p>
<p style="text-align: center;"><em>Em yêu câu hát ơi à</em></p>
<p style="text-align: center;"><em>Mồ hôi cha mẹ mặn mà sớm trưa</em></p>
<p style="text-align: center;"><em>Em yêu cánh võng đong đưa</em></p>
<p style="text-align: center;"><em>Cánh diều no gió chiều chưa muốn về</em></p>
<p style="text-align: center;"><em>Đàn trâu thong thả đường đê</em></p>
<p style="text-align: center;"><em>Chon von lá hát vọng về cỏ lau</em></p>
<p style="text-align: center;"><em>Trăng lên lốm đốm hạt sao</em></p>
<p style="text-align: center;"><em>Gió sông rười rượi hoa màu thiên nhiên</em></p>
<p style="text-align: center;"><em>Em đi cuối đất cùng miền</em></p>
<p style="text-align: center;"><em>Yêu quê yêu đất gắn liền bước chân.</em></p>
<p style="text-align: right;">(<em>Yêu Lắm Quê Hương</em> - Hoàng Thanh Tâm)</p>
<p style="text-align: right;"> </p>
</div>
<div id="end_sub_question_nav"></div>
</div>
Xem lời giải bài tập khác cùng bài