Xin lập khoa luật - Nguyễn Trường Tộ
Soạn bài Xin lập khoa luật (chi tiết)
<div id="box-content"> <div id="sub-question-1" class="box-question top20"> <div style="margin-bottom: 10px; clear: both;"> <p><strong style="text-align: justify;">C&acirc;u 1 ( trang 73 SGK Văn 11 tập 1)</strong></p> </div> <p style="text-align: justify;">Theo Nguyễn Trường Tộ, luật bao gồm những lĩnh vực n&agrave;o? &Ocirc;ng đ&atilde; giới thiệu việc thực h&agrave;nh luật ph&aacute;p ở c&aacute;c nước phương T&acirc;y ra sao?</p> <p><strong>Hướng dẫn trả lời:</strong></p> <p style="text-align: justify;">Theo Nguyễn Trường Tộ, nội dung của luật bao gồm: Kỷ cương, uy quyền, ch&iacute;nh lệnh (ch&iacute;nh s&aacute;ch v&agrave; luật ph&aacute;p) của quốc gia.</p> <p style="text-align: justify;">Nguyễn Trường Tộ khẳng định: "Bất cứ một h&igrave;nh phạt n&agrave;o trong nước đều kh&ocirc;ng vượt ra ngo&agrave;i luật" v&agrave; &ocirc;ng dẫn chứng giới thiệu: "Ở c&aacute;c nước phương T&acirc;y, phạt những ai đ&atilde; nhập ngạch bộ H&igrave;nh xử đo&aacute;n c&aacute;c vụ kiện tụng th&igrave; chỉ c&oacute; thăng trật chứ kh&ocirc;ng bao giờ bị phiếm truất. D&ugrave; vua, triều đ&igrave;nh cũng kh&ocirc;ng gi&aacute;ng chức họ được một bậc". Từ việc dẫn n&agrave;y c&oacute; thể thấy t&aacute;c giả rất đề cao luật, đề cao những người hiểu biết luật v&agrave; c&oacute; khả năng d&ugrave;ng luật để điều khiển c&ocirc;ng việc quốc gia.</p> </div> <div id="sub-question-2" class="box-question top20"> <div style="margin-bottom: 10px; clear: both;"> <p>&nbsp;</p> </div> <p style="text-align: justify;"><strong>C&acirc;u 2 ( trang 73 SGK Văn 11 tập 1)</strong></p> <p style="text-align: justify;">T&aacute;c giả chủ trương vua, quan v&agrave; d&acirc;n phải c&oacute; th&aacute;i độ như thế n&agrave;o trước ph&aacute;p luật? V&igrave; sao &ocirc;ng lại chủ trương như vậy?</p> <p><strong>Hướng dẫn trả lời:</strong></p> <p style="text-align: justify;">- Theo t&aacute;c giả, cả quan v&agrave; d&acirc;n đều phải c&oacute; th&aacute;i độ trước ph&aacute;p luật.</p> <p style="text-align: justify;">- Theo Nguyễn Trường Tộ, kỉ cương, uy quyền, ch&iacute;nh lệnh để duy tr&igrave; sự tồn tại của đất nước. V&igrave; vậy, t&aacute;c giả khẳng định: &ldquo;Bất luận quan hay d&acirc;n mọi người đều phải học luật nước&rdquo;.</p> <p style="text-align: justify;">- Bất luận quan hay d&acirc;n đều phải học luật:</p> <p style="text-align: justify;">+ Ai học luật giỏi sẽ được l&agrave;m quan</p> <p style="text-align: justify;">+ Quan d&ugrave;ng luật để trị, d&acirc;n theo luật m&agrave; giữ g&igrave;n.</p> <p style="text-align: justify;">+ Bất cứ một h&igrave;nh phạt n&agrave;o trong nước đều kh&ocirc;ng vượt qua ngo&agrave;i luật</p> <p style="text-align: justify;">=&gt; Luật đ&atilde; bao tr&ugrave;m l&ecirc;n tất cả. Nếu đất nước kh&ocirc;ng c&oacute; c&aacute;c bộ luật th&igrave; l&agrave;m sao giữ được kỷ cương ph&eacute;p nước. Từ quan cho đến thứ d&acirc;n đều phải hiểu v&agrave; l&agrave;m theo luật. Xưa đ&atilde; đ&uacute;ng, nay c&agrave;ng thấy đ&uacute;ng v&agrave; thấm th&iacute;a hơn.</p> </div> <div id="sub-question-3" class="box-question top20"> <div style="margin-bottom: 10px; clear: both;"> <p>&nbsp;</p> </div> <p style="text-align: justify;"><strong>C&acirc;u 3 ( trang 73 SGK Văn 11 tập 1)</strong></p> <p style="text-align: justify;">Theo Nguyễn Trường Tộ, Nho học truyền thống c&oacute; t&ocirc;n trọng luật ph&aacute;p kh&ocirc;ng?</p> <p><strong>Hướng dẫn trả lời:</strong></p> <p style="text-align: justify;">- Theo Nguyễn Trường Tộ, Nho học truyền thống kh&ocirc;ng t&ocirc;n trọng ph&aacute;p luật:</p> <p>+ Biết rằng đạo l&agrave;m người kh&ocirc;ng g&igrave; bằng trung hiếu, kh&ocirc;ng cần thiết bằng lễ nghĩa</p> <p>+ S&aacute;ch Nho chỉ n&oacute;i tr&ecirc;n giấy su&ocirc;ng, kh&ocirc;ng l&agrave;m cũng kh&ocirc;ng ai phạt, c&oacute; l&agrave;m cũng kh&ocirc;ng được thưởng</p> <p>+ N&ecirc;n xưa nay d&ugrave; học nhiều chẳng mấy ai sửa đổi được t&acirc;m t&iacute;nh, sửa được lỗi lầm</p> <p>- T&aacute;c giả chỉ ra rằng: xưa nay, vua ch&uacute;a nắm quyền thống trị cứu nước đều nhờ hiểu luật, c&ograve;n s&aacute;ch vở kh&aacute;c chỉ ra phụ thuộc. Nếu trong nước kh&ocirc;ng c&oacute; luật d&ugrave; c&oacute; một ngh&igrave;n quyển s&aacute;ch cũng kh&ocirc;ng thể trị d&acirc;n được.</p> </div> <div id="sub-question-4" class="box-question top20"> <div style="margin-bottom: 10px; clear: both;"> <p>&nbsp;</p> </div> <p style="text-align: justify;"><strong>C&acirc;u 4 ( trang 73 SGK Văn 11 tập 1)</strong></p> <p style="text-align: justify;">T&aacute;c giả quan niệm như thế n&agrave;o về mối quan hệ giữa đạo đức v&agrave; luật ph&aacute;p?</p> <p><strong>Hướng dẫn trả lời:</strong></p> <p style="text-align: justify;">Quan niệm của t&aacute;c giả về mối quan hệ giữa đạo đức v&agrave; ph&aacute;p luật:</p> <p style="text-align: justify;">D&ugrave; lời văn của t&aacute;c giả tỏ ra đề cao luật ph&aacute;p, nhưng theo &ocirc;ng, luật ph&aacute;p v&agrave; đạo đức gắn b&oacute; chật chẽ với nhau. T&aacute;c giả khẳng định: "Nếu bảo luật chỉ tốt cho việc cai trị chứ kh&ocirc;ng c&oacute; đạo đức tinh vi, thế l&agrave; kh&ocirc;ng biết rằng tr&aacute;i luật l&agrave; tội, giữ đ&uacute;ng luật l&agrave; đức. Nếu tận dụng c&aacute;i l&otilde;i c&ocirc;ng bằng trong luật m&agrave; xử th&igrave; mọi quyền, ph&aacute;p trong luật đều l&agrave; đạo đức. C&oacute; c&aacute;i đức n&agrave;o lớn hơn ch&iacute; c&ocirc;ng v&ocirc; tư kh&ocirc;ng?..."</p> <p style="text-align: justify;">=&gt; Như thế, theo Nguyễn Trường Tộ, c&aacute;i đức của ph&aacute;p luật ấy ch&iacute;nh l&agrave; c&aacute;i lẽ c&ocirc;ng bằng. Ch&iacute; c&ocirc;ng v&ocirc; tư đ&oacute; ch&iacute;nh l&agrave; c&aacute;i gốc của đức trong luật vậy.</p> </div> <div id="sub-question-5" class="box-question top20"> <div style="margin-bottom: 10px; clear: both;"> <p>&nbsp;</p> </div> <p style="text-align: justify;"><strong>C&acirc;u 5 ( trang 73 SGK Văn 11 tập 1)</strong></p> <p style="text-align: justify;">Việc nhắc đến Khổng Tử v&agrave; c&aacute;c kh&aacute;i niệm đạo đức, văn chương c&oacute; t&aacute;c dụng g&igrave; đối với nghệ thuật biểu hiện trong đoạn tr&iacute;ch?</p> <p><strong>Hướng dẫn trả lời:</strong></p> <p style="text-align: justify;">Để tăng th&ecirc;m sức thuyết phục với nh&agrave; vua, Nguyễn Trường Tộ đưa ra quan niệm luật của đạo Nho: &ldquo;Từ tam cương ngũ thường cho đến việc h&agrave;nh ch&iacute;nh của s&aacute;u bộ đều đầy đủ&rdquo; (tam cương chỉ mối quan hệ của vua - t&ocirc;i, cha - con, vợ - chồng). Ngũ thường gồm nh&acirc;n, tr&iacute;, t&iacute;n, lễ, nghĩa). Tam cương ngũ thường l&agrave; luật bao tr&ugrave;m to&agrave;n bộ x&atilde; hội v&agrave; gia đ&igrave;nh dưới chế độ phong kiến. N&oacute; l&agrave; trụ cột để giữ kỷ cương của chế độ phong kiến. Lục bộ l&agrave; s&aacute;u bộ. Đ&oacute; l&agrave; cơ quan đầu n&atilde;o của nh&agrave; nước phong kiến, l&yacute; lẽ ấy chắc Tự Đức kh&ocirc;ng thể chối từ. T&aacute;c giả ph&ecirc; ph&aacute;n đạo Nho ở t&iacute;nh chất v&ocirc; t&iacute;ch sự, n&oacute;i su&ocirc;ng kh&ocirc;ng c&oacute; t&aacute;c dụng, &ldquo;Biết rằng đạo l&agrave;m người kh&ocirc;ng g&igrave; lớn bằng trung hiếu, kh&ocirc;ng g&igrave; cần thiết bằng lễ nghĩa. Nhưng c&aacute;c s&aacute;ch Nho chỉ n&oacute;i su&ocirc;ng tr&ecirc;n giấy, kh&ocirc;ng l&agrave;m cũng chẳng ai bị phạt, c&oacute; l&agrave;m cũng chẳng được ai thưởng&rdquo;. V&igrave; vậy phải c&oacute; luật v&agrave; luật phải gắn với thực tiễn h&agrave;nh động của con người. Đ&oacute; l&agrave; l&agrave;m theo ph&aacute;p luật. T&aacute;c giả lấy ngay lời của Khổng Tử &ldquo;Ta chưa hề thấy ai nhận được lỗi m&igrave;nh m&agrave; biết tự tr&aacute;ch phạt&rdquo;. Đ&uacute;ng l&agrave; chi&ecirc;u thức &ldquo;gậy &ocirc;ng đập lưng &ocirc;ng&rdquo;.</p> <p style="text-align: justify;">Ph&ecirc; ph&aacute;n c&aacute;c loại s&aacute;ch ra đời ở thời phong kiến: &ldquo;S&aacute;ch vở chỉ ch&eacute;p n&agrave;o l&agrave; sự t&iacute;ch ch&iacute;nh sự thời xưa của cổ nh&acirc;n, n&agrave;o l&agrave; những b&agrave;i luận hay ho của người xưa để lại, n&agrave;o l&agrave; những &aacute;ng văn chương trau chuốt của chư tử (học giả thời cổ đại), n&agrave;o những tiểu thuyết d&atilde; sử của những người hiếu sự đặt b&agrave;y. Trong đ&oacute; hay c&oacute;, dở c&oacute;, người n&oacute;i n&agrave;y, người n&oacute;i kh&aacute;c, x&eacute;t kỹ những thứ s&aacute;ch vở đ&oacute; chỉ l&agrave;m rối ch&iacute; th&ecirc;m chẳng được t&iacute;ch sự g&igrave;&rdquo;. T&aacute;c giả lại lấy lời của Khổng Tử để phủ nhận: &ldquo;Ch&eacute;p những lời n&oacute;i su&ocirc;ng chẳng bằng th&acirc;n h&agrave;nh ra l&agrave;m việc&rdquo;. Cũng l&agrave; biện ph&aacute;p lập luận &ldquo;gậy &ocirc;ng đập lưng &ocirc;ng&rdquo;. T&aacute;c giả đưa ra dẫn chứng &ldquo;Thử xem c&oacute; những nh&agrave; nho suốt đời đọc s&aacute;ch đ&aacute;ng lẽ cử chỉ của họ phải l&agrave;m khu&ocirc;n thước cho đời, vậy m&agrave; tại sao c&oacute; nhiều người cuộc đời của họ v&agrave; ứng xử của họ c&ograve;n tệ hơn những người qu&ecirc; m&ugrave;a chất ph&aacute;c&rdquo;.</p> <p style="text-align: justify;">Lời lẽ ấy như đặt ra c&acirc;u hỏi: V&igrave; sao lại c&oacute; t&igrave;nh trạng như vậy? Chỉ c&oacute; thể trả lời v&igrave; họ kh&ocirc;ng được học luật. V&igrave; thế mới cần c&oacute; luật vậy.</p> </div> <div id="sub-question-6" class="box-question top20"> <p>&nbsp;</p> <div style="margin-bottom: 10px; clear: both;"> <p><strong>Bố cục</strong></p> </div> <p style="text-align: justify;">- Phần 1&nbsp;(từ đầu đến "quốc d&acirc;n giết"): N&ecirc;u tr&aacute;ch nhiệm, vị tr&iacute; của luật ph&aacute;p đối với x&atilde; hội.</p> <p style="text-align: justify;">- Phần 2&nbsp;(tiếp đến "chất ph&aacute;c"): Mối quan hệ của luật ph&aacute;p với Nho gi&aacute;o.</p> <p style="text-align: justify;">- Phần 3 (c&ograve;n lại): Mối quan hệ luật ph&aacute;p với đạo đức.</p> <p style="text-align: justify;">&nbsp;</p> </div> <div id="sub-question-7" class="box-question top20"> <div style="margin-bottom: 10px; clear: both;"> <p><strong>Nội dung</strong></p> <p>Xin lập khoa luật b&agrave;n về sự cần thiết của luật ph&aacute;p đối với x&atilde; hội nhằm mục đ&iacute;ch thuyết phụ triều đ&igrave;nh cho mở khoa luật.</p> </div> </div> <div id="end_sub_question_nav"></div> </div>
Xem lời giải bài tập khác cùng bài