Hạnh phúc của một tang gia - Vũ Trọng Phụng
Soạn bài Hạnh phúc của một tang gia (chi tiết)
<div id="box-content"> <div style="margin-bottom: 10px; clear: both;">&nbsp;</div> <div id="sub-question-1" class="box-question top20"> <div style="margin-bottom: 10px; clear: both;"> <p><strong style="text-align: justify;">C&acirc;u 1 (trang 128 SGK Ngữ văn 11 tập 1)</strong></p> </div> <p style="text-align: justify;">Hạnh ph&uacute;c của một tang gia l&agrave; một phần của nhan đề chương XV tiểu thuyết Số đỏ do ch&iacute;nh Vũ Trọng Phụng đặt. Anh (chị) co suy nghĩ g&igrave; về nhan đề n&agrave;y v&agrave; t&igrave;nh huống tr&agrave;o ph&uacute;ng của đoạn tr&iacute;ch?</p> <p><strong>Hướng dẫn trả lời:</strong></p> <p style="text-align: justify;">- C&aacute;ch đặt t&ecirc;n nhan đề rất lạ, g&acirc;y cảm gi&aacute;c t&ograve; m&ograve;, ch&uacute; &yacute; cho người đọc v&agrave; cũng thể hiện một nghịch l&yacute; nực cười: trong tang gia m&agrave; lại c&oacute; hạnh ph&uacute;c.</p> <p style="text-align: justify;">- M&acirc;u thuẫn tr&agrave;o ph&uacute;ng cơ bản nằm ngay trong nhan đề. Đ&aacute;m con ch&aacute;u v&ocirc; c&ugrave;ng hạnh ph&uacute;c trước c&aacute;i chết của cụ Tổ v&igrave; họ đ&atilde; phải chờ đợi qu&aacute; l&acirc;u. Cụ cố Tổ mất đi đối với con ch&aacute;u n&agrave;y lại l&agrave; một niềm sung sướng v&igrave; ch&uacute;ng sẽ được hưởng gia t&agrave;i.</p> <p style="text-align: justify;">- Trong đoạn tr&iacute;ch n&agrave;y, t&aacute;c giả cũng dựng n&ecirc;n bối cảnh của một tang gia bối rối; chẳng những bối rối m&agrave; c&ograve;n rất lo lắng v&agrave; bận rộn. Nhưng nghịch l&yacute; lại tiếp tục được bộc lộ khi lo lắng, bận rộn kh&ocirc;ng phải cho một đ&aacute;m ma m&agrave; l&agrave; lo tổ chức cho chu đ&aacute;o, linh đ&igrave;nh một ng&agrave;y vui, một đ&aacute;m hội. Như vậy, c&aacute;ch đặt ti&ecirc;u đề vừa g&acirc;y ch&uacute; &yacute; cho người đọc, vừa phản &aacute;nh đ&uacute;ng một sự thật mỉa mai, h&agrave;i hước v&agrave; t&agrave;n nhẫn.</p> </div> <div id="sub-question-2" class="box-question top20"> <div style="margin-bottom: 10px; clear: both;"> <p>&nbsp;</p> </div> <p style="text-align: justify;"><strong>C&acirc;u 2 (trang 128 SGK Ngữ văn 11 tập 1)</strong></p> <p style="text-align: justify;">V&igrave; sao c&aacute;i chết của cụ cố tổ lại l&agrave; niềm hạnh ph&uacute;c của mọi th&agrave;nh vi&ecirc;n trong gia đ&igrave;nh cụ? Ph&acirc;n t&iacute;ch những niềm hạnh ph&uacute;c kh&aacute;c nhau của mỗi người trong đại gia đ&igrave;nh cụ cố Hồng v&agrave; những người đến đưa đ&aacute;m ma do c&aacute;i chết của cụ cố tổ đem lại.</p> <p><strong>Hướng dẫn trả lời:</strong></p> <p style="text-align: justify;">- C&aacute;i chết của cụ cố tổ lại l&agrave; niềm hạnh ph&uacute;c của mọi th&agrave;nh vi&ecirc;n trong gia đ&igrave;nh cụ v&igrave; con ch&aacute;u sẽ được hưởng gia t&agrave;i.&nbsp;</p> <p style="text-align: justify;">- Niềm hạnh ph&uacute;c của mỗi th&agrave;nh vi&ecirc;n:</p> <p style="text-align: justify;">+ Cụ cố Hồng mơ m&agrave;ng nghĩ đến cảnh m&igrave;nh mặc đồ x&ocirc; gai chống gậy ho lụ khụ để thi&ecirc;n hạ b&igrave;nh phẩm ngợi khen.</p> <p style="text-align: justify;">+ B&agrave; văn minh th&igrave; sốt cả ruột v&igrave; m&atilde;i kh&ocirc;ng được mặc những đồ x&ocirc; gai t&acirc;n thời, c&aacute;i mũ mấn trắng viền đen.</p> <p style="text-align: justify;">+ C&ocirc; Tuyết sẽ c&oacute; dịp khoe th&acirc;n thể n&otilde;n n&agrave; của m&igrave;nh, mặc một bộ &aacute;o thơ ng&acirc;y để chứng tỏ m&igrave;nh c&ograve;n trong trắng.</p> <p style="text-align: justify;">+ Những người đến dự tang th&igrave; như l&agrave; cụ cố chết đi để c&oacute; một buổi họp mặt v&agrave; khoe đủ thứ trang phục hoặc ph&ecirc; b&igrave;nh đủ kiểu&hellip;</p> <p style="text-align: justify;">=&gt; Mỗi người đều c&oacute; những niềm hạnh ph&uacute;c ri&ecirc;ng, nhưng bọn ch&uacute;ng chỉ h&agrave;nh động như những kẻ bất hiếu. Qua đ&acirc;y ph&ecirc; ph&aacute;n những kẻ lố lăng đồi bại v&agrave; c&oacute; những h&agrave;nh động kh&ocirc;ng c&oacute; nh&acirc;n t&iacute;nh v&agrave; to&agrave;n những kẻ bất hiếu.</p> </div> <div id="sub-question-3" class="box-question top20"> <div style="margin-bottom: 10px; clear: both;"> <p>&nbsp;</p> </div> <p style="text-align: justify;"><strong>C&acirc;u 3 (trang 128 SGK Ngữ văn 11 tập 1)</strong></p> <p style="text-align: justify;">Anh (chị) h&atilde;y ph&acirc;n t&iacute;ch cảnh "đ&aacute;m ma gương mẫu".</p> <p><strong>Hướng dẫn trả lời:</strong></p> <p style="text-align: justify;">- To&agrave;n cảnh đ&aacute;m tang khiến cho người đọc h&igrave;nh dung được sự nhốn nh&aacute;o, pha tạp T&acirc;y T&agrave;u của đ&aacute;m tang. N&oacute; l&agrave;m lộ r&otilde; vẻ học đ&ograve;i v&ocirc; học v&agrave; rởm đời của tang chủ:</p> <p style="text-align: justify;">+ Đủ cả k&egrave;n Ta, k&egrave;n T&acirc;y, k&egrave;n T&agrave;u.</p> <p style="text-align: justify;">+ H&agrave;ng trăm c&acirc;u đối, v&ograve;ng hoa, bức trướng.</p> <p style="text-align: justify;">- Khi mi&ecirc;u tả cận cảnh, t&aacute;c giả ch&uacute; &yacute; đến những h&agrave;nh động, những lời b&agrave;n t&aacute;n thầm th&igrave; của những người đi đưa đ&aacute;m. Những c&acirc;u chuyện chẳng li&ecirc;n quan g&igrave; đến người chết.</p> <p style="text-align: justify;">- Nh&agrave; văn đ&atilde; lặp lại điệp kh&uacute;c &ldquo;Đ&aacute;m cứ đi&hellip;&rdquo; như một sự ch&acirc;m biếm ngầm. Một đ&aacute;m ma hỗn độn v&agrave; h&agrave;i hước, pha tạp đủ thứ, học đ&ograve;i đủ kiểu để khoe khoang. Xe chở người chết cứ đi, người đưa cứ chim chuột nhau, con ch&aacute;u cứ hưởng thụ niềm hạnh ph&uacute;c sung sướng của m&igrave;nh. Mỗi người một t&acirc;m l&yacute;, một mục đ&iacute;ch kh&aacute;c nhau, hội tụ lại để thực hiện &ldquo;nghĩa tử l&agrave; nghĩa tận&rdquo; với người chết. Điểm nổi bật nhất v&agrave; chung nhất của đ&aacute;m người n&agrave;y l&agrave; sự giả dối, th&oacute;i đạo đức giả.</p> </div> <div id="sub-question-4" class="box-question top20"> <div style="margin-bottom: 10px; clear: both;"> <p>&nbsp;</p> </div> <p style="text-align: justify;"><strong>C&acirc;u 4 (trang 128 SGK Ngữ văn 11 tập 1)</strong></p> <p style="text-align: justify;">Từ niềm "hạnh ph&uacute;c" của c&aacute;c nh&acirc;n vật do c&aacute;i chết của cụ cố tổ đem lại v&agrave; cảnh tượng của c&aacute;i đ&aacute;m tang gương mẫu, anh chị nhận x&eacute;t như thế n&agrave;o về x&atilde; hội thượng lưu th&agrave;nh thị đương thời? Th&aacute;i độ của nh&agrave; văn với x&atilde; hội n&agrave;y ra sao?</p> <p><strong>Hướng dẫn trả lời:</strong></p> <p style="text-align: justify;">- Một x&atilde; hội suy t&agrave;n với những chế độ thối n&aacute;t, t&aacute;c giả đ&atilde; mi&ecirc;u tả đầy đủ những h&igrave;nh ảnh đ&oacute; để thể hiện những h&igrave;nh ảnh chi tiết trong đoạn văn, h&igrave;nh ảnh n&agrave;y biểu tượng cho một điều đ&oacute; l&agrave; đồng tiền l&agrave;m mờ mắt con người họ chỉ biết đến tiền m&agrave; kh&ocirc;ng biết đến t&igrave;nh người.</p> </div> <div id="sub-question-5" class="box-question top20"> <div style="margin-bottom: 10px; clear: both;"> <p>&nbsp;</p> </div> <p style="text-align: justify;"><strong>C&acirc;u 5 (trang 128 SGK Ngữ văn 11 tập 1)</strong></p> <p style="text-align: justify;">Anh (chị) nhận x&eacute;t g&igrave; về nghệ thuật tr&agrave;o ph&uacute;ng của Vũ Trọng Phụng ở đoạn tr&iacute;ch n&agrave;y?</p> <p><strong>Hướng dẫn trả lời:</strong></p> <p style="text-align: justify;">- Từ một t&igrave;nh huống tr&agrave;o ph&uacute;ng cơ bản &ndash;&nbsp;<em>Hạnh ph&uacute;c của một tang gia</em>&nbsp;được t&aacute;c giả triển khai m&acirc;u thuẫn theo nhiều t&igrave;nh huống kh&aacute;c nhau, tạo n&ecirc;n một m&agrave;n h&agrave;i kịch lớn, phong ph&uacute; v&agrave; biến h&oacute;a kh&ocirc;n lường g&acirc;y nhiều th&uacute; vị cho người đọc. Một trong những thủ ph&aacute;p quen thuộc được t&aacute;c giả sử dụng l&agrave; ph&aacute;t hiện những chi tiết đối lập gay gắt nhưng c&ugrave;ng tồn tại trong một sự vật, một con người để từ đ&oacute; l&agrave;m bật l&ecirc;n tiếng cười ch&acirc;m biếm.</p> <p style="text-align: justify;">- Ngo&agrave;i ra, t&aacute;c giả c&ograve;n sử dụng nhiều thủ ph&aacute;p cường điệu: n&oacute;i ngược, n&oacute;i mỉa mai&hellip; sử dụng đan xen linh hoạt trong đoạn tr&iacute;ch v&agrave; đều mang lại hiệu quả nhất định. Chẳng hạn, c&aacute;i chết của cụ tổ khiến mọi người trong c&aacute;i đại gia đ&igrave;nh bất hiếu kh&ocirc;ng ai giống ai. Đặc biệt, đ&aacute;m rước đưa ma được tổ chức nhố nhăng, lố bịch v&agrave; trở th&agrave;nh cơ hội tốt để mọi người gặp gỡ, giao lưu, ph&ocirc; trương thanh thế v&agrave; cười cợt, n&oacute;i xấu, mỉa mai, chim chuột nhau...</p> <p style="text-align: justify;">- T&aacute;c giả c&ograve;n c&oacute; con mắt tinh đời để nh&igrave;n thấy v&agrave; mi&ecirc;u tả đ&uacute;ng c&aacute;i n&eacute;t ri&ecirc;ng của từng nh&acirc;n vật xuất hiện trong đoạn tr&iacute;ch. Ng&ograve;i b&uacute;t mi&ecirc;u tả của Vũ Trọng Phụng linh hoạt, biến h&oacute;a, gi&agrave;u yếu tố h&agrave;i hước g&acirc;y cười v&agrave; sắc sảo tinh tế đến từng chi tiết nhỏ. Vũ Trọng Phụng xứng đ&aacute;ng l&agrave; một bậc thầy &ndash; một nh&agrave; văn hiện thực xuất sắc trong việc sử dụng nghệ thuật tr&agrave;o ph&uacute;ng.</p> </div> <p style="text-align: justify;">&nbsp;</p> <h4 style="text-align: justify;">Luyện tập</h4> <div id="sub-question-6" class="box-question top20"> <p style="text-align: justify;"><strong>C&acirc;u hỏi (trang 128 SGK Ngữ văn 11 tập 1)</strong></p> <p style="text-align: justify;">H&atilde;y chỉ ra những m&acirc;u thuẫn v&agrave; những ch&acirc;n dung tr&agrave;o ph&uacute;ng ở đoạn tr&iacute;ch <em>Hạnh ph&uacute;c của một tang gia.</em></p> <p><strong>Hướng dẫn trả lời:</strong></p> <p style="text-align: justify;"><span style="text-decoration: underline;">M&acirc;u thuẫn tr&agrave;o ph&uacute;ng trong đoạn tr&iacute;ch:</span></p> <p style="text-align: justify;">- C&acirc;u chuyện của Xu&acirc;n t&oacute;c đỏ v&agrave; c&aacute;i chết của cụ tổ. Một kẻ c&oacute; tội như Xu&acirc;n ngờ đ&acirc;u lại trở th&agrave;nh c&oacute; đại c&ocirc;ng với gia đ&igrave;nh.</p> <p style="text-align: justify;">- M&acirc;u thuẫn tr&agrave;o ph&uacute;ng c&ograve;n thể hiện ngay trong tựa đề của chương n&agrave;y &ldquo;Hạnh ph&uacute;c của một tang gia&rdquo;.</p> <p style="text-align: justify;">- Mi&ecirc;u tả tỉ mỉ niềm hạnh ph&uacute;c của mọi người trước c&aacute;i chết của cụ cố tổ</p> <p style="text-align: justify;">=&gt; Vũ Trọng Phụng đ&atilde; lột bộ mặt thật của x&atilde; hội lố lăng, chuộng h&igrave;nh thức, kh&ocirc;ng ch&uacute;t t&igrave;nh người, vạch trần ch&acirc;n tướng của những hạng người mang danh thượng lưu tr&iacute; thức, văn minh nhưng thực chất l&agrave; cặn b&atilde;, đạo đức giả</p> <p style="text-align: justify;"><span style="text-decoration: underline;">Những nh&acirc;n vật tr&agrave;o ph&uacute;ng:</span></p> <p style="text-align: justify;">Cụ cố Hồng, vợ chồng Văn Minh, c&ocirc; Tuyết, cậu T&uacute; T&acirc;n, &ocirc;ng Ph&aacute;n mọc sừng, Xu&acirc;n T&oacute;c Đỏ. B&ecirc;n cạnh đ&oacute; l&agrave; ch&acirc;n dung của những người ngo&agrave;i gia đ&igrave;nh (hai t&ecirc;n cảnh s&aacute;t Min Đơ, Min Toa, bạn cụ cố Hồng...)</p> <p style="text-align: justify;">=&gt; T&aacute;c giả t&aacute;i hiện được thực trạng x&atilde; hội thượng lưu với bản chất gian manh, lố bịch, rởm đời l&uacute;c bấy giờ.</p> </div> <div id="sub-question-7" class="box-question top20"> <p>&nbsp;</p> <h4 style="text-align: justify;">T&oacute;m tắt</h4> <p style="text-align: justify;">C&aacute;i chết của cụ gi&agrave; v&agrave; những người c&oacute; c&ocirc;ng lớn nhất g&acirc;y ra c&aacute;i chết ấy l&agrave; Xu&acirc;n t&oacute;c đỏ. T&aacute;c giả t&aacute;i hiện lại qu&aacute; tr&igrave;nh chạy chữa để giải th&iacute;ch nguy&ecirc;n nh&acirc;n c&aacute;i chết của &ocirc;ng cụ. Những b&agrave;i thuốc khủng khiếp của c&aacute;c &ocirc;ng lang v&agrave; sự bối rối của cụ cố Hồng khi cha chết cũng được nh&agrave; văn ch&uacute; &yacute; mi&ecirc;u tả trong đoạn n&agrave;y. Đ&aacute;m con ch&aacute;u v&ocirc; c&ugrave;ng hạnh ph&uacute;c trước c&aacute;i chết của cụ Tổ v&igrave; họ đ&atilde; phải chờ đợi qu&aacute; l&acirc;u. Họ v&ocirc; c&ugrave;ng sốt ruột v&igrave; việc chuẩn bị nghi lễ được tiến h&agrave;nh qu&aacute; chậm chạp. Mỗi người một t&iacute;nh to&aacute;n, một niềm hạnh ph&uacute;c ri&ecirc;ng n&ecirc;n họ h&aacute;o hức chờ đợi đ&aacute;m tang. T&aacute;c giả tập trung mi&ecirc;u tả cảnh đ&aacute;m tang. Đặc biệt ch&uacute; &yacute; đến những người được hưởng hạnh ph&uacute;c từ đ&aacute;m tang n&agrave;y, từ người được thu&ecirc; tr&ocirc;ng coi, kh&aacute;ch dự đ&aacute;m đến c&ocirc; Tuyết v&agrave; đ&aacute;m con ch&aacute;u. Nổi bật nhất trong đ&aacute;m tang l&agrave; c&ocirc; Tuyết với phục tang mang t&ecirc;n Ng&acirc;y thơ. Đ&aacute;m tang được tổ chức linh đ&igrave;nh. Xu&acirc;n xuất hiện v&agrave;o giờ ch&oacute;t khiến cụ b&agrave; v&agrave; Tuyết rất cảm động. Cảnh đưa tang. Đ&aacute;m tang được giễu qua c&aacute;c phố, đi đến đ&acirc;u l&agrave;m nhốn nh&aacute;o đến đ&oacute;. Những người tham gia đ&aacute;m tang đều rất thời trang, họ th&igrave; thầm những c&acirc;u chuyện đang l&agrave; mốt của thời thượng, họ t&aacute;n tỉnh, chim chuột nhau. Cảnh hạ huyệt. Cậu T&uacute; T&acirc;n say sưa chụp ảnh. Cụ cố Hồng cố tỏ vẻ đau khổ, &ocirc;ng Ph&aacute;n vừa kh&oacute;c than thảm thiết vừa l&eacute;n trả tiền c&ocirc;ng cho Xu&acirc;n v&igrave; Xu&acirc;n đ&atilde; g&acirc;y ra c&aacute;i chết của &ocirc;ng cụ.</p> </div> <div id="sub-question-8" class="box-question top20"> <div style="margin-bottom: 10px; clear: both;"> <p>&nbsp;</p> </div> <h4>Bố cục</h4> <p>- Phần 1&nbsp;(từ đầu đến "cho Tuyết vậy"): Niềm vui v&agrave; hanh ph&uacute;c của c&aacute;c th&agrave;nh vi&ecirc;n khi cụ tổ qua đời</p> <p>- Phần 2&nbsp;(tiếp đến "đ&aacute;m cứ đi"): Cảnh đ&aacute;m ma gương mẫu</p> <p>- Phần 3 (c&ograve;n lại): Cảnh hạ huyệt</p> <p>&nbsp;</p> </div> <div id="sub-question-9" class="box-question top20"> <div style="margin-bottom: 10px; clear: both;"> <h4>Nội dung ch&iacute;nh</h4> <p>Qua đoạn tr&iacute;ch <em>Hạnh ph&uacute;c của một tang gia</em>, thấy được bản chất lố lăng, đồi bại của x&atilde; hội thượng lưu th&agrave;nh thị những năm trước C&aacute;ch mạng th&aacute;ng T&aacute;m 1945.</p> </div> </div> <div id="end_sub_question_nav"></div> </div>
Xem lời giải bài tập khác cùng bài