Soạn bài xưng hô trong hội thoại SGK Ngữ văn 9 tập 1 chi tiết

<div id="box-content"> <div style="margin-bottom: 10px; clear: both;"> <p> </p> </div> <div id="before_sub_question_nav"></div> <div style="height: auto !important;" data-id="sp-target-div-outstream"><strong>I. QUAN HỆ GIỮA PHƯƠNG CHÂM HỘI THẢO VỚI TÌNH HUỐNG GIAO TIẾP</strong></div> <div id="sub-question-1" class="box-question top20"> <div class="Section1"> <p class="Heading30" style="text-align: justify;"><strong>Trả lời câu 1 (Trang 38 SGK Ngữ văn 9, Tập 1)</strong></p> <p class="Heading30" style="text-align: justify;">Hãy nêu một số từ ngữ dùng để xưng hô trong tiếng Việt và cho biết cách dùng những từ ngữ đó?</p> <p class="Heading30" style="text-align: justify;"><strong>Hướng dẫn trả lời:</strong></p> <p class="Heading30" style="text-align: justify;">Một số từ ngữ dùng để xưng hô trong tiếng Việt: tôi, mình, cậu, tớ, anh, chị, chúng tôi, bọn mày, bọn tao...</p> <p class="Bodytext0" style="text-align: justify;">- Khi để xưng, người nói dùng: tôi, mình, tớ... với người đối thoại gọi là cậu, anh, chị....</p> <p class="Bodytext70" style="text-align: justify;">- Nếu dùng ở số nhiều: chúng tôi, bọn mày, bọn tao...</p> <p class="Bodytext70" style="text-align: justify;"> </p> <p class="Bodytext0" style="text-align: justify;"><strong>Trả lời câu 2 (Trang 38 SGK Ngữ văn 9, Tập 1)</strong></p> <p class="Bodytext0" style="text-align: justify;">Xác định các từ ngữ xưng hô trong hai đoạn trích trên? Phân tích sự thay đổi về cách xưng hô của Dế Mèn và Dế Choắt trong đoạn trích (a) và đoạn trích (b). Giải thích sự thay đổi đó.</p> <p class="Bodytext0" style="text-align: justify;"><strong>Hướng dẫn trả lời:</strong></p> <p class="Bodytext0" style="text-align: justify;"><strong>* Từ ngữ xưng hô trong hai đoạn:</strong></p> <p style="text-align: justify;">- Dế Mèn - nhân vật kể chuyện xưng <em>"tôi"</em></p> <p style="text-align: justify;">- Dế Mèn xưng hô với Dế Choắt: <em>ta - chú mày</em> trong đoạn trích (1), <em>tôi - anh</em> trong đoạn trích (2).</p> <p style="text-align: justify;">- Dế Choắt xưng hô với Dế Mèn: <em>em - anh</em> trong đoạn trích (1), <em>tôi - anh</em> trong đoạn trích (2).</p> <p style="text-align: justify;"><strong>* Phân tích và giải thích sự thay đổi từ ngữ xưng hô.</strong></p> </div> <p class="Bodytext0" style="text-align: justify;" align="left">- Trong đoạn trích thứ nhất, sự xưng hô của hai nhân vật rất khác nhau, đó là sự xưng hô bất bình đẳng của một kẻ ở vị thế yếu, cảm thấy mình thấp hèn, cần nhờ vả người khác và một kẻ ở vị thế mạnh, kiêu căng và hách dịch. Nhưng trong đoạn trích thứ hai, sự xưng hô thay đổi hẳn, đó là sự xưng hô bình đẳng (tôi - anh), không ai thấy mình thấp hơn hay cao hơn người đôi thoại.</p> <p class="Bodytext0" style="text-align: justify;">- Có sự thay đổi về xưng hô như vậy vì tình huống giao tiếp thay đổi, vị thế của hai nhân vật không còn như trong đoạn trích thứ nhất nữa. Dế Choắt không còn coi mình là đàn em, cần nhờ vả, nương tựa Dế Mèn nữa mà nói với Dế Mèn những lời trăng trối với tư cách là một người bạn.</p> </div> <div id="sub-question-2" class="box-question top20"> <p> </p> <p class="Bodytext0"><strong>II. LUYỆN TẬP</strong></p> </div> <div id="sub-question-3" class="box-question top20"> <p style="text-align: justify;"><strong>Trả lời câu 1 (Trang 39 SGK Ngữ văn 9, Tập 1)</strong></p> <p style="text-align: justify;">Có lần, một giáo sư Việt Nam nhận được thư mời dự đám cưới của một nữ học viên châu Âu đang học tiếng Việt. Trong thư có dòng chữ:</p> <p style="text-align: justify;"><em>"Ngày mai, chúng ta làm lễ thành hôn, mời thầy đến dự."</em></p> <p style="text-align: justify;">Lời mời trên có sự nhầm lẫn trong cách dùng từ như thế nào? Vì sao có sự nhầm lẫn đó?</p> <p><strong>Hướng dẫn trả lời:</strong></p> <p style="text-align: justify;">- Ngôn ngữ châu Âu có từ xưng là 1 từ để chỉ số phức (như “we” trong tiếng Anh) nên có thể dịch sang tiếng Việt là <em>chúng tôi</em> hoặc <em>chúng ta</em> tùy thuộc vào tình huống.</p> <p style="text-align: justify;">- Do ảnh hưởng của thói quen trong tiếng mẹ đẻ nên cô học viên có sự nhầm lẫn, làm cho ta có thể hiểu lễ thành hôn là của cô học viên và vị giáo sư Việt Nam.</p> </div> <div id="sub-question-4" class="box-question top20"> <div style="margin-bottom: 10px; clear: both;"> <p> </p> </div> <p style="text-align: justify;"><strong>Trả lời câu 2 (Trang 40 SGK Ngữ văn 9, Tập 1)</strong></p> <p style="text-align: justify;">Trong các văn bản khoa học, nhiều khi tác giả của văn bản chỉ là một người nhưng vẫn xưng <em>chúng tôi</em> chứ không xưng <em>tôi</em>. Giải thích vì sao?</p> <p><strong>Hướng dẫn trả lời:</strong></p> <p style="text-align: justify;">Việc dùng <em>chúng tôi</em> thay cho <em>tôi</em> trong các văn bản khoa học nhằm tăng thêm tính khách quan cho những luận điểm khoa học trong văn bản. Ngoài ra, việc xưng hô này còn thể hiện sự khiêm tốn của tác giả.</p> </div> <div id="sub-question-5" class="box-question top20"> <div style="margin-bottom: 10px; clear: both;"> <p> </p> </div> <p style="text-align: justify;"><strong>Trả lời câu 3 (Trang 40 SGK Ngữ văn 9, Tập 1)</strong></p> <p style="text-align: justify;">Phân tích từ xưng hô mà cậu bé dùng để nói với mẹ mình và nói với sứ giả. Cách xưng hô như vậy nhằm thể hiện điều gì?</p> <p><strong>Hướng dẫn trả lời:</strong></p> <p style="text-align: justify;">- Đứa bé gọi mẹ của mình theo cách gọi thông thường. Nhưng xưng hô với sứ giả thì sử dụng những từ ta - ông. Cách xưng hô như vậy cho thấy Thánh Gióng là một đứa bé khác thường.</p> <p style="text-align: justify;">- Mặt khác, điều đó báo trước, đối với người mẹ, Gióng chỉ là một đứa trẻ, nhưng đối với quốc gia, xã hội, Gióng sẽ là một người anh hùng.</p> </div> <div id="sub-question-6" class="box-question top20"> <div style="margin-bottom: 10px; clear: both;"> <p> </p> </div> <p style="text-align: justify;"><strong>Trả lời câu 4 (Trang 40 SGK Ngữ văn 9, Tập 1)</strong></p> <p style="text-align: justify;">Phân tích cách dùng từ xưng hô và thái độ của người nói trong câu chuyện.</p> <p><strong>Hướng dẫn trả lời:</strong></p> <p style="text-align: justify;">Vị tướng, tuy đã trở thành một nhân vật nổi tiếng, có quyền cao chức trọng, nhưng vẫn gọi thầy cũ của mình là thầy và xưng là em. Ngay khi người thầy giáo già gọi vị tướng là ngài thì ông vẫn không hề thay đổi cách xưng hô. Cách xưng hô đó thể hiện thái độ kính cẩn và lòng biết ơn của vị tướng đốì với thầy giáo của mình. Đó quả là bài học sâu sắc về tinh thần “tôn sư trọng đạo”, rất đáng đế noi theo.</p> <p style="text-align: justify;"> </p> </div> <div id="sub-question-7" class="box-question top20"> <p style="text-align: justify;"><strong>Trả lời câu 5 (Trang 40 SGK Ngữ văn 9, Tập 1)</strong></p> <p style="text-align: justify;">Phân tích tác động của việc dùng từ xưng hô trong câu nói của Bác.</p> <p><strong>Hướng dẫn trả lời:</strong></p> <p style="text-align: justify;">Trước năm 1945, đất nước ta còn là một nước phong kiến. Người đứng đầu nhà nước là vua. Vua không bao giờ xưng với dân chúng của mình là tôi, mà xưng là trẫm. Việc Bác, người đứng đầu nhà nước Nam mới, xưng là tôi và gọi dân chúng là đồng bào tạo cho người nghe cảm giác gần gũi, thân thiết với người nói, đánh dấu một bước ngoặt trong quan hệ giữa lãnh tụ và nhân dân trong một đất nước dân chủ.</p> </div> <div id="sub-question-8" class="box-question top20"> <div style="margin-bottom: 10px; clear: both;"> <p> </p> </div> <p class="Bodytext0" style="text-align: justify;"><strong>Trả lời câu 6 (Trang 40 SGK Ngữ văn 9, Tập 1)</strong></p> <p class="Bodytext0" style="text-align: justify;">Các từ ngữ xưng hô trong đoạn trích trên được ai dùng và dùng với ai? Phân tích vị thế xã hội, thái độ, tính cách của từng nhân vật qua cách xưng hô của họ. Nhận xét sự thay đổi cách xưng hô của chị Dậu và giải thích lí do của sự thay đổi đó.</p> <p><strong>Hướng dẫn trả lời:</strong></p> <p class="Bodytext0" style="text-align: justify;">- Các từ ngữ xưng hô trong đoạn trích này là của một kẻ có vị thế, quyền lực (cai lệ) và một người dân bị áp bức (chị Dậu).</p> <p class="Bodytext0" style="text-align: justify;">- Cách xưng hô của cai lệ thể hiện sự trịch thượng, hống hách. Còn cách xưng hô của chị Dậu ban đầu hạ mình, nhẫn nhục (nhà cháu - ông), nhưng sau đó thay đổi hoàn toàn: tôi - ông, rồi bà - mày. Sự thay đổi cách xưng hô đó thể hiện sự thay đổi thái độ và hành vi ứng xử của nhân vật. Nó thể hiện sự phản kháng quyết liệt của con người khi bị dồn đến bước đường cùng.</p> <p class="Bodytext0" style="text-align: right;"> </p> </div> <div id="end_sub_question_nav"></div> </div>

Xem lời giải bài tập khác cùng bài