Phong cách Hồ Chí Minh - Lê Anh Trà
Soạn bài Phong cách Hồ Chí Minh SGK Ngữ văn 9 tập 1 chi tiết
<div id="box-content">
<div style="margin-bottom: 10px; clear: both;">
<p><strong>VÀI NÉT VỀ TÁC GIẢ - TÁC PHẨM</strong></p>
</div>
<div id="sub-question-1" class="box-question top20">
<div style="margin-bottom: 10px; clear: both;">
<p><strong>1. Tác giả</strong></p>
<p>- Lê Anh Trà sinh năm 1927, mất năm 1999.</p>
<p>- Quê ở xã Phổ Minh, huyện Đức Phổ, tỉnh Quảng Ngãi.</p>
<p>- Là một nhà quân sự, nhà văn - nhà văn hóa tiêu biểu của Việt Nam.</p>
<p><strong>2. Tác phẩm</strong></p>
<p><strong>- Xuất xứ: </strong>Phong cách Hồ Chí Minh được trích từ “Phong cách Hồ Chí Minh, cái vĩ đại gắn với cái giản dị, trong Hồ Chí Minh và văn hóa Việt Nam" của Viện Văn hóa xuất bản, Hà Nội, 1990.</p>
<p><strong>- Bố cục: </strong>Gồm hai phần:</p>
<p>+ Phần 1: (Từ đầu đến “<em>nhưng đồng thời rất mới, rất hiện đại</em>”): Sự tiếp thu tinh hoa, văn hóa nhân loại của Hồ Chí Minh.</p>
<p>+ Phần 2. (Còn lại): Biểu hiện của nét đẹp trong phong cách Hồ Chí Minh.</p>
<p><strong>- Tóm tắt: </strong>Trong cuộc đời đầy truân chuyên của mình, Hồ Chí Minh đã được tiếp xúc với nhiều nền văn hóa các nước và thành thạo nhiều thứ tiếng khác nhau: Pháp, Anh, Hoa, Nga… Nhưng những nét văn hóa quốc tế ấy vẫn không làm ảnh hưởng đến nhân cách của một con người đậm chất Việt Nam với lối sống giản dị. Từ cuộc sống hằng ngày đến cách làm việc. Nếp sống giản dị và thanh đạm ấy giống như các vị danh nho thời xưa. Đó hoàn toàn không phải là một cách tự thần thánh hóa, làm cho mình khác người. Đó là lối sống thanh cao, một cách di dưỡng tinh thần của Bác.</p>
</div>
<p style="text-align: justify;"> </p>
<p style="text-align: justify;"><strong>ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN</strong></p>
<p style="text-align: justify;"><strong>Câu 1 (Trang 8 SGK Ngữ văn 9, Tập 1)</strong></p>
<p style="text-align: justify;">Vốn tri thức văn hóa nhân loại của Chủ tịch Hồ Chí Minh sâu rộng như thế nào? Vì sao Người lại có được vốn tri thức sâu rộng như vậy?</p>
<p><span style="text-align: justify;"><strong>Hướng dẫn trả lời:</strong></span></p>
<p><span style="text-align: justify;">- Hồ Chí Minh có một vốn tri thức văn hoá nhân loại sâu rộng. Đó là những hiểu biết uyên thâm về các dân tộc và nhân dân thế giới, văn hoá thế giới từ Đông sang Tây, từ văn hoá các nước châu Á, châu Âu cho đến châu Phi, châu Mĩ.</span></p>
<p style="text-align: justify;">- Người có vốn tri thức văn hóa sâu rộng vì:</p>
<p style="text-align: justify;">+ Học tập để nói và viết thạo nhiều thứ tiếng nước ngoài như: Pháp, Anh, Hoa, Nga…;</p>
<p style="text-align: justify;">+ Đi nhiều nơi, làm nhiều nghề - tức là học hỏi từ thực tiễn và lao động;</p>
<p style="text-align: justify;">+ Tìm hiểu văn hoá, nghệ thuật của các khu vực khác nhau trên thế giới một cách sâu sắc, uyên thâm;</p>
<p style="text-align: justify;">- Điều quan trọng là Hồ Chí Minh đã tiếp thu tinh hoa văn hóa nước ngoài một cách có chọn lọc, không ảnh hưởng thụ động. Người biết tiếp thu cái hay, cái đẹp đồng thời với việc phê phán những hạn chế, những tiêu cực của chủ nghĩa tư bản, trên nền tảng văn hóa dân tộc và ảnh hưởng quốc tế mà nhào nặn một nhân cách rất Việt Nam, rất bình dị, rất phương Đông và cũng rất hiện đại.</p>
</div>
<div id="sub-question-2" class="box-question top20">
<p> </p>
<div style="margin-bottom: 10px; clear: both;">
<p><strong>Câu 2 (Trang 8 SGK Ngữ văn 9, Tập 1)</strong></p>
</div>
<p style="text-align: justify;">Lối sống rất bình dị, rất Việt Nam, rất phương Đông của Bác Hồ được biểu hiện như thế nào?</p>
<p><span style="text-align: justify;"><strong>Hướng dẫn trả lời:</strong></span></p>
<p style="text-align: justify;">Những biểu hiện chứng tỏ lối sống rất bình dị, rất Việt Nam, rất phương Đông của Hồ Chí Minh:</p>
<p style="text-align: justify;">- Nơi ở và nơi làm việc rất mộc mạc đơn sơ: “chiếc nhà sàn nhỏ bằng gỗ bên cạnh chiếc ao”, chiếc nhà sàn “chỉ vẻn vẹn có vài phòng tiếp khách, họp Bộ Chính trị, làm việc và ngủ, với những đồ đạc rất mộc mạc đơn sơ”</p>
<p style="text-align: justify;">- Trang phục hết sức giản dị: bộ quần áo bà ba nâu, chiếc áo trấn thủ, đôi dép lốp thô sơ</p>
<p style="text-align: justify;">- Ăn uống rất đạm bạc: cá kho, rau luộc, dưa ghém, cà muối, cháo hoa...</p>
</div>
<div id="sub-question-3" class="box-question top20">
<p> </p>
<div style="margin-bottom: 10px; clear: both;">
<p><strong>Câu 3 (Trang 8 SGK Ngữ văn 9, Tập 1)</strong></p>
</div>
<p style="text-align: justify;">Vì sao có thể nói lối sống của Bác là sự kết hợp giữa giản dị và thanh cao?</p>
<p><span style="text-align: justify;"><strong>Hướng dẫn trả lời:</strong></span></p>
<p style="text-align: justify;">Lối sống của Hồ Chí Minh giản dị mà thanh cao một cách tự nhiên:</p>
<p style="text-align: justify;">- Giản dị mà không kham khổ</p>
<p style="text-align: justify;">- Không phải là một cách tự thần thánh hoá, tự làm cho khác đời, hơn đời mà xuất phát từ cốt cách, từ trong quan niệm thẩm mĩ thuần thục, tự nhiên của nhân cách Hồ Chí Minh</p>
<p style="text-align: justify;">- Bản lĩnh, ý chí của một người chiến sĩ cách mạng đã hòa nhập cùng tâm hồn một nhà thơ lớn. Khao khát cống hiến cho tổ quốc bao nhiêu thì người lại càng yêu thiên nhiên, yêu cuộc sống bấy nhiêu</p>
<p style="text-align: justify;">- Vẻ đẹp tâm hồn Người: rất mạnh mẽ song cũng rất lãng mạn, rất thơ.</p>
</div>
<div id="sub-question-4" class="box-question top20">
<p> </p>
<div style="margin-bottom: 10px; clear: both;">
<p><strong>Câu 4 (Trang 8 SGK Ngữ văn 9, Tập 1)</strong></p>
</div>
<p style="text-align: justify;">Nêu cảm nhận của em về những nét đẹp trong phong cách Hồ Chí Minh.</p>
<p><span style="text-align: justify;"><strong>Hướng dẫn trả lời:</strong></span></p>
<p style="text-align: justify;">- Con người Hồ Chí Minh là sự kết hợp hài hòa, trọn vẹn giữa truyền thống văn hóa dân tộc với tinh hoa văn hóa nhân loại.</p>
<p style="text-align: justify;">- Lối sống rất dân tộc, rất Việt Nam của Bác gợi cho ta nhớ đến các vị hiền triết trong lịch sử như Nguyễn Trãi ở Côn Sơn với lối sống giản dị, thanh cao.</p>
</div>
</div>
<p> </p>
<div id="box-content">
<div id="sub-question-5" class="box-question top20">
<p style="text-align: justify;"><strong>LUYỆN TẬP</strong></p>
<p style="text-align: justify;">Tìm đọc và kể lại những câu chuyện về lối sống giản dị mà thanh cao đẹp của Chủ tịch Hồ Chí Minh</p>
<p><span style="text-align: justify;"><strong>Hướng dẫn trả lời:</strong></span></p>
<p style="text-align: center;"><strong>Sinh hoạt giản dị của Bác Hồ</strong></p>
<p style="text-align: justify;"> Trong những năm kháng chiến chống thực dân Pháp, Bác Hồ sống và làm việc trên chiến khu Việt Bắc, Người luôn luôn giữ một nếp sống giản dị và thanh bạch. Đất nước giải phóng, hòa bình lập lại, trở về Thủ đô, là Chủ tịch nước nhưng Bác vẫn giữ nếp sống ấy.</p>
<p style="text-align: justify;"> Tại Phủ chủ tịch, Hà Nội, vào mùa hè nắng chang chang, trời oi ả, Bác vẫn đi bách bộ ra tận đình Hội đồng (Hội đồng Chính phủ hay họp ở ngôi đình cổ này) cách ba, bốn trăm mét. Mồ hôi ra ướt áo. Trời quá nóng bức, bác sĩ Lê Văn Mẫn đi bên cạnh quạt cho Bác. Lúc đầu vì chưa chuẩn bị nên bác sĩ mang theo quạt lông chim, Bác phê bình nhẹ nhàng: Chú làm như ở trong triều ấy. Thấy vậy, ông vội cất đi. Khi Bác đi qua bụi cọ ông nghĩ ra cách cắt mảnh lá cọ làm quạt, chắc Bác vừa ý.</p>
<p style="text-align: justify;"> Quạt lá cọ có cái tiện là nếu đầu tua rách thì cắt bớt đi. Ngày hôm sau ông đã có quạt lá cọ đi phe phẩy bên cạnh Bác. Sau khi đi bách bộ xong Bác bảo để quạt lại cho Bác. Về sau ở trong cơ quan xuất hiện rất nhiều quạt lá cọ. Bác sợ lạc mất quạt của mình nên châm thuốc lá vào quạt làm dấu. Bác cũng dùng quạt giấy, nhưng quạt giấy có nhược điểm là lúc mới có mùi hôi, khó chịu, lúc cũ hay gẫy nan. Theo ý Bác ông đã phải làm nẹp băng dính mấy nan gẫy rồi, nhưng Bác không chịu cho thay cái mới.</p>
<p style="text-align: justify;"> Bác ăn thanh đạm và vẫn giữ khẩu vị quê hương Nghệ An: dưa, cà, cá quả kho đường khô và chắc. Mỗi tuần Bác nhịn ăn chiều thứ năm. Không ai hỏi Bác tại sao, nhưng anh em đoán Bác muốn đồng cam cộng khổ với nhân dân lao động đang sống khó khăn.</p>
<p style="text-align: justify;"> Bữa sáng Bác ăn cháo hoặc phở. Buổi trưa Bác ăn hai miệng bát cơm với dưa và vài quả cà để cùng vào một chiếc đĩa con. Một đĩa thịt nhỏ xào và một bát canh chua. Khi dọn mâm mời Bác thường phải để thêm một bát con thừa. Vào ăn Bác dự liệu nếu ăn không hết thì Bác san canh sang bát con ấy để về sau người khác còn dùng được. Ăn xong tự Bác xếp lại đĩa to, đĩa con, bát to, bát con, để gọn trong mâm, đậy lồng bàn lại. Đồng chí phục vụ chỉ còn việc bê cả mâm đi. Bữa cơm chiều cũng tương tự như bữa cơm trưa.</p>
<p style="text-align: justify;"> Câu chuyện trên đây là bài học quý về tiết kiệm, về sự tôn trọng con người và đồng cảm với nhân dân lao động của Bác Hồ kính yêu.</p>
<p style="text-align: right;"><em>(</em>Trích theo sách:<em> Chuyện kể của những người giúp việc Bác Hồ, </em>Nxb. Thông tấn, H.2003, tr. 93).</p>
</div>
<div id="sub-question-7" class="box-question top20"></div>
</div>
Xem lời giải bài tập khác cùng bài