Soạn bài Ôn tập về thơ SGK Ngữ văn 9 tập 2 chi tiết

<div id="box-content"> <div style="margin-bottom: 10px; clear: both;">   </div> <div id="sub-question-1" class="box-question top20"> Câu 1 (Trang 89 SGK Ngữ văn 9, Tập 2) Lập bảng thống kê các tác phẩm thơ hiện đại đã học trong sách Ngữ văn 9 (cả hai tập) theo mẫu dưới đây: Hướng dẫn trả lời: </div> </div> <table style="border-collapse: collapse; width: 99.9994%;" border="1"> <tbody> <tr> <td style="width: 14.9787%; text-align: center;">Tên bài thơ</td> <td style="width: 14.7307%; text-align: center;">Tác giả</td> <td style="width: 12.5256%; text-align: center;">Năm sáng tác</td> <td style="width: 14.815%; text-align: center;">Thể thơ</td> <td style="width: 42.8897%; text-align: center;">Nội dung chính</td> </tr> <tr> <td style="width: 14.9787%;">Con cò</td> <td style="width: 14.7307%;">Chế Lan Viên</td> <td style="width: 12.5256%;">1948</td> <td style="width: 14.815%;">Tự do</td> <td style="width: 42.8897%;">Từ hình tượng con còn trong lời ru, tác giả ngợi ca tình mẫu tử thiêng liêng và lời ru êm đềm mang triết lý của cuộc đời.</td> </tr> <tr> <td style="width: 14.9787%;">Mùa xuân nho nhỏ</td> <td style="width: 14.7307%;">Thanh Hải</td> <td style="width: 12.5256%;">1980</td> <td style="width: 14.815%;">Năm chữ</td> <td style="width: 42.8897%;">Cảm xúc vui sước, tự hào trước mùa xuân thiên nhiên, đất nước đang phát triển và ước nguyện đóng góp mùa xuân nhỏ bé cảu tác giả vào mùa xuân lớn của dân tộc.</td> </tr> <tr> <td style="width: 14.9787%;">Viếng lăng Bác</td> <td style="width: 14.7307%;">Viễn Phương</td> <td style="width: 12.5256%;">1978</td> <td style="width: 14.815%;">Tám chữ</td> <td style="width: 42.8897%;">Lòng thành kính và niềm xúc động của nhà thơ trong một lần từ miền Nam ra thăm lăng Bác.</td> </tr> <tr> <td style="width: 14.9787%;">Sang thu</td> <td style="width: 14.7307%;">Hữu Thỉnh</td> <td style="width: 12.5256%;">Sau 1975</td> <td style="width: 14.815%;">Năm chữ</td> <td style="width: 42.8897%;">Vẻ đẹp của thiên nhiên lúc giao mùa từ hạ sang thu qua cảm nhận tinh tế và tình yêu thiên nhiên của tác giả.</td> </tr> <tr> <td style="width: 14.9787%;">Nói với con</td> <td style="width: 14.7307%;">Y Phương</td> <td style="width: 12.5256%;">Sau 1975</td> <td style="width: 14.815%;">Tự do</td> <td style="width: 42.8897%;">Lòng tự hào về quê hương và đạo lý, truyền thống tốt đẹp của dân tộc được người cha nói lại với con đầy thiết tha.</td> </tr> </tbody> </table>   <div id="box-content"> <div id="sub-question-2" class="box-question top20"> Câu 2 (Trang 89 SGK Ngữ văn 9, Tập 2) Các tác phẩm thơ thống kê ở trên đều là thơ Việt Nam từ sau Cách mạng tháng Tám 1945. Em hãy ghi lại tên các bài thơ theo từng giai đoạn dưới đây: a) Giai đoạn kháng chiến chống Pháp (1945 - 1954). b) Giai đoạn hòa bình ở miền Bắc sau cuộc kháng chiến chống Pháp (1954 - 1964). c) Giai đoạn kháng chiến chống Mĩ (1964 - 1975). d) Giai đoạn từ sau 1975. Các tác phẩm thơ đã thể hiện như thế nào về cuộc sống của đất nước và tư tưởng, tình cảm của con người? Hướng dẫn trả lời: Sắp xếp các bài thơ Việt Nam đã học theo giai đoạn lịch sử: - 1945-1954: Đồng chí - 1954-1964: Đoàn thuyền đánh cá, Bếp lửa, Con cò. - 1964-1975: Bài thơ vể tiểu dội xe không kính, Khúc hát ru những em bé trên lưng mẹ. - Sau 1975: Ánh trăng, Mùa xuân nho nhỏ, Viếng lăng Bác, Nói với con, Sang thu. Các tác phẩm thơ kể trên đã thể hiện hình ảnh đất nước và con người Việt Nam suốt một thời kì lịch sử từ sau Cách mạng tháng Tám qua nhiều giai đoạn: * Hai cuộc kháng chiến chống Pháp chống Mĩ gian khổ nhưng dũng cảm, anh hùng. * Công cuộc lao động xây dựng đất nước và những mối quan hệ tốt đẹp của con người. - Đặc biệt là đã thể hiện tâm hồn, tình cảm, tư tưởng của con người trong một thời kì lịch sử có nhiều biến động, thay đổi lớn lao sâu sắc + Yêu nước, yêu quê hương. + Tình đồng chí, gắn bó với cách mạng, yêu kính Bác Hồ. + Tình mẹ con, bà cháu... </div> <div id="sub-question-3" class="box-question top20"> <div style="margin-bottom: 10px; clear: both;">   </div> Câu 3 (Trang 89 SGK Ngữ văn 9, Tập 2) Nhận xét về những điểm chung và nét riêng trong nội dung và cách biểu hiện của tình cảm mẹ con trong các bài thơ: Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ, Con cò, Mây và sóng. Hướng dẫn trả lời: - Giống nhau: Các bài thơ đều ngợi ca tình mẹ con thắm thiết rất đỗi thiêng liêng, đều vận dụng lời ru, điệu ru con của người mẹ. - Khác nhau: + Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ thể hiện sự gắn bó, thống nhất tình yêu con với lòng yêu nước, gắn bó thủy chung với cách mạng và ý chí chiến đấu của người mẹ Tà-ôi trong hoàn cảnh chiến đấu gian khổ, ác liệt ở chiến khu Tây Thừa Thiên thời chống Mĩ. + Con cò khai thác phát triển từ hình tượng con cò trong ca dao hát ru để ngợi ca tình mẹ và ý nghĩa của lời ru. + Mây và sóng của Ta-go hóa thân vào lời trò chuyện hết sức hồn nhiên, ngây thơ của chú bé với mẹ để thể hiện tình yêu mẹ thắm thiết của trẻ thơ. Mẹ đối với trẻ thơ là vẻ đẹp, là niềm vui, là sự hấp dẫn sâu xa, bất tận hơn hết thảy mọi sự hấp dẫn khác trong vũ trụ này. </div> <div id="sub-question-4" class="box-question top20"> <div style="margin-bottom: 10px; clear: both;">   </div> Câu 4 (Trang 89 SGK Ngữ văn 9, Tập 2) Nhận xét về hình ảnh người lính và tình đồng đội của họ trong các bài thơ: Đồng chí, Bài thơ về tiểu đội xe không kính, Ánh trăng. Hướng dẫn trả lời: - Giống nhau: Đều viết về người lính cách mạng với những vẻ đẹp trong tính cách và tâm hồn nhưng ba bài thơ. - Khác nhau: + Đồng chí là hình ảnh của những người lính ở thời kì đầu cuộc kháng Pháp. Họ xuất thân từ nông dân, nơi những làng quê nghèo khó, đã tự nguyện và hăng hái lên đường chiến đấu. Tình đồng chí của những người đồng đội dựa trên cơ sở cùng một cảnh ngộ, cùng chia sẻ gian lao, thiếu thốn và nhất là cùng một lí tưởng chiến đấu. Bài thơ thể hiện đặc sắc vẻ đẹp và sức mạnh của tình đồng chí ớ người lính cách mạng. + Bài thơ về tiểu đội xe không kính là hình ảnh những chiến sĩ lái xe Trường Sơn thời chống Mĩ. Họ rất dũng cảm, bất chấp khó khăn, nguy hiểm, hiên ngang tiến tới với niềm lạc quan và ý chí kiên cường. Một hình ảnh tiêu biểu cho thế hệ trẻ thời chống Mĩ. + Ánh trăng nói về nghĩ suy của người lính khi đã đi qua rồi cuộc chiến tranh nay sống êm ấm trong thành phố, trong hòa bình. Bài thơ này gợi lại bao kỉ niệm đã qua gắn bó người lính với đồng đội, với đất nước trong những ngày tháng cũ gian lao để từ đó nhắc nhớ về đạo lí nghĩa tình thủy chung sau trước. </div> <div id="sub-question-5" class="box-question top20"> <div style="margin-bottom: 10px; clear: both;">   </div> Câu 5 (Trang 90 SGK Ngữ văn 9, Tập 2) Nhận xét về bút pháp xây dựng hình ảnh thơ trong các bài: Đoàn thuyền đánh cá (Huy Cận), Ánh trăng (Nguyễn Duy), Mùa xuân nho nhỏ (Thanh Hải), Con cò (Chế Lan Viên). Hướng dẫn trả lời: So sánh bút pháp sáng tạo hình ảnh thơ: + Bài Đoàn thuyền đánh cá chủ yếu dùng bút pháp tượng trưng phóng đại. + Ánh trăng chủ yếu dùng bút pháp gợi tả không đi vào chi tiết mà hướng tới ý nghĩa khái quát và biểu tượng. + Mùa xuân nho nhỏ: Sử dụng hình tượng thơ đẹp, giàu hình ảnh, nhạc điệu, bộc lộ cái “tôi”. + Con cò: bút pháp tượng trưng chủ yếu, vận dụng lời ru và hình ảnh con cò ca dao. </div> </div>   Câu 6 (Trang 90 SGK Ngữ văn 9, Tập 2) <div id="box-content"> <div id="sub-question-5" class="box-question top20"> Phân tích một khổ thơ mà em thích trong các bài thơ đã học.  Hướng dẫn trả lời: Với những vẫn thơ giàu hình ảnh, nhạc điệu cùng cảm xúc chân thành và đằm thắm, những trang viết của nhà thơ Thanh Hải luôn nhẹ nhàng đi vào lòng người và để lại ấn tượng sâu sắc. Bài thơ "Mùa xuân nho nhỏ" là một trong số những sáng tác tiêu biểu cho phong cách thơ Thanh Hải. Ra đời trong những năm tháng cuối cùng của cuộc đời Thanh Hải, bài thơ như một sự tổng kết về cuộc đời của nhà thơ và gửi gắm những lẽ sống cao cả và đẹp đẽ. Đặc biệt, thông qua khổ 3 của bài thơ, người đọc sẽ cảm nhận được rõ nét cảm xúc của nhà thơ trước khung cảnh mùa xuân của đất nước. Sau khi vẽ ra khung cảnh tươi đẹp và tràn đầy sức sống ấy của mùa xuân đất nước tác giả đã bày tỏ niềm tự hào, niềm tin của mình vào một tương lai ngày mai tươi sáng, tốt đẹp: "Đất nước bốn ngàn năm Vất vả và gian lao Đất nước như vì sao Cứ đi lên phía trước" Nhà thơ Thanh Hải đã nhắc lại chặng đường 4000 năm của đất nước thông qua hệ thống các tính từ "vất vả", "gian lao" từ đó có thể cho thấy chặng đường dựng nước và giữ nước của dân tộc ta là một chặng đường đầy những gian nan, khó khăn và thử thách, mất mát. Và cũng trong chính những năm tháng khó khăn ấy, dân tộc mình đã khẳng được ý chí, sức mạnh và bản lĩnh. Đặc biệt hình ảnh so sánh "đất nước như vì sao" đã mở ra nhiều liên tưởng độc đáo và giàu ý nghĩa. Hình ảnh so sánh ấy vừa gợi đến nguồn sáng trường tồn mãi với không gian, thời gian, vừa gợi lên niềm tin của tác giả về một tương lai tươi sáng, rộng mở của đất nước với khí thế mạnh mẽ không gì cản nổi. Cùng với đó, cấu trúc song hành "đất nước bốn ngàn năm", "đất nước như vì sao" đã diễn tả sự vận động đi lên của lịch sử và là lời khẳng định về sự trường tồn vĩnh cửu của đất nước. Cụm từ "cứ đi lên phía trước" khép lại khổ thơ như một lời khẳng định, một sự thể hiện ý chí và lòng quyết tâm và niềm tin sắt đá của nhà thơ và của cả dân tộc về tương lai tươi sáng, tốt đẹp của quê hương, đất nước. Tóm lại, với giọng thơ vừa tha thiết vừa sôi nổi, trang trọng cùng những hình ảnh thơ gợi nhiều liên tưởng thú vị, độc đáo, hai khổ thơ đã vẽ nên khung cảnh tươi đẹp, tràn đầy sức sống của mùa xuân đất nước và gói trọn trong đó niềm yêu mến, tự hào, tin tưởng của nhà thơ vào tương lai của đất nước.   </div> </div>

Xem lời giải bài tập khác cùng bài