3. Thiên Trường vãn vọng
<h3 data-v-5af8f31c=""><span data-v-5af8f31c="">3. Thiên Trường vãn vọng</span></h3>
<div id="sub-question-2" class="box-question top20">
<p><strong>Trước khi đọc</strong></p>
<p><strong>(trang 43, SGK Ngữ văn 8, tập 1)</strong></p>
<p>Em có thích ngắm cảnh hoàng hôn không? Vì sao?</p>
<p><strong>Phương pháp giải:</strong></p>
<p>Em trình bày cảm nhận của bản thân.</p>
<p><strong>Lời giải chi tiết:</strong></p>
<p>Em rất thích ngắm hoàng hôn bởi đó là khoảnh khắc yên bình, đẹp đẽ và hạnh phúc kết thúc một ngày dài với bao điều thú vị.</p>
</div>
<div id="sub-question-3" class="box-question top20">
<p><strong>Sau khi đọc 1</strong></p>
<p><strong>Câu 1 (trang 44, SGK Ngữ văn 8, tập 1)</strong></p>
<p>Hãy xác định thể thơ của bài <em>Thiên Trường vãn vọng</em> và cho biết em dựa vào các yếu tố nào để nhận biết thể thơ đó.</p>
<p><strong>Phương pháp giải:</strong></p>
<p>Đếm số từ, số câu và dựa vào kiến thức về thể loại thơ để trả lời.</p>
<p><strong>Lời giải chi tiết:</strong></p>
<p>Bài <em>Thiên Trường vãn vọng</em> theo thể thơ thất ngôn tứ tuyệt Đường luật.</p>
<p>- Số câu: 4 câu</p>
<p>- Số chữ trong mỗi câu: 7 chữ/câu</p>
<p>- Hiệp vần: chữ cuối câu 1, 2, 4 (yên - biên - điền)</p>
</div>
<div id="sub-question-4" class="box-question top20">
<p><strong>Sau khi đọc 2</strong></p>
<p><strong>Câu 2 (trang 44, SGK Ngữ văn 8, tập 1)</strong></p>
<p>Cảnh vật ở hai câu thơ đầu được tái hiện vào khoảng thời gian nào? Chỉ ra mối liên hệ giữa thời gian và các hình ảnh được miêu tả.</p>
<p><strong>Phương pháp giải:</strong></p>
<p>Đọc kỹ 2 câu thơ đầu để trả lời.</p>
<p><strong>Lời giải chi tiết:</strong></p>
<p>- Cảnh vật ở hai câu thơ đầu được tái hiện vào buổi hoàng hôn.</p>
<p>- Mối liên hệ giữa thời gian và các hình ảnh được miêu tả:</p>
<p>+ Khung cảnh đặc trưng của buổi chiều muộn nơi làng quê: trước thôn, sau thôn “mờ mờ như khói phủ”. “Khói” ở đây có thể là làn sương mỏng nhẹ buông xuống lúc hoàng hôn; cũng có thể là sương pha cùng khói lam chiều tỏa ra từ những mái rạ trong thôn.</p>
<p>+ Cảnh hoàng hôn mờ ảo, nơi thì nắng nhạt dần, nơi thì nắng đã tắt khiến cho bóng chiều bảng lảng “nửa như có, nửa như không”. Thời gian vô hình đã được “hữu hình hóa” qua sự biến đổi tinh tế của cảnh vật.</p>
</div>
<div id="sub-question-5" class="box-question top20">
<p><strong>Sau khi đọc 3</strong></p>
<p><strong>Câu 3 (trang 44, SGK Ngữ văn 8, tập 1)</strong></p>
<p>Những hình ảnh ở hai câu thơ cuối đã gợi lên một bức tranh cuộc sống như thế nào?</p>
<p><strong>Phương pháp giải:</strong></p>
<p>Đọc kỹ hai câu thơ cuối và miêu tả lại bức tranh cuộc sống.</p>
<p><strong>Lời giải chi tiết:</strong></p>
<p>- Tiếng sao mục đồng và hình ảnh trẻ chăn trâu “lùa trâu về hết”: âm thanh trong trẻo, hồn nhiên; hình ảnh quen thuộc gợi thời gian của buổi hoàng hôn, không gian thanh tĩnh – khi mọi hoạt động dần lắng xuống, con người và loài vật đều tìm về nơi sum vầy, nghỉ ngơi, …</p>
<p>- Từng đôi cò trắng đậu xuống cánh đồng: hình ảnh gần gũi, thân quen nơi những cánh đồng quê Bắc Bộ, gợi nhịp sống đời thường bình yên, ấm áp.</p>
</div>
<div id="sub-question-6" class="box-question top20">
<p><strong>Sau khi đọc 4</strong></p>
<p><strong>Câu 4 (trang 44, SGK Ngữ văn 8, tập 1)</strong></p>
<p>Bài thơ tái hiện cảnh vật và cuộc sống con người trong nhiều khoảng không gian. Em hãy chỉ ra những khoảng không gian đó theo trình tự được miêu tả trong bài thơ.</p>
<p><strong>Phương pháp giải:</strong></p>
<p>Chỉ ra các khoảng không gian theo trình tự được miêu tả trong bài.</p>
<p><strong>Lời giải chi tiết:</strong></p>
<p dir="ltr">- Không gian trải rộng, từ xa đến gần: nhan đề “vãn vọng” (trông xa), hình ảnh “sau thôn, trước thôn”, từ toàn cảnh đến cận cảnh</p>
<p dir="ltr">- Không gian trải dài: theo con đường trẻ mục đồng “lùa trâu về hết”</p>
<p dir="ltr">- Không gian được nối từ cao xuống thấp: theo những đôi cò trắng bay liệng, đậu xuống cánh đồng</p>
</div>
<div id="sub-question-7" class="box-question top20">
<p><strong>Sau khi đọc 5</strong></p>
<p><strong>Câu 5 (trang 44, SGK Ngữ văn 8, tập 1)</strong></p>
<p>Theo em, qua bức tranh thiên nhiên và cuộc sống được tái hiện trong bài thơ, tác giả đã bộc lộ cảm xúc, tâm trạng gì?</p>
<p><strong>Phương pháp giải:</strong></p>
<p>Đọc bài thơ để xác định tâm trạng của tác giả.</p>
<p><strong>Lời giải chi tiết:</strong></p>
<p dir="ltr">Tâm trạng của tác giả: Ta hình dung tác giả như đang đắm chìm mơ màng trong không gian buổi chiều tà dung dị quyến rũ ấy. Trong lòng trào dâng một tình yêu thương, thái độ trân trọng dành cho thiên nhiên, con người, cuộc sống. Đồng thời thể hiện niềm vui, hạnh phúc trước vẻ đẹp thanh bình của cuộc sống đời thường.</p>
</div>
<div id="sub-question-8" class="box-question top20">
<p><strong>Sau khi đọc 6</strong></p>
<p><strong>Câu 6 (trang 45, SGK Ngữ văn 8, tập 1)</strong></p>
<p>Câu kết trong bài thơ tứ tuyệt Đường luật thường để lại dư âm. Hãy cho biết câu kết trong <em>Thiên Trường vãn vọng</em> có thể gợi cho em những cảm xúc, suy nghĩ gì.</p>
<p><strong>Phương pháp giải:</strong></p>
<p>Nêu cảm xúc, suy nghĩ về câu kết của bài thơ.</p>
<p><strong>Lời giải chi tiết:</strong></p>
<p dir="ltr">- Vẻ đẹp của cuộc sống thanh bình: câu thơ gợi khung cảnh đồng quê bình yên, mở ra liên tưởng về những vụ mùa no ấm, về sự sống sinh sôi nảy nở, nhịp sống bình yên quý giá sau những năm tháng chiến tranh chống quân Nguyên xâm lược.</p>
<p dir="ltr">- Vẻ đẹp của tâm hồn tác giả được thể hiện qua tình yêu thương bao trùm vạn vật; thái độ nâng niu, trân trọng bình dị của đời thường; niềm hạnh phúc trước cuộc sống thanh bình của nhân dân…</p>
</div>
<div id="sub-question-9" class="box-question top20">
<p><strong>Sau khi đọc 7</strong></p>
<p><strong>Câu 7 (trang 45, SGK Ngữ văn 8, tập 1)</strong></p>
<p>Tác giả <em>Thiên Trường vãn vọng</em> còn là một vị vua. Điều đó gợi cho em những suy nghĩ gì khi đọc bài thơ?</p>
<p><strong>Phương pháp giải:</strong></p>
<p>Nêu suy nghĩ của em.</p>
<p><strong>Lời giải chi tiết:</strong></p>
<p>Tác giả của bài thơ là một ông vua có tâm hồn thi sĩ. Đọc bài thơ, ta thấy hoàn toàn không có sự ngăn cách nào giữa một người lãnh đạo cao nhất của một quốc gia với một người nông dân thuần phác (cảnh được nhìn và miêu tả ở những nét gần gũi và dân dã nhất). Điều đó cho thấy, nhà vua rất gần dân chúng, rất yêu dân, yêu chuộng sự thanh bình. Phải chăng vì các vị vua Trần rất thân dân, yêu dân như con mà mỗi khi đứng trước họa xâm lăng (nhất là trong ba lần quân Nguyên – Mông xâm lược nước ta) nhà Trần đều lãnh đạo nhân dân chống xâm lược thành công.</p>
</div>
<div id="sub-question-10" class="box-question top20">
<p><strong>Viết kết nối với đọc</strong></p>
<p><strong>(trang 45, SGK Ngữ văn 8, tập 1)</strong></p>
<p>Viết đoạn văn (khoảng 7 – 9 câu) trình bày cảm nhận của em về nhan đề hoặc một hình ảnh đặc sắc trong bài thơ <em>Thiên Trường vãn vọng</em>.</p>
<p><strong>Phương pháp giải:</strong></p>
<p>Lựa chọn một hình ảnh mà em thấy đặc sắc và viết đoạn văn nêu cảm nhận.</p>
<p><strong>Lời giải chi tiết:</strong></p>
<p>Cảm nhận về cảnh mục đồng thổi sáo dẫn trâu về nhà:</p>
<p>Bóng chiều dần buông xuống, mặt trời khuất dần sau ngọn núi. Những cánh cò tìm về chốn bình yên sau một ngày kiếm ăn vất vả. Những cơn gió thoảng qua xua dần không khí nóng bức, để lại cảm giác êm dịu và mát mẻ ngày hè. Đàn trâu thong dong bước về chuồng trên con đường làng quen thuộc, nhè nhẹ ve vẩy chiếc đuôi. Những chú bé ngồi vắt vẻo trên lưng trâu, tay cầm sáo thổi vang. Cảnh làng quê thật yên bình và gần gũi biết bao.</p>
</div>
Xem lời giải bài tập khác cùng bài