Để kiểm tra mối quan hệ giữa nhiệt lượng vật cần thu vào để nóng lên và khối lượng của vật, người ta có thể làm thí nghiệm vẽ ở hình 24.1. Dùng đèn cồn lần lượt đun 2 khối lượng nước khác nhau, 50 và 100 g, đựng trong 2 cốc thủy tinh giống nhau, để nước ở trong các cốc đều nóng lên thêm $20°C$. Tiến hành thí nghiệm và kết quả thu được ghi ở bảng 24.1.

Trong thí nghiệm trên, yếu tố nào ở 2 cốc được giữ giống nhau, yếu tố nào được thay đổi? Tại sao phải làm như thế? Hãy tìm số thích hợp cho các chỗ trống ở hai cột cuối bảng. Biết nhiệt lượng của ngọn lửa còn truyền cho nước tỷ lệ với thời gian đun.

Giải

+) Yếu tố giữ nguyên:

• Chất làm nên vật  (nước)
• Độ tăng nhiệt độ $(∆t=20°C)$

 +) Yếu tố thay đổi: Khối lượng của vật ($(m_1=50g; m_2=100g)$

Mục đích: Nhằm kiểm tra sự phụ thuộc của nhiệt lượng vào khối lượng vật.

Bảng 24.1 cần điền như sau: $m_1=\frac{1}{2}{m}_2; Q_1=\frac{1}{2}{Q}_2$.