Bài 1: Tốc độ, độ dịch chuyển và vận tốc
Lý thuyết Tốc độ, độ dịch chuyển và vận tốc
<p align="center"><strong>BÀI</strong><strong> 1. TỐC ĐỘ, ĐỘ DỊCH CHUYỂN VÀ VẬN TỐC</strong></p>
<p><strong>I. Tốc độ</strong></p>
<p><strong>1. Tốc độ trung bình</strong></p>
<p>- Tốc độ trung bình là thương số của quãng đường đi được với khoảng thời gian vật chuyển động.</p>
<p>- Biểu thức: v<sub>tb</sub><span id="MathJax-Element-1-Frame" class="mjx-chtml MathJax_CHTML" style="box-sizing: border-box; margin: 0px; padding: 1px 0px; display: inline-block; line-height: 0; text-indent: 0px; text-align: left; text-transform: none; font-style: normal; font-weight: normal; font-size: 19.36px; letter-spacing: normal; overflow-wrap: normal; word-spacing: normal; white-space: nowrap; float: none; direction: ltr; max-width: none; max-height: none; min-width: 0px; min-height: 0px; border: 0px; position: relative;" tabindex="0" role="presentation" data-mathml="<math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML"><mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"><msub><mi>v</mi><mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"><mi>t</mi><mi>b</mi></mrow></msub></mrow><mo>=</mo><mfrac><mi>s</mi><mi>t</mi></mfrac></math>"><span class="MJX_Assistive_MathML" role="presentation"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML"><mo>=</mo><mfrac><mi>s</mi><mi>t</mi></mfrac></math></span></span></p>
<p>- Tốc độ tức thời: là tốc độ trung bình được tính trong khoảng thời gian rất ngắn</p>
<p>VD: Khi nhìn vào đồng hồ tốc độ trên ô tô, giá trị lúc nhìn thấy là tốc độ tức thời của ô tô.</p>
<p><strong>2. Đơn vị đo tốc độ</strong></p>
<table border="1" cellspacing="0" cellpadding="0">
<tbody>
<tr>
<td valign="top" width="150">
<p align="center">s</p>
</td>
<td valign="top" width="150">
<p align="center">m</p>
</td>
<td valign="top" width="150">
<p align="center">km</p>
</td>
<td valign="top" width="150">
<p align="center">dặm</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td valign="top" width="150">
<p align="center">t</p>
</td>
<td valign="top" width="150">
<p align="center">s</p>
</td>
<td valign="top" width="150">
<p align="center">h</p>
</td>
<td valign="top" width="150">
<p align="center">phút</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td valign="top" width="150">
<p align="center">v<sub>tb</sub></p>
</td>
<td valign="top" width="150">
<p align="center">m/s</p>
</td>
<td valign="top" width="150">
<p align="center">km/h</p>
</td>
<td valign="top" width="150">
<p align="center">dặm/phút</p>
</td>
</tr>
</tbody>
</table>
<p><strong>II. Quãng đường và độ dịch chuyển</strong></p>
<p>- Quãng đường là độ dài quỹ đạo của chuyển động</p>
<p>- Độ dịch chuyển (độ dời) là khoảng cách mà vật di chuyển được theo một hướng xác định</p>
<p> <img src="https://vietjack.me/storage/uploads/images/257/205-1660393249.jpg" /></p>
<p>+ Công thức: <span id="MathJax-Element-2-Frame" class="mjx-chtml MathJax_CHTML" style="box-sizing: border-box; margin: 0px; padding: 1px 0px; display: inline-block; line-height: 0; text-indent: 0px; text-align: left; text-transform: none; font-style: normal; font-weight: normal; font-size: 19.36px; letter-spacing: normal; overflow-wrap: normal; word-spacing: normal; white-space: nowrap; float: none; direction: ltr; max-width: none; max-height: none; min-width: 0px; min-height: 0px; border: 0px; position: relative;" tabindex="0" role="presentation" data-mathml="<math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML"><mi mathvariant="normal">&#x0394;</mi><mi>x</mi><mo>=</mo><mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"><msub><mi>x</mi><mn>2</mn></msub></mrow><mo>&#x2212;</mo><mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"><msub><mi>x</mi><mn>1</mn></msub></mrow></math>"><span id="MJXc-Node-15" class="mjx-math" aria-hidden="true"><span id="MJXc-Node-16" class="mjx-mrow"><span id="MJXc-Node-17" class="mjx-mi"><span class="mjx-char MJXc-TeX-main-R">Δ</span></span><span id="MJXc-Node-18" class="mjx-mi"><span class="mjx-char MJXc-TeX-math-I">x</span></span><span id="MJXc-Node-19" class="mjx-mo MJXc-space3"><span class="mjx-char MJXc-TeX-main-R">=</span></span><span id="MJXc-Node-20" class="mjx-texatom MJXc-space3"><span id="MJXc-Node-21" class="mjx-mrow"><span id="MJXc-Node-22" class="mjx-msubsup"><span class="mjx-base"><span id="MJXc-Node-23" class="mjx-mi"><span class="mjx-char MJXc-TeX-math-I">x</span></span></span><span class="mjx-sub"><span id="MJXc-Node-24" class="mjx-mn"><span class="mjx-char MJXc-TeX-main-R">2</span></span></span></span></span></span><span id="MJXc-Node-25" class="mjx-mo MJXc-space2"><span class="mjx-char MJXc-TeX-main-R">−</span></span><span id="MJXc-Node-26" class="mjx-texatom MJXc-space2"><span id="MJXc-Node-27" class="mjx-mrow"><span id="MJXc-Node-28" class="mjx-msubsup"><span class="mjx-base"><span id="MJXc-Node-29" class="mjx-mi"><span class="mjx-char MJXc-TeX-math-I">x</span></span></span><span class="mjx-sub"><span id="MJXc-Node-30" class="mjx-mn"><span class="mjx-char MJXc-TeX-main-R">1</span></span></span></span></span></span></span></span><span class="MJX_Assistive_MathML" role="presentation"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML"><mi mathvariant="normal">Δ</mi><mi>�</mi><mo>=</mo><mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"><msub><mi>�</mi><mn>2</mn></msub></mrow><mo>−</mo><mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"><msub><mi>�</mi><mn>1</mn></msub></mrow></math></span></span></p>
<p>+ Độ dịch chuyển là một đại lượng vecto</p>
<p>- Ví dụ: Từ điểm A đến địa điểm C, xe ô tô phải đi qua địa điểm B như hình vẽ dưới đây</p>
<p>=> Quãng đường ô tô đi được là S = AB + BC = 11 km</p>
<p>=> Độ dịch chuyển của tô là Δx = AC = 5 km</p>
<p><strong>III. Vận tốc</strong></p>
<p>- Phân biệt giữa vận tốc và tốc độ</p>
<table border="1" cellspacing="0" cellpadding="0">
<tbody>
<tr>
<td valign="top" width="301">
<p>Tốc độ</p>
</td>
<td valign="top" width="301">
<p>Vận tốc</p>
</td>
</tr>
<tr>
<td valign="top" width="301">
<p>- Là đại lượng vô hướng</p>
<p>- Độ lớn: <span id="MathJax-Element-3-Frame" class="mjx-chtml MathJax_CHTML" style="box-sizing: border-box; margin: 0px; padding: 1px 0px; display: inline-block; line-height: 0; text-indent: 0px; text-align: left; text-transform: none; font-style: normal; font-weight: normal; font-size: 19.36px; letter-spacing: normal; overflow-wrap: normal; word-spacing: normal; white-space: nowrap; float: none; direction: ltr; max-width: none; max-height: none; min-width: 0px; min-height: 0px; border: 0px; position: relative;" tabindex="0" role="presentation" data-mathml="<math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML"><mi>v</mi><mo>=</mo><mfrac><mi>s</mi><mi>t</mi></mfrac></math>"><span id="MJXc-Node-31" class="mjx-math" aria-hidden="true"><span id="MJXc-Node-32" class="mjx-mrow"><span id="MJXc-Node-33" class="mjx-mi"><span class="mjx-char MJXc-TeX-math-I">v</span></span><span id="MJXc-Node-34" class="mjx-mo MJXc-space3"><span class="mjx-char MJXc-TeX-main-R">=</span></span><span id="MJXc-Node-35" class="mjx-mfrac MJXc-space3"><span class="mjx-box MJXc-stacked"><span class="mjx-numerator"><span id="MJXc-Node-36" class="mjx-mi"><span class="mjx-char MJXc-TeX-math-I">s</span></span></span><span class="mjx-denominator"><span id="MJXc-Node-37" class="mjx-mi"><span class="mjx-char MJXc-TeX-math-I">t</span></span></span></span></span></span></span><span class="MJX_Assistive_MathML" role="presentation"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML"><mi>�</mi><mo>=</mo><mfrac><mi>�</mi><mi>�</mi></mfrac></math></span></span></p>
</td>
<td valign="top" width="301">
<p>- Là đại lượng vecto</p>
<p>- Độ lớn: <span id="MathJax-Element-4-Frame" class="mjx-chtml MathJax_CHTML" style="box-sizing: border-box; margin: 0px; padding: 1px 0px; display: inline-block; line-height: 0; text-indent: 0px; text-align: left; text-transform: none; font-style: normal; font-weight: normal; font-size: 19.36px; letter-spacing: normal; overflow-wrap: normal; word-spacing: normal; white-space: nowrap; float: none; direction: ltr; max-width: none; max-height: none; min-width: 0px; min-height: 0px; border: 0px; position: relative;" tabindex="0" role="presentation" data-mathml="<math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML"><mi>v</mi><mo>=</mo><mfrac><mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"><mi mathvariant="normal">&#x0394;</mi><mi>x</mi></mrow><mi>t</mi></mfrac></math>"><span id="MJXc-Node-38" class="mjx-math" aria-hidden="true"><span id="MJXc-Node-39" class="mjx-mrow"><span id="MJXc-Node-40" class="mjx-mi"><span class="mjx-char MJXc-TeX-math-I">v</span></span><span id="MJXc-Node-41" class="mjx-mo MJXc-space3"><span class="mjx-char MJXc-TeX-main-R">=</span></span><span id="MJXc-Node-42" class="mjx-mfrac MJXc-space3"><span class="mjx-box MJXc-stacked"><span class="mjx-numerator"><span id="MJXc-Node-43" class="mjx-texatom"><span id="MJXc-Node-44" class="mjx-mrow"><span id="MJXc-Node-45" class="mjx-mi"><span class="mjx-char MJXc-TeX-main-R">Δ</span></span><span id="MJXc-Node-46" class="mjx-mi"><span class="mjx-char MJXc-TeX-math-I">x</span></span></span></span></span><span class="mjx-denominator"><span id="MJXc-Node-47" class="mjx-mi"><span class="mjx-char MJXc-TeX-math-I">t</span></span></span></span></span></span></span><span class="MJX_Assistive_MathML" role="presentation"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML"><mi>�</mi><mo>=</mo><mfrac><mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"><mi mathvariant="normal">Δ</mi><mi>�</mi></mrow><mi>�</mi></mfrac></math></span></span></p>
</td>
</tr>
</tbody>
</table>
<div> </div>
<p>- Vận tốc của vật chuyển động trong một khoảng thời gian rất ngắn gọi là vận tốc tức thời</p>
<p><strong>IV. Một số phương pháp đo tốc độ</strong></p>
<p><strong>1. Phương pháp đo tốc độ</strong></p>
<p>- Đo thời gian vật đi được giữa hai vị trí xác định và khoảng cách giữa chúng</p>
<p><strong>2. Đo tốc độ trong phòng thực hành</strong></p>
<p>- Sử dụng cổng quang điện và đồng hồ đo thời gian hiện số</p>
<p> <img src="https://img.loigiaihay.com/picture/2022/0531/13.png" /></p>
<p>- Dùng xe kĩ thuật số</p>
<p> <img src="https://img.loigiaihay.com/picture/2022/0531/14.png" /></p>
Xem lời giải bài tập khác cùng bài
Hướng dẫn giải Mở đầu (Trang 15 SGK Vật lý 10, Bộ Cánh Diều)
Xem lời giải
Hướng dẫn giải Câu hỏi 1 (Trang 16 SGK Vật lý 10, Bộ Cánh Diều)
Xem lời giải
Hướng dẫn giải Câu hỏi 2 (Trang 16 SGK Vật lý 10, Bộ Cánh Diều)
Xem lời giải
Hướng dẫn giải Câu hỏi 3 (Trang 16 SGK Vật lý 10, Bộ Cánh Diều)
Xem lời giải
Hướng dẫn giải Câu hỏi 4 (Trang 17 SGK Vật lý 10, Bộ Cánh Diều)
Xem lời giải
Hướng dẫn giải Luyện tập 1 (Trang 17 SGK Vật lý 10, Bộ Cánh Diều)
Xem lời giải
Hướng dẫn giải Câu hỏi 5 (Trang 18 SGK Vật lý 10, Bộ Cánh Diều)
Xem lời giải
Hướng dẫn giải Câu hỏi 6 (Trang 18 SGK Vật lý 10, Bộ Cánh Diều)
Xem lời giải
Hướng dẫn giải Câu hỏi 7 (Trang 19 SGK Vật lý 10, Bộ Cánh Diều)
Xem lời giải
Hướng dẫn giải Câu hỏi 8 (Trang 20 SGK Vật lý 10, Bộ Cánh Diều)
Xem lời giải
Hướng dẫn giải Luyện tập 2 (Trang 20 SGK Vật lý 10, Bộ Cánh Diều)
Xem lời giải
Hướng dẫn giải Vận dụng (Trang 20 SGK Vật lý 10, Bộ Cánh Diều)
Xem lời giải