Bài 1. Sự hấp thụ nước và muối khoáng ở rễ
Hướng dẫn Giải câu hỏi 3 (trang 9, SGK Sinh học 11 cơ bản)
<p>H&atilde;y kể c&aacute;c t&aacute;c nh&acirc;n ngoại cảnh ảnh hưởng đến l&ocirc;ng h&uacute;t v&agrave; qua đ&oacute; giải th&iacute;ch sự ảnh hưởng của m&ocirc;i trường đối với qu&aacute; tr&igrave;nh hấp thụ nước v&agrave; c&aacute;c ion kho&aacute;ng ở rễ c&acirc;y.</p> <p><strong>Hướng dẫn giải:</strong></p> <p>C&aacute;c nh&acirc;n tố ngoại cảnh ảnh hưởng đến l&ocirc;ng h&uacute;t: &aacute;p suất thẩm thấu của dung dịch đất, pH, độ tho&aacute;ng của đất, nhiệt độ, &hellip;</p> <p>&nbsp;&nbsp;&nbsp; * &Aacute;p suất dung dịch đất</p> <p>- &Aacute;p suất thẩm thấu của dung dịch l&agrave; lực g&acirc;y ra sự chuyển dịch của dung m&ocirc;i qua m&agrave;ng</p> <p>- &Aacute;p suất thẩm thấu của dung dịch được t&iacute;nh theo c&ocirc;ng thức: P = RTCi.</p> <p>Trong đ&oacute;:</p> <p>R: hằng số kh&iacute;.</p> <p>T: nhiệt độ tuyệt đối = t&deg;C + 273</p> <p>C: nồng độ dung dịch (M)</p> <p>i: hệ số Vanhop biểu thị độ ion kh&oacute;a của dung dịch = 1 + &alpha;(n -1); trong đ&oacute; &alpha; l&agrave; hệ số ph&acirc;n li, n l&agrave; số ion m&agrave; ph&acirc;n tử ph&acirc;n li.</p> <p>- Nước sẽ di chuyển từ nơi c&oacute; &aacute;p suất dung dịch thấp đến nơi c&oacute; &aacute;p suất dung dịch cao n&ecirc;n &aacute;p suất thẩm thấu của dung dịch đất tăng th&igrave; tốc độ hấp thụ nước giảm v&agrave; ngược lại.</p> <p>- Chất tan sẽ được vận chuyển thụ động từ nơi c&oacute; &aacute;p suất cao đến nơi c&oacute; &aacute;p suất thấp.</p> <p>&nbsp;&nbsp;&nbsp; * Ảnh hưởng của pH</p> <p>- C&ocirc;ng thức t&iacute;nh pH: <math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML"><mi>p</mi><mi>H</mi><mo>&#160;</mo><mo>=</mo><mo>&#160;</mo><mo>-</mo><mo>&#160;</mo><mi>log</mi><mo>[</mo><msup><mi>H</mi><mo>+</mo></msup><mo>]</mo></math></p> <p>- Dựa v&agrave;o pH chia th&agrave;nh m&ocirc;i trường:</p> <p>&nbsp;&nbsp;&nbsp; + pH &lt; 7: M&ocirc;i trường axit.</p> <p>&nbsp;&nbsp;&nbsp; + pH = 7: M&ocirc;i trường trung t&iacute;nh.</p> <p>&nbsp;&nbsp;&nbsp; + pH &gt; 7: M&ocirc;i trường bazo.</p> <p>Khi m&ocirc;i trường qu&aacute; axit l&ocirc;ng h&uacute;t rất dễ bị ti&ecirc;u biến, đồng thời pH ảnh hưởng đến khả năng hidrat h&oacute;a phụ thuộc v&agrave;o <math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML"><mo>[</mo><msup><mi>H</mi><mo>+</mo></msup><mo>]</mo></math>. Qu&aacute; tr&igrave;nh hấp thụ nước v&agrave; muối kho&aacute;ng ở rễ thuận lợi nhất khi m&ocirc;i trường pH trung t&iacute;nh.</p> <p>&nbsp;&nbsp;&nbsp; *Độ tho&aacute;ng của đất:</p> <p>- Khi đất tho&aacute;ng, rễ c&acirc;y đủ oxi, đồng thời tr&aacute;nh ngộ độc <math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML"><mi>C</mi><msub><mi>O</mi><mn>2</mn></msub></math>&nbsp;&rarr; Rễ c&acirc;y hấp thụ nước v&agrave; muối kho&aacute;ng thuận lợi.</p> <p>- Khi ngập nước, h&agrave;m lượng <math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML"><msub><mi>O</mi><mn>2</mn></msub></math>&nbsp;giảm, hoạt động h&ocirc; hấp của rễ c&acirc;y giảm &rarr; Rễ c&acirc;y h&uacute;t nước v&agrave; muối kho&aacute;ng giảm.</p> <p>&nbsp;&nbsp;&nbsp; * Nhiệt độ:</p> <p>- Khi nhiệt độ giảm th&igrave; c&aacute;c ph&acirc;n tử chuyển động c&agrave;ng yếu &rarr; khả năng tạo gel tăng &rarr; sức cản của chất nguy&ecirc;n sinh tăng &rarr; Rễ c&acirc;y h&uacute;t nước giảm.</p>
Xem lời giải bài tập khác cùng bài