Bài 11. Thực hành TN co và phản co nguyên sinh
Lý thuyết Thực hành TN co và phản co nguyên sinh
<div id="11"> <h2>1. Chuẩn bị</h2> </div> <p><strong>a Dụng cụ, thiết bị</strong></p> <p>- Lưỡi dao lam, lam kinh, lamen, ống nhỏ giọt, giấy thấm, k&iacute;nh hiển vi quang học với vật kinh 10x, 40x.</p> <p><strong>b. H&oacute;a chất</strong></p> <p>Dung dịch NaCl lo&atilde;ng (c&aacute;c em c&oacute; thể sử dụng c&aacute;c nồng độ kh&aacute;c nhau để xem sự co nguy&ecirc;n &yacute; chậm phụ thuộc v&agrave;o nồng độ dung dịch) sinh xảy ra nhanh hay chậm phụ thuộc v&agrave;o nồng độ dung dịch).</p> <p><strong>c. Mẫu vật</strong></p> <p>- L&aacute; th&agrave;i l&agrave;i t&iacute;a hoặc l&aacute; c&acirc;y c&oacute; k&iacute;ch thước tế b&agrave;o lớn v&agrave; c&oacute; m&agrave;u sắc để c&oacute; thể dễ quan s&aacute;t dưới k&iacute;nh hiển vi, v&agrave; dễ t&aacute;ch lớp biểu b&igrave; của l&aacute;.</p> <div id="12"> <h2>2. Tiến h&agrave;nh th&iacute; nghiệm</h2> </div> <p><strong>a. Nguy&ecirc;n l&iacute;</strong></p> <p>- Khi m&ocirc;i trường b&ecirc;n ngo&agrave;i tế b&agrave;o c&oacute; nồng độ chất tan cao hơn nồng độ chất tan b&ecirc;n trong tế b&agrave;o, nước sẽ thẩm thấu từ b&ecirc;n trong tế b&agrave;o ra b&ecirc;n ngo&agrave;i khiến tế b&agrave;o bị mất nước v&agrave; to&agrave;n bộ nguy&ecirc;n sinh chất bị co lại, t&aacute;ch khỏi th&agrave;nh tế b&agrave;o. Tế b&agrave;o l&aacute; c&acirc;y c&oacute; sắc tố n&ecirc;n ta c&oacute; thể dễ d&agrave;ng quan s&aacute;t được mức độ co nguy&ecirc;n sinh của tế b&agrave;o khi thấy khối nguy&ecirc;n sinh chất t&aacute;ch khỏi th&agrave;nh tế b&agrave;o nhiều hay &iacute;t, nhanh hay chậm. Ngược lại, khi b&ecirc;n trong tế b&agrave;o c&oacute; nồng độ chất tan cao hơn b&ecirc;n ngo&agrave;i tế b&agrave;o, nước sẽ thẩm thấu từ b&ecirc;n ngo&agrave;i v&agrave;o b&ecirc;n trong tế b&agrave;o l&agrave;m tế b&agrave;o căng phồng l&ecirc;n.</p> <p><strong>b. Quy tr&igrave;nh th&iacute; nghiệm</strong></p> <p><strong>Th&iacute; nghiệm co nguy&ecirc;n sinh</strong></p> <p><strong>- Bước 1:</strong>&nbsp;D&ugrave;ng lưỡi dao lam nhẹ nh&agrave;ng t&aacute;ch lớp biểu b&igrave; dưới phiến l&aacute; c&acirc;y th&agrave;i l&agrave;i t&iacute;a, sau đ&oacute; đặt lớp biểu b&igrave; l&ecirc;n tr&ecirc;n lam k&iacute;nh c&oacute; nhỏ sẵn giọt dung dịch NaCl. Tiếp đến, đặt lamen l&ecirc;n tr&ecirc;n mẫu vật rồi d&ugrave;ng giấy thấm h&uacute;t bớt dung dịch thừa ở ph&iacute;a ngo&agrave;i. Lưu &yacute;, c&aacute;c em c&oacute; thể thử c&aacute;c nồng độ dung dịch NaCl kh&aacute;c nhau xem kết quả c&oacute; nguy&ecirc;n sinh sẽ xảy ra nhanh chậm như thế n&agrave;o.</p> <p><strong>- Bước 2:&nbsp;</strong>Đặt l&agrave;m k&iacute;nh l&ecirc;n b&agrave;n kinh hiển vi v&agrave; điều chỉnh v&ugrave;ng c&oacute; mẫu vật v&agrave;o giữa thị trường k&iacute;nh hiển vi rồi quan s&aacute;t mẫu vật ở vật kinh 10x.</p> <p><strong>- Bước 3:&nbsp;</strong>Chọn v&ugrave;ng biểu b&igrave; chỉ c&oacute; một lớp tế b&agrave;o, sau đ&oacute; chuyển sang vật k&iacute;nh 40x để quan s&aacute;t tế b&agrave;o r&otilde; hơn.</p> <p><strong>- Bước 4:&nbsp;</strong>Quan s&aacute;t v&agrave; vẽ c&aacute;c tế b&agrave;o b&igrave;nh thường, tế b&agrave;o kh&iacute; khổng v&agrave;o vở.</p> <p>Th&iacute; nghiệm phản co nguy&ecirc;n sinh</p> <p><strong>- Bước 1:</strong>&nbsp;Lấy ti&ecirc;u bản ra khỏi k&iacute;nh hiển vi, d&ugrave;ng ống nhỏ giọt nhỏ một giọt nước cất v&agrave;o r&igrave;a của một ph&iacute;a lamen. Sau đ&oacute; d&ugrave;ng giấy thẩm đặt ở ph&iacute;a đối diện với ph&iacute;a vừa nhỏ giọt nước cất của lamen để h&uacute;t bớt nước thừa</p> <p><strong>- Bước 2:</strong>&nbsp;Đặt ti&ecirc;u bản l&ecirc;n k&iacute;nh hiển&nbsp;vi để quan s&aacute;t sự thay đổi của chất nguy&ecirc;n sinh trong tế b&agrave;o ở vật kinh 10x</p> <p><img src="https://hoc247.net/fckeditorimg/upload/images/Hinh-11-1-nho-nuoc-vao-tieu-ban-va-tham-nuoc-thua.jpg" alt="" /></p> <p>H&igrave;nh 1.1. Nhỏ nước v&agrave;o ti&ecirc;u bản v&agrave; thăm nước thừa</p> <p><strong>-&nbsp; Bước 3:&nbsp;</strong>Chọn v&ugrave;ng biểu b&igrave; chỉ c&oacute; một lớp tế b&agrave;o, sau đ&oacute; chuyển sang vật k&iacute;nh 40x để quan s&aacute;t tế b&agrave;o r&otilde; hơn.</p> <p><strong>- Bước 4:</strong>&nbsp;Quan s&aacute;t v&agrave; vẽ c&aacute;c tế b&agrave;o b&igrave;nh thường, tế b&agrave;o kh&iacute; khổng v&agrave;o vở.</p> <div id="13"> <h2>3. Thu hoạch</h2> </div> <p>Học sinh thực h&agrave;nh v&agrave; viết b&aacute;o c&aacute;o thực h&agrave;nh theo c&aacute;c nội dung sau:</p> <table style="border-collapse: collapse; width: 100.014%;" border="1"> <tbody> <tr> <td style="width: 98.8127%; text-align: center;"> <p><strong>B&Aacute;O C&Aacute;O THỰC H&Agrave;NH</strong></p> <p style="text-align: left;"><strong>1. Mục đ&iacute;ch</strong></p> <p style="text-align: left;"><strong>2. C&aacute;ch tiến h&agrave;nh</strong></p> <p style="text-align: left;"><strong>3. Kết quả</strong></p> <p style="text-align: left;">B&aacute;o c&aacute;o kết quả th&iacute; nghiệm co v&agrave; phản co nguy&ecirc;n sinh.</p> <p style="text-align: left;"><strong>4. Giải th&iacute;ch, kết luận</strong></p> <p style="text-align: left;"><strong>5. Trả lời c&acirc;u hỏi</strong></p> <p style="text-align: left;">a) Khi tế b&agrave;o co nguy&ecirc;n sinh khi kh&ocirc;ng đ&oacute;ng hay mở? Giải th&iacute;ch.</p> <p style="text-align: left;">b) Nếu chất nguy&ecirc;n sinh trong c&aacute;c tế b&agrave;o ở ti&ecirc;u bản th&iacute; nghiệm co qu&aacute; chậm hoặc qu&aacute; nhanh th&igrave; cần phải l&agrave;m g&igrave; để điều chỉnh? Giải th&iacute;ch l&iacute; do.</p> </td> </tr> </tbody> </table>
Xem lời giải bài tập khác cùng bài