Bài 18. Thực hành làm và quan sát tiêu bản của quá trình nguyên phân và giảm phân
Lý thuyết Thực hành làm và quan sát tiêu bản của quá trình nguyên phân và giảm phân
<div id="11"> <h2>1. Chuẩn bị</h2> </div> <p><strong>a. Dụng cụ</strong></p> <p>Kim mổ hay kim mũi m&aacute;c, k&eacute;o nhỏ, panh, dao mổ hoặc dao lam, lam kinh, lamen, ống nhỏ giọt, giấy thấm, đĩa Petri, đ&egrave;n cồn hoặc bếp điện.</p> <p><strong>b. Ho&aacute; chất</strong></p> <p>Nước cất, dung dịch cố định c&aacute;c k&igrave; của nguy&ecirc;n ph&acirc;n, thuốc nhuộm acetocarmine 2% glacial acetic acid 45%, dung dịch nhược trương KCI0,56 M.</p> <p>Lưu &yacute;: Dung dịch cố định c&aacute;c k&igrave; của nguy&ecirc;n ph&acirc;n được pha theo tỉ lệ 3 thể t&iacute;ch ethanol: 1 thể t&iacute;ch acetic acid (75 mL ethanol: 25 mL glacial acetic acid).</p> <p><strong>c. Mẫu vật</strong></p> <p>Rễ c&acirc;y (h&agrave;nh t&acirc;y, h&agrave;nh ta, tỏi, lay ơn, khoai m&ocirc;n).</p> <p>Ch&acirc;u chấu l&uacute;a (Oxya chinensis): con đực (H.18.1).</p> <p><img class="wscnph" style="max-width: 100%;" src="https://static.colearn.vn:8413/v1.0/upload/library/12122022/hinh-181-trand-108-sdk-sinh-hoc-10-kntt-Aujkbz.jpg" /></p> <p>Tuỳ điều kiện, c&oacute; thể chọn mẫu vật kh&aacute;c dễ kiếm, dễ l&agrave;m, dễ quan s&aacute;t NST như hoa h&agrave;nh...</p> <div id="12"> <h2>2. C&aacute;ch tiến h&agrave;nh th&iacute; nghiệm</h2> </div> <p><strong>a. Thực h&agrave;nh: l&agrave;m v&agrave; quan s&aacute;t ti&ecirc;u bản qu&aacute; tr&igrave;nh nguy&ecirc;n ph&acirc;n của tế b&agrave;o</strong></p> <p><strong>Bước 1:&nbsp;</strong>Cố định mẫu</p> <p>- Cắt c&aacute;c đầu rễ h&agrave;nh (khoảng 5 mm từ đầu rễ).</p> <p>- Ng&acirc;m đầu rễ h&agrave;nh trong dung dịch cố định camnoy &iacute;t nhất 24 giờ.</p> <p><strong>Bước 2:&nbsp;</strong>Nhuộm mẫu vật</p> <p>- D&ugrave;ng panh gấp đầu rễ h&agrave;nh sang ống nghiệm đựng thuốc nhuộm acetocarmine 2%. Đun n&oacute;ng nhẹ (kh&ocirc;ng đun s&ocirc;i) ống nghiệm chứa rễ h&agrave;nh c&ugrave;ng thuốc nhuộm khoảng 5-8 ph&uacute;t</p> <p><strong>Bước 3:&nbsp;</strong>L&agrave;m ti&ecirc;u bản</p> <p>- D&ugrave;ng panh gấp một đầu rễ h&agrave;nh đặt l&ecirc;n giữa l&agrave;m k&iacute;nh.</p> <p>- D&ugrave;ng dao mổ hoặc dao lam cắt lấy một phần rễ (ở vị tr&iacute; c&aacute;ch đầu ch&oacute;p rễ khoảng 3mm &ndash; vị tr&iacute; c&oacute; nhiều tế b&agrave;o ph&acirc;n chia).</p> <p>- Nhỏ một giọt nước cất l&ecirc;n đầu rễ rồi đ&acirc;y lamen.</p> <p>-.Đặt l&agrave;m k&iacute;nh l&ecirc;n lớp giấy thấm, đặt v&agrave;i tờ giấy thấm l&ecirc;n tr&ecirc;n lamen.</p> <p>- Một tay giữ một cạnh của lamen, tay kia d&ugrave;ng đầu b&uacute;t ch&igrave; hoặc chuỗi gỗ của kim mồ g&otilde; nhẹ rồi &eacute;p nhẹ l&ecirc;n lamen để d&agrave;n mỏng tế b&agrave;o.</p> <p><strong>Bước 4:</strong>&nbsp;Quan s&aacute;t ti&ecirc;u bản</p> <p>- Đặt lam k&iacute;nh l&ecirc;n k&iacute;nh hiển vi v&agrave; quan s&aacute;t ti&ecirc;u bản, ở vật k&iacute;nh 10x đề t&igrave;m v&ugrave;ng rễ c&oacute; nhiều tế b&agrave;o đang ph&acirc;n chia.</p> <p>- Quan s&aacute;t ti&ecirc;u bản ở vật k&iacute;nh 40x để nhận dạng tế b&agrave;o tại c&aacute;c k&igrave; kh&aacute;c nhau của nguy&ecirc;n ph&acirc;n.</p> <p>- Quan s&aacute;t, nhận biết v&agrave; về c&aacute;c k&igrave; của nguy&ecirc;n ph&acirc;n v&agrave;o với</p> <p><strong>b. Thực h&agrave;nh: l&agrave;m v&agrave; quan s&aacute;t ti&ecirc;u bản qu&aacute; tr&igrave;nh giảm ph&acirc;n của tế b&agrave;o</strong></p> <p><strong>Bước 1:&nbsp;</strong>Mổ ch&acirc;u chấu Cắt bỏ c&aacute;nh, mổ bụng từ ph&iacute;a lưng.</p> <p>- D&ugrave;ng kim mỗ/panh gặp c&aacute;c ống sinh tinh (c&aacute;c ống trắng đục) sang đĩa Petri chứa dung dịch nhược trương Kế.</p> <p>- Loại bỏ c&aacute;c phần mở m&agrave;u v&agrave;ng b&aacute;m xung quanh c&aacute;c ống sinh tinh.</p> <p><strong>Bước 2:&nbsp;</strong>Cố định mẫu</p> <p>- Chuyển c&aacute;c ống sinh tinh v&agrave;o ống nghiệm hoặc lọ đựng dung dịch cố định camoy v&agrave; ng&acirc;m trong khoảng 24 giờ.</p> <p><strong>Bước 3:&nbsp;</strong>L&agrave;m ti&ecirc;u bản</p> <p>- D&ugrave;ng panh gặp một đoạn ống sinh tinh từ dung dịch cố định, đặt l&ecirc;n giữa l&agrave;m k&iacute;nh</p> <p>- Nhỏ l&ecirc;n đ&oacute; một giọt thuốc nhuộm acetocarmine 2% v&agrave; một giọt glacial acetic acid để l&agrave;m mềm m&ocirc;i rồi đ&acirc;y lamen.</p> <p>- Đặt l&agrave;m kinh l&ecirc;n lớp giấy thấm, đặt v&agrave;i tờ giấy thấm l&ecirc;n tr&ecirc;n lamen.</p> <p>- Một tay giữ một cạnh của lamen, tay kia d&ugrave;ng đầu b&uacute;t ch&igrave; hoặc chuỗi gỗ của kim mỗ gỗ nhẹ rồi &eacute;p nhẹ l&ecirc;n lamen để d&agrave;n mỏng tế b&agrave;o.</p> <p><strong>Bước 4:&nbsp;</strong>Quan s&aacute;t ti&ecirc;u bản Quan s&aacute;t ti&ecirc;u bản (c&aacute;ch quan s&aacute;t tương tự như nguy&ecirc;n ph&acirc;n). Nhận biết v&agrave; về c&aacute;c k&igrave; của giảm ph&acirc;n v&agrave;o vớ.</p> <div id="13"> <h2>3. Thu hoạch</h2> </div> <p>Học sinh viết b&aacute;o c&aacute;o thực h&agrave;nh theo c&aacute;c nội dung sau:</p> <table style="border-collapse: collapse; width: 100.014%;" border="1"> <tbody> <tr> <td style="width: 98.8127%; text-align: center;"> <p><strong>B&Aacute;O C&Aacute;O THỰC H&Agrave;NH</strong></p> <p style="text-align: left;"><strong>1. Mục đ&iacute;ch</strong></p> <p style="text-align: left;"><strong>2. C&aacute;ch tiến h&agrave;nh</strong></p> <p style="text-align: left;"><strong>3. Kết quả</strong></p> <p style="text-align: left;">a) B&aacute;o c&aacute;o kết quả lảm v&agrave; quan s&aacute;t ti&ecirc;u bản qu&aacute; tr&igrave;nh nguy&ecirc;n ph&acirc;n</p> <p style="text-align: left;">a) B&aacute;o c&aacute;o kết quả lảm v&agrave; quan s&aacute;t ti&ecirc;u bản qu&aacute; tr&igrave;nh giảm ph&acirc;n</p> <p style="text-align: left;"><strong>4. Giải th&iacute;ch v&agrave; kết luận</strong></p> <p style="text-align: left;"><strong>5. Trả lời c&acirc;u hỏi</strong></p> <p style="text-align: left;">a) Mục đ&iacute;ch của bước nhuộm mẫu vật trong quy tr&igrave;nh l&agrave;m ti&ecirc;u bản qu&aacute; tr&igrave;nh nguy&ecirc;n ph&acirc;n v&agrave; giảm ph&acirc;n của tế b&agrave;o l&agrave; g&igrave;?</p> <p style="text-align: left;">b) Giải th&iacute;ch v&igrave; sao ở bước nhuộm mẫu vật trong quy tr&igrave;nh l&agrave;m ti&ecirc;u bản qu&aacute; tr&igrave;nh nguy&ecirc;n ph&acirc;n của tế b&agrave;o lại cần phải đun n&oacute;ng nhẹ ống nghiệm chứa rễ h&agrave;nh c&ugrave;ng thuốc nhuộm m&agrave; kh&ocirc;ng được đun s&ocirc;i?</p> <p style="text-align: left;">c) V&igrave; sao trong quy tr&igrave;nh l&agrave;m ti&ecirc;u bản qu&aacute; tr&igrave;nh giảm ph&acirc;n của tế b&agrave;o cần phải ng&acirc;m ống sinh tinh của ch&acirc;u chấu trong dung dịch nhược trương KCl v&agrave; loại bỏ c&aacute;c phần mỡ b&aacute;m xung quanh c&aacute;c &ocirc;ng sinh tinh?</p> </td> </tr> </tbody> </table>
Xem lời giải bài tập khác cùng bài