Hướng dẫn giải Bài 4 (Trang 134 SGK Hóa học 12)

Chỉ dùng thêm một hóa chất, hãy phân biệt các chất trong những dãy sau và viết phương trình hóa học để giải thích. a) Các kim loại: Al, Mg, Ca, Na. b) Các dung dịch: NaCl, CaCl2, AlCl3. c) Các chất bột: CaO, MgO, Al2O3. Giải a) Dùng H2O. Cho bốn mẫu thử tác dụng với nước dư ở nhiệt độ thường - Mẫu tan trong nước, sủi bọt khí và tạo dung dịch trong suốt là Na                   <math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML"><mn>2</mn><mi>Na</mi><mo> </mo><mo>+</mo><mo> </mo><mn>2</mn><msub><mi mathvariant="normal">H</mi><mn>2</mn></msub><mi mathvariant="normal">O</mi><mo> </mo><mo>→</mo><mn>2</mn><mi>NaOH</mi><mo> </mo><mo>+</mo><mo> </mo><msub><mi mathvariant="normal">H</mi><mn>2</mn></msub><mo>↑</mo></math> - Mẫu tan trong nước, sủi bọt khí và tạo dung dịch vẩn đục là Ca vì Ca(OH)2 ít tan.                    <math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML"><mi>Ca</mi><mo> </mo><mo>+</mo><mo> </mo><mn>2</mn><msub><mi mathvariant="normal">H</mi><mn>2</mn></msub><mi mathvariant="normal">O</mi><mo> </mo><mo>→</mo><mo> </mo><mi>Ca</mi><msub><mrow><mo>(</mo><mi>OH</mi><mo>)</mo></mrow><mn>2</mn></msub><mo> </mo><mo>+</mo><mo> </mo><msub><mi mathvariant="normal">H</mi><mn>2</mn></msub><mo>↑</mo></math> ⚫    Cho dung dịch NaOH vừa tạo thành vào hai mẫu kim loại còn lại - Mẫu tan và sủi bọt khí là Al. Mẫu còn lại là Mg.                    <math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML"><mn>2</mn><mi>Al</mi><mo> </mo><mo>+</mo><mo> </mo><mn>2</mn><mi>NaOH</mi><mo> </mo><mo>+</mo><mo> </mo><mn>2</mn><msub><mi mathvariant="normal">H</mi><mn>2</mn></msub><mi mathvariant="normal">O</mi><mo> </mo><mo>→</mo><mo> </mo><mn>2</mn><msub><mi>NaAlO</mi><mn>2</mn></msub><mo> </mo><mo>+</mo><mo> </mo><mn>3</mn><msub><mi mathvariant="normal">H</mi><mn>2</mn></msub><mo>↑</mo></math> b) Dùng dung dịch Na2CO3 . Cho ba mẫu thử tác dụng với dung dịch Na2CO3 - Mẫu tạo kết tủa trắng là CaCl2 : <math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML"><msub><mi>CaCl</mi><mn>2</mn></msub><mo> </mo><mo>+</mo><mo> </mo><msub><mi>Na</mi><mn>2</mn></msub><msub><mi>CO</mi><mn>3</mn></msub><mo> </mo><mo>→</mo><mo> </mo><msub><mi>CaCO</mi><mn>3</mn></msub><mo>↓</mo><mo> </mo><mo>+</mo><mo> </mo><mn>2</mn><mi>NaCl</mi></math> - Mẫu tạo kết tủa dạng keo và sủi bọt khí là AlCl3. Mẫu còn lại là NaCl.               <math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML"><mn>2</mn><mi>Al</mi><mo> </mo><mo>+</mo><mo> </mo><mn>2</mn><mi>NaOH</mi><mo> </mo><mo>+</mo><mo> </mo><mn>2</mn><msub><mi mathvariant="normal">H</mi><mn>2</mn></msub><mi mathvariant="normal">O</mi><mo> </mo><mo>→</mo><mo> </mo><mn>2</mn><mi>Al</mi><msub><mrow><mo>(</mo><mi>OH</mi><mo>)</mo></mrow><mn>3</mn></msub><mo>↓</mo><mo> </mo><mo>+</mo><mo> </mo><mn>3</mn><msub><mi>CO</mi><mn>2</mn></msub><mo>↑</mo><mo> </mo><mo>+</mo><mo> </mo><mn>6</mn><mi>NaCl</mi></math> c) Dùng dung dịch NaOH, Cho ba mẫu thử tác dụng với dung dịch NaOH - Mẫu tan và tạo dung dịch vẩn đục là CaO vì Ca(OH)2 ít tan.               <math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML"><mi>CaO</mi><mo> </mo><mo>+</mo><mo> </mo><msub><mi mathvariant="normal">H</mi><mn>2</mn></msub><mi mathvariant="normal">O</mi><mo> </mo><mo>→</mo><mo> </mo><mi>Ca</mi><msub><mrow><mo>(</mo><mi>OH</mi><mo>)</mo></mrow><mn>2</mn></msub></math> (phần nước này có trong dung dịch NaOH) - Mẫu tan là Al2O3. Mẫu còn lại là MgO:                <math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML"><msub><mi>Al</mi><mn>2</mn></msub><msub><mi mathvariant="normal">O</mi><mn>3</mn></msub><mo> </mo><mo>+</mo><mo> </mo><mi>NaOH</mi><mo> </mo><mo>→</mo><mo> </mo><mn>2</mn><msub><mi>NaAlO</mi><mn>2</mn></msub><mo> </mo><mo>+</mo><mo> </mo><msub><mi mathvariant="normal">H</mi><mn>2</mn></msub><mi mathvariant="normal">O</mi></math>