Bài 14. Phong trào cách mạng 1930 – 1935
Lý thuyết Phong trào cách mạng 1930-1931 với đỉnh cao Xô viết Nghệ Tĩnh
<p style="text-align: justify;">1.Phong tr&agrave;o c&aacute;ch mạng 1930-1931 <!-- Quick Adsense WordPress Plugin: http://quickadsense.com/ --></p> <p style="text-align: justify;">Trong&nbsp; bối cảnh cuộc khủng hoảng kinh tế diễn ra gay gắt v&agrave; phong tr&agrave;o c&aacute;ch mạng d&acirc;ng cao, ngay sau khi ra đời, Đảng Cộng sản Việt Nam đ&atilde; l&atilde;nh đạo phong tr&agrave;o đấu tranh của quần ch&uacute;ng&nbsp; c&ocirc;ng- n&ocirc;ng rộng khắp cả nước.</p> <p style="text-align: justify;">Từ th&aacute;ng 2 đến th&aacute;ng 4-1930, nổ ra nhiều cuộc đấu tranh của c&ocirc;ng nh&acirc;n v&agrave; n&ocirc;ng d&acirc;n. Mục ti&ecirc;u đấu tranh l&agrave; đ&ograve;i cải thiện đời sống: c&ocirc;ng nh&acirc;n đ&ograve;i tăng lương, giảm giờ l&agrave;m; n&ocirc;ng d&acirc;n đ&ograve;i giảm sưu, giảm thuế v.v; b&ecirc;n cạnh đ&oacute;, cũng xuất hiện những khẩu hiệu ch&iacute;nh như &ldquo;Đả đảo chủ nghĩa đế quốc! Đả đảo phong kiến,&rdquo;, &ldquo;Thả t&ugrave; ch&iacute;nh trị&rdquo; v.v..</p> <p style="text-align: justify;">Th&aacute;ng 5, tr&ecirc;n phạm vi cả nước b&ugrave;ng nổ nhiều cuộc đấu tranh nh&acirc;n ng&agrave;y Quốc tế Lao động 1-5. C&aacute;c nước đấu tranh n&agrave;y l&agrave; bước ngoặt của phong tr&agrave;o c&aacute;ch mạng. Lần đầu ti&ecirc;n, c&ocirc;ng nh&acirc;n Việt Nam biểu t&igrave;nh kỉ niệm ng&agrave;y Quốc tế Lao động, đấu tranh đ&ograve;i quyền lợi cho nh&acirc;n d&acirc;n lao động trong nước v&agrave; thể hiện t&igrave;nh đo&agrave;n kết với nh&acirc;n d&acirc;n lao động thế giới.</p> <p style="text-align: justify;">Trong c&aacute;c th&aacute;ng 6, 7, 8, li&ecirc;n tiếp nổ ra nhiều cuộc đấu tranh của c&ocirc;ng nh&acirc;n, n&ocirc;ng d&acirc;n v&agrave; c&aacute;c tầng lớp lao động kh&aacute;c tr&ecirc;n phạm vi cả nước.</p> <p style="text-align: justify;">Sang th&aacute;ng 9&mdash;1930, phong tr&agrave;o đấu tranh d&acirc;ng cao, nhất l&agrave; ở hai tỉnh Nghệ An v&agrave; H&agrave; Tĩnh. Những cuộc biểu t&igrave;nh của n&ocirc;ng d&acirc;n&nbsp; (c&oacute; vũ trang tự vệ) với h&agrave;ng ngh&igrave;n người tham gia k&eacute;o đến huyện lị, tỉnh lị đ&ograve;i giảm sưu, giảm thuế. C&aacute;c cuộc đấu tranh n&agrave;y được c&ocirc;ng nh&acirc;n ở Vinh-Bến Thủy hưởng ứng.</p> <p style="text-align: justify;"><img title="L&yacute; thuyết Phong tr&agrave;o c&aacute;ch mạng 1930-1931 với đỉnh cao X&ocirc; viết Nghệ Tĩnh" src="https://baitapsachgiaokhoa.com/imgs/31.14.jpg" alt="L&yacute; thuyết Phong tr&agrave;o c&aacute;ch mạng 1930-1931 với đỉnh cao X&ocirc; viết Nghệ Tĩnh" width="415" height="307" /></p> <p style="text-align: justify;">H&igrave;nh 31. Lược đồ phong tr&agrave;o X&ocirc; viết Nghệ -Tĩnh&nbsp;</p> <p style="text-align: justify;">Ti&ecirc;u biểu l&agrave; cuộc biểu t&igrave;nh của n&ocirc;ng d&acirc;n huyện Hưng Nguy&ecirc;n (Nghệ An) ng&agrave;y 12-9-1930. Khoảng 8000 n&ocirc;ng d&acirc;n k&eacute;o đến huyện lị với khẩu hiệu &ldquo;Đả đảo chủ nghĩa đế quốc!&rdquo;,&rdquo;Đả đảo Nam triều!&rdquo;, &ldquo;Nh&agrave; m&aacute;y về tay thợ thuyền!&rdquo;, &ldquo;Ruộng đất về tay d&acirc;n c&agrave;y!&rdquo;&hellip;..Đo&agrave;n biểu t&igrave;nh xếp th&agrave;nh h&agrave;ng d&agrave;i hơn 1 kil&ocirc;m&eacute;t tiến về th&agrave;nh phố Vinh. Đi đầu l&agrave; những người cầm cờ đỏ, đi hai b&ecirc;n l&agrave; những đội vi&ecirc;n tự vệ được trang bị dao, gậy. Tr&ecirc;n đường đi, đo&agrave;n biểu t&igrave;nh dừng lại v&agrave;i nơi để diễ thuyết v&agrave; chỉnh đốn đội ngũ. D&ograve;ng người c&agrave;ng đi c&agrave;ng được bổ sung th&ecirc;m. Khi đến Vinh, con số l&ecirc;n tới gần 3 vạn người v&agrave; xếp th&agrave;nh h&agrave;ng d&agrave;i tới 4 kil&ocirc;m&eacute;t. Thực d&acirc;n Ph&aacute;p đ&atilde; đ&agrave;n &aacute;p d&atilde; man. Ch&uacute;ng cho m&aacute;y bay n&eacute;m bom xuống đo&agrave;n biểu t&igrave;nh l&agrave;m 217 người chết, 125 người bị thương. Song, sự đ&agrave;n &aacute;p d&atilde; man đ&oacute; kh&ocirc;ng ngăn được cuộc đấu tranh. Quần ch&uacute;ng k&eacute;o đến huyện lị ph&aacute; nh&agrave; lao, đốt huyện đường, v&acirc;y đồn l&iacute;nh khố xanh v.v..</p> <p style="text-align: justify;">Hệ thống ch&iacute;nh quyền thực d&acirc;n, phong kiến bị t&ecirc; liệt, tan r&atilde; ở nhiều th&ocirc;n, x&atilde;. Nhiều l&iacute; trưởng, ch&aacute;nh tỏng bỏ trốn.</p> <p style="text-align: justify;">Trong t&igrave;nh h&igrave;nh đ&oacute;, nhiều cấp ủy Đảng ở th&ocirc;n, x&atilde; l&atilde;nh đạo nh&acirc;n d&acirc;n đứng l&ecirc;n tự quản l&iacute; đời sống ch&iacute;nh trị, văn h&oacute;a, x&atilde; hội ở địa phương, l&agrave;m chức năng quả ch&iacute;nh quyền, gọi l&agrave; &ldquo;X&ocirc; viết&rdquo;.</p> <p style="text-align: justify;">2. X&ocirc; viết Nghệ Tĩnh</p> <p style="text-align: justify;">Tại Nghệ An, X&ocirc; viết ra đời từ th&aacute;ng 9-1930 ở c&aacute;c x&atilde; thuộc huyện Thanh Chương, Nam Đ&agrave;n, một phần huyện Anh Sơn, Nghi Lộc, Hưng Nguy&ecirc;n, Diễn Ch&acirc;u. Ở H&agrave; Tĩnh, X&ocirc; viết h&igrave;nh th&agrave;nh ở c&aacute;c x&atilde; thuộc huyện Can Lộc, Nghi Xu&acirc;n, Hương Kh&ecirc; v&agrave;o cuối năm 1930-đầu năm 1931. C&aacute;c x&ocirc; viết đ&atilde; thực hiện quyền l&agrave;m chủ của quần ch&uacute;ng, điều h&agrave;nh mọi mặt đời sống x&atilde; hội.</p> <p style="text-align: justify;"><em>Về ch&iacute;nh trị</em>, quần ch&uacute;ng được tự do tham gia hoạt động trong c&aacute;c đo&agrave;n thể c&aacute;ch mạng, tự do hội họp. C&aacute;c đội tự vệ đỏ v&agrave; t&ograve;a &aacute;n nh&acirc;n d&acirc;n được th&agrave;nh lập.</p> <p style="text-align: justify;"><img title="L&yacute; thuyết Phong tr&agrave;o c&aacute;ch mạng 1930-1931 với đỉnh cao X&ocirc; viết Nghệ Tĩnh" src="https://baitapsachgiaokhoa.com/imgs/32.14.jpg" alt="L&yacute; thuyết Phong tr&agrave;o c&aacute;ch mạng 1930-1931 với đỉnh cao X&ocirc; viết Nghệ Tĩnh" width="410" height="207" /></p> <p style="text-align: justify;">H&igrave;nh 32. Đấu tranh trong phong tr&agrave;o X&ocirc; viết Nghệ-Tĩnh (tranh sơn dầu)</p> <p style="text-align: justify;"><em>Về kinh tế, </em>thi h&agrave;nh c&aacute;c biện ph&aacute;p như: chia ruộng đất c&ocirc;ng cho d&acirc;n c&agrave;y ngh&egrave;o; b&atilde;i bỏ thuế th&acirc;n, thuế chợ, thuế đ&ograve;, thuế muối; x&oacute;a nợ cho người ngh&egrave;o; tu sửa cầu cống, đường giao th&ocirc;ng; lập c&aacute;c tổ chức để n&ocirc;ng d&acirc;n gi&uacute;p đỡ nhau sản xuất.</p> <p style="text-align: justify;"><em>Về văn h&oacute;a- x&atilde; hội, </em>ch&iacute;nh quyền c&aacute;ch mạng mở lớp dạy chữ Quốc ngữ cho c&aacute;c tầng lớp nh&acirc;n d&acirc;n; c&aacute;c tệ nạn x&atilde; hội như m&ecirc; t&iacute;n, dị đoan, rượu ch&egrave;, cờ bạc, &hellip;bị x&oacute;a bỏ. Trật tự trị an giữ vững; tinh thần đo&agrave;n kết, gi&uacute;p đỡ nhau được x&acirc;y dựng. <!-- Quick Adsense WordPress Plugin: http://quickadsense.com/ --></p> <p style="text-align: justify;">X&ocirc; viết Nghệ-Tĩnh l&agrave; đỉnh cao của phong tr&agrave;o c&aacute;ch mạng 1930-1931. Tuy chỉ tồn tại được 4-5 th&aacute;ng, nhưng đ&oacute; l&agrave; nguồn cổ vũ mạnh mẽ&nbsp; quần ch&uacute;ng nh&acirc;n d&acirc;n trong cả nước.</p> <p style="text-align: justify;">Trước t&aacute;c động của phong tr&agrave;o, thực d&acirc;n Ph&aacute;p tập trung lực lượng tiến hnahf khủng bố d&atilde; man. Ch&uacute;ng điều động binh l&iacute;nh đ&oacute;ng chiếm nhiều đồn bốt ở hai tỉnh Nghệ An v&agrave; H&agrave; Tĩnh. C&ugrave;ng với việc cho binh l&iacute;nh đi c&agrave;n qu&eacute;t, bắn giết d&acirc;n ch&uacute;ng, đốt ph&aacute;, triệt hạ l&agrave;ng mạc, ch&uacute;ng c&ograve;n dung nhiều thủ đoạn chia rẽ, dụ dỗ, mua chuộc. V&igrave; vậy, nhiều cơ quan l&atilde;nh đạo của Đảng, cơ sở quần ch&uacute;ng bị ph&aacute; vỡ, nhiều c&aacute;n bộ, đảng vi&ecirc;n, những người y&ecirc;u nước bị bắt, t&ugrave; đ&agrave;y hoặc bị s&aacute;t hại.</p> <p style="text-align: justify;">Từ giữa năm 1931, phong tr&agrave;o c&aacute;ch mạng trong cả nước dần dần lắng xuống.</p> <p style="text-align: justify;">3. Hội nghị thứ nhất Ban Chấp h&agrave;nh Trung ương l&acirc;m thời Đảng Cộng sản Việt Nam (10-1930)</p> <p style="text-align: justify;">Giữa l&uacute;c phong tr&agrave;o c&aacute;ch mạng của quần ch&uacute;ng đnag diễn ra quyết liệt&nbsp; Ban Chấp h&agrave;nh Trung ương l&acirc;m thời Đảng Cộng sản Việt Nam họp &nbsp;Hội nghị thứ nhất tại Hương Cảng (Trung Quốc) v&agrave;o th&aacute;ng 10-1930.</p> <p style="text-align: justify;">Hội nghị đ&atilde; quyết định đổi t&ecirc;n Đảng Cộng sản Việt Nam th&agrave;nh <em>Đảng Cộng sản Đ&ocirc;ng Dương,</em> cử ra Ban Chấp h&agrave;nh Trung ương ch&iacute;nh thức do Trần Ph&uacute; l&agrave;m Tổng b&iacute; thư v&agrave; th&ocirc;ng qua <em>Luận cương ch&iacute;nh trị</em> của Đảng.</p> <p style="text-align: justify;"><img title="L&yacute; thuyết Phong tr&agrave;o c&aacute;ch mạng 1930-1931 với đỉnh cao X&ocirc; viết Nghệ Tĩnh" src="https://baitapsachgiaokhoa.com/imgs/33.14.jpg" alt="L&yacute; thuyết Phong tr&agrave;o c&aacute;ch mạng 1930-1931 với đỉnh cao X&ocirc; viết Nghệ Tĩnh" width="110" height="138" /></p> <p style="text-align: justify;">H&igrave;nh 33. Trần Ph&uacute; (1904-1931)</p> <p style="text-align: justify;">Luận cương x&aacute;c định những vấn đề chiến lược v&agrave; s&aacute;ch lược của c&aacute;ch mạng</p> <p style="text-align: justify;">Đ&ocirc;ng Dương. c&aacute;ch mạng Đ&ocirc;ng Dương l&uacute;c đầu l&agrave; cuộc c&aacute;ch mạng tư sản d&acirc;n quyền, sau đ&oacute; tiếp tục ph&aacute;t triển, bỏ qua thời k&igrave; tư bản chủ nghĩa, tiến thẳng l&ecirc;n con đường x&atilde; hội chủ nghĩa.</p> <p style="text-align: justify;">Hai nhiệm vụ chiến lược của c&aacute;ch mạng l&agrave; đ&aacute;nh đổ phong kiến v&agrave; đ&aacute;nh đổ đế quốc. Hai nhiệm vụ n&agrave;y c&oacute; quan hệ khăng kh&iacute;t với nhau. Động lực c&aacute;ch mạng l&agrave; giai cấp c&ocirc;ng nh&acirc;n v&agrave; n&ocirc;ng d&acirc;n. L&atilde;nh đạo c&aacute;ch mạng l&agrave; giai cấp c&ocirc;ng nh&acirc;n với đội ti&ecirc;n phong l&agrave; Đảng Cộng Sản.</p> <p style="text-align: justify;">Luận cương ch&iacute;nh trị n&ecirc;u r&otilde; h&igrave;nh thức v&agrave; phương ph&aacute;p đấu tranh, mối quan hệ giữa c&aacute;ch mạng Đ&ocirc;ng Dương v&agrave; c&aacute;ch mạng thế giới.</p> <p style="text-align: justify;">Tuy nhi&ecirc;n, Luận cương c&ograve;n c&oacute; những mặt hạn chế như chưa n&ecirc;u được m&acirc;u thuẫn chủ yếu của x&atilde; hội Đ&ocirc;ng Dương, kh&ocirc;ng đua cao ngọn cờ d&acirc;n tộc t&ecirc;n h&agrave;ng đầu m&agrave; nặng về đấu tranh giai cấp v&agrave; c&aacute;ch mạng ruộng đất; đ&aacute;nh gi&aacute; kh&ocirc;ng đ&uacute;ng khả năng c&aacute;ch mạng của tầng lớp tiểu tư sản, khả năng chống đế quốc v&agrave; chống phong kiến ở mức độ nhất định của giai cấp tư sản d&acirc;n tộc, khả năng l&ocirc;i k&eacute;o một bộ phận trung, tiểu địa chủ tham gia mặt trận d&acirc;n tộc thống nhất chống đế quốc v&agrave; tay sai.</p> <p style="text-align: justify;">Sau Hội nghị, Ban Chấp h&agrave;nh Trung ương Đảng tập trung l&atilde;nh đạo phong tr&agrave;o c&aacute;ch mạng cả nước chống lại cuộc khủng bố v&agrave; c&aacute;c thủ đoạn th&acirc;m độc của kẻ th&ugrave;, động thời c&oacute; những chỉ thị cụ thể cho Nghệ-Tĩnh v&agrave; k&ecirc;u gọi nh&acirc;n d&acirc;n cả nước đấu tranh ủng hộ v&agrave; bảo vệ X&ocirc; viết Nghệ -Tĩnh.</p> <p style="text-align: justify;">4. &Yacute; nghĩa lịch sử v&agrave; b&agrave;i học kinh nghiệm của phong tr&agrave;o c&aacute;ch mạng 1930-1931</p> <p style="text-align: justify;">Phong tr&agrave;o c&aacute;ch mạng 1930-1931 chỉ diễn ra trong một thời gian ngắn nhưng c&oacute; &yacute; ngĩa lịch sử to lớn, Phong tr&agrave;o khẳng định đường lối đ&uacute;ng đắn của Đảng, quyền l&atilde;nh đạo của giai cấp c&ocirc;ng nh&acirc;n đối với c&aacute;ch mạng Đ&ocirc;ng Dương. Từ phong tr&agrave;o, khối li&ecirc;n minh c&ocirc;ng n&ocirc;ng được h&igrave;nh th&agrave;nh, c&ocirc;ng nh&acirc;n, n&ocirc;ng d&acirc;n đ&atilde; đo&agrave;n kết trong đấu tranh c&aacute;ch mạng.</p> <p style="text-align: justify;">Phong tr&agrave;o c&aacute;ch mạng 1930-1931 được đn&aacute;h gi&aacute; cao trong phong tr&agrave;o cộng sản v&agrave; c&ocirc;ng nh&acirc;n quốc tế. Quốc tế Cộng sản đ&atilde; c&ocirc;ng nhận Đảng Cộng sản Đ&ocirc;ng Dương l&agrave; bộ phận độc lập, trực thuộc Quốc tế Cộng sản.</p> <p style="text-align: justify;">Phong tr&agrave;o c&aacute;ch mạng 1930-1931 để lại cho Đảng ta nhiều b&agrave;o học qu&yacute; b&aacute;u về c&ocirc;ng t&aacute;c tư tưởng, về x&acirc;y dựng khối li&ecirc;n minh c&ocirc;ng n&ocirc;ng v&agrave; mặt trận d&acirc;n tộc thống nhất, về tổ chức, l&atilde;nh đạo quần ch&uacute;ng đấu tranh. Phong tr&agrave;o c&oacute; &yacute; nghĩa như cuộc tập dượt đầu ti&ecirc;n của Đảng v&agrave; quần ch&uacute;ng cho Tổng khởi nghĩa th&aacute;ng T&aacute;m sau n&agrave;y.</p>
Xem lời giải bài tập khác cùng bài