Bài 7. Nội lực và ngoại lực
<strong>Trả lời câu hỏi mục 2 trang 26 SGK Địa lí 10</strong>
<p style="font-weight: 400;">Dựa v&agrave;o th&ocirc;ng tin v&agrave; h&igrave;nh ảnh trong mục 2, h&atilde;y:</p> <p style="font-weight: 400;">- Tr&igrave;nh b&agrave;y kh&aacute;i niệm, nguy&ecirc;n nh&acirc;n sinh ra ngoại lực.</p> <p style="font-weight: 400;">- Ph&acirc;n t&iacute;ch t&aacute;c động của qu&aacute; tr&igrave;nh phong h&oacute;a, b&oacute;c m&ograve;n, vận chuyển, bồi tụ đến sự h&igrave;nh th&agrave;nh địa h&igrave;nh bề mặt Tr&aacute;i Đất.</p> <p style="font-weight: 400;"><strong>Phương ph&aacute;p giải:</strong></p> <p style="font-weight: 400;">Dựa v&agrave;o th&ocirc;ng tin trong mục 2 (T&aacute;c động của ngoại lực đến địa h&igrave;nh bề mặt Tr&aacute;i Đất) v&agrave; quan s&aacute;t h&igrave;nh 7.2, 7.3.</p> <p style="font-weight: 400;"><strong>Lời giải chi tiết:</strong></p> <p style="font-weight: 400;"><strong><em>* Ngoại lực</em></strong></p> <p style="font-weight: 400;">- Kh&aacute;i niệm: L&agrave; lực diễn ra tr&ecirc;n bề mặt Tr&aacute;i Đất như t&aacute;c động của gi&oacute;, mưa, nước chảy, s&oacute;ng biển, băng, sinh vật v&agrave; con người.</p> <p style="font-weight: 400;">- Nguy&ecirc;n nh&acirc;n sinh ra: chủ yếu do nguồn năng lượng bức xạ mặt trời.</p> <p style="font-weight: 400;"><strong><em>* T&aacute;c động của qu&aacute; tr&igrave;nh phong h&oacute;a, b&oacute;c m&ograve;n, vận chuyển, bồi tụ đến sự h&igrave;nh th&agrave;nh địa h&igrave;nh bề mặt Tr&aacute;i Đất</em></strong></p> <p style="font-weight: 400;">- Qu&aacute; tr&igrave;nh phong h&oacute;a (3 qu&aacute; tr&igrave;nh):</p> <p style="font-weight: 400;">+ Phong h&oacute;a vật l&iacute;: l&agrave;m thay đổi k&iacute;ch thước của đ&aacute; (kh&ocirc;ng thay đổi về th&agrave;nh phần h&oacute;a học) do sự thay đổi đột ngột của nhiệt độ, sự đ&oacute;ng băng của nước.</p> <p style="font-weight: 400;"><em>V&iacute; dụ:&nbsp;Ở hoang mạc, do sự ch&ecirc;nh lệch nhiệt độ rất lớn giữa ban ng&agrave;y v&agrave; ban đ&ecirc;m (C&aacute;c kho&aacute;ng vật tạo đ&aacute; c&oacute; khả năng d&atilde;n nở khi nhiệt độ cao v&agrave; co lại khi nhiệt độ thấp) =&gt; Đ&aacute; bị vỡ vụn tạo th&agrave;nh c&aacute;t.</em></p> <p style="font-weight: 400;">+ Phong h&oacute;a h&oacute;a học: l&agrave;m biến đổi th&agrave;nh phần v&agrave; t&iacute;nh chất h&oacute;a học của đ&aacute; v&agrave; kho&aacute;ng do t&aacute;c động của nước, c&aacute;c chất h&ograve;a tan trong nước.</p> <p style="font-weight: 400;"><em>V&iacute; dụ:&nbsp;C&aacute;c dạng địa h&igrave;nh karst trong động Phong Nha &ndash; Quảng B&igrave;nh l&agrave; kết quả của sự h&ograve;a tan đ&aacute; v&ocirc;i do nước.</em></p> <p style="font-weight: 400;">+ Phong h&oacute;a sinh học: l&agrave;m thay đổi cả về k&iacute;ch thước v&agrave; th&agrave;nh phần h&oacute;a học của đ&aacute;, do t&aacute;c động của sinh vật.</p> <p style="font-weight: 400;"><em>V&iacute; dụ:&nbsp;Rễ c&acirc;y b&aacute;m v&agrave;o đ&aacute; khiến cho c&aacute;c lớp đ&aacute; bị rạn nứt, l&agrave;m thay đổi th&agrave;nh phần h&oacute;a học của đ&aacute;.</em></p> <p style="font-weight: 400;">- Qu&aacute; tr&igrave;nh b&oacute;c m&ograve;n: l&agrave;m dời chuyển c&aacute;c sản phẩm phong h&oacute;a ra khỏi vị tr&iacute; ban đầu, dưới t&aacute;c động của nước chảy, s&oacute;ng biển, gi&oacute;, băng h&agrave;,&hellip;</p> <p style="font-weight: 400;">+ X&acirc;m thực (do nước chảy)</p> <p style="font-weight: 400;"><em>V&iacute; dụ:&nbsp;C&aacute;c d&ograve;ng chảy tạm thời ở miền n&uacute;i khiến địa h&igrave;nh bị x&acirc;m thực.</em></p> <p style="font-weight: 400;">+ M&agrave;i m&ograve;n (do s&oacute;ng biển v&agrave; băng h&agrave;)</p> <p style="font-weight: 400;"><em>V&iacute; dụ:&nbsp;S&oacute;ng vỗ v&agrave;o v&aacute;ch biển h&igrave;nh th&agrave;nh dạng địa h&igrave;nh h&agrave;m ếch.</em></p> <p style="font-weight: 400;">+ Thổi m&ograve;n (do gi&oacute;)</p> <p style="font-weight: 400;"><em>V&iacute; dụ:&nbsp;C&aacute;c nấm đ&aacute; ở sa mạc h&igrave;nh th&agrave;nh do gi&oacute; thổi.</em></p> <p style="font-weight: 400;">- Qu&aacute; tr&igrave;nh vận chuyển v&agrave; bồi tụ: vận chuyển vật liệu từ nơi n&agrave;y đến nơi kh&aacute;c&nbsp;(vận chuyển), sau đ&oacute; t&iacute;ch tụ tạo th&agrave;nh dạng địa h&igrave;nh mới&nbsp;(bồi tụ).</p> <p style="font-weight: 400;"><em>V&iacute; dụ:&nbsp;Khi mưa, c&aacute;c vật liệu dạng h&ograve;a tan, lơ lửng (ph&ugrave; sa) từ miền n&uacute;i theo d&ograve;ng nước chảy xuống thấp bồi tụ cho c&aacute;c đồng bằng.</em></p>
Xem lời giải bài tập khác cùng bài