Chào em gia sư gửi em câu trả lời để em tham khảo nhé

1. Lý do chọn đề tài
Nguyễn Bỉnh Khiêm (1491–1585) là một trong những danh nhân văn hóa lớn của dân tộc, được mệnh danh là “Tuyết Giang Phu Tử”. Thơ văn của ông, đặc biệt là tư tưởng sống nhàn, để lại ảnh hưởng sâu sắc trong văn hóa Việt Nam.
Trong bối cảnh xã hội hiện đại đầy áp lực, tư tưởng sống nhàn lại càng trở nên có giá trị: gợi mở con đường giữ gìn sự tỉnh táo, sự an nhiên trong tâm hồn và cân bằng cuộc sống.
Vì thế, nghiên cứu quan niệm sống nhàn của ông giúp hiểu hơn triết lí sống thanh cao của Nho–Lão cũng như rút ra những giá trị ứng dụng cho con người hôm nay.
2. Mục tiêu nghiên cứu
Làm rõ nội dung tư tưởng “sống nhàn” trong thơ Nguyễn Bỉnh Khiêm.
Phân tích những biểu hiện cụ thể của lối sống nhàn qua các tác phẩm tiêu biểu.
Chỉ ra những nguồn gốc hình thành tư tưởng ấy (bối cảnh lịch sử, học vấn, quan điểm Nho – Lão – Phật).
Đánh giá ý nghĩa của quan niệm sống nhàn đối với xã hội hiện đại.
3. Nhiệm vụ nghiên cứu
Khảo sát và phân tích các bài thơ Nôm và Hán của Nguyễn Bỉnh Khiêm có nội dung liên quan đến sống nhàn.
Tổng hợp quan điểm của các nhà nghiên cứu văn học.
Hệ thống hóa đặc điểm cốt lõi của triết lý sống nhàn.
Rút ra bài học giá trị từ tư tưởng sống nhàn.
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
Đối tượng
Tư tưởng sống nhàn thể hiện trong thơ văn Nguyễn Bỉnh Khiêm (chủ yếu thơ Nôm).
Những yếu tố ảnh hưởng đến tư tưởng ấy.
Phạm vi
Tập trung vào các bài:
Nhàn
Cảm hứng
Tự thuật
Một số bài thơ Hán có liên quan đến lối sống ẩn dật
Không đi quá sâu vào các vấn đề dự đoán học, sấm ký.
5. Phương pháp nghiên cứu
Phân tích – tổng hợp: phân tích nội dung các bài thơ, tổng hợp quan điểm và luận điểm.
So sánh – đối chiếu: đối chiếu tư tưởng sống nhàn của Nguyễn Bỉnh Khiêm với tư tưởng ẩn dật trong Nho – Lão.
Phương pháp lịch sử – xã hội: xem xét bối cảnh lịch sử triều Mạc – Lê, từ đó tìm hiểu lý do ông lui về ẩn cư.
Phương pháp văn bản học: đối chiếu các bản thơ đã được xuất bản.
6. Nội dung & dẫn chứng tiêu biểu về quan niệm sống nhàn
6.1. Sống nhàn là hòa hợp tự nhiên, tránh danh lợi
Bài thơ Nhàn (Nôm) thể hiện rõ nhất:
“Ta dại ta tìm nơi vắng vẻ
Khách khôn người đến chốn lao xao”
→ Sống nhàn là tránh sự xô bồ để tìm sự yên tĩnh, giữ phẩm giá và sự trong sạch.
6.2. Sống nhàn là tự cung tự cấp, vui với lao động thanh đạm
“Thu ăn măng trúc, đông ăn giá
Xuân tắm hồ sen, hạ tắm ao”
→ Ông chọn cách sống gắn với thiên nhiên, không phụ thuộc vào quyền lực–tài lộc.
6.3. Sống nhàn là thái độ triết lí, không tranh đua
“Ở thế mới hay người bạc ác
Giàu thì tìm đến, khó tìm lui”
→ Nhàn còn là giữ tâm thế bình thản trước sự đổi thay của đời.
6.4. Cơ sở hình thành tư tưởng sống nhàn
Xã hội thời Lê – Mạc rối ren, quan trường mục nát → ông cáo quan về quê.
Ảnh hưởng của Lão – Trang (vô vi, thuận tự nhiên).
Ảnh hưởng Nho giáo: giữ khí tiết, không đồng lõa điều xấu.
7. Kết luận giá trị tư tưởng “nhàn”
Khẳng định nhân cách thanh cao của Nguyễn Bỉnh Khiêm.
Đề cao sự sống giản dị, an hòa, gắn bó thiên nhiên.
Phù hợp với nhu cầu cân bằng tâm lý của con người hiện đại.
Gợi mở lối sống có chiều sâu văn hóa.
8. Các nguồn thông tin đáng tin cậy
Sách, giáo trình
Nguyễn Bỉnh Khiêm – Tác phẩm chọn lọc, NXB Giáo dục.
Tổng tập Văn học Việt Nam, tập 4, NXB Khoa học xã hội.
Văn học trung đại Việt Nam, Trần Đình Sử (chủ biên).
Lịch sử văn học Việt Nam, Bùi Văn Nguyên – Hà Minh Đức.
Nguồn tra cứu khoa học
Thư viện số Quốc gia Việt Nam (nlv.gov.vn)
Tạp chí Nghiên cứu văn học (vietnamica.gov)
Google Scholar (scholar.google.com)
Nguồn đáng tin cậy trên Internet
Cổng thông tin “Danh nhân Việt Nam” – Bộ Văn hóa
Website Viện Văn học Việt Nam
Các bài nghiên cứu trên Tạp chí Hán Nôm
Chúc em học tốt nha