Nghị luận ý kiến: “Hình tượng nhân vật được sinh ra từ tâm trí của nhà văn nhưng chỉ thực sự sống bằng tâm trí của người đọc”. Bằng tri thức và trải nghiệm văn học của mình,anh/ chị hãy bình luận ý kiến trên.(cho em gợi ý dàn bài chi tiết và sau ạ chứng minh bằng 2 tác phẩm một tác phẩm là chí phèo còn một tác phẩm là tác phẩm trong chương trình 11 ạ)
Trả lời
Gia sư Hải Yến
09:17, 15/12/2023
Chào em, gia sư CoLearn không viết bài văn sẵn cho các em, thay vào đó sẽ hướng dẫn qua dàn ý sau:
I)Mở bài:
-Giới thiệu ý kiến: “Hình tượng nhân vật được sinh ra từ tâm trí của nhà văn nhưng chỉ thực sự sống bằng tâm trí của người đọc”.
- Dẫn dắt tác phẩm, nhân vật chứng minh ý kiến trên.
II) Thân bài:
1)Giải thích:
– )Nhân vật văn học là khái niệm dung để chỉ hình tượng các cá thể con người trong tác phẩm văn học – cái đã được nhà văn nhận thức, tái tạo, thể hiện bằng các phương tiện riêng của nghệ thuật ngôn từ.
–)Hình tượng nhân vật được sinh ra từ tâm trí của nhà văn: nhà văn là người lao tâm khổ trí sáng tạo ra hình tượng nhân vật nhưng đó mới là hình tượng bằng chất liệu ngôn ngữ. – Chỉ thực sự sống bằng tâm trí của người đọc: người đọc mới là người biến hình tượng nhân vật ở dạng ngôn ngữ thành sinh thể trong tâm trí của mình.
=> Câu nói nêu lên vài trò của cả hai đối tượng là nhà văn và người đọc trong quá trình sáng tạo – tiếp nhận văn học, nhưng trọng tâm là đề cao vai trò của người đọc trong việc biến hình tượng từ những kí tự trên mặt giấy thành sinh thể tồn tại trong đời sống tinh thần của con người, của xã hội.
2)Bàn luận.
–) Hình tượng nhân vật do nhà văn sáng tạo ra trong tác phẩm chỉ là loại sản phẩm thuộc về tiềm năng. Người đọc mới là người quyết định biến hình tượng nhân vật từ thế tiềm năng trong ngôn ngữ, trên trang sách thành hình tượng sống động. Ví thế, hình tượng nhân vật chỉ thực sự sống như một sinh thể trong tâm trí và bằng tâm trí người đọc.
– )Ý đồ của nhà văn chỉ là một khả năng tồn tại của hình tượng nhân vật trong tác phẩm. Mỗi người đọc, bằng nền tảng văn hóa, tâm lí, trình độ thụ cảm riêng lại tạo ra vô vàn khả năng khác, cách hiểu khác nhau, ý nghĩa khác nhau về hình tượng nhân vật.
3)Chứng minh.
–) Cần lựa chọn được một số hình tượng nhân vật tiêu biểu trong các tác phẩm văn học để phân tích làm sáng tỏ vai trò sáng tạo của nhà văn và giới hạn của hình tượng khi còn ở dạng ngôn ngữ.
–) Khẳng định người đọc có vai trò tạo ra sự sống cho hình tượng nhân vật khi đọc tác phẩm. Phân tích được những nhân tố dẫ đến vai trò quyết định của người đọc đối với sự sống của hình tượng nhân vật.
+ Nhân vật Chí Phèo trong truyện ngắn cùng tên của Nam Cao.
+ Nhân vật Lão Hạc – Nam Cao ( /tác phẩm Ngữ văn 11)
Chí Phèo cũng được Nam Cao khai sinh. Khác với Lão Hạc, Chí Phèo cứ mãi trượt dài trên con đường tha hóa. Sau khi bị Bá Kiến đẩy vào tù, nhà tù thực dân đã biến Chí từ một anh canh điền hiền lành như đất thành một tên lưu manh rạch mặt ăn vạ. Bi kịch của Chí không dừng lại ở đó. Khi Chí vừa phát hiện ra cánh cửa để trở về với xã hội loài người – Thị Nở thì một bàn tay vô hình của xã hội đã đóng sầm cánh cửa ấy lại trước mặt Chí. Hắn đã bị từ chối cả quyền yêu và được yêu. Hắn đau đớn khôn cùng và khi hắn nhận ra bi kịch của đời mình, hắn nào chịu chết yên vị như Lão Hạc, hắn đến giết chết Bá Kiến – kẻ thù suốt đời của hắn và tự đâm chết chính mình.
Những tác phẩm có giá trị phải là những tác phẩm chạm tới sâu thẳm linh hồn bạn đọc và để làm được điều đó một cách trực tiếp và hiệu quả nhất, chính là sử dụng một hình tượng nhân vật. Trong quá trình tiếp nhận văn học, người đọc không chỉ được cảm nhận những tư duy, tình cảm, tư tưởng của nhà văn mà còn bổ sung nó theo quan điểm của chính mình. Nói tới nền văn học Việt Nam, Chí Phèo là một hình mẫu tiêu biểu cho người nông dân. Dù đã qua hơn nửa thế kỉ, nhưng mỗi khi trông thấy cái lò gạch cũ, thấy một tên say rượu, lè nhè chửi là ta lại thầm nhủ - Đấy! Y như thằng Chí Phèo. Thế chẳng phải con quỷ dữ của làng Vũ Đại đã sống trong lòng người đọc rồi đấy ư? Và phải nói thêm rằng, khi bàn về hình tượng của Chí, có rất nhiều ý kiến cho rằng hình tượng anh Chí không phù hợp đẻ giảng dạy tại chương trình ngữ văn 11. Bởi ở độ tuổi này, có mấy em học sinh đủ gà rơ, chắc chắn vốn chữ, vốn sống để coi Chí Phèo là một tác phẩm có giá trị chứ không phải là một "bản sao hơi giống AQ" và tiếng than vãn khẩn thiết "Ai cho tao lương thiện: Sẽ còn có thêm nhiều ý kiến khác nữa. Cuối cùng thì" Chí Phèo "có thể thoát khỏi cái ao đời phẳng lặng để thử sức với chiều đa diện hơn, hay sẽ trở về và đối mặt với" một sự thật khác "của giá trị nghệ thuật. Dù thế nào thì" Chí Phèo "vẫn mãi là một cuộc bàn luận. Mà đã bàn luận, thì ắt phải đào sâu, mò kĩ và khi ấy, người đọc đã chính thức trở thành một phần của nhà văn, thông qua hình tượng nhân vật mà giải đáp mọi câu hỏi được đặt ra, từ đó bổ sung cho hình tượng nhân vật trên nhiều phương diện và góc độ sâu rộng hơn.
Bàn về "Lão Hạc", tác phẩm được đánh giá là một trong những truyện ngắn tiêu biểu của dòng văn học hiện thực. Hình tượng nhân vật trung tâm trong tác phẩm là một người nông dân hiền lành chân đất – Lão Hạc. Vợ lão mất sớm, lão ở vậy nuôi con. Vì nhà nghèo, không đủ tiền lấy vợ, thằng con lão quẫn trí bỏ đi đồn điền cao su. Lão thui thủi một mình chỉ biết bầu bạn cùng con chó cưng – cậu Vàng. Cuộc sống ngày càng khó khăn hơn và để giữ mảnh vườn cho con, mà lão đã cắn răng bán chó. Lão cứ ăn năn, day dứt mãi vì đã nỡ tâm "lừa cả một con chó" : "Mặt lão đột nhiên co rúm lại. Những nếp nhăn xô lại với nhau, ép cho nước mắt chảy ra. Cái đầu lão ngoẹo về một bên và cái miệng móm mém của lão mếu như con nít, lão hu hu khóc." Còn gì khổ đau hơn khi tự tay bán đi hy vọng và niềm vui của mình. Vậy mà lão đã bán chó và điều đó đã gián tiếp dẫn tới cái chết đau đớn và quằn quoại của Lão. Xây dựng một nhân vật như Lão Hạc, Nam Cao không chỉ thể hiện năng lực ngôn ngữ bậc thầy mà còn cho thấy sự nhân đạo từ trong cốt tủy. Hình tượng Lão Hạc là điển hình cho những người nông dân bị bóc lột, chèn ép đến vô nhân đạo dưới xã hội thực dân và bọn tay sai phong kiến. Chính sự bế tắc, cùng cực đã sát hại hàng trăm nghìn sinh linh bé nhỏ và đáng thương như lão Hạc.
"Hình tượng nhân vật được sinh ra từ tâm trí của nhà văn nhưng chỉ thực sự sống bằng tâm trí của người đọc." Một lần nữa ta phải khẳng định tính đúng đắn của nhận định này. Bởi bản chất thẩm mĩ của văn học là hướng tới cái đẹp, phản ánh cái đẹp, bồi đắp cái đẹp và hình thành thị hiếu thẩm mĩ, lý tưởng thẩm mĩ cao đẹp cho con người. "Cuộc đời là nơi xuất phát và cũng là nơi đi tới của văn học", đó là chân lý và cũng là ngọn đèn soi sáng cho sức sống của văn học muôn đời. Người đọc trong quá trình tiếp cận nghiền ngẫm để xác định xem "sản phẩm tinh thần" đó có đáng đọc hay không? Hay hay dở? Không phải người "thai nghén", "sinh đẻ" ra hình tượng nhân vật nhưng người đọc đã ngấm ngấm nuôi dưỡng, chăm chút hay lạnh lùng khai tử nhân vật văn học ấy đi. Rõ ràng vai trò của người đọc vô cùng quan trọng.
III) Kết bài: Tóm tắt lại vấn đề
Ta thật khâm phục sức sống mãnh liệt, dai dẳng của những hình tượng nhân vật nghệ thuật ấy. Họ không chỉ ở trong tâm trí mà còn trở thành một phần trong cuộc sống con người và rồi những giá trị cứ được truyền đời cho nhau. Bà kể cho mẹ, mẹ kể cho con, con kể cho con của con, cuối cùng hòa vào máu thịt của nhân dân và đằm mình trong lịch sử văn học.



